M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Is laciem vorsus Amphitruonis Iuppiter, Dum bellum gereret cum lebois hostibus,

Alcmenam uxorem cepit usurariam. Mercurius sormam Sosiae servi gerit

Absentisci his Alcmena decipitur dolis. Postquam rediere veri Amphitruo et

in t singulis sa hulis duo argumenta, e quibus alterum ebcρ Mikin miguitum primis deinceps versuum ite is nomen sabiit a praesert Hoc alii Prisciano, alii Sidonio Apcillinari, tribuunt, alii etiam estylo colligunt vel ipsius Plauti esse vid. Fabr. Bibl. Lat. I, iri quo errare mihi videntur; neque tamen ita censeo, quod laboriosus ille lusus in antiquorum simplicitatem non cadat; siquidem et Ennium et ipso sibyllinorum carminum a ctores ea scribendi cavillatione usos suisse Cicero testatur Divin. II, 54 . Plautus vero magis in sabulis pariendis occupatus erat, unde rerum

suarum egestatem quaestu tueretur,

quam ut hujuscemodi nugis insudaret. Huc adde quod intor latinitatis antiquae scripωres nullum invenias qui operum suorum partibus argumenta praemiserit; et hanc euram in se reciniebant vulgo Erammatici, aut sequioris aevi Poetas, qui eruditione magis quam ingenio valentes , aliena inventa peri chis, summariis, argumentis adoris nare studuerunt. Haec igitur non vere Plautina, at Plautini sermonis imitamenta judicamus; quae cujuscumque sint aucioris, tamen haud aspernanda sunt; quum eo tempor quo adhuc multi vetnsti codices circumserebantur, lacta suisse sero

Constet. N.

I. Telebois Teleboae Acarnaniam et Eehinadas insulas incoluere, nomine Telelmae ducis appellati, sive ille fuerit Iaelegis nepos, sive, ut multis placet, a Perseo originem duxerit, Herculi coaevus, et sie contra rationem temporum Plautus pecca verit, quod et alias seeit. .

3. Usurariam Uxor usuraria, mu

lieris est qua quis utitur quamque accipit ad tempus velut mutua-titiam : ut pecunia usuraria, quae ad usum accipitur mutuo. TAUBM. Hoc loco usuraria contrarium valet

22쪽

Uterque luduntur dolis mirum in modum. Hinc urgium tumultus, uxori et viro; Donec cum tonitru voce missa ex aethere, Adulterum se Iuppiter consessus est

atque propria mansuro matrimo propriamque dicabo . Id ibid. VI, ni juncta, ut apud Virgil. En 87x: propria hae si dona sui I, 77 . Connubio jungam stabili cient, N.

23쪽

PRISCIANI.

1Moas captus Alcumenas Iuppiter, IIutavit sese in ejus sermam conjugis, Pro patria Amphitruo dum cernit cum hostibus; Habitu Mercurius ei subservit Sosiae:

Ιs advenienteis, servum ac dominum, frustra habet.

Turbas uxori ciet Amphitruo atque invicem Raptant pro moechis Blepharo captus arbiter,

I A cumenas Genitivus antiquus Graecorum Virgil. En XI, 8or in nihil ipsa nee auras, Nec sonitus memoris. Aunm. Vid. Virg. . nost. t. IV pag. 76. mane

veterem lectionem auras Pro aurin

Servius testatu ad h. l. Cons. et Priseian. VI, Ira Primae, inquit, declinationis semininorum genitivum in s more graeco solebant antiquissimi terminare unde adhuc paterfamilias et materfamilias prosamiliae solemus dicereis. Et laudat Livium, Naevium, Ennium usos V

cibus escas, monetas, Latonas, terras vias, Pro escae, monetae, etc. N. 3. Cernit iam hostibus Ennius : Ferro, non auro, vitam

utrique Virg. En XII, 7 9, e

nereferro, pro decernere. TLUBIE S. Frustra habet Frustratur. ΕΦ.

Qui frustra habet salsit, ut qui frustra est sallitur. Cons. Sall. Beli. Iug. 85. . 6. Inuicem ramant. Se invicem injus raptant Iupiter et Amphitruo scilieet hie minatur deo dicam, illo hominem jam obtorto collo per ludibrium trahere parat Solennis est locutio in jus vere N. 7. Vulgo apud eruditos viros invaluit opinio scenas secundam et tertiam acti quarti tu quibus Blepharo utrumque Amphitruonem audit contendentem, insitas alia manu fuisse post Plautum. Unde

24쪽

Uter sit, non quit, Amphitruo, decernere. omnem rem noscunt geminos Alcmena enititur.

colligunt nonnulli ex s. 7 argu sc 3 acl. IV, in os inter vos parmentum hoc praefixum demum esse ite, etc. . satis intelligitur Blepha comoediae, quum jam alieni panni ronem quoque a Plauto ipso indu assuti essent; nam ex legitimis tum in sabulam arbitrum. Igitur sipparere non Blepharonem captum quodcumque de semis, quas inter- arbitrum, sed Naucratem. Contra Polatas dicunt, judicium habeatur vero Gronovius asserit hunc us 7 vide nostram adnotationem , IV, Convenire potuisse cum indubitato x , sin ad antiquitatem argumenti Plauti opere, siquidem ex principio labefactandam non valet. .

25쪽

CAMERARII.

Hurus comoediae argumentum est in granditate quadam admodum ridiculum. raduxit enim Poeta tragicum argumentum in scenam comicam. Atque est sabula illa

nota, Iovem adamasse Alcumenam, quae esset nupta cum

'fratre patruele Amphitruone. Fuit enim, secundum poetas Iovis et Danaes filius Perseus, et cum hoc nupta Andromeda Cephei filia Horumque filii Alcaeus, Sthenelus, stor, Electryon et filia Gorgophone Alcaei autem filius Amphitruo et Electryonis Alcumena ex silia Pelopis, quam fuisse aiunt appellatam Lysidicen.Quum autem interfecisset Electryonem clava in bovem missa invitus Amphitruo, contulit se cum uxore Thebas, desponsa quidem sibi; sed cui promisisset juratus, se prius velle ulcisci caedem fratrum

ipsius, quam nuptiis ejus potiretur. I fuerant anaphiis,

qui et Teleboae, interempti. Adversus hos prosectus, qua nocte, bello consecto, rediit, ea concubuerat cum Alcumena Iupiter de quo in cules concubitu autem viri, Iphicles conceptus fuit. Sed Plautus tempora et rem commiscuit, et sabulis involvit. Nam apud hunc decimo mense post nuptias revertitur Amphitruo, relicta gravida domi uxore. Iupiter autem tribus noctitas in unam congestis, qua nocte Τhebanum solum attigit Amphitruo, eadem ex Alcumena

26쪽

voluptatem capit, quam praegnantem secisset mense ante septimo atque ea uno postea partu et humanum et I vialem foetum enisa fuit. Haec autem habent insertas varias ac multiplices ludificationes et frustrationes et errores, quibus cum singulari festivitate dilatatur argumentum. Et

est sabula haec imprimis reserta iacetis dictis atque ocis. Bes agitur hebis.

27쪽

AMPHITRUO

PROLOGUS'.

ΜΕRCURIUS. Ut vos in vostris voltis mercimoniis

Emundis vendundisque me laetum lucris Adficere, atque adjuvare in rebus omnibus; Et ut res rationesque vostrorum omnium Bene expedire voltis peregreque et domi. Bonoque atque amplo auctare perpetuo lucro,

oratio fortaue tibi, lector, aequo hos exuberans videbitur, nisi attendas eum qui nunc loquitur cum magna et strepente multitudine agere, et quidem scurriliter. Hanc ridiculam loquendi profluentiam hilaritas sequebatur, neque, ut legenti placide, ita turbas inquieti taedio esse poterat. N. a. mitis. argini adscripsit HS

Palat teri Lingua Umbrorum vertit Wini, et se eontra A in V. ERN - Vos ... me. . . alicere.Scissi vos a me assici Notanda est amphibologia hujus figurae, quae tamen

adeo rara occur

rit, et saepissime apud Nostram. N. . Laetum. Laeti dii, sunt propitii rut, omina et exta laeta, quae secunda reontra tristes dii, irati, apud Properi. Unde patet, Detum Mercurium aiagnificare propitium , hoc est, bono publico lubent mi ac laetiscantem

suos. I. GULI .. 4. Et ut res rationesque, etc. Per

res, negotia domestica et rem familiarem intelligit per rationes, nommina, et quae in codicem accepti et expensi reseruntur Iam, expeditis ranones, quida sunt et minime conturbataeci contra impedis , ubilus aliis debemus , quam alii,

28쪽

IO ROLOGUS Quasque incepistis res, quasque inceptabitis;

Et uti bonis vos vostrosque omneis nuntiis Me adficere voltis, ea adseram, ea ut nuntiem, Quae maxume in rem vostram communem sient

Nam vos quidem id iam scitis concessum et datum Mihi esse ab dis aliis, nuntiis praesim et lucro); Haec ut me voltis adprobare adnitier Lucrum ut perenne vobis semper subpetat; Ita huic sacietis sabulae silentium, i,

Pro eatrum Mosteli aci I sc. 3, vs II 3. . P. Quosque incepistis Ut voltis me auctare vos lucro in rebus non solum quas incepistis, sed etiam quas inceptabitis. N. 9. Ea adferam. Sic oratio ominponitura Et ut voltis me assicere

vos vestrosque honis nuntiis, ita ut asseram et nuntiem ea quae maxume, etc. . 1 . Rem com rem publicam. CLin s. v. o, et Hora . Od. II, 3, 4. Ν. a. Nuntiis, esim, etc. Duo principua Mercurii munera fiunt, nuntium deorum agere, et lucrum mortalibus, imprimis mercatoribus, asserre A quorum illo α γελος των Θεῶv, deorum nuntius hoc κεοδωκ, Deri dator Graecis dicitur LAMB. I 3. Vestis adprobare. Proprie dicuntur adprobare opus perfectunt susceptores vel redemptores 'Ob-nbus censoribus, vel privatis, qui id locaverant. Huc respicitis Pha drus, IV, 24 II, de Simonide, qui. quum conduxisset certo pretio ut victori cuidam athletae audemseriberet , in opus approbavit ,. CL etiam Apul. lib., I is ante ista in vesperam opus expeditum approbato mihi. Leriit, XXIV Dig. locat. . Si tu lege locationis comprehensum sit, ut arbitratu domini opus inprobetur . Sic erit igitur tralatilio

sensu, hinc adprobare, haec probe exsequi, haec rebus et opere vobis Probare ac repraesentare, qualia optatis Gonov. - Propter Ion

gum hyperbaton , pendet enimusque a prologi principio ad hunc

Iocum sententia' duobus versibus fere colligit et complectitur qua antea pluribus verbis dixerat. Dein exponitur diu neque sine consilio artificis exspectata apodosis ita

huic facietis , etc. - LAMB. IS. Ita. . . facietis ... silentiam. ΜΕ- mento oratianaci quae pervincere voces valuere sonum, reserunt quem nostra theatral Garganum mugire putes nemus, aut maro

Tuscum, anto cum strepitu ludi Spectantur A. Fletii in licet idem alio loco laudet veterum modestiam, quorum aptato tibia adhu tenuis poterat nondum spissa nimis complere sedilia flatu, quo sane POPu lus numerabilis, utpote par us , et frugi castusque verecundusque coibat; ainen haud facile crediderim etiamtum per multitudinem spectatorum promiscuam licuisse ut histrionia , cunctis ore laventibusve t

29쪽

Itaque equi et justi huic eritis omneis arbitri. Nunc quoius jussu venio, et quamobrem Venerim, Dicam simulque ipse eloquar nomen meum. Iovis jussu venio nomen Mercurii est mihi.

Pater huc me misit ad vos oratum meus, an

Tametsi pro imperio vobis quod dictum foret, Scibat iacturosci quippe qui intellexerat

Vereri vos se et metuere, ita ut aequom est, Iovem: Verum prosecto hoc petere me precario

vobis ussit leniter dictis bonis. Etenim ille, quojus huc jussu venio, Iuppiter, Non minus quam vostrum quivis formidat malum:

Humana matre natus, humano patre,

intentis, ageretur. Neque Plautus ipse Horatio assentitur, qui nunc P pulum auritum seri per praeconem jubet, nunc jocose queritur de sumpit virorum tumultuanter Oea

invadentium, et matronarum ca

chinnas, et insantium, quos asserunt nutrices, vagitibus. Vide Prologos Axin Captiv. Poenul. N. I 6 Arbitri Spectatores, judices. Earat Arbitrium erat Penes Pectatores, cui palmam histrioni darent, et an fabula staret. Inis monebit caveatur ne qui favitores per ambitum et turbas judicia consessus Corinrumpant. Itaque Histri ho loco sunt judices. N. ediandae pacis venit, orator dicitur: a Iamque oratores aderant ex urbe Latina ., Virg. En XI, Ioo, 33 I. Ιiaque prologus actor qui veniam a populo petebat, recte dicebat se oratum prodire Terentius Hecyr. Prol. II, orator ad vos venio ornatu Pro mi Sinite exorator ut nemo Vid. in . v. 34. . ar Tametsi pro imperio vobis. etαVulgo alia distinctio adhibetur r Tametsi pro imperio, vobis quod dictum foret, Mibat. etc. Perperan ut Gronovi visum est. Dicta res pro imperio, scilicet imperata, decet Iovem quem verentur. IIuie impinrio opponit insecus. 24, in precario

petere. N. 23. Veneri vos se et metuere. Ue reri ut patrem et benescum in mum Donatus Veretur litier metuit Remus . TAUBM. it. Li .

XXXVII, 37 a Veremur quidem

vos, Romani, et, si ita vultis, etiam timemus sed plus et veremur et timemus deos immortales . N. 24. Preea . . Petimus precario: Poscimus pro imperior postulamus jure o. DONAT. 25. Dietis bonis, quas vos benevolos iaciant, comi et grato assatu. N. 26. Etenim ille Ilactemus Mercurium de se et Iove loquutum aesse, tamquam veris diis, quo vereri homines et metuere aequum sit,

30쪽

Mirari non est aequom sibi si praetimet.

Atque ego quoque etiam, qui Iovis sum filius,

Contagione mei patris metuo malum. Propterea pace advenio, et pacem ad vos adsero; Iustam rem et iacilem esse oratum a vobis volo:

Nam juste ab ustis justus sum orator datus. Nam injusta ab iustis impetrare non decet: Iusta autem ab injustis petere, insipientia'st;

Quippe olli iniqui jus ignorant, neque tenent.

quam de diis , ut erant scenicis et personalis, et semissis conditionis hominibus, qui soli olim rem scenicam tractabant, et male tractantes, servilibus poenis assiciebantur. Per petua in prologo ambiguitas personae habetur, nunc deum gerentis, nune histrionem prostentis; et ex ambiguitate lepida ludi sieatio. N. 29. Pra timet. Quidam hic intrudunt pertimeo quod nullo modo admittendum e pertimere enim est valde timere ris, timere autem estante timere, quod hic iacit Iupiter

iste scenicus. I. GRUT. 3I. Matam Maltim hic utrobique serviles poenas interpretatur muZa. Τ-BM. - Recte mura Narrat Livius IV, 49 Postumio Regillensi

dicentes a malui quidem militibus meis, nisi quieverint a statim tribunum pl. α auditis, Quirites, sicut servis , malum minitantem militibus'. Notum est illud etelli adversus aevium epigramma si perbissimum, cujus acumen in V. ma nita vertitur, ut hominem despicati sima conditionis laxet malum dabunt Metelli Naevio poetae. N. 32. Propterea pace adoenis. Recte Acidalius interpretatur Per pacem, ut scena sequenti, a 32. Sic vid. Rem Am. 669 Tutius est aptumque magis discedere pace in Elimon I, 9 si jure venitis, Si cives, huc usque licet Gnonov. Pacem adfero, ad vos veniens Pacem prae me sero Pleonasmus igitur sit in h. v. ut saepe alias. Placide venio et placida propono, ut qui leniter distis bonis agere debeam , ne quum servus ei ves alloquar, animos ossendam. . .

33. Esse ratum non ratam ἰ

namque non pro participio positum est, sed verbum est indefinitum. Vid. Gell. I, 7. N. 34. Nam juste ab , , . . d. Ita h. l. omnes enarrant: Nain datus, missus sum juste ab justis, etc. . quod mihi displicet namque datus iuste a justis non tam lepidus est jocus, quam ingrata autologia. Ergo velim sic locutionem struere: juste missus sum justus oratora justis, se qui justa petam abjustis . Si quis durum judicaverit

dicere orator ab iustis , quaeso reputet nomina verbalia saepe eamdem regendi vim habere atque ipsa verba unde originem ducunt. Ε. g. curatio hanc rem . Qui , si cum hoc versu conserat v. 33, in oratum

a vobis volo in et M. 35, 36. a justis impetrare, ab injustis Digit Ze by OOQ le

SEARCH

MENU NAVIGATION