Thesaurus Euonymi Philiatri, de remediis secretis, liber physicus, medicus, et partim etiam chymicus, & oeconomicus in uinorum diuersi saporis apparatu, medicis & pharmacopolis omnibus praecipuè necessarius, nunc primum in lucem editus. Argumentum co

531쪽

E VO NTM IOuum gallinae, Scessuso liquore albo, succum iridis infunde, & misce cum uitello diligenter : & cum modicum ad cineres calefeceris, pr haustu matutino exhibe, qui per secessum supra

modum aquam interculaneam euacuabit.

Hoc etiam inquit inter secreta habeo pro hydropicis qui sudare nequeunt Succum a rapo rotundo in pila c5tuso & expresso, conditum faccharo uel cinnamomo, ut aliud quippiam qrapum gustanti referat, mane exhibebis aegro bene operto,dc sudabit. Ρόrtulacae, sedi,cotyledonis et aliorum similiter glutinosorum succus,prqlentore nimio perse non potest exprimi. Cu omphacio probe trita herba exprimitur. Alij tritas igni lento calfaciaunt.alij tritas loco frigido , ut cella uinaria, vimineo uasi impositas in catianum subiectum destillare permittunt, Sylvius,apud quem plura leges de parandis dc seruandis succis, in libro de

532쪽

THESAURUM AIpraep aratione simplicium. Ex ligno sancto & alio quocunque lachrymam extrahimus, quae pretiosior est ipso ligno , hoc modo: Secatur lignum in frusta digiti crassitudiane, quae igni exponuntur. inde collia

gitur quicquid inest lachrymet in ligno,

Cardanus.

Lac ex esula & chelidonio colligitur,summis ramulis incisis,& super uas aliquod inclinatis,exprimendo emutigendo ramulos singulatim. Sic collectum liquorem in Sole siccabis. Su cus uerb colligitur herbis tritis & e pressis,Bulcasis./Gummi purgatia & alia, si quis recuset catapotioru forma deglutire,in- funge in aquam bullientem,dissoluantur, cola:& infunde oleum amygd. duucium,& da in potu cum rob. ΑΡone in aqua uel uino medicamentum aliquod purgans forte, deinde in

eodem liquore macera pruna sicca,caricas,uuas passas,donec turgeant, tum .

533쪽

8 EVON Iablue uino .Hi frudi' intra corpus sum pti mirabiliter sine molestia aluum sol uunt,Arnoldus in libro de uino.

Passularu uncias quatuor coque cuaqua uiolaru per mediam horam, cola

per cribrii, deinde insperge drachmas

duas scammoni, ,eXiccentur. Inde triginta cu uolueris, aut quadraginta dabis,nec plures, cum panatella, Epiphanius Empiricus. ALIO VI anserem pinguem medicamentis , fetibus paruis bonae habitudinis, minutatim concisis farci ut, cu sale & paulatim in veru astantes, destillantem inde liquore colligunt, ut membra

arthritica inungant,Io. Go eurotUS .Empiricum quedam nuper audiui murib. minutatim incisis fartum anserem, asia, fauisse,& collectum inde liquorem ad inunctionem gibberis in dorso dedisse.

DE DECOcTIS. E cocta vocamus liquores , aqua, uinum,aut acetum in quibus medicamenta

534쪽

ΤΗES VRVS. nydicamenta aliqua ad ignem coquutur, deinde colantur,&c. Je quibus breuia talis studio in praesentia nihil dicemus, nisi quod admonebimus concisa aut trita per aliquod tempus macerari prius debere,quae decoquenda sunt, in uase diligenter clauso. Ex uiridibus quia dem plantis,gratior fit decoctio quam aridis quamobrem arida contusa m cerata* diutius quam recentia, colari& exprimi possunt, deinde per se, uel cum melle aut saccharo decoqui, &c. Decoctio in aceto contra pestem. Chelidonij maioris manipulos duos cum herba&radicibus coques in aceti optimi libris quatuor semis, super

prunas, in olla vitreata cum Operculo cuius orae luto sint munitae,per sesquihoram, ad tertiae partis consumptionem. Deinde colatu acetum in phiala vitrea repones: Huius tria cochlearia plena dabis correpto peste, & sire uomuerit, iterum da, & sudorem

535쪽

uo EU O NT MI praecipe,Innominatus in libro Germa. nico manu scripto. Alij cum chelidonio tantundem rutae sumunt, & parant ut supra: dc peste deprehenso cochlearium dant bibendum cum modico theriacae, cuius auxilio salutarem experientiam tum ipse habeo,tum ab alijs plurimum commendari audiui. Et nuper in libro quodam Gallice scripto empirici cuiusdam idem sermo remedium legi: dc superioribus annis cu pestis hic praeluderet,amicus quida similem descriptionem ad nos misit. Plerique chelidonium in aceto coqui uolunt, sed alii alia addunt quidam , ut dixi, rutam tantum:alh etiam faluiam nobilem,rorismarinum, iridis folia non radicem, Tedoariam, & in olla bene operculata

coquunt:inde paucas guttas ad praeseruandum dant correpto autem cochleare cum theriaca,& iubent sudare. Alia qui eadem fere in uino macerant in dant ad praeseruadums

536쪽

THESAURUS. 'dum, uel correpto,ut supra:&eo sumpto non sudare,sed ambulare iubent si fieri potest longissime,&si opus sit,d es a duobus hominibus.

Aliter. R.Absinthij,rutae,turionum rubi anapartem unam. chelidoni3 pa tes tres. Decoque in aceto albo q.sin olla lutata, ad consumptionem tertiae

partis,detur quam primum homo insectus fuerit,pbs sudet. Aliter. R. Radicum chelidonij IL

dicibus,rutae, utrius3 manipulum .sau uiae pugillum. Coque in olla noua bene lutata,cum ij.mensuris aceti albi, ad consumptio nem tertiae partis. In hoc decocto distatue electuarium de ovo uel theriacum ad quantitate fabae,detur patienti ut scis. l

537쪽

so EUO NUMIDE VINIS FACTITII sis i. medicatis.

Postremd hic quaedam de uinis fa-

factitijs docebimus, non omnibus tamen eX professo, quod prolixum foret. Qui plura uinorum genera factitia, eorumc, compositiones & uires desiderat. Dioscoridem adeat, & Aetium. libro ultimo, & Arnoldi Villano uani libru de uinis. IVina medicata diuersis modis fiui.primo, decoquendo medicamenta cum musto, olerti Q ad te xiae partis coiisumptionem, despumando interim,&colado postea. Sunt qui uinum per se decoquut, alij donec tertia pars consumatur, alij multo minus: deinde in sacculo medicamenta in eo suspendunt crassius cule contusa. Et amara quidem medicamenta praecipuE in uino decocto sic enim dulcescit immitti debent in sacculo,uel una coqui, uel utru . Sic futuina cum absinthio, cum Zedoaria, cu inula, item cum borragine

538쪽

THES VRVS. s 3ragine& melista apud Arnold. Aliqui mustum recens aliquantulum decoquunt,& refrigeratum infundut super herbis in uase . Secudo herbas ipsas uel medicamenta arida pone do in musto, antequam ferueat, ut per eius feruore in uale, medicameli uis ei comisceatur: sic plerit uinii de absinthio apud nos parat,&per hyeme in vase relinquunt, semper imple do iteruuasa, siquid inde hauserint ueris initio herbas eXimunt, alij per aestatem quo relinquunt, sed tamen facile corrumpitur, mucet, acescit, praesertim vase no pleno. Quidam episto mijs uasorum intus laminam ex ferro stannato multis foraminibus per

uiam, Opponunt, ne medicamentis Impositis obstrui possit. Licet qua uis anni parte absinthium aliasue herbas in uino uetere in vasculoponere,pr sertim in cellis frigidiorib': aut in amplo uase vitreo bene obstructo . quod si cariophyliata radix arida addat, diuti' c5 seruabit uinu. Aliqui simpliciter media

539쪽

camentum cuius uim in uinu transire uoluerint,cum uino coquunt, quouis anni tempore: sed uina cocta pleraque exhalant prorsus&subacida fiunt. e go magis probarim medicamenta contrita in uino una cum melle despumato aut saccharo aliquot horis macerari, deinde aliquoties per manicam Hippocratis colari. Sic ex iridis radice uinum hydropicis utile aliquando paraui,anhelis ex inula,&c. Poterit & cum succis herbarum depuratis misceri percolariluinum uel ex ijs quae infacculo arida trita in eo suspensa fuerint per aliquot dies, exprimi succus, & percolatus admisceri: &in sacculum rece tia addi,&c.nam si ita sepius exprimatur materia,& addatur recens, efficac erit uinum, & vasculum subinde im- lebimus in locum exhausti. quod si ter faceres, uinum subinde infirmius

fieret.

Vina medicata ut diximus fieri possunt, medicamenta in sacculo,aut simpliciter

540쪽

THES VRVS. rus pliciter in musto imposita,ut simul se ueant,relinquendo: aut in uino ad igne bulliendo. Sed prior modus praesertur, quod per eum non re luatur uis medicamentorum, nec alteretur aut infirmetur.Debet autem foramen uasis seu

uegetis scutella parua tegi, ut seruor modic E exhalare possit, nec Odor tamen nimiueuaporet. Si tamen in uino ad ignem coquere uisum fuerit, fiat ignis lentissimus & continuatus sine fumo,uase Verto ne exhalet, & ad certutempus decoquatur maiori minotaue igne,prout cuiusque rei substantia requirit, Arnoldus in libro de uino. Prς- staret quae coquere libuerit, in duplici uase uel in balneo Mariae coqui. Aromatica uina laetitia per tres aut quatuor dies clara seruari possunt, postea turbantur.Vinorum e medicamentis simplicibus diuersis confectiones docet Plinius I .I6.

Vinum de absinthio quomodo mat,iam supra dixi. Sunt qui cum solo