Ioannis Wieri, ... Opera omnia. Quorum contenta versa pagina exhibet

61쪽

cij & Scanitiae saliis Stuatit ae) apud Rugianos, de quibus amplὸ Sa-

xo Grammaticus Danieae histon l. xiv. & C tantatas de VandaLrebus,v. la. I 3 .Zuantevith apud eosdem meminitHeimoldus r T. Id e. o. I a. & I 3. de rebus Sc lavorum. Apud quos & Prove idolum in ' sylvis & lucis degens: apud Polabos Suma muliebre numen: apud Ia. α,... Obotritos Rodigast deus cultus; item Podaga, Siuva: Flim apud 4 Uandalos Lusatiam incolentes ;Triglas triceps apud Sterinenses: a. ori similiter Heronitus, qui lingua Latina Mais dicitur . Volgasti deus Oit --Αt horum memoriam perdat unicus ille omnipotens Deus quemadmodum dc quae Turci sunt numina sortiti, quibus honorem ι. 3. ωρ. s. divinum, uti & Romanensibus motis est, deserunt. Est enim apud hos Harescipet tesch cognominatum, hoc est, peregrinationis alm

in Turi tor, quem implorant peregrini. .

Ascikpria amoris patronus habetur , imploraturque in. matrimonio prolis impetrandae causa, vel in partus discrimine, vel maritatis litigantibus. Utirpassa dissidentibus patrocinium unionis conferre creditur, nunc se juvenem, nunc senem hominibus ostendens. Schleychpassa conciarbaus de afflictis solatium praebere dicitur. Chiridi telles viatoribus in necessitate constitutis auxilio esse solet: Quem in viatoris forma equo insidentem apparere inu

cantibus ferunt.

AII. Coluntur de quidam dii, qui pecorum & caeterorum animalium curam gerunt, & qui pro pluvia elicienda aut serenitate inducenda invocantur. Quorum alter Gotvelmirschin, alter Bascumbassa nuncupatur. Hi, butyro litant, & calido pane,quem pasi

sama vocant.

g ia. Prolixior veris in recitando gentilitiorum deorum cataloiam fui, ut in suis exorcismis de preculis sub barbararum dc ignotatum vocum pallio saepe daemonia tegi meminerint, qui illas usurpant liaberius.

g I3. Deos gentiu daemonia esse, assirmat regius ille vates David: quae dicuntur etiam in Sacris litetis dii gentium, terrarum, --ia. & dii populorum terrae, a. Paralip. 32. dii populorum, I. Pa-VM ys- rat. I D. dii terrae, Jud. 3. idola nationum, Sapienta I s. dii montium , 3. Reg. 2 O. dii filiorum Seir, a. Paralip a 3 . dii Damasci, a. . Paral. 2 8. Dii autem alieni frequenter nuncupantur, quales ex aede Doruini abstulit Manasses, a. Paral. 3 3. item Iosias, ε. Reg. a 3 g. I . Nec Diuitigod by GOoste

62쪽

g r . Nee selum abominanda haec idololatriae portenta inva- IAM I ierunt, pervagataque sunt omnes gentes: verum etiam in populum Dei molimine diaboli pervaserunt, virusque seminarium sparserunt. Nam deos Laban patris sui, de soceri Iacobi, furabatur Rachel fu- φησ33. giens. At Iacobus tandem domui suae,& omnibus qui secum erant, praecipit inquiens: Abjicite deos alienos, qui sunt inter vos, mundamini. & immutate vestimenta vestra. Itaque eos illi cum inauribus, quae in illorum auribus erant, dederuat Iacobo, quos subter quercum, quae erat juxta Sichem , ille defodit. Vituli item simul, chrum adorat, eique sacrificat populus Israel in deserto, dicens: Isti raπων. sunt dii tui, o Israel. qui fecerunt te ascendere de terra AEgypti. Acilia millia vi totum E populo ob hanc impietatem intersciuntur a Levitis uno die. Et Judic. Io. filii Israel rursus fecerunt malum in oculis Domini, colueruntque Baalim dc Astaroth, de deos Mam dc Syriae, deos Sydon.& deos Moabitatum, de deos filiorum Ammon, deos denique Palaesi morum : deserueruntque Dominum , 6c non servierunt ei. item, particeps idolorum Emaim, meae q. &EZechielis 8. I 8.& multis aliis locis.

De humani anguinis victima, a diabolo inventa, celebrata I; in popula Uinei, apud Graecos, Romanos, is alios. Item de divinatione ex mactatorum hominum viserum.

SV a hoc quoque haud ulento blasphemiarum, sacrificiorum Acuaticiniorum piaetexm s quod magis deplorandam ) teterrima

flagitia& horribiles caedes fabricatus est mille artifex ille, in coetu Istaelis sancto : cit is abjectis colitumacissime legibus coelestibus &oraculis, sanguine humano litaverit, filiosque dc filias pet ignem duxerit, in giat in Zc cultum Moloch idoli Ammonitarum, in valle

Gehennon. crudelitate plus quam ferina. M a. QSim eti im Graecis dc Romanis, in nefanda ac multiplici idololatria. multa sint communia: & ut alia plura, ita 'noque rituscet totum sacrorum Romani a Graecis sint mutuati: eo demum in- s -- , saniae dc inhumanitatis atrosque redegit diabolus, ut ad sua ipsius Ussa humano quoque sacrificarent sanguine. Hoc enim authore, vaticinia Tiresiae Jc Calchantis jubebant mactare humanas victimas: Diaciebantque praesentein ἀδελομνίαν, atque prodigiosam illam depi Diuiligod by Corale

63쪽

pluthio deorum inmeto opinionem. Tiresias pol licetur medianis victoriam: sed ea lege, ut Creontis filius mam us si victim pro patria. Calchas vaticinarur de Troiae excidio, & successus spondet: at simul Agamemnonis filiam Iphigeniam immolati iubet. Ionibus remedium desiderantibus ab oracul o Delphico, adversus saevissimam luem in tota vicinia horribili er grassantem: respondet

Delphicum numen, Non remisti flain pestem , nisi osseratur Dia- . nae Triciariae Menalippus cum Comethone , quam in Dianae rem ἀ--,ota plo ipse stupraverat: re nisi animatim eodem tempore pro Menais lippo elegauiusnius juvenis, pro Comethone puella venustissima ad Dianae aram macterur. Idem Messeniis in longo illo & diuturno

bello , quod cum Lacedarinoniis gesserunt, consulentibus de exitu, praevicit victoriam : verum ea conditione, si virginem incorariiptam de AEpytidamni familia Deo sacrificarent. Ibi quum Aristodemus, unus ex praecipuissimiliae AEpItidarum, gratificaturus patriae, filiam, quam habebat unicam, destinasset immolationi: alius inuspiam amore puellae adactus, quo miseram servaret, ex is gravidam esse, & idcirco Deo litari non posse, fingit. Quo auctito; pater essieni exardescens iracundia, evelligio interemptam filiam disserat: paulo post noctu secundum quietem foeda specie sauciatae de eoncisae filiae a Satana repraesentata, graviter animo deiectus, ad tumultura ejus senietipsum jugulat. Androgei etiam eaedes expiati scilicet non poterat, nisi Athenienses quotannis septem ad Iescentes de totidem puellas in Cretam Minotauro devotandas

mitterent.

- 3. Nationem esse omnium Gallorum admodum deditam Db.ε. d. religionibus, scribit Caesar. Atque ob eam causam, qui sunt assocti gravioribus morbis, quique in praeliis periculisque versantur, homines aut pro victimis immolant, aut se immituros vovent, ' administiisque ad eas ctificia Druidibus utuntur 'quod pro vita hominis, nisi vita hominis reddatur, non posse deorum immor limn numen placari arbitramur, publicaque eiusdem genetis habent instiruta sacrificia. Alii immani magnitudine simulachra habent , quorum contrari viminibus membra vivis hominibus comis, plent: quibus succensis, circumventi flamma exanimantur homines. Supplicia rum qui in furto aut latrocinio, aut aliqua noxia

sint completansi grati a diis immortalibus esse arbitranrur. Sed cni ejus genem copia deficit, etiam ad innocentium supplicia', descen-

64쪽

I DEPRAEsTIO III II descendant. Non igitur immerito tantae immanitatis administros de vates tam Barbaros, quos Caesar Druidas vocatos dicit, Bardos Lucanus appellat: . . . Vos quoque, qui fortes animas belloque peremptas,

.moli Laudiis in longum υates demitties aevum

Plurima securi fudistis earmina Bardi. s A. Tertullianus in Apologetico refert, in Aphrica insentes palam Satumo fuisse oblatos usque ad proconsulatum Tiberii, qui acetdotes ejus religionis in patibulis suspendebat. Summd id placuit illi, qui ab initio homicida fuit Eodem authore, a Gallis

seniores Mercurio offerebantur: ejusmodi oblatio ludus erat laetus Tauricis. In civitate Enchadatum, quidam Iupiter in ludis sanguine mano periundebatur. Cum Bellona, belli dea, paciscuntur sanguine ex lumbis effuso. In officis divino nobiles pueri caeduntur omnes, astantibus parentibus , qui, ut perdurent, hortantur. Temixtitae in America, idola sanguine hominum oblatorum consposa fuisse, author est Ferdinandus Cotthesius.

ε 3. Gothi quoque suum majorem deum Odben, id est sortiorem, armis praesidentem,semper crudelissimo placavere vitu, mor- ε. . , . te scillaei captivom m. arbitrati bellorum praesidem conveniem cu- tius humano conciliati cruore, a quo omnem belligerandi industriam tam absolute didicissent, ut devictis Entopae & Asiae potentissimis imperiis, summum sortitudinis nomen reportarint. Item Froe. Upsalens, deorum satrapa , deus singuinis postea habitus, humanorum corporum hostias mactavit. Teutates & Hesus idola quondam fuere Gallorum, quibus etiam non nisi sanguine hum no sacrificabant, teste Lucani versu: Et quoiu immitvlaeam anguine diro

Teutates.

g 6. Inter multiformia Selavorum numina praelucet sWante-nith, deus terrae Rustianorum, utpote essicacior in responsis, cujus intuitu caeteros quati semideos aestimabanti Unde etiam in pecu- 'π-lium honoris quotannis hominem Christianum, quem sors dederat,

eidein litare consueverunt.

. Talia ceres, non ab illa aetetna mentet, justa, casta, misericorde, rerum tam conservatrice quam conditrice: sed proculdubio ab au*oribus daemoni η oriebantur, qui veti Dei odio, inde usque a retum primordiis, in conscientias δc corpora hominum qua-.

65쪽

I 8 DAEMONUM. Ivis oceasione immanissime saevietunt, de multiplici eorum ea de plurimum delectati sunt, adeo etiam, ut voluptatem Eanc, quam ex successu talium latrociniorum capiunt, risu nonnunquam inter dira saera prodiderint. Quis enim alius ejus risus auctor fuisset, qui ex jugulo virginia ac puellae illius ortus traditur , quam Mithricla-tes aruspicum jussu Furiis immolabat ἰ Accidit hoc L. Sulla, O.-

Pompejo Cossi attestante Iulio obsequente. Hinc pnilosophi

tradunt, daemones nidoribus sacrificiorum assici: incantationibus item, quae plerunque sanguine fuso , suffumigationibus adhibi-c iis ser tis celebrabantur, praefuisse. At o miserae deceptionis errorem , tale numen colere, quod colentiam supplicio magis placatur, quam pietate & ossicio. Prui g 8 Atqui ιιν t id est, divinatione ex mactatorum hominum visceribus, primum solum quo diaboli instigatione usum Heliogabalum imperatorem, turpissimum dc flagitioummum mon- strum, accepimus. Qui paulo post hujus immanitatis plusquam bellainae poenas merito dedit, quando crudeliter interfectus , & in i

itinam abjectus, inter excIementa coi utruit.

Te diaboli va Itbm, enthusiasta, Dibiu mulieribi, pleri sue Sibylla.

sia1. porto suam in hoc mundi theatro tragoediam idoneis dein V cohonestat et organis , dc suis undiquaque communiret meminbris , enthusiastas dc validicos ministros quoque finxit daemon, aemulatione, veri Dei, qui per prophetas saucios cum patribus locutus est, ne cedere Deo videretur scilicet, & in graviorem homi-

a. Adhibuit insuper ejusdem artis foeminas, vates Pythias, quae pene apud singulas fuere gentes, atque adeo Dei populum etiam consparcarunt: ut Moses lege lata strictissime caverit, ne consuleremur, easque lapidibus obrui jusserit. Rusmodi consul - . tationis diras luit poenas Saul rex. Omm nia. g 3. Huc pertinent pleraeque famosae Sibyllae , a daemone ve- -- ia' ' lut conductae, ad ipsuas regni, quod in genere humano iustaurarat, Orimh. conservationem & confirmationem. Ax quarum libris ad varias NM ut compellebantur Romani: ut apud alios plerosque, tum

apud

66쪽

apud Zoetimum videre est: a quo multa citantur carmina, Genti M. Osee.

lium superstitione plena, licet Sibyllae vel Erythreae , Babyloniae

vel Cumanae opus heroico scriptum carmine, Christi praeconia declararit. EX prophetarum tamen vaticiniis, potissimnm Es ae &Davidis, non obscure ea quoque colligere potuit diabolus. Mansit tamen ejusmodi vatum praecipua authoritas dc observantia usque ad Christum, aeterni Dei filium. Quo nato , prodeunteque ut legationis suae ministerio ex Patris coelestis voluntate perfungeretur, cessarunt passim in orbe tetrarum oracula , dc quaecunque im-- Τnpiatum divinationum genera; testibus Athanasio, Justino, Augu- iustino, Eusebio, Lactantio , Plutarcho, Plinio : conticuetumque Humani daemones ubique, dc tanquam ranae Seriphiae obmutuerunt: ac desertis quibuscunque enormis suae nequitiae latebris, cesserunt, non quidem ultro , Verum compulsi, partim quidem hortendo metu . omnipotentiae vindicis C H R Is T I: partim vero condemnationis otiata Dia. sui, quam prR foribus jam esse cernebant. Quandoquidem eo εὐ- βε 'CHRisTUM missum probὸ norant, ut satanae opera pessiandaret. ἴ, 2ν. t. demolireturque, dc genus humanum in integrum restitutum vindi- 3- eatet adversus diaboli technas labiemque, ex his Zachariae vaticiniis divina voce longe antea traditis: Etitque die illo, dicit Do--ro, minus exercituum, excindam nomina idolorum e terra, ne ultra eorum fiat mentio: dc pleudoprophetam dc immundum spiritum de .i M. tena auferam. - g . Si postea tamen adhuc fuisse audita responsa quis obji- h. ix.ciat, ea certe tam fuerunt rara, laesa, manca, dc omnino inutilia, ut nullo habeti loco debeant. Pulchre igitusi dc vere Athanasius in- - L .-quit: Olim daemonia inani specie ludibriisque rerum intricabant verM. homines, insessis alibi fontibus, alibi fluviis, lapidibus aut lignis, atque ita praestigiis fatuos in furorem agebant: nunc vero quum apparuit Dei verbum, spectra hujusmodi dc ludibria imaginum ces

saverunt.

De uno eodemque diaboli cultu is dysptismo regionibus, quam varie in Christiana Europa illi. t.

T, sM dc hoc non sine singulati studio dc latione machinatus est diabolus quanquam peculiares quasdam caeremonias cOC a luisse

67쪽

ao DE PRns Troiis luisse plerosque non dissitear) ut non soluin in longissiuae dissiti, totius orbis partibus, uti oli in apud Gallorum Druidas, & remotis. simos Indorum Gyinnosophistas, unus idemqne ejus cultus observaretur: sed & quod multo magis mirandum , vel potius dolendum) in Christiana nostra Europa apad diversissimas regiones, in cuiuscunque materiae vel nouunis id olis, non dissimili titu honor

ιι - α' si a Caecitatem apud commoda suis praestigiis organa in

,, a,. Xit, Voee, cantu, capitis nutu, aversione, inflexione ad latera, manuurn gesticulationibus, aut aliis motibus: eoque moJo indicia propitiae vel aversantis atque abhorrentis voluntatis edidit ex st 3 uis: profanavitque loca , quae certe eram domicilia & sedes do-Su i .is. ctrinae coelestis, sanctissimae scholae patrum , α νοεοὶ ἄγοι,- κηπεια istiοῦ : in quae velut conversa suae impietatis & sepetititionis latibula , suas blasphemias in Deum contumeliosas, 3c homi-μmμεθ num generi exitiales eructare atque evomere conatus est. Imo in hac mundi senecta nutantibus technis illis manifestis, se in vetor. ori t. s. Dei templo collocat ,& hominum mentibus dominatur, in lucis angelum transformatus. Hac ratione, se, graviori divinae maiest

tis contemptu, atque hominum exitio, magis ulcilcitur.

mp ηε' ς 3. Hac pertinent ludibria, quibus nostros homines etiam adegit, ut, nisi sacro baptisino, regenerationis lavacro, ad Christi x ri,i A solummodo membra pertinente, dc exorcismis, tantum , ubi e sua

sede deturbandus est daemon , ab illis , qui ejus pellendi singulare

dolium habent, applicandis, etiam campanae dc tintinnabula expientur, sanctificenturque, sponsoribus dc testibus, in sacrilegam uberioris auri expilationem, undique convocatis , res illas inauim, las mortuasque e turribus a diabolo ablatum iri,simplicibus persua . suin sit. Quinimo foveae dc stagna ostenduntur, quae etiam vidi, si dignus sum, quo ejusmodi non baptiZatas consecratasque campanas a daemone ex turribus proximis inuectas esse , assevetanter dicunt : audirique eam vi sonum nodiurna hora duodecima in Nativitatis Chiisti solennibus, vel etiam singulis quatuor anni temporibus, quae Vocant : dc eum commori, qui audierit. Sic fit, ut a sono caveant imprudentes , nec inveniamur , qui audierit. Quod si aliquem audire contingeret, is proculdubio a daemone ob impietatem illuderetur. Interim tamen hisce religionis nostrae praest iis

illi detinentur. Nec ita pridem eo loci prope Abbatiam Luechtestein

68쪽

-I DAEMON σM . a Istein ductus suin, ubi firmiter adhue vredi hoc sacrilegium coram audivi: monstratui fovea, turtisque ostenditur. Propterea perquam prudenter S. pie Caesar Maximilianus inter gravamina sedla RO-manae a Germanis non toleranda, campanarum consecrationem recensuit in haec verba: Sufflaganei excogitaverunt, ut solum ipsi,& nullus alius sacerdos, Laicis campanas baptizarent. q. Credant deinde simpliciores, ita affirmantibus suffraganeis, tales campanas baptigatas, daemones-,tempestates pellere. Quapropter innumeri plerunque adhibentur compatres; praecipue vero, qui fortana pollent: exorantur, qui baptizationis tempore funem, quo campana ligata est, tangunt, ac suffraganeo praecinen- te quemadmodum in parvulorum baptietatione fieri solet) omnes pariter respondent, ac campanae nomen ingeminant, vesteque novas quemadmodum de Christianis fieti solet in campana induitur. lnde ad sumptuosa properatur convivia, quibus praecipue compa tres,ut eo largius munera offeraret,adhibentur: necnon suffraganei,& eorum capellani cum multis aliis ministris regaliter pascantur. Nec hoc satis et , sed & suffraganeo mercedem persolvere necesse est, quam illi munusculum vocare solent. Inde evenit, ut aliquaudo etiam in paruis villis centum florent in tali absumantur & expendantur baptizatione. Q s res non solum superstitiosa, sed etiam Christianae religioni conitaria, ac simpliciorum seductio &mera exactio est. Verum etiam episcopi, ut suffraganeo vel ublissima obaetare possint mercede, talia & adhuc absurdiora tole- .rant. Res igitur tam nefanda & illicita metito aboleri debet. F. Scribit itaque in haec verba, icite ad modum Lactantius: IMON. Ita hominum credulitatem mentita divinitate deludunt daemones, quod illis verum aperire non expedit. Hi sunt, qui imagines & simulachra fingere docuerunt: qui, ut Sc hominum mentes a cultu veri uel averterent, & fictos mortuoru in regum vultus, & ornatos exquisita pulchritudine statui consecratique fecerunt, dc illorum sibi nomina quasi personas aliquas induerunt. Sed eos magi & ii, ouisti. quos vere maleficos vulgus appellat, quum artes suas execrabiles exercent, veris suis nominibus cient, illis coelestibus, quae in Sacris littetisteguntur. Hi porro incesti ac vagi spiritus,ut turben amnia,& errores humanis pectoribus infundant, serunt ac miscent fusa cum veris. Ipsi enim coelestes multos finxerunt esse,sed veritatem men-ιitis nominibus involutam ex oculis abstulerunt. Et paulo post:

69쪽

22 . DE PR. aes TIGIIs , IIlli autem, qui desciverunt a Dei ministierio , quia sent veritatis inimici, dc praevaricatores, Dei, nomen sibi, & cultum deorum vendi- . care conantur: non quod ullum honorem desiderent quis eni in honor perditis est/ὶ nec ut Deo noeeant, cui noceri non potest,sed ut hominibus: quos nituntur a cultura & notitia verae majestatis avertere,ne immortalitatem adipisci possint quam ipsi sua nequitia perdiderunt. Offundunt itaque tenebras,& veritatem caligine o ducunt, ne Dominum, ne Patrem suu in norint: Sc ut illiciant facile. in templis se occulunt , & sectificiis omnibus praesto adsunt,

eduntque saepe prodigia, quibus obstupefacti homines , fidem

commodent simulachris divinitatis ac numinis. Et post: Itaque sibi apud homines, qui eos nesciunt, authoritatem ac timorem pati inunt. Hac versutia,& his artibus notitiam veri ac singulatis Dei apud omnes gentes inveteraverunt. Suis enim vitiis perditi saeviunt, de grassantur, ut perdant. Idcirco etiam humanas hostias excogitave runt, ipsi hostes humani generis, ut quam multas devorarent animas. Pluta ibidem. Obstaisam g 6. Nec mirum,ait Saxo Grammaticus de Rugianis si illotum potentiam formidabant, a quibus stupra sua saepenumero

punita meminerant. Siquidem mates in ea urbe Larentina, cum η-- ι. κ . steminis in concubitum accitis,canum exemplo cohaerere solebant:

nec ab ipsis morando divelli poterant. Interdum utrique perticis δdiverso appensi , inusitato nexu ridiculum populo spectaculum L pr buere. ea miraculi foeditate solennis ignobilibus statuis cultus accessit: credituique est, earum viribus effectum , quod daemonumerat praestigiis adumbratum : qui statuis demolitis, Rugianorum templa dc uines destituerunt. δε-ii. 4. T. Sed artificiosen imis maligni hujus conatus varios descri- Angustinum in Sermonibus communibus: Quid pra- ,/ῆ-- Vius, quid malignius, quidue adversario nostro nequiust qui po- bellum in paradiso fraudem,odium interptimos fiatres,

in. nais. dc in omni nostro opere zizania seminavit. Nam in comestione po-gulain; in generatione luxuriam, in exercitatione ignaviam, in ἀων. F., conversatione invidiam, in gubernatione avaritiam, in conectione seper rην- iram in praesulatu sive dominatione superbiam. In corde posuit co-

gitationes malas, in ore posuit loquutiones falsas , in memblis ope ης-ρ m. rationes iniquas: invigilando movet ad prava opera in dormiendo ad somnia turpia. Laetos movet ad dissolutionem, uistes autem ad desperatio

70쪽

I DAEMONUM a 3 desperationem. Sed, ut brevius loquat, omnia mundi mala sunt ipsius pravitate commissa.

I de tam admirandas res, se potissimum vaticinari posse ηt daemoneF.

C A P. X.

N g e mirum est, varia & infinita ejus genetis hos spiritus conari'

QDm etenim tenuis sint substantiae, sua tenuitate, sebtilitate 3 admiram celeritate incredibili, sensuum actimonia, dc lumine naturae luci diore, quibus omnibus terrenorum corporum inhabilitatem & se

suum tarditatem longe lateque praecellunt, multa Dei permissu, partim vere, partim praestigiose intelligunt, & possunt. Quibus ac-

eessit, teste Augustino , diuturnioris temporis beneficio, quo eorum vita a primo aevo protenditur, comparata insignis rerum longe majorum experientia, quam hominibus ob brevitatem vitae momentaneam potest evenire. Idcirco quaedam admiranda faciunt:&quaedam, potissimum ob Scripturae sanctae & vaticiniorum cognitionem, praedicunt, vel etiam probabili conjectura consequuntur: nolumnquam etiam, quae ipsi facturi sunt, praenunciane, quibus homines alliciunt, inescant, seducant dc defraudant. g a. nomine illis mirabilem prudentiam, acutum ingenium & tenacem memoriam tribuit Plato in Epinomide. Quapropter tradit Clemens, istos, quum sint daemoniaci spiritus, &multo citius scire aliqua multo perfectius: non enim tarditate

eorporis degravantur. Hinc addit: Et ideo, quae medici longo tempore & labore plurimo assequuntur, haec illi, tanquam spiritus, absque mora ulla, & sine difficultate cognoscunt. Non ergo mirum est, si plus etiam aliquid , quam homines, sciunt: sed hoc memendum est, quod ea, quae sciunt, non ad salutem , verum ad decep ionem proferunt animarum, ut per haec eas cultum Olsae teligionis edoceant. Hic Tertullianus lic disserit: omnis spiritus ales est, hoc angeli & daemones, igitur momento ubique sunt. Totus olbis illis 4ocus unus est: quid ubique gehatur, tam iacile sciunt, quam enunciant. Velocitas divinitas creditar, quia substantia τ' ignotatur. Sic& aut res interdum videri volunt eorum, quae νη- μ' .aniiunctant, & sunt plaud malorum nonnunquam, bonorum tamen