장음표시 사용
361쪽
VALET UDINE. ys Hippocrates testis, quoniam se quitur mala p estis. Fortior haec incra est medicinae, certa diaeta, Quam si non cures fatue regis,
ct male cura S. Quu primus pi scipvusq; non Iumi morbi cuiusuis curandi, sed sanitatis et tu Ends scopus, It iii libro,si de facile parabilib. inscribit,c. 28.&in i sagio expe-
cta v ictus rone cosistat:oper preciu fuit de ea ct hic aliqd pscribi. Percipit ergo in primis,ut seruet consueta maerat. Per Dis usane adminis ratio sex rerum non naturaliu modo intelligenda venit.Et ratio quide est, quod transgressio a con
siletudine noceat nocumento magno . Consuetudo. n. est altera natura, Ra, ut c-ς
lib. I .c.I I . rhetoricoru ad Theodecteri,
di lib. 7.c.Io.Ethicoris,& c. a.de memo- 'ria &reminiscentia,ab Aristotele scimbitur consiletudo est eoru,quae ut saepe, su e ut plurimu fiunt.natu ra eoru , quae
ut semper. Sepe autem & semper iunt GDi inuicem propinqua. Quod est ergo diu adsuetu, in naturam sere transuit: emadmodum igitur naturam cust sure opoctet ita E consuetudinc, si lata-tQ. labiliu
362쪽
labilis fuerit. Et quemadmodu consue ta cibi & potus administratio cadera-; tione & aliam reru non naturalia obseruanda est. Vnosi quis consuetus muti tu laborare velit hanc consuetudine immutare,ocio O; indulgere minusve laborare,vel aliud laboris genus adsumere, iidq; alio& t pc&modo ille proculdu bio multu ex hoc debilitabit. Ide intelligendii de cibo ac potu, somno & vigulia, repletione & inanitione,& animi accidentibus . In quibus Oibus consuetudine obseruare decet ,& maxime quia
de si sit laudabilis, vel ab hac non multi tu declinet,sive mediu et locu inter bona ac mala obtineat: respectu nimiru il-
ω .: lius ad quod fieri debet permutatio.Porro quanta sitivis consuetudinis, vel i de colligas, q, debiles & senes consile, tos labores facilius ferant, Ξ sortes atq; iuuenes inconssictos quod profecto lib. - .aphoris M. Hipocrates et hisce ve , i bis confirmat t Qui conlaeti iblitos labores ferre, etsi fuerint imbecillos di I
nes, non consuetis ortibus,atque iuuenibus facilius ferunt.Quod dicit, inquit Philotheus,tale est: Sunt duo, hic quia demo senex, ille aut in consistenti etia-te,ambo incipiunt fodere, & huic quiadem seni contingit recte sedere, illi aut
qui est in consistenti aetate,non recte,se
363쪽
ia Is si t imbecillus, iuueni aut non rectociam non adsuetus sit. In uniuersum .n' Portet cognoscere sortiores aliis se-
π1 Partes q exercent,& hac de cau fa solitos labores facilius sustineri. Ex hocaiat particulari ex lo licet nobis&de mlati oibus rocinari. Deinde vero, mala νει μὰ ηφ1to, hoc est, maximii pericu tu ex repeti ςς na Consiueis diaeti permutatione sequi
contirmat authoritate magni Hippocratis: nepe cX. a. lib. de Vistrati in mor.acu. apti. 21.3c. 22. ubi sic inquit Atqui facile
eit hoc addiscere,u, simplex vi stiri cibi ac potus, ipse sibus si simper similis. si curior Oino est ad sanitate e si quis r
munt,& his Q semel, repentinae mutationes no Xas ac aegritudines inducul. Et
eos sane si prandere non assueti sunt, si pransi fuerint, statim infirmos facit hoc& toto corpore graues,& debitos, & pigros,&o Aelianus quoq; ab initio lib. 4 de varia historia, chi cuius de excplo, admodum diuerte nobis significauit, Qpericulosa sit repentina distar permutatio. Tachos Aegyptius, inquiens,donec
usus eri vernaculo vi tu,& frugaliter vi
xit olum hominu fuit suavissimus. Posuvero ad Persas venit, & in illorum luxum delapsius est , cum non posset se te insolentiam ciborum , vitam in dysenter ia
364쪽
senteria transegit & luxuriam cu ni ortet mutau it. Quansi aut no a sanislm dedegris quoq; adsueta victus ratio diligenter obseruanda praecipiat,haud in raro incidit eius pmutande necessitaS,qn n
miru illaudabilis extitit, ita vi,nili permutet,perniciosae inde consequant qgritudines.Talis aut eoru est se prandium
aut cena prauis terminare solet alimentis.Eiusmodi igit consuetudine necessariu est corrigi ac ῖmutari,non quide subitb, sed paulatim & ord Inate oIS. n.subita pmutatio vehementer nocet maximo si a consueto a linconsuetu transitus
fiat. Hinc est quod in libro de natura hominis, ita scriptu reliquerit Hippocrates: Detrahendi sunt cibI ac potus, ῆbus. vii consueuerunt, idq; paulatim facer oportet. Nasi quis cito diaeta I mutet,. periculii est ei a permutatione a sancorpore nouatu iri. Q Hi nexia laudabis Ie v ctus ratione interdu mutari necella est,quo,si qn necessiras Inc Iderit, natura non ostendat insolentia, nouItatζqλ, neci, renuat nem recuset. Na goi digiae sue adsuefacit, minus laedit, cum ad m-COsucta trastre cogitur. Eadem in aliis
Uuoq; rebus non naturalibuA ratio eli, Ouod Hippocratis ci testimonio com
1atur ,qui lib.a .aplius o. ita striptu relicit. Quae ex logo tye cosueta sunt, et fideteriora suntii uetas mi amolestare
365쪽
solent. Oportet igitur ad instreta Imutari. In cuius quidem siniae explicatione Plutotheus inter cstera sic inquit: Cum Cnim.quodq; ipsorum factu sit peculia-xe,minus, laedit, quis ex sila natura molestii sit, si nondu in consuetudine Veia xit. Verbi cansa, solitus csi aliquis manna comedere, hic si ad bonu cibum si mendu colyuertitur, isditur, cum adiuetus non sit:adsuetus est aliquis aquae potioni,si preter constretudine bibat v. nil, offendit, im cosuetudo contenti. Oportet igitur ad insueta permutari, vi,si necesse sit,ea,quae offeruntur, ferre posimus. Vtentem. n.copioso nutrimento,
oportet et parum cibi quq; assumere,Vis cotingat,serat et illius usum. Hinc est,s, Cornelius Celsus lib. 1 cap. 3.in hunc etiam mod si scipserit. Nimis ociosa vix a utilis non est, qu a pol incidere laboxis necessita . Neq; et ex nimio labore labitu ocium , neq; ex nimio octo subia ius labor sine graui noxa est. Huc igitur ciri respiciens Hippocrates rectis line coi tudo D sulit,conlutudinem esse mutanda, Pr riam lacia inde non temere a Plutarcho in lib. de tu epda bona valetudine, in hunc modsi scribit, Exacta illa & vehemcter ad via-
gue, ut dici solet, obseritata vitae ro, stam ut & corpus formidolo sinu reddit, ac periculis obnoxiii , & animi fragit viς are. Quocis cacauere qui4q; det,quead- . i
366쪽
tissime Rhazes monuit, ne alicuius rei sibi consuetudine faciat, qua deinceps ipse in obseruare necesse sit,Exepli gratia : Si quis uno cibo cosuetus sit uti, vel aliquo potu , vel oino ab eis abstineat, vel dormire, vel moueri, Vel egerere, Venerive indulgere cosuescat:& ab alia quo istorum impetuose irritetur, maximum incurret nocumentu, si ab eis abstinuerit. Quapropter quisqI corpussu u.debet ita prSparare, ut caloris S Digoris patiens esse possit,& ad motiones& cibaria sibi necessaria aptum reddat, di ut somni & vigiliarii horas,atque ma
sones S domos sine laesione permutare queat. Fortassitan. ex neceBitate idipium qnq; facere cosetur: Poterit aut comode, si consuetudine non obseruet ad unguem,scd interdit ad insueta traseata Porro quo ty quo uc modo eosuetudo mutanda sit, copiose admodum docent, Galedib. s.c. 8. S lib. s. p. 3. de Sanita. tuen.&lib.8.c. 9. method .med. Conciliator differen .s 8. & Hieronymus Cardanus lib. a. tract. 6. Contradictione. a.
Tertio demum loco traditur, fortioreae potiorem medendi metam esse,certa diaeta Quam sane si medicus curare noluerit,ac alia quadam, eamq; non satis comodam administrauerit, stulte aegruyesere, ac male curare merito dicetur.
367쪽
Selen d si ost aut, ud Galenum haec alimentorum genera inueniri, copiosum, medium,tenue. Copiosum est fanorii cibus, qui no solum vires coseruat, sed et cauget. Medium ad sanos et spectat. Navires quide conseruat,no in auget. Τ nue,i.quod vires quide cominuit, eate-lnus in vi no exoluantur. Hoc ab aut
ribus in multas partes diuisum est, nepetin tenue simpliciter,in tenue exquisite, in tenuissimu citra adiectione, & in t
nuissimu in extremo. Tenuo simpliciter per pauca, aut ea quae paru nutrivi,
edulia fit, cuiusmodi est ptisanae succuri, mulsa,& sorbitio explica aenue exquisite , ubi pilianae succus exigua sumitur quatitate. Tenui sitim si citra adiectione, permulsam aqua, siue melicratum si solum Tenuissimu vero in extremo,per solam inediam ad iudicatione usq: progreditur. Copiosum aut vel est,ubi tota ptisana sumitur, vel copiosos,ubi pisces, oua,& ius carnium: vel copiosissimum, ubi caro, Messium: ut horti estivi panis lotus,vel pJacentδ. Sani homines no solum conseruandi sed aligedi etiam sunt, propterea, alimentum copiosum illis competitia Qui vero aegritudine longa laborant, vires augere non debent, sed bene conseruare taliter usq; ad fine non
sufficereii propterea hi medio victu badi sunt , vi etiam sanis conuenit, a
368쪽
quibus vires augere non cupinius sed illas solum conseruare animo est, qua etitan longo morbo toti& viribus scruα xc studemus. Quu vero aegritudo breuulterminatura est, si quavis die finire du- at,aliquid dare non est o S,Iuxta aia. lud Hipp.lib. I .apla.9zyxtremis morbis teritrema ex0site remedia optima sunt.1 Imo si vires sussctaent,n in septimo ter minatura esset,nihil penitus dandu esset nisi post illu terminu . Hac de re plura. S cognitu no indigna reperies apud Hip pocrate lib. I .apis . s.& 6.& ibide apud Galenum & Philotheum in comment.. a De administratriste diaetae. CV. LVI.
quoties , Vbi, recta . Debciat haec medico in victus ra
tione notari, Ne mal e conueniens' ingredia
hostin ic eo tradit.Plinia,quale: hoc est cuius qualitatis cibus exhibendus . sit: quia ita calida aegritudine cibus tragi dii iii frigida calidus,in humida siccub, E seca verta humidus contu'M :Corpuxin quod secundu natura est ,sunieneni
369쪽
praeter natura est contrariti. Siquidemq3 naturaliter se habet,custodire:quod
praeter naturam est, tollere oportet.Sed
dwhoc plura Guenus cuin alibi tape,
tum maxime in arte inedicinali.c. 26.&lib. I .c. Io. de Sanitate tuend.& lib. 8. . . methorin eden. Secunda, quid. i. cuiussi bstantie Athletiq n. ac rusticis,iisque, qui quam libet actionem sortem ac V
hementem obeunt, cibus exhibendus est crassus ac durus: quia facultatem concoctoriam pestitit sortem: ncquς tenuis substantie cibus, Neliit est caro piluo- mim,caporu,Vitulorum, agnorum, licia
.do iri,Si sim ilium, ipsis competi t:quippe que in ipsis vel adureretur, vel si par in citius conficeret ita ut 'pius ob id
cibari cogerentur. Nonintemere igitur
inquit Glossa delectabilis in l. Seruis urbanis, in principio. m de leg. 3. Rusti- debent uti pane albo, vel pullis, aut alijs delicanit cibarijs : sed pane
grossis,caseo,cspis,& fibis Porro nobialibus atq;iocio deditis homini b. tenuis substantie cibus magis congruit: q ppe qui virtute concoctrice habeant dcbiali ore , si ut crassos cibos eiusmodi sunt salse situ atq; bou carnes, & pisces sole, aut vento, aut fumo indurati, superare queat. Pari modo εχ in aegritudii lib.aculis tenuiore utendu cst dista, ilin chr nicis.1 .lbngis, scuti quartanis. Tertia, . . . . P 3 quando
370쪽
quando,i. quo potissimu dieit pe cibus
adsumi debeat: in fanis. n. consuetudo maxime obseruanda est. Unde hoib.mane surgentibus tin in die cibum sumetiabus,aestate quide prandendum est hora decima,vel paulo ante, neq; disterendudonec propinquet meridies, ut qui in
ximu estum importare soleat et Coenan
dum hora sexta,vel paulo post. Hyeme vero ijsde ob somni prolixitatem prandedu est hora undecima vel duodecima: Coenandu hora septima, vcl paulo post: scd ita tia, ne quid pter consuetudinem fiat.Qumet in qgri, cibadis ipis habeda est ro,psertim in febricitantib. Siquidein ipsis paroxylinis, vel non multo antentia ra accessione a cibis abstinendu est: 'd nimiru natura, quq circa morbi materia tum occupata est cib.oblatus dbstrahat atq; adeo humores morbu es cientes adaligeat.Neq; immediate post pas oxysimu cib.dandu est, quippe que ficultas a febris intcperio deiecta nondust perare queat. Quapropter tadiu ante siquentis accessionis initiu exhibendus est,ut priusilea appropinquat,decenter invetricu Io coquat,& ad inlaxiores partes descendat. idq; in illis pol nimia ita
obseruandu,quib. virtus adhuc satis valida existit. Iis vero quib. Via es proste
nunt. dadus est cibus quocsiq; ipe, et in vigore. Cuius rei testis est Gal. qui li. 1,