장음표시 사용
381쪽
Selen d si est aut, ud Galenum haec alia
mentorum genera inueniri, copiosum, medium,tenue. Copiosum est sanorii ci ibus, qui no solum vires coseruat , sed et caliget. Medium ad sanos et spectat. Navires quide conseruat,no in auget. ΤC-nu i.quod vires quide cominuit , eate-l
nus in ut noexoluantur. Hoc ab aut
ribus in multas partes diuisum est, nepotin tenue simpliciter,in tenue exquisite, in tenuissimu citra adiectione, & in t
nuissimis in extremo . Tenuo simpliciter per pauca, aut ea quae paru nutrivi,
edulia fit, cuiusmodi est ptisanae succuri mulsa,& sorbitio explim aenue exquisite, ubi ptisa me siticcus exigua sumitur quatitate. Tenuisiimu citra adiectione, per mulsam aqua, siue melicratum fit solum Tenuissimu vero in extremo,per solam inediam ad iudicatione vi , progreditur. Copiosum aut vel est,ubi tota ptisana sumitiur,vel copiosos,ubi pisces, oua,& ius carnium: vel copiosissimum, ubi caro, Mediuim ut horti estivi panis lotus,vel Hacent3. Sani homines no somium conseruandi ted augedi etiam sunt, propterea, alimentum copiosum illis competita Qui vero aegritudine longa laborant, vires augere non debent, sed bene eonseruare a liter usq; ad fine non
sufficerent propterea hi medio victu cibadi sunt , qui etiam sanis conuenit, ia
382쪽
quibus vires angere non cupimus,sed dias solum conseruare animo est, quaLetia in longo morbo totis viribus scruarc studemus. Quii vero aegritudo breui terminatura est, si quavis die finire debeat,aliqua d dare non est optis,iuxtatalia lud Hipp.lib. I .apl-yxtremis morbis: eκtrema exq. si te remedia optima sunt. ιImo si vires sussicenent,& in septimo temminatura esset, nihil penitus dandu esset nisi post illii termanu . Hac de re plura. di cognitu no indigna reperies apud Hipi pocrate lib. I . a ph. . s.&.6.&ibide apud Galenum & Philotheum in comment.. De administratri te diaetae. CV. L U I.
Qi Vale, quid, A quando, qu an'
tum, quoties . , Vbi, recta Debent haec medico in victus ratione notari, Ne mal e conueniens' ingredi
venda victus ratici fidorandas osse hoe inlceo tradit.PRhia, nate: hoc esti cuius qualitatis cibus exhibendus .fitqquia 1ix calida aegritudine cibus frigidus, in frigida calid iς,in humida sccub, hi fieca verta humidus comidiat ἰCorpuvin quod sectindu fiatura est ,simiusem
per victu poctulat: Fcma nota quos a praeter
383쪽
praeter natura est contrarisi. Siquidemq3 naturaliter se habet,custodire:quod
praeter naturam est,tollere oportet. Sed Fhoc plura Galenus cum alibi tape, tum maxime in arte inedicinali.c. 26.&lib. I .c. I o. de Sanitate tuend.& lib. 8. . . methodia eden. Secunda, quid. i. cuiussit bstantie Athletiq n. ac rusticis,inque, qui quamlibet acti em sortem ac V hementem obeunt, cibus exhibendus est crassus ac durus: quia facultatem concoctoriam possint sortem: ncquς tenuis substantio cibus, vellit est caro pullo- am,caporu,Vitulorum, agnorum, licia
dorum,&similium ipsis competit:quippe que in ipsis vel adureretur, vel il par est citius consceret ita ut sqpius ob id cibari cogerentur. Non temere igitur inquit Glossa delectabilis in I. Seruis urbanis, in principio. m deleg. 3. Rustici non debent uti pane albo, vel pullis, Lit alijs delicauit cibariis : ded pane grossis,caseo,cspis,& fabis Pori o nobialibus atq; ocio deditis homini b. tenuis substahite cibus magis congruit: qppe qui virtute concoctrice habeant dcbiali ore , e ut crassos cibos eiusmodi sunt salse situ atq; bou carnes, & pisces sole,
aut ento, aut fumo indurati, superare
queat. Pari modo & in aegritudini b. acutis tenuiore utendu cli dista, ilin chr nicis.1 .lbngis, sciati quartanis. Tertia, . . bi . Ρ 3 quando
384쪽
quando,i. quo potissimu diei tre cibus adsumi debeat: in sanis. n. consiletudo maxime obseruanda est. Unde hoib.mane sit gentibus tin in die cibum sumetubus,aestate quide prandendum est hora decima,vel paulo ante, neq; differenda donec propinquet meridies, ut qui in
xim uestum importare soleat: Coenan
dum hora sexta vel paulo post. Ηyeme vero ij sile ob somni prolixitatem prandedu est hora undecima vel duodecima: Coenandu hora septima, vel paulo post: scd ita tia, ne quid pter consilietudinem stat. Quinci in qgri, cibadis ipis habedaestro,psertim in febricitantib. Siquidein ipsis paroxylinis, vel non multo anteia tu ra accessione a cibis abstinenda est: 'd nimiru natura, quq circa morbi materia tum occupata est cib.oblatus distrahat atq; adeo humores morbii es cientes adaugeat.Neq; immedia tu post pal oxysmu cib.dandu est, quippe que lacultas a febris intcperio deiecta nondusii perare queat. Quapropter tadiu antesbquentis accessionis initiu exhibendus est,ut eriusilea appropinquat,decenter invetricuIo coquat,& ad inlaxiores partes descendat. idq; in ill is pol nimu ita
obseruandu,quib. virtus adhuc satis valida existit. Iis vero quib. viles prostemnunt. dadus est cibus quocuq; ipe, et in
vigore. Cuius rei testis est Gai qui
385쪽
VALETUDINE. Isoaphor. m.9. ita scribit. Aliqn in ipso et morbi vigore, ubi Sympl. aliquod interuenerit robur naturae dissoluens, nutrire cogimur. Quod ide copiosius etia monstrat lib. Io.c. 3.& s. metho. mede. Haec ota de paroxysmo Stephan. Atheniensis iii primu lib. Gal.ad Glauc. com. 39. mu ito clarius in huc modii exponit: Sciendu sane est, natura egere scin palimento, quod basim ac sede illius, digestum est, ipsi repleat. Sed hoc ipsum alimentu praecipue dandu est, qn ipsium
concoquere,ac conficere pol. Conco
aut qn pura ac integra est, nec e sebris caliditate vexatur. Quare in interuallo dandrii. Si.n.in accessione demus, facultas q a labris inteperie deiecta est, ipsuluperare no psit. Alimentu aut non concoctu materia sit labris.Et hoc est,quod Hippoc. lib. I .aph. I I .ait. In alcessionibus lubtrahere oportet: na addere n
euu est . Dadu igit est alimentu interuallis. Sed hic dici pnt in intermittetib. In continuis vero quid utiq; quis saceret
neq; n.in his inuenire licet remissum acquietu ips,veru continua est febris. Tn in his et fit febris deminutio,q interuallu imitat ' tunc alimetum dandu est,no qn accedunt.Ηqc ilhe. Plaera &ad psentem speculatione maxime lacientia habetur apud Brudu Lusi. lib. 2.cap.9.de victu febricitantiu. Quarta,
386쪽
quatu.i. sititatis semendi cibi. Quae profecto in s state ut supra c. I 9. diximuS,minuenda est tu ob immodicas resolutiones calor innatus debilior existat: Nyeme verbaugeda, propterea q con coctoria facultas id ipis ob frigus ambientis roboretur . Ginta quoties, in die videli het cibus exhibedus sit. Est. n. restate qua hyeme,autuno,aut vere, ' pius exhibendus, sed minori quatitate. Pari modo facultate eo coctoria debili existute Me sed parua quantitate dandus est. Eade uero robusta existete, dandu est siridem qualitate magna,sed ratius. Sota, ubi, id est, quo in loco: cibus enim ne a 'in loco frigidiore, neq; ealidiore semediis est, sed temperato. De caule. cap. LV II.
IVs caulis soluit, cuius substantalia stringit, , Vtraque quando datur, venter
laxare paratur. Hic agitur do caulibus ' per quos ni
hil in aliud intellisendsi,uvulgare illud
387쪽
Recensentur a vit hoc loco tres ipsorsi facultates:quaiti prima quide est, decoctum eorum , & maxime prinas ebulli- tionis, ventris soluedi vIm obtinere: In fositi ilanque & eyteri'rib.pa rtib. nitro-1a quaeda &obstersoria inest qualitas, si satie, cum debiliter admodum infim
oreae, modica elixatio in aquam facile
deponi eiq; potentiam ad ijcit purgatoria. Atq; hinc adeo fit, ut ius prima' d coctionis aluum excellentius, secudae deiiciat . Nitrosam. illa & abstersoria qualitas exquisite per primani segrega tur, atq; in aqua deponitur. Secuda est, . corpus ipsum siue substantia eoi siccantium rone ventre sistere magis: qua a deiiciendii incitare: quia purgatoriapb telitia per decoctionem aufertur, & r linquitur substantia terrena sicca , quq sumpta Ventrem adstringit, idq; multo magis si nobis duntaxat, sed ter aut quater aqua effuderic Nam quanto exquisitius in aqua silccirm suu depossierit, tanto&'illi quide maiorem purgandi vim adiiciet,& reliqua sui Ebstantiam; q velut oleris ipsius caro est, restringentem effficiet. deest ratim in beta,atq; adeo in Oibus ferme quibus sapor aut acris, aut nitrosus,aut salsiis inest. Quippe &lenticula ipsa, tametsi satis magna abstrinsedi potentia gustu refert, rn eiunmodi quid sortita est. Na & humo'dcc l . P s ctum,
388쪽
' ctu, ventris soluendi vim obtinet. Versi hic succus et,si degustes, peispicua nabstura representat, tanu si nitroso ausis Ocnia re quid comisceas. Sed & conchularum os . imaris,ceterorumq; sere ostreax succus plane salsus est,ty ventrem soluedi vim obtinet: uis eorum caro ventrem rcpxi inat.Τertria est utrunq; nempo decoctualm subam simul ventris subductione efficere cum. n.vires suas ita retineant, abstergere ci,S intestina ad expulsione irritare,& consentaneum est. Lege hac de re plura apud Gal. lib. 3 .de simpl. me
dic. fae c. I 4.& lib. I .c. 3. & as. &lib. 2. C. q. de alim. lacu l. proditum quoq; est, Brasicam naturali quada lacultate viano aduersari,& curare temulentia; de quaerit Aristoteles.I .Sec.proble. I 7.
- Quid est cur brassica sedet crapulam Nonulli respondent, hoc euenire soliti i tuni,s exvsu eius fumi cleuentur admo dum erasti,qui cum vini vapores incrasi sent,ad cerebru ascendere ct prohibet. Aristoteles in aliam adsignat causam, ncpo quod quicquid humores vinosos undiq; & omni ex corporis parte ad se in aluum trahi t & corpus refrigerat,tollat crapula.Brassicaasit est limoi. Ergo brassica curat crapula inor probatur, quia per succii citis humores, qui vinosi
crudiq; tenentur,e toto corpore detrahuntur.Ipsa vero substantia frigida, styptica,
389쪽
ptica,ae terrea upra in vetriculo remanens corpus refrigorat,quo fit,ut tenues humores ad vesicam labant. Cum igitur humor utrinq; educatu r,corpusq; refrigeretur, recte per cosequens a crapula liberatur. Euenit adlisc, ut cum humores deorsum se trahunt atq; excernunt,
flatum ut secum deducat: qui, si per vinu liceat in caput se efferens grau itate creat,& crapula: sin aut deorsum se verisi, corpusq; ob causam predicta resetigeratum est, dolor crapula is tollitur.
Quin & ipsa brassicq folia, quoadmota
lib. a.decopos med. locat. c. i. Galenus attestatur,calida macerata,eapitio eie posita ac obligata, naturaliter ebri
tati resistunt . Porrδ brassica, ct edendo est ealfacit & siceat primo abscessu.Prauum & melancholicii succum procreati
Aestiua in peior est qua huberna. Oc lorum aciem habetat, unde Gricis etia stesa dicta censet, quasi . pupillas oculoru quas illi κορας vocat,
obtundat,haberetq;. Somnum per contraria insomnia interturbat. Stomacha male habet,parumo; nutrit: at si cu pingui carne coquat, plurimu noxi atq; viiij amittit.Urina ac menses ciet,& lumbricos interficit. Succus eius cum melle sumptus magnifice desectiones vocis iuuat;& si vulnerib. imponat, ea glutina
dolosa malignati; ulcera, & induratas
390쪽
inflamationes sanat.Plura Dioscor. Iib. et can Ia6.Plin.lib. 2o. c. 8. Galenus Io-
De Malua. i Caput i V IG. Ixcrunt malua veteres , quod 'molliat aluum.
suius radices rasae soluunt tibi
ne dederunt. . t Hie abixur de lacultatibus maIuae. Et prinio follem versu,quieX lib. 2.cap. R. Aemilii Macri huc' adscirus est, veteribus Latinis malita ab emollieda aluo siedicta cile,tradit. Cuius stre rei testis ceM.Varro,qui malua quasi m lua, s, a uum molliat,dicta este contendit. sippe' quae clysteribus infusa,vel in cibo accopia, ventrem facile moueat iamnetiam Graecis taλύγη , ab emollienda alvo,nwin K t axit. Siquide ipsis μαλαττειν mo1lire lignificat . Antiqui enim ex in acetariis cum lactuca ad subducendam almina utebantur. Vnde Martiali; lib.