De conseruanda bona valetudine, opusculum Scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicomensis, ... enarrationibus vtilissimis, nouissime recognitis & auctis per Ioannem Curionem. ..

발행: 1573년

분량: 628페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

tis etiam hisce versiculis comprobatur: Gaudet hepar si odio o mace cor , cerebrum quoqs moseia, Fulmo, liquiriti stren, candumactuque

galanga.

Hepar priorem sellabam longa het. Est enim Graecum ηπαο , quare contrari aturalium hic breuis posita est. Sale. Cap. LG.

VAs codimeti pponi det odeti. Sal virus refugat,recte insipi dumq; saporat. Non sapit esca probe , quae datu absq; sale. rimi res salis visum, scinenque: minorant.

Et generant scabiem, pruritum,

Hue vigorem. Tria hoc in loco peraguntur. In primis. mgenerale tr*dit praeceptu,nemini liactenti humaniori salte atq; ciuiliori non obseruatum nepe ut vas condimenti, hoc est salinunt primum in mensa apponatur: idq; adeo vulgatum ubiq; est, vi hisce etiam versiculis decantetur. .ni primo poni debet rimoque reponi, Mn bene me a tibi ponitur abib sale. Quo deinde salis recensentur coni.

352쪽

coni,& consumant, adeoq; habetudine ob id usui adserat. Vel st a cibariis per- salsis in ventriculo existentibus, mordaces admodum atq; acres resoluatur fumi,qui ad oculos sublati ipsos acrimonia sua rodant, ac rubefaciat. Atq; hinc

sane eos,qui salem excoquut, rubros sere oculos habere conspicimus. Secundit,s, Veneris appetentiam copescant. Nacum Oes corporis exiccent & cosumant humores, sperina quoq; necessario exhauriunt ac minuut. Tertium, st scabie generent. Acrem. n. ac mordacem procreat succumsanguinem'; adurui, atq; hinc profecto scabies incidere cosueuit, Quartum,st pruritum et excitent:mordacia.n.ac prurituosa generant excrementa . Horum nucumetorum Rhages et meminit. lib. 3. ad Alma.c. I 7. Sat,inquit,sanguinem eoru, qui multa ex ipso sumunt quantitate,adurit: visum quoq; debilitat,atq; spe a minuiti pruritum generat & scabie. Ad haec , serpiginem nonune,& impetiginem, morpheamq; ac lepram progignit ijs, quoru corpora ad paliedu sent parata. Quin urinarios

etiam meatus,vsulpsertim immoderato ac frequentiore excoriata Modice in salsa , profligato fastidio appetentia reuocant. Fertur praeterea, quod si sal cum aceto & succo ruis permistus, pedu plantis diligenter insticetur, no noXam tmo 6 ex

353쪽

vini crapula eotractam curet, sed ita etiam,qui cibos auersentur Graeci at appellant, aviditatem restituar Plura de Sale Diosco iides. lib. s .c. s 8 Galen. lib.9. c. 3 o. & lib. I I .c. so. de sim pl. medic. fac. Simeon Sethi in Syntag.

Dessoribus ac eoru qualitatis. C. LIII

πTI seruore vigent tres, salsus,

amaruS, acutus.

Alget aceto sus, sic stipans, pon

Vnctus, & insipidus, dulcis dant

temperamentum. Hic igitur de saporibus,sue qualitatibus guttitoriis: Ubi sciendu imprimis, Saporem accipi pro omni eo, quod gustu diiudicat. Species aut eius aliter abo aliis numerari solet. Gal.lib. I . de simpl. medi. facii l. cap. 38. non facile numero coprehensibiles esse tradit,a Theophra. so lib. s. de causis pIantaru c. I .& 4.eius octo rccensentur disterentit,exepli gra tia, lulcis,pinguis, sterus, acerb.acris saltus,amarus,&acidus. Quib. nonum quoq; nonulli adiicienda putarui, nep iinspcdum, que αποι in Graeci vocant, extra oem fit insignem tu caliditate, tim

354쪽

ditatem , media quoad fieri queae

constitutione obtinens, qualem praebeo fieri uim aqua plane ol, qualitatis vacua. Ex uia ib. tres calfacere hoc loco tradunt tua latinirii salsiis, amarus; & acris..Sedi: in nis non parua est maioris minorisque ratio. Si quidem Acre,ut Avicen. 2. Can TTa . I .c. 3.confirmat, est calidius, hine amarum,deinde salsum,qm acre naaiΟ-.rci vim habet resoluendi, incidendi, abstergendi amarum : Salsum vero ostveIut anaarsi, frigida aliqua humiditate TCtia sunt, habetatumq;. Secundo deinde loco tres ex laporibus statuuntur frigidi. Acidus videlicet, austerus&ace bus. EX quibus acerbus in frigidior exsstit, mox austerus,deinde acidus. Quod sane perspicuum euadit in Oibus fructibus, qui dulcescunt. Principio. n.acer

cessu deinde temporis cum per solarem calorem aliquo modo ad concoctione' duct1 fuerint,au cteritas i eis sentit, qualentim deposita, aciditate acquirut,sicur φακες hinc dulcedinem ladem adsciicunt, Acidam vero quavis acerbo minus sit frigidum, in ob stibii Iitate & pG netrationem suam eo in pluribus maioris est infrisidationis. Acerbum aut &aultem in sapore ira 3pinqua, sed hoc yJ 'i lingua: pter extimam eius super me conrephit: illud verbal6-odo exti ia

355쪽

3 DE CONSERVANDA

mana superficie, verumet interiora eius contrahit atq; exasperat. Postremo vero tres dicunt teperati. i.mediae qualitatis, ita ut corpus neque refrigerent excellenister,neq; calfaciant:nepe dulcis,pinguis,& insipidis. Dulce. n. licet calidu sit,in ipso tamen non apparet excellentia caliditatis, ut lib. 3.ad Alman . cap. I .Rha-Σae visum est. Porro suq cuique ac prodideia pri .es poris adsignantur facultates.

refaciunt,laxant,plurimumque corporib. exhibent alimenti,& impinguant.Cu.n. naturae sanguinis nostri & carnis proxime congruant, lingua avide excipit, aevoluptate ac dilatione assicit,eis fruens non laedit,non exulcerat ab eis, nec rofugit ea,vt amara seu acria. Ac sane si quid nutrit,ex glare dulciu esse oportet Na dulcia ungunt,implent,& restituunt erosas particulas. Sed interdu excelle ter dulcia nocet: qa cu sint valde calida& acrea,cito in ignea natura transeunt, ut mel & saccharu,celerrime vertunt in

rubra bile. Quare auidius usi saccharo sepe periculose inflammant. Ad hete,dulces cibi inteperantius edunt;humorisque copia generant, si sequunt interdu vel putrefactiones, vel obstructiones & abscessus hepatis atq; lienis & maxime Pdem cu hic viscera ad patiendu accommodata fuerint. Stomachum quoq; r laxant

356쪽

. VALETUDINE. m

amant admodum & aluum cient, Pectoxa .namel conferunt & pulmoni, genital Cque semen augent. VAmara meatus perpurgat absterguta extCnuantiliumoru crassitie incidui, &Iingua mordent simiq3 in natura terr 1tri, crassa,in qua excedunt calor&si citas,ut in bile Nitro,Marrubeo, Absynthio. immodico usu sanguine cito adu-rsit S corrupunt,bilemque augent rubra. ACerba,Graecis ς ρυφνα appellata r centa ores pontica pungedo vocant,quo verbo medici quoque libenter utuntur, linguam contrahunt, & introrsum petis

Iunt, ideoq; constipandi, densandi, &adltringendi vim habet. Suntqm n

tura terrestri, crassa, frigida & sicca. . Ideo. n.acerbus sapor dicit esse tardior, si acidus, quia acidus est in natura tenuiore minus terrestri. Acerba sunt, ut

fructus glandium, pyra sylvestria, & in

genere ammatura poma,mala cydonia; ac magis immatura. Nam postquam maturuerunt, fit' mixtus sapor ex acerbo& dulci, sicut nucum ex lacerbo & pin- fui. Sunt σρυφνοὶ & fructus, qui vulgo

abes dicuntur, Germanice, Acib FΚωP. Item castanes, 'corna ,&poma Vinosbati, vulgo Hainboten. Au stera, Graecis medicis etianoliri temporis.ςυπιμα a verbo Gra

co επωί dicta, contrahunt, constri

357쪽

, Dp CONSERVANDA . ,

inint,densant, incrassant,& infrigidant. Sunt. n. in natura terrestri,crassa,frigida& sicca,sed plus habente caloris & humiditatis,si habent acerba. Frequentior in cibis ac immoderatiore usu humores abunde extenuant, inaniuntqneoq' san guine gignunt melancholicu: & corpus reddunt gracile. Ventriculu tn,quemadmodum Galenus idipsum in lib. de cibis

boni & mali succi c. I 7.attestat, corroborant. Oia, inquit, quae egregie austera sunt, laxu stomachu ac ventre firmant, ac tu praecipue, cum calida intempericastecti sunt. Aac. n. de causa , atq; et ad alui fluxiones sistendas, austeris utimur nim is. Iuuat 'n. ventricta tu natiua siccitae' ν te, aliquantulit adstringunt. Pinguia fiue oleo sis , q Grscis λ/παρα ,& vulgo vnctuosa nominant,dulcibus vicina suntaque ς & aereae substantic, leniunt,emolliunt, lubricant, taliant, concoquunt, ma tu rant,& hume ctant, sine maniscita inealfactione. Haec si sint mediocria optime nutriunt. Sed immodice pingiuasi pernatat,abominabilia sunt, 'nati se a b unda;ventriculu resupinat,concoctidine impediunt, flatus & oblita ctione, sdnerat. Ad hec cibi quoq; antee edendo

naturae satisfactu sit, facietate adserunt. Quod Galeni testimonio confirmat, lib. i. de ali. Dcic. 26. ita scriptu reliquit.

358쪽

pta suerint,celeriter implet, &appetentia euertunt. Praeterea,ql maius gst,c pluribus d cinceps diebus ipsorum esum non istinemus. Febricitantib.aciis ci . , iaquibus stomachiis atq; hepar calidiora - sunt,no aeque ut alijs conserui: ipsis. n.facile accendunt & in flaua bile traseunt Reliquis vero phlegmatis generant comipia, su nanoluntia pariti ni, rationa lena qmentis parte reddunt hebetiorem. Carinium in atque olerum cocturae non me diocre tribuunt condimentum.

Acria Graecis vulgo acuta, A ria. non Elti mordent a rodunt lingua, scd et pencirtant, urunt, vulccrant aperiunt, satus dissipant, tonuant, incidunt separant,resbluunt,e longinquo Ottrahunt. Suntq; in natura tenui,in qua excedunt caliditas & siccitas, & stiperat calore res amaras : Unde calore augent& corpus velociter inflamant,ac sanguinea duris

ipsumq; in bile prius rubra,deinde in nigrana conuertunt, siccant etiam em

ciantque ac stim faciunt. Acria autem sent ut piper, Σingiber, allium, cepa, calx, & granum Gnidium , quod Dialaritatri Germanice vocamus. 'o Salsa, Asciε αλιαυρα ,incidunt, teri .gent, tenuant, liquant, mordent, conad endo seruaui, & putredine vindicant eonturbant, stibvertunt ventriculum,& ad vomitum impellunt desiccant se citra

359쪽

vALETUDINE. Is

nibus noςent, Appetentiam incient: gahumores vitiosbs in orificio collectos diuidunt & pellur,& mordicatione non urente irritant ventriculu. Ex insipidiuqueda magis nutriunt, nepe q proprius ad et qualitate accedunt, queda vero mediocriter calfaciunt , aut refrigerant: Qus sane si multa et humiditate predita fuerint humcctantiit: sin vero laccitas in Cis eXuperet,exiccantiu ordini adscriboda venitit. De is Oib.plura Gal.in lib.

BIs duo Vippa fatit, mundat

dentes, dat acutum

Visum: quod minus est implet,

. , minuit quod abundat.

Hic quatuor recensent comoda Vippa'. Primo dentes naundat.Panis.n. vino imbutus diutius circa detes morat,atq; eam ob causam materiam facilius et fe-culenta materiam ipsis obhaerente absterget consimit ci vinu per se sumptum Deinde vissim acuit. Malos cnim sumos qui c ventriculo cerebrum petunt, suaque permistione s ritus vi suos obscurat,reprimit:adeoq; materias prauasilom

360쪽

homacho inhaerentes cocoquit,incidit, ct deorsum pellit Tertio cruda concoquit: qa os ventriculi leni quada adstrictione claudes concoctoria facultate roborat,phirimuntq; alimenti corpori exhibet Quarto vero vitiosoru humo-xu multitudine minuit. Eos. n. concoqr, incidit, exiccat & deorsu expellit, idq; maxime fi panis astatus prius, aut super prunis exiccatus fuerit. Quin eodem et mo supflue cococta ad συμμετρIας reuocat. Porro Vippa Germanice dicit, een Vν nsippe, Gallice, une Soupe au sin. De ea Hermolaus Barbarus c.9s. lib. DC 1 lar ij in Diosc. ita scribit: Erat veteribus ientaculu, ccea ex vino, id genus. Barbari,a vino & pane vippa vocat. De

quo Athenaeus lib.i. Deipsophist. sic

Dediata. Cap. LV.

1Mnibus adsuetam iubeo se

uare diaetam

Quod sic e ne probo, ni sit muta

re necesse. . A Hippo-

SEARCH

MENU NAVIGATION