장음표시 사용
341쪽
Hic Alexander post Caracallam & Halagabalum pestis os tyrannos auctoritate senacus Imperator Caelaradol
si ens appellatus est, ad remedium s ut Lamprid iis ait, humani generis. Qm cunctis hominibus ob virtutes ama bilis fuit , ab aliis pius, ab omnibus certe sanctus, Ac utilis reipublicae judicatus. Cujus Imperium tredccim anno rum senatui bonisque civibus αν- μον suit. Itaque non mirum quod vota pro ejus salute plurima sustepta atque soluta sim t. Severus tamen a militibus est nuncupatus, ob. austeritatem disciplinae ins letam ejus taculi moribus: quod priorum principum iocordia & luxu vigor ae virtus militiae veteris prorsiis concidi: Ient. quod in caussa , uti tandem pravorum conjuratione fuerit occisus. In alia tabula mammorea grandi, togatus sienex sacrificat: ad aram iripedem cum patera, stans ante simulachrum spei ue quam ut deam Romani coluere sacrificiis & templis, tam publice quam privatim quisque domi: crcdentes eam cum Genio bono singulis in lucem editis hominibus adeste pretello, nec ab ii dem ante extremum vitae diem discedere. Non male igitur Genialem Spem vocarunt,cum Genii individuam comitem opinentur. Qu9propter non sine causa deam hanc senes etiam imprimis colebant: quia caducam & fragilem vitam spes sedulo susteiitat & fulcit. Hanc idcirco pulcherrimEPindarus poeta id est, senectutis nutricem optimam appellavit, ut Plato de republica, dc Justinus martyr ac philosophus tellantur. Simulachrum deae, ut in numi matibus Imperatornm antiquis reperitur ; sic in eodem marmore sculpitim est virginis stolatae forma; quae sinistrae manus suspensae digitorum duorum extremis articulis stolae suae laciniam progrediendo librat,& nonnihil attollit, dextra elata floris calyculum, tanquam fructus nascituri spe quandam ostendit. Quo gestu declarare videtur, ex parvis quibusque initiis spem nasci: sed meticulose, & dubie semper promoveri. Additur in tabula haec obscura Epigraphe. GΕΝ. GENIALIS. SPEI. HELPIDIS. Quam alibi ex instituto commodius explicabimus,ut de sequentis inscriptionis argumenta,quam ex basi simulachri Bacchici Pighius exscripierat.
342쪽
PRO DICI UI. LIBERO. AUG. SIGNUM SILENI. ET. SATYRIM VLPIVS. ONESIPHORUS ET APPULEIA. D. D. MARCELLA.
Erat & iuvenis laurea coronati signum aeneum pulcher- Aposti rimum dc vetustissimum : in cujus collo torques, in sini- tarmitro superiore brachio armillae bullis dependentibus plenae, βουλης rotundis alternatim, & humani cordis specie factis : diceres ζοί, Apollinis bullati signum este, qui zca μῖ - - , vel jῖo- appellatus eth propter oracula. & a βουλὴ bullam diactam Festus auctor est; quae a collo in pectore praetextat rum dependebat nobilium, aurea & humani cordis figura. teste Macrobio , ut ita demum se homines cooitarciat, 1icorde praestarent, & conlilio uterentur. Inssima ore quidem
signi lanistro antiquissimis characteribus insculpta est insertia prio Etrusca; quae a paucis legi, a nemine fere intelligi potes . Erant epitaphia plurima, & quaedam cum testamentis, ac donationibus sepultorum,sed alterius ut diximias) iunt instituti, haec omnia latius recognoscere. Quare ad historiam, de ad principes nostros revertamur. In sphaeristerio nonnunquam temporis aliquid pomeridiani indultum exercitiis corporis, vel pilae lusu, vel equorum agitatione in hippodromo. Ante noctem redet intes in Palatium, invenere semper paratum in aula secretiore, illustrium ac nobilia um matronarum & virginum chorum, aurea dc holoseruca veste, monilibus, gemmis, precios bque muliebri ipum do resplendentem, non minus quam pulchritudine sortia rum. Quem eo convenire statis illis horis Caruli principis. ac hospitum tuorum caussa justerat Dux Alphonsiis. In hoc eoetu juventus illa nobilis tum convcitari perhumaniter,dcdecore choreas dc tripudia pedibus ad choro cytharistarum Chorea modulos plaudere, donec caenae tempus oppeteret. Tum iret da illae, accepta a principibus disecdendi licentia, carpentis domum revertebantur; hi vero deinde ad mensem prope rant. Carna non minus laeta dc hilaris sems fuit, quam in gnificentia & silmptu regali splendida: interpositis nonnu- quam festivis & jucundis sermonibus, nonnunquam eXcellentibus musicis omnium instrumentoru concentibus Jc Meroamatibus. In hunc sere modum delicus di oblectanactis Caruluin
343쪽
. Carulum Ferrariae pluribus diebus detinere conatur humanti limus ille princeps. Verum non patia eli temporis au mitia diuturniores moras. Caussas igitur felli nationis a Cariblo intelligens justas dc urgentes este: morandum eum uiua non ratus,uti in sequentem diem navo &coni meatus appararentur, imperavit; quo faciliore intinere pado secundo deveheretur Ravennam usque. Delcgit ex aulica familia CG conomum,dispensatorem ac minis hos,qui principem & c mitatum deducerent, di quam lautitii me postent, tractarent. Equos consultius visum fuit, temestri itinere Ravennam praemittere ue adluitque numero, vel ut tunc moly non
sui , pulchritudine ac generositate perquam insignem, &maximi precii e stabulo suo; phaleris ac ornamentiS Omnibus opulentissime initructum, quem ut gratum haberet, a Carulo petiit. Is egit exquisiitis verbis assini, quam maximas potuit, gratias, pro illa sua singulari liberalitate & humanitate, qua eum excipere & tractare voluit : beneficiique allius quacunque gratitudine compensalmi memoriam Mpud se, parentesque suos semper mansuram este respondit. 9-τ m Nono Kalendas Decembris clim in Palatio mane sacris intemroyse si mr falliant principes, quadrigis simul vehuntur extra portas ad ml Padi ripam ; ubi amantissime Carulo ejusque comitatui Dux Alphonsius prospera omnia precatus, porrecta manu valedixit. Illi thalam ego Ducis inaurata fluviatili, picti que phaselis auro laolosericoque panno tςctis suscepti, pro si iscuntur die eodem amne secundo per XXV. miliaria. Pi andent autem in navibus hilariter atque opipare: hospitibusque peregrinis summa cum delectatione gratum fuit cernere pci transennam, ab utraque Padi ripa, villarum op lentis marum frequentia dc splendida aedificia, item Femrariensium regulorum siumptuosissima quaedam praetoria sive palatia, ut pote Colandalum ac Boccaleonem. Noctu num liospitium, epulas que iumptuose jussit Ducis praepa- Argenta ratas Argenta castellum dedit,& manc sequenti ante lucem, ab Iediώ-. cum, rei divinae vacas lent, navibus rursum conscensiis, pergunt ejusdem amnis ductu per viginti milia passuum ad σι Mes fossam Ravennatem : quae olim Messanitia, Plinio teste,disen f . cta fuit, angusto nunc alveo scaphis duntaxat navietabilis. Θω- ' Prandio in navibus jucunde sumpto, cum eo pervenis lent a meridie; actuarias invenere plures e Cymaclino lacu Fcrarariensis
344쪽
a13rariensis Ducis mandato subductas. Tum gratiis ingentibus actis, Caratus oeconomiam & comitcs qui dedux crant& tractaram, dimisit,utiq; assini charissimo salutem atque cuncta prospera suo nona ine pretecarentur, rogaVit. Ipse cum cohorte ci impedimentis omnibus ivlceptus naviculis, labose remigum pcrvenit eo vespere Ravennam. Cum jam intrassent hospitium, gubernator cius urbis genetos a Vina, di bellaria ad eum miti t. sbllicitisque verbis excusavit imbecillitat ei corporis, malainque valetudinem Itian Rqui, di υς obstaculis impeditus, &lectulo alii xus , debitis o inciis principis adventui occurrere, ipsumque legitimis honoribus prosequi non potuerit. Mandet nihilominus qui Luis in urbe pro arbitris sigia: ficetque quibusnam miniiceriis ejus desiderio stris fieri possit: te curaturum ut omnia a
unde piae flentur. Ad haec Carulus, nil quippiam peccatum
esse , voluntatem ae animum Rubernatoris quibusvis mulieribus , , aut officiis aequiparari a se debere : ideoque precari ne sena et incommodet cjus propicr adventum. Umbi; Qtummodo perlustrandae carrida eo se venisse, atque sc-quenti die ulterius proficisci velle. Eodem vespere pedusti mrunt urbis mediam partem, circa forum D. Mariae in pomticu peramplum coenobium, & Dantis Aldigerii Etrusci poetae nobilis tepulcimim marmoreum, excitatum magni scripse. sicentissime a Bernardo Benabo Ucneto Ravennalium quo in praetore. Est quidem antiquitate magis quam aedi Scioruni pulchritudine modo celebris Ravenna, a Thesialis,uti Strabo memoriar prodidit primum condita; sed pomea ab Umbris atque Sabinis pos Iesia, cum Tuscorum injuriis vexati Graeci,ultro his coloniam inhabitandam cessi csent in Graeciam rodcuntes. Umbros postea Galli Boji, Bo-jos demum Romani ex pulcrunt. In quorum ditione ac sic dere ad finem usqiae, Imperio stante, permansit, donec ab Odovacre,& Herculis illae provinciae subigerentur. Quem debellatum Theodericus Ostrogothorum rex cepit, atque Ravennam sibi sedem regni constituit. Tenueruntque dei ceps illam Ostrogothi ultra annos LXX. donec a Narsete
Justiniani Imperatoris praefecto Italia pellerentur. Post
Narsetem tenuernut nrbem Exarchi Impetatorum ByZantinorum perantios amplius CLXX. Quibus assidua cum
Langebardis a Narsicae in Italiam adven*a Mimanum
345쪽
Imp. accitis bella sucrunt. Quorum potentia tandem inte tercidit exarchatus, clam Aistulphus rex Ravennam bello cepisset. Vettim is postea Francorum viribus ac Pupini reuis ductu victiis , urbe cadem , atque toto exarchatu Romano Pontilici, Ecclectaeque Apol olicae cedere coactus
suit. Cujus sic star Desiderius, post discessum Pupini
ex Italia, pactorum fide spreta, cum exarchatum rursus occupasiet; Caruli Magni atque Francorum armis is etiam victus & captas , Italiae regnum simul cum Ravenna &exarcha tu, Langebardis ubique pulsi S, amisiit. Sic itaque
haec urbs fortunae temporumque Varietates,iatque plures
bellorum clades ab initio perpesti fuit. Nec non patrum memoria a Gallis crudelissi ine, sicris aedibus expilatis, direpta non soluin; verumetiam intestinis factionum calamitatibus adflicta jacuit. Eam vero Cornelius Strabo tradit aetate sita in mediis paludibus positam, aedificiisque ligneis constructam totam fuisse; aquis ubique si ibius interucurrentibus , ideoque pontibus ac lembis per rari solere. Maris etiam auctibus cum inundaretur,hinc mictuum inde
amnium concursu; nonnimquam cives ac inquilinos in a
dium altiora tabulata compelli, inferiolavero coeni, lutique sordibus elui aquarum aspergine. Atque ideo fieri pcr. hibet, ut huic urbi, non secus ac Alexandriae in PEqypto, summa in palustribus locis coeli fuerit salubritas. Nunc paludibus exiccatis,circum quaque patentes atque fructiferos habet campos, segetibus imprimis felitas, hortis cultos, a que pascuis abundantes optimis , Divum Agustum cum amplissimo portu, &altissima pharo Ravennam nobilitas sic, Suetonius, Dio, Appianus Alexandrius &alii historici memoriae prodiderunt; ubi dcclassem ad tutelam stiperi vel Adriatici maris constituit: ad jecitque in superiore portus ac
faucium cornu e regione Ravennae castra hi berna classiari, rum quae in oppidi formam aedificata, moenibusq; munita, Classis Ravennas posteriore saeculo nuncupaxi coepit. In medio portus vertice, vetitas mediterranea. Casaream aliud oppidulum fuisse volunt, a Longino Exarcho deinde fossa valloque septum, uti Blondus auctor est. Itaq; continuis fere trium oppidorum aedificiis semicirculari forma portus Ravennas olim locupletissime coronabatur. Nunc Vero vix utila visuntur portus aut aedifkiormn veterum Vestigia,praeter
346쪽
quasdam aedes sacras, religio rumq; coenobia: sed omnis illa plaeta maris atque stagnorum inundationibus coeno .Rarenis oppleta est. Ravennam portis ac muris novis munii sta Claudium Imperatorem tellatur titulus portae marmoreae, quam Speciosim, vel Auream, nunc vulgus ob architemirae vel artificii pulchritudinem appellat,ab antiquo insculptus, qui talis est: a
Eandem denique adampliatam, murisque restauratam a s ιν ' Placidia Galla, Arcadii & Honorii. Impp. sorore, cjusdemque filiis Valentiniano & Tiberio, Blondus asserit. Mox eam sibi in regiam occupans Theodericus Ostrogothoriim rex, exornatam variis aedificias , spoliisque provinciarum ditatam, siuccessoribus suis reliquit. Horum templa,palatia , & aedificia varia adhuc ibidem cernuntur. Carulus mane cum suis posteaquam rei divinae vacasset, circumivit urbem,& ductoris periti ustis opera perlustravit ardes sacras, di visu digna quaeque. Imprim s Archiepiscoporum tedem, templum urbis maximum ac sumptuosissimum, quatitor columnarum preciosissimi marmoris ordinibus sustultum: supra cujus altare summum visebatur ante annos sexaginta septem quatuor innixum pulcherrimis colunis marmoreis caelum argenteum triginta sex milium aureorum eum limbis fastigiorumque sigillis, atque parergis inauratis, & elegantistimis: quod sacrilegae Ludovici XII. Gallorum regis cohortes simul cum urbe, sacris , profanisque rebus omnibus nefandissime, ut dixi, diripuerunt : cujus noxae non dat post poenas atroces justa numinis vindicta dedere, prosio vel ad internecionem caesi, vel in Padi TLcinique gurgites detrusi ac siis cati. Ostenduntur Carulo sacrae Divorum reliquiae, vestes&donaria preciosa. Item in sacelli majoris hemispherica testudine, operemusejario Graecanico essigiati primi illi duodecim sancti Antistites, qui columbae candidae supra caput apparentis indicio, Ravennates Archiepiscopi runt electi. Ducuntur hinc ad au- Caluoreis reum caelum Tlidoderici regis Ostrogothorum, ab eo quo- um eo aesdam splendidissime aedificatum: quod D. Martino prius, risi regM.
347쪽
nunc D. Apollinari sacratum est fanum, & grandium coaluinnarum solidarum rari Ec exotici marmotis, quaS Byzantio rex ad crri curaverat, binis ordini tuis, Varusq; aliis marmoreis nobilistinias dicillime exornatur, quae Roma,& ex aliis Italiae locis traii: tulerat. Perluitiant de alias ardes sacras: Divi Vitalis rotundam, cujus i uirina test; do& i holus arae maioris columnis item marmoreis nobil: Q-ine sustinetur. Quin tota luit olim cum pavimento, ac parietibus tabulis marmoreis, operaque telIclicto cum cin-blematas circum quaque vestita, atque ancrustata , Vcluti ex reliquis Operum qitie adhue supcriunt,colligitur.TranS-
exint inde in vicinum Divorum G ivasu atque Protliasii fanum , opulcntissa me a placidia Galla constrii mim , &marmoribus nobilissit nis excultum, In quo etiam Gallae, duorumque ejus filiorum sepulchra marmorea pulcherrime exsculptavi iuntur. Item D. Joannis Eva; age i i ilae templum perlustra ut cjusdem Placidi citolloria AG
caditque Impciatoriun sororis structiirac: In cuius icitudine Imperatorum imagines Opeie a misciario tot cilc toessigiatae sunt,qui de prolapia conditricis lue. r. Legri in es gium vetuitum, memoriam conimcnS,quo tempOic n di, tum sit templum,& quomodo ab ipso Divo Evangelia. Joanne mirabilitcr apparente conlechattim fuerit. Haec ar- . que sinulia plura templa, cum Obiter pro tempor Si angustia, polustrarcsit; ingcntis Palatii latinas non pia teriere, quod Theoderici Olliogothorum regis sui sic volunt. R versi tandem meridie in hospitium, prandium appararum
invenientes,cibo,quicteq; nonnihil corpora reficere, ac deinde ad iter omnia expedire. Interea Corona Pighius antiquitatum monumenta per urbem sci utari , Herculis Hor irii Vel si mavis) Astrologi statuam marmoream non prius visam, in cratere sontis non procul ab hospitio pol tam descripsit, &deliniavit; selectamque epigrammarit m , cpitaphiorum ac inscriptionum antiquarum,quae passim inventiuntur,silvam collegit; sui principis poli modum , atque propriis etiam studiis profuturam; laboremque S taedium multiplici ac varia philologiae veteris doctrina subinde la vaturam. Laudavit mihi imprimis statuam illam Herculis, ut pulcherrimam; qui posita clava velut Atlas innixus genusve Hora- sinistro, e tetra scmet erigeri , ambobus lacertis, at queris statua. ce Icet Herculis 'ODI
348쪽
eervice gestat horologium solare semirotundum, & conve Xum. : in cujus concavitate per gnomonis, seu umbilici solis umbram horae diurnae lineis alistinctis dcmonstrabantur. Nec dissimilem vidisse me memini Herculis statuam Romae in vinea Stephani Bubalii repertam; qui non horographium sciotericon, sive vas horoscopum cervice, sed caelisphaera ingentem Zodiaci, atque fixarum stellarum imaginibus pulcherrime sculptis exornatam gestabat. Atqui Di O .dorus Siculus auctor est, Hyperiona Solas & Lunae, Astrorumque motus observasse primum, atque diem in horas
ex umbrae solis dimensione divisisse: ideoque Solis ac Lunqparentem ipsum apud Atlantides creditum fuisse. AEoyptiorum quidem, Samothracum, aliorumque populorum Vetusta religio fuit, uti crederetur Hercules solis vis, potestas de varia virtus in inferiora mundi corpora: Hyperion, caeli aut aetheris. Quid enim aliud Hyperion, quam sirperior mundi plenitudo, perpetuusque motus t Q Dd Hercules, quam aeris ac terrae gloriat si Graecorum nominum etymologiam, velut Macrobius & alii veteres, i nterpretemur.
Magna porro inserioris mundi gloria & pulchritudo, Solis illuminatio: qui annuo circuitu per Zodiaci signa XIs t
iidem , ut de Hercule fingitur , obire certamina Videtur, atque caloris sui radiis vitalibus generationem ac vitam corporibus infundere, corruptiones ac pestes dispellere putabatur. Haec quidem meteora mitis Veterum philosophorum ac poetarum fabulis involuta penitius perscrutari, alterius est loci& nostri instituti hic non est. Inpiaesemtiarum declarasse satis erit, quam non inepte scum Hercules Solis in inferiora vis S effectiis intelligatur esse in poetarum, pictorum, sculptorumque ingenia & artes eum n bis repraesentent stelliferum, & horarium, id est, caelum gestantem, astra temperantem,atque diei stationes aequas pamtientem , splendoreque solis indice docentem temporis a ticillos. Unde de Astrologum Herculem appellarui veteres, variisque fabulis datus est locus: Quod Solis obsciarationem praeviderit & praedixerit ; cum se nam mis esset injecturus, ut Sex. Pompeius Festus auctor est: Quod poculo ingenti aureo a sole donatus fuerit, quo tanquam navigio oceanum transmisit, Geryonis boves abacturus; uti Pli
recydes,&Panyasis Graeci scriptores egregii tolleris tradi-R dere:
349쪽
dere: Qncid caelum humeris sustentandum aliquandiusti sceperit ab Atlante Libyco, vel, ut alii volunt, AEgyptio, ut
eius auxilio aureis potiretur malis. Praetereo Hesperidum hortos , draconem pervigilem, Atlantides nymphas , di Argonavem ejusdem fere cum solis poculo argumenti, ali que plura, quae ad caelestium terrestriumque rcrum obser-Vationem, agriculture, maritumaeque navigationis inventionem , & experimenta prima respiciunt; ingenios eque demonibant, Herculeum , & heroicum,id est, recti cupidum, fortem, atque cons antem animum caelestia terrestriaque omnia, superis faventibus, felici indagine pertentas Jcinecnon artes , & cuncta vitae humanae necat Iaria commoda
reperisse, atque in usum produxisse. Nam eximia qua que inventa, publicaque beneficia magna heroicae virtutis, atque divini prorsus simi spiritus opera : cum horum sintubique comites&assaesae perennis honos, atque fama immortalis. Sed haec latius disserere, alterius, ut disimus, loci atque instituti eis. Nos obiter haec tantum statuae I erc leae istius occasione voluimus attingere, uti cunctis manufestum fiat ; quam pulchre & iucunde principum adolescentum studia promoveri historiae veteris atque rerum antiquarum explicatione possunt; eorumque animi ad vi tutis amorem,ad sublatrata animos, generosaque midia i flammari. Ceterum ad historiae contextum nunc reveri
mur oportet. Carulus princeps a prandio per superi maris littora proficiscitur suis equis ad portem Cesenaticum. Visia tamen prius ades rotunda D. Virginis Mariae, quae ante Ravennam est antiquissima & pulcherrima. AEdificium estiarma rotundam ac eximium,opere reticulato, e spisso qu drati saxi muro, cujus interior circulus amplitudine per diametrum XXV. pedum est. Pavimentum ex varii coloris lapillis ingeniose tessellatum bellis renitet emblematis. Te ctum totum ex uno solido faxo aranoso, sed praeduro λαma hemispherica concavo; in cuius umbilico medio foramen rotundum diem ac solis radios immittit. Miraculum apparet Sc haesitant cuncti sipectatores,divinare nequeuntes, quanam ind stria, quibusve instrumentis tanta faxi mo lex in aedificii illius culmen evehi potuerit. Cujus amplitudo rotunda per diametrum XXXV. plus minus pedum esIeconiicitur; considerato nimirum exteriore aedis circulo, a que
350쪽
que murorum, quos tegit illa moles: dc crassitudine mensa cum cymatio, coronicibus, Zophoris, atque epistyliis columnarum, quae forinsecus aedem exornant. In fastio io tecti supra foramen in columellis steterat olim Theoderici Ostrogothorii regjs sematotlieca nobilis,ex lapideNumidico podi Theoderisiphyreo leucosticto solida; longa pedes octonos, alta qua- NIM Ostro ternos, cum operculo ex aere Corinthio inaurato, signis,pa- gotisorum rergis , & emblematibus elaborato quam opulentissime. Iomatothe Quod monumentum, uti plures scribunt, Amalafiunta O- ω. xstrogothorum regina patri pol ierat: sed bello Gallico Ludovici XII. barbari mTlites praedae spe sarcophagum illum tormentorum ictibus dejecere, cujus adhuc reliquiae quaedam visuntur ibidem. Caraeus relicta a dextris Celena,montibusq; Apennini sulphuratis, vesperi ad portum perVenit, ubi legatum Ducis Urbinatiu repperit cum litcris ad ipsinnamantissime scriptis, atque cum mandatis, ut principem cum omni comitatu suo exciperet, tractaret, atque deduc
ret; satageretque, liqueret uti cunctis, ejus adventum tibi pergratum esse. Pol iridie prandio sumpto , pergunt ad Rubiconem, perduellione C. Julii Caesaris famosum. Nase Riabire M. ratur Carulo, ut ille fluviolus florente Imperio praecipuam urbA Romae provinciam Italiam eo loci inter Apenninum .& Hadriaticum mare dii terminarit a Gallia Cisalpina provincia: uti que C. Caesar, spretis majorum legibus, quibus vetabatur omnis Imperator extra provinciae suae limites timjulsii Senatus populique Romani legiones ducere; per nefas bello petiturus patriam, exercitum eo traduxerit, & v nis ostenti Panici 1uperstitionibus militem ad civile bellum impulerit, moxque urbem Romam, atque Italiam infestis armis occuparit. Tandem Ariminum vesperi pervenere, Arimina.' commodoque hospitio recepti, cura legati quam pei laute , tractantur. Sequentis diei major pars ubi visundar, antiquitatibusque perlustrandis impensa est , quarum haud contemnenda est ibidem copia ; cum antiquissima sit ci-Vitas , quam Augustus Caesar & Imperatorcs Romani plures publicis aedificiis semptuosis ac splendidis exornarunt, quemadmodum reliquiae adhuc demonstrant. Col niam quidem Romanorum factana tradunt Livius, Strabo, Vellejus, & Eutropius simul cum Benevento ante bellum Punicum primum, P. Iempronio Sopho, & Ap. Clau-