장음표시 사용
71쪽
paucos veterum militum in hibernis reliquit: sed festinatis per Gallias delectibus, ut remanentium legionum nomina supplerentur, curam belli ac prouinciae Hordeonio Fla co legato suo commisit; ut ejusdem historiae libro secundo memorat. Ex his nuper suppletam quintam in Uetelibris pollea obsessam, ac universa provincia deficiente, debitam hostibus, & cum aliis legionum Rom. reliquiis magna Ex parte discerptam succubuisse,sequentibus libris idem docet. Rediere tamen mox,occiso Romae Vitellio, ejusq; partibus in Italia victis, ac profligatis, in fidem Galliae. Atque tum denuo laceras illas legiones Vespasiani victoris auspiciis denuo suppletas, Veteraque rurium castra, hibernaque cohortium , alarumque ab hostibus subversa per Rheni ripam restaurata fuisse, haud dubium est. Quintam enim Mac donicam : de qua nobis nunc sermo est, in tegulis Veterum castrorum his notis expressam reperimus L. V. M A C. In aliis, cum sola numerali nota velut saepius a Tacito recens tur; & adjectis tegulariorum nominibus, qui figulinis illis praefuere, sic. LEG. V. C. S E VI: vel: L E G. V. P.SATRI. Cogor itaq; mendum in Tacito suspicari librariorum n gligentia invectum libro historiarum tertio, ubi Vitellian
rum aciem describit ante Cremonam. Inversis enim num
rorum notis, pro quinta, quanam Macedonicam ibi perporam , atq; mox pro quarta,quae Scythica dicebatur, suppositisse quintam videntur. Quartam enim Macedonicam legionem nusquam alibi locorum me apud auctores vel in antiquis epigrammatibus legisse memini, quintam vero saepius. Sed haec satis de Macedonica. Adjiciemus & alias. Sextam legionem Victricem in lateribus & tegulis plerisque reperimus item his notis expressam eleganter. L. VI. VI C. P. F. hoc est, legio sexta Victrix, Pia, Fidesis. Tot autem splendidis sese tum Martia juventus iactabat cognominiabus , aut a virtute, vel per ambitionem indulgentia Caesa rum aeceptis. Sextam porro Uictricem hanc legionem de XVIII. ejusdem nominis inter alias, memorat Tacitus libro historiarum quarto, quae bello civili Vitelliano confecto , Poeninis Alpibus, Conyanisque traductae sunt in Gallias, Petillio Cereale duce ad subigendos rebelles Treviros, Batavos , atque Germanos. Sextam Mucianus procos. eodem
tempore in Italiam pro Vespasiano e Suria duxςrat, ubi ab
72쪽
o. locata multis annis antea in praesidio fuerata Cons eho Batavico bello, Galliisque jam pacatis, apud Vetera diu hi bernasse, aedificiorum reliquiis inici iptum ejus nomen,ut dixi, demonstrat. Repetitur & Juliaci in suburbanis titulus arae Matronis dicatae a quodam L. Vitellio Conserte, qui ejusdem legionis explorator fuerat.
MATRONIS RUMANE HABUS SACRL. VITELLIUS
CONSORS. EXPLO. LEG. VI. VICTR. Cognomen his deabus inditum fuit a loco, qui nune etiam Rumanheim dicitur. Dionis quidem tempore, iub Al xandro nimirum Severo, Sextam Victricem in inseriore Britanniasmisse ex ejus historiarum libro G. cognosti mus, α quintam Macedonicam in Dacia. Sic cnim pro ratione temporum &usu bellorum, e provincia in provinciam alia quando transferebantyr legiones. Hibernule inlisitem Ue teribus quoque legionem vigesimam secundam Primige 'niam, docent aliae, quas ibidem invenimus, tegulae cum sis notis impresse. L E G. X XII. Ρ R. P. F. Hoc est, lecto XXII.
Primigenia, Pia, Fidelis. Nam di haec iisdem, quibus sexta
Uictrix, gaudebat cognominibus, quemadmodum & s cunda, Adjutrix, septima Claudia, aliaeq; appellabantur, ut 'diversiae inseriptiones antiquae testari poterunt. Primigeniam istam vigesimam secundam legionem cum tertia Cyr naica, Vespasiano contra Vitellium sibi Imperiit vindicante, Titus Ce lar ex AEgypto in Judeam evocavit Hierosolymam urbem obsidione pressurus: quemadmodum Tacitus historiarum sui temporis lib.V. memoriae prodidit. Quo autem tempore primum traducta sit in inseriorem Germaniam, &ad Ueterum castrorum hiberna,non plane liquet. Certum tamen est, Antoninorum Caesarum temporibus illam in his
locis fuisse. Auctor enim est Ailius Spartianus Didium Iulianum, qui post Pertinacem Imperium est adeptus, post praeturam legioni praefuisse in Germania vigesimae secundet Primigeniae sub Marco Aurelio Antonino Pnilo pho, atq; deinde Belgica Mehe,ae diu rexisse, Cauchos ab Albi fluvio in provinciam erumpentes repulissς. Post consulatum Getam iam
73쪽
maniam inferiorem obtinui sie, dc Cattos debellasse. Praeter jam dictas legiones ex tegulis item vetustis colligimus in Veteribus hibernasse, castraque muniisse plures alias, quarum mentionem apud auctores non facile reperias. Exprimunt autem his notis eas tegulae. ηLE G.V. AU. Item LE G. V. L.FRursus aliam literis consertis. LEG. VI. A D R. Nos . Ex his legionem ' quintam Augustam invenimus etiam in votivo quodam cippo marmoreo antiquo nominatam hoc modo:
ISIDI. SAGRUM SEX. POMPEJUS. SEX. L. SYRUS
MIL. LEG. V. AUG. V. S. L. M. Qui titulus ita legendus erit, ut imperatoribus antiquitatis consillam, Isidi lacrum Sextus Pompejus Sexti libertus Syrus miles legionis quinte Augustε votu solvit lubcns me rito. De duabus aliis legionibus nil habeo compertu . Saris tamen ex iam adductis antiquoru monuinctis manifestum fieri existimo celebria illa Vetera Romanorum castra ad Rheni ripam loco jam d cto ubi aedificiorum ruinae tales adhuc reperiuntur ad X U. c rester a Clivia lapidem olim entiti; te. Ceterum Ulpia ' castra legionis trigesimae, coloniamque Trajanam ab Imperatore nuncupatam in eadein ripa non procul a Veteribus ad XIV. circiter a Clivia lapidem, trium videlicet Germanicorum miliarium spacio abfuisIe, prius adductum populi Romani itinerarium luce clarius demonstrat; quod coloniam, & castra collocat inter Veto. ra, & Burginacium, & hoc oppidum a colonia Trajam milia plus minus quinq; distare prodit: illam a Veteribus inbilare plus minus, quemadmodum & antea diximus. Atqui ex ista quidem dimensione locorumque situ colligimus et Burginacium alae UI. hiberna no stipra Uetera; quod nunc Buri cum Vocant, oppidum csse: ted inferius iub ulpiis c stris, coloniaque Trajana fui sie invia militari, non proclii a pago, qui Vctus ' Calcaria nunc appellatur, ad radicem collis Mundriburirii, ubi etiam nunc villa qucedam est, antiqui
nominis vel igia referens. Et ex agro vicino ante paucoS a nos Inacnua aedificiorum sundamenta stilat extracta Nec idcirco sine caussa quida opinantur Calcaria in eodem agro ex
se ginacii ruinis olim coni rexisse. Et est verisimile, cum hostili Germanorum impetu Romanam limitibus Rlieni Praesi.
74쪽
praesidia frequenter profligata, legionum , cohortium , atq;
alarum hiberna stibver;a suerint: mutatione etiam te porum, in incolarum trami nigratione nomina locorum, oppidorum 4; non minus, quam loca mutata suille. Quod autem attinet ad Ulpia, coi Cniam que Traianam, multis a gumentis adducor ut uiimem, in castrorum, coloniaeque ruinis nunc stare municipium frequens,cum antiquisiima basilica sacra, collegioque sacerdotum peram plo, & admodum celebri, quod a sanctis martyribus Thebaeae legionis ob Christianam fidem ad Ulpia, coloniamque Traj nam Maximiani Impcratoris iustu occisis solia quorum non diu post Diva Helena Constantini Magni Aug. mater in eadem basilica a se consti ucta pie condi d.tὶ nunc etiam temporis Sancti, & linqua populari, Sanctcn, eodem fere modo nominatur: ab ipsa nimirum basiilica,m cujus ingre su titulus ab antiquo talis, AD SANCTOS MARTYR E s.fuit inscriptus. Sic etiam Gallicanus quidam episcopus ante aliquot tacula templum,& oppidum appellavit, ut Hemicus silicus an Paratillis testatur. Magnae quidem celebritatis antiquitus, & religionis augustae in primo illo Christianae fidei exurgentis seruore templum illud fuiste, receptum est omnium opinione: Testanturque hoc non solum historiae provinciales, quae Christianae religionis per Germaniam, & Gallias exordia memoriae prodiderunt: verum etiam donaria vetusta, nec non vasta icmpli antiqui bis terve inccndio conflagrati, ac tapius demoliti fundamenta, muri latissimi, septaque inpidea perampla ipsius collegii, cum altissimo fornicibus ingentibus imposito castello, ex ipsis, ni fallor, Ulpiorum castrorum praecipuas im-nis excitata clare demostrant: Jam vero, ut pavimenta ina morata, cryptas subterraneas, tubos plumbeos ac fictiles aquaeductivim, aedificiorumque magnorum rumas, ac reliquias praeteream, sivi miram antiquitatem ostentantes, quae tam in oppido, quam in agro circumjacente reperiuntur:
certa haud dubie silini argumenta, & indicia castrorum Ulpiorum inscriptiones antiquae in collegio& oppido mVcntae, ex quibus colligimus legionem Ulpiam trigesima, quae nomen castris dedit, ibidem in hibernis conlecit tu, multaq; extruxisse aedificia. Aioue imprimis tegulae bipeoales lateritiae hoc docent, quac ubique Dequent inveniuntur, his C notas ianam γ' m
75쪽
notis inscriptae: L E G. XXX. U. V. Hoc est: Iegio trigesma Ulpia Victrix. Eam primum collegit,ut diximus, & in Germania collocavit Traianus Imperator, atque suo gentilitio nomine vocavit Ulpiam, ut Dio Cassius historiarum lib.
LV. testatur. Uictricis cognomen alterum a victoria obrianuisse videtur. Reperiuntur & alia vetusta monumenta,quae
ostendunt castra dictae legionis in eodem oppido fuisse. Emtat enim ara votiva Fortunae dicata a Veterano quodam ejus legionis in aedibus praepositi Sanctensis cum hac inscruptione. FORTUNAE.
SACRUM. C. SEXTILIUS. LEPIDUS. VET.L E G. XXX. U. V. PRO. SE E T. SUIS.
Quae sic legenda est. Fortunae sacrum. C. Sextilius Lepudus veteranus legionis trigesimae Ulpiae Victricis pro se, desius votum solvit lubens lubens merito. Iovi etiam, aliisque numinibus arae dicatae plures ibidem in vicinis aedibus reperiuntur. Statuae item inseriptio antiqua quam cives Romani in Raetia consistentes posuerant T. Vario Clementi Celeiae reperta fuit in marmorea basi; in qua inter alios ejus titulos legitur, ipsum etiam fuisse procuratorem Aug. in Germania inseriore, & trib. militum legionis trigesimae uI- piae Uictricis, quam tunc in Germania inseriore fuisse eo stat : Etiam Martis titulos votivos aris, ac tabulis lapideis imstulptos vidimus in aedibus D. Roberti de Waclitendonta , c quibus unam adduxisse sufficiet:
76쪽
Id est, Marii sacrum, ex visu Secundinius Martius lubens iubens positit. Quare prortiis fit verissimile coloniam istam ct castra ut plerumque solentὶ habuisJe Martis celebre i
num : maxime, cum etiam pomu & plateae in codem oppido nomen dederit, quae nunc etiam temporis Martiae vocantur ab omnibus. Quae igitur hujus provinciae celebritas Imperio Romano florente fuerit, ex antiquorum mola mentis jam obiter adductis lector colligere poterit; di quam ii semper eam fecerit Romanus, quam ludore, languine de impensis maximis, praesidiisque legionum perpetuis adversus hostiles incursus tutari non gravabatur. Cian amem vel silpremi numinis ordine, vel Imperatorum posteriorum locordia, ordinumquedisIensione Romani nominis majestas labasceret, sublataque disciplina militari, robur & nervus Imperii sentim ubi lite concideret; tum a barbaris nationibus lacerari, ac destrui provinciae Romanae coeperunt,si multique tum Rhenani limitis istius coloniae , castra ac praesidia saepius subversa sunt, saepius etiam virtute quorundam In peratorum , pulsis hostibus, restaurata, vel opominiora in Ioca translata sunt, pro temporum statu, quemadmodum Vespasianos, recuperatis Galliis , atque Trajanum fecisse diximus. Nec praetereundus est Hadrianus, qui architecto. Liam, aitificumque quorumvis agmina secum pe1 Imperii ProVincias omnes peregrinando traxit, & colonias, oppida, repε castra in limitibus, praesidionimque castella passim restauia σωφρr pro ravit, auxit, & ampliavit. Quem in Galliis atque Britaα- - ων--nia tunc multa novasse, colligimus ex Dione, Spartiano, Sex. Uictore & aliis. De successoribus Antoninis & seqvcntibus Augustis etiam manifestum est, eos variis in locis mutasse ac restituisse multa. Quod ipsium per Gallias, ac Rheni limites testantur miliariae columnae, aliaeque inscripti nes marmoribus incisae cum Imperatorum titillis, qu xum auspiciis pontes & viae testauratae, operaque publica in urbibus, oppidis, castris, & castellis facta fuere. Memini me vidisse apud nobilem virum Gerardum a Rech, in castro Lojo supra Uetera columnam translatam ex proxima Via militari, quae characteribus vetustate licet fugiem tibiis docet Antoninum Piuim Imper. viam illam publi-Cam per aliquot passuum millia testituisse. Sanctis im
77쪽
ditionem ac probitatem valde conjunistus, & amicus habet inter antiquitatum suarum collectanea exemplum exscriptum ex fragmento tabulae antiquissime marmoreae,in qua posteris memoriae proditum fuit Imperatores Caesares M. Aurelium Antoninum, do L. Aurelium Verum Augustos scholam C. . V L. hoc est, coloniae Trajanae Ulpiae igniabus absilmptam restaurari curavicte. Quae tabula, si adhuc exstaret integra, plurimum profecto lucis huic nostrae aes ferret historiae. Ceterum legimus in Trebellio Pollione 'Postumum, qui inter Wrannos triginta numeratur, & sub Valeriano & Gallieno trans Rhenani limitis dux, ac Galliae praeses per annos septem fuit, Rheni limites adversum Ger manos fortiter admodum i nuntisse, nonnulla etiam castra
aedifieasse in selo barbarico. Qiuae cum inteflosto Postumosiibita Germanorum irruptione direpta dc incensa suisserar, a Lolliano succestare, qui provinciam sibi asseruerat, paulo post cum plerisque Galliae civitatibus bello vastatis in statatum veterem rcformata sint. Anni aliquot intercessere , cum post Aureliani Augusti caedein, Germani universas pcne Gallias occupassent, Probus Imp. insigni victoria eas recuperavit, multis proeliis Deliciter gestis : ut a barbaris sexauinta vel septuaginta nobilissimas Galliarum civitates. receperit, cum omni praeda, quam abstulerant. Ocissa in eo bello fuisse,tradit Flavius Vopiscus,quadringenta Gemmanorum milia, qui Romanum occupaverant solum,& reliquias ultra Albim Probum removisse. Tum urbes, de castra Romanorum in solo barbarico posuisse, & illic mili tes collocasse, quibus horrea, agros, domos & annonam mbundanter assignavit. Nec cessatu est pugnari, donec reguli novem ex dive is trans Rhenanis gentibus ad ejus pedes j a cerent ac semet dederent: quibus obsides, frumentu,cquos, boves, vaccas & oves imperavit: Item sedecim milia tyronii armata tradere coacti sitiat, quos omnes per diverias provincias sparsit, ut limitaneis militibus quinquagenos & Ic-xa cnos intersereret. Ad imatum itaque de hac victoria . si1 a magnifice multa scripsit. Subacta est inquit,omnis, qua 'tenditur late, Germania. n em reges gentium divertaru in ad meos pedes, immo ad vestros, iiipplices jacuerunt. O miles jam barbari vobis arant, vobis jam serunt: & contra
interiores gentes militant. Aiantur rura Gallicana barbaris bobus
78쪽
bobus , & iuga Germanica captiva praebent nostris colla cultoribus: pascuntur ad nostram alimoniam gentium pecora diversarum; equinum pecus nostro jam scecundatur equitatui.Frumento barbarico plena sunt horrea. Quid plurat illis sola reliquimus sola,nos eoi una omnia possidemus. η Volueramus P. C. Germaniae novum praesiidem iacere: sed hoc ad pleniora vota distulinuis. Hic igitur sub Probo tum status provinciae fuit. Denique t cum Diocletanus &Maximianns Aug. g.qui non diu post Probum sequuti sunt, ferales nomini Cnristiano , funestique principes, alioquin rei p. di provinciis utiles pari Imperio.Romanum Orbem moderarentur, provinciasque inter se divisis lent: η ut ille Orientem Asiam, Graeciam, ac Illiricum: hic Occidentem, Gallias, Hispaniam, Africam, & Italiam obtinςret, dumque deinceps Augusti, duoque Caesares divis ina eo m do Imperium Romanum simul regerent: duplicati simietiam magistratus, dignitates, ac ossicia inferiora. Contingit et itaque quam primum, ut multitudine & pravitate gubernatorum sublimis ille Gensus , ac cana sobriaque Virtus populi Romani sensim elanguerint, & ab
hostibus contemni coeperint. Hori quidem auspiciis, ut Zosimus Comes historiae novae libro secundo memorat, Rheni provinciarumque omnium limites oppidis , castellis atque surgis ita muniti simi, ut omnes copiae militares in iis domicilium haberent,dc ubique hostium repellendorum caussa confluere possent, Maximianus autem sevcrus, asper, & immitis, qui inter Occidentis provincias etiam Gallias , & utramq: Germaniam obtinebat, agitatus variis ejus provinciae tumultibus, multa in ejus limitibus mutavit, Legionum enim castra, dc praesidia plerisque in locis ipsum transposuisse,ui bes multas,castra,colonias,sicut antea ex panegyricis declaravi,rcstaurasse constat: & nova conscripsis te legionem, quam ex silo cognomine tertiam Herculiam nuncupavit. Quin & Thebaeam legionem squam ex Iegypto Diocletanus Aug. Achi leo superato, & feris obj cho, nec non ejus provinciae rebellione vindicata, Maximiano contra et Carinum sive Carausium Britannias occupante bellaturo miserat auxilio ppter Christianae religionis professionem velut rebellem, decimationi laus primum exhausit,ac variis deinde caedib. crudelissi ine dissipavit & afflixit. C 3 Maurici-
79쪽
M' murteius Dux legionis cum majore exercitus bis decimati palle non repugnans occisus est, ad Agaunu in Alpibus,rio procul ab Octoduro Veragrorum an Rhodanum amnem. C. sIm Al.as cohones praemissas, quae jam per Rheni ripa deicen-Horent ' derant usque in inferiorem Germaniam persequi item iuLus c. λυ - sit. E quibus Ca1sus & Florentius Campi ductores legi
Goi es. onis cuni suis Bonnae petierunt. Gereon Comes cum tr ἄν eoo cemis octodecim Agrippinae, Victor primicerius cum tr mes. cinias triginta ad Ulpia castra,coloniamq; Traianana truci-δ ctor ρηε dati sunt,quemadmodum provinciales historiae Sanctentia μασί . um latius enarrant.. orum osta denique pia Imperanti diva μυ- Heu Helena,cum pax ubique ,& libertas Christianis ab ejus filion Conitam Con tantino Magno Augusto, ac Caesare religiosissimo roran Metm stituta es let,& horum principum auspiciis fundamenta Ua mater; m rae religionis in illis etiam regionibus,ad Rheni maxime ruc' trax Ba- pa jacerentur,collegit cx paludibus,in loculis condidit,aed fuca Sἀπ- que sacra: collegioque sacerdotum insigni canctorum ma ct sc tyrum memoriam,ut ante diximus, in eadem colonia Tr C. LA. ἔα jana honoravit. Quae deinde licet silccessu temporis variis Tra1Mnα bellorum casibus addicta, ac funditus saepe diruta sit; pr cum νc pier templi tamen collegitque religionem,ac ianctitatem sio- suismet reliquiis &cineribus semper resuscitata est. Necs Grsipe de cus ac anno ia quercus securibus frequenter truncata vividis fructa ac e radicibus suis minori, quam ante fuit, amplitudine rena . ἀνώμ. scitur: ita & h aec colonia in tanto saeculorum ambitu multis cladibus adfecta primam formam ac magnitudine, imis mo priscum nomen suum retinere non potuit. Ad Arcadii uamdis & Honorii Impp.tempora quidem,castra Ulpia, coloniam trina que Traianam ab auctore suo fuisse nuncupatam,haud du- eoAὼια no bie colligimus ex itinerariis populi Romani jam saepe cit meu Iuum tis: quam post ultimam provinciarum constitutione a Diaisnfi Mur vo Constantino Magno factam fuisse, concinnata proisi s erat. indicant locorum nomina ejus saeculi,praesertim legionum, ac urbium illarum quas a se postremi in Oriente Imperat
res quidam appellarunt. Unde fit verisimile,qubd stante inprovinciis istis Imperio Romano, colonia nostra verum de antiqua nomen suum retinuerit. Na quod in quibusdanx itinerariorum exemplaribus manuscriptis colonia Troi, na appellari videmms,haud dubie librariorum negligentia
concingit.&saeculi illius scaclciniis est vitium,quo haec de
80쪽
icripta suerunt. Item sera barbaries veterum linguarum pruritatem dc elegantiam simul cum Romano imperio proculcavit & extinxit. Haec etenim tantopere, dissoluta illius monarchiae compagine, invaluit, ut iminensiam historiarum c liginem,summamq; veterum rerum ignorantia sensim orbi iniverso invexerit. Quod in causa fuit, ut multorum locorum, urbiumque etiam celebrium appellationes vel cas 1 vel studio Romani nominis hostium posteritas immutarit:cum maxime Francus victor, pulsis Romanis, Gallias atque vicinas Germanias occupasset. Tum Vero colonia Trajana,Tr Tisiaiana primam; atque mox eodem, ut arbitror, errore, Troia nisinoe, Francorum dici, nec non ab augustae basilicae sanctorii martyrum, ut ante dixi, vetusta cςleDritate Sancti, vel voce composita Sanctorum Troja coepit appellari. Placuit autem de- sancto minceps Trojae nobilis illa fabula Franci genis; qui tum Victo- Tisiis.
xiis ac rerum gestarum gloria inflati, Romanis, antiquitate, nobilitateque stirpis non inferiores videri gestiebant. Sed situm etiam ortum, atque progeniem ambitiose Troianis annechere longa catena conabantur. Quod uti persuaderent recentiores eorum historici, qui post annorum aliquot i tervallum Francoriim origine, & antiquitatem in illa ignorationis obscuritate perscrutati siunt, omnia prisca monumenta despuendis nugis,&fabulis contaminarunt. Non
enim assentior his, qui ex Priami, Vel Hectoris lumbis rege , RAM.Aduresque Francorum educere V.unt, di illi, ε nepotem yxi Thriais, iamum iuniorem quendam,ut tradunt nonnulli,vel Francum Hectoris filium,ut alii volunt, non enim congruenter mςΠ iis tui possitnt capta Troja profugum cum AEnea per Africam ''penetrasse in Italiam, ac deinde relictis navibus, cum Trojanorum suorum comitatu per Alpes in Celticam transi iste usque ad Rheni fere divortia. Atque in eadem peregrin tione quatuor urbes condidisse fabulantur ante CD L. annos quam Roma condi coepit: Nimirum Ucronas tres , di
hanc nostram Trojam, si dis placet, ad Rheni ripam: fluvia umque ibidem qui certe in rerum natura non est) Xanthum nominasse, ab eodemque fluvio & alterum urbi nomen Xanthi inditum esse. Nee quide hujus historiae ilice sontem
ultu detegunt,nec auctores adferat,preter obscuros aut anOnyinos. Solus Jo. Trithemius absas huius Troici delirii ΣPeum, seu machinatorem praedicat Hunibal dum quen- mrni