Chistophori Forstneri Austrii Ad libros sex priores Annalium C. Cornelii Taciti notæ poliicæ. Quibus pleraq. omnia, quæ reliquis quoq. Taciti libris continentur, suis quæque locis explicantur ... Adiuncta est in fine, eiusdem Oratio ..

361쪽

furoris contagione desaeuire queant. Ea animorum militarium natura est, ut dum hostis submouet ociuhabentq. milites, quos lacessant aut timeant, vix aut possint tuas vires agnoscere, aut in superbiam, quanti illa contemplatio insinuat, labi. Ast ubi suis viribus pacem fecerint, nemoq; novo discrimine interpellat victoriae memoriam: tunc Leu Principi exprobrent

operam suam, secum expendunt, quantum effecerint. Vnos se suis ciuibus salutares, sua in manu sitam remia pub. suis viistoriis augeri patriam, in se translatum re- .

tum arbitrium, ST publica fata. Quas aliam a cl-teris Remp. faciant, in se cogunturia otio deinde lasciuiunt;quod qaantum fortitudini adimit, tantum addit proteratae. Mox si iustis proemiis non putant sci, excoli, si coliti nub obsequiis non placantur; feruent

animis,in tu melcunt, indignantur . Certe nos intra, viginti aut triginta annos plures rebelliones, seditiones, defectiones in imperio Turcico audiuimus. Anno Christi cio. II. xcix. Cassia inus Ciliciae Satrapa excuso Ottomanorum iugo, ingenti exercitu stipatus,Cilicia excursionibus deformata,Iconiti praecipua urbem caepit. Huc intestimae Principum dissensiones,

corruptaeq per luxum leges accedebant: unde libidine atq. effrenata licentia prolapsa militari disiciplina in dies non in prouinciis modo , sed & in urbe regia ingentes turbς excitabantur , ut propemodum molo sua oppressa immensi imperij vis collabi videretur.

Tunc quoq. maritimarum rerum cura relicta litor

lia loca incursionibus patuerunt: ita Ferdinandus Magnus-Dux Hetruriae post direptas Patras Chium

362쪽

Occupauit. Anno cII. II. ci I I. Amurathes Imp. abesserata plebe Praetorianis metuens furentium libidini amatissimos sibi duos homines obiicere coactus est. Eodemq. te mirore idem Imperator Asiae a se prςpositum,cum ab ipso defecisset, pollicitationib. prς miis'. delinitum, honoribus ac praefecturis auctu in Pannoniam misit. Quς res ab Ottomanidarum instituto,&dominico imperio sane ovam vehementer abhorruit. Deniq. quantς turbae ab iisdem prosectae caussante paucissimos annos aulam &imperi u Tu

cicum agitauerint, cum omnibus notares ut, referr non attinet.

Dix quς ab armis,& armipotente populo ad Principem de Rempub. mala, quςq. ex diuerso bona perueniant. Summa in eo consstit,quod Hetruscus Politicus 1 v.ὶ ait,a solis armis magnam sed breue potentiam; a pacis studio paruum, sed fidum de diuturnum imperium esse. Semelq. adsumpti tenebantur, prorsis e modo, umpi ν' i I m negocys insenserent.) Causam dixit Tacitus

libro i. his verbis: Idquoq. morum Tiber fuit,ecminu re in 'ma,acpsero . adsinem evitae in issem exercitibus,/ur iurisdictionilus habere. Γausae variae traduntur. ἀο noua turae femelplacita pro sternisseruauisse: quidam in nidis, ne plures fruerentur. sunt qui exictim ni , ut calliadum eius ingenium, ita anxium iudicium. neque enim emi nentes mirtutessectabatur bo rursum mitia oderat . Ex utimii periculum sibi, a pessimis dedecus publicum metuebat. γ c.

striis arduρὶ v. quς dixi ad lib. I.

363쪽

verb. quantὸ Fummaestet proprior ωα Tisia laetant in imprudenter i dixi ad lib. I i. verb.in ea diu 'nct e Vero quoq. γ' honesta stam dempsit. J Ita merentur, qui omnibus suis dictis faehi'. simulationum nubes obducunt, ut etiam cum sincere agunt, fidem non

mereantur.

Lygdi quoq. Spadonis animum supra vinxisse. de hoc flagitioso dominationis arcano dixi ad lib. III. Verb.

nam mulgatum erat γα Seianu acinorum omnium repertor habebatur ete.

quamuis fabulosa in immania credebantur.) Ita meritis, qui per flagitia vivunt, ut non suorum modo scelerum, sed & alienorum infamiam luant. In Alcibiade vigor ingenii, & vitiorum amor, morum luxuriae, omnia credibilia faciebant. Iumn.v. Atrocioresemperfama erga dominantium exitus. Ita de Augusti excessu dixit libro primo : quidam selus xoris fissectabant . Et vulgata historicorum vox ;hunc aut illum Principem obiisse, non sinesessisione

eveni.

Igitur contumaciam eius insectari.) Nota delatorias a tes, insectari,criminari apud potentiores, ea maxime dicta factaq., quς maxime apud illos valere possunt . submittere callidos criminatores, validosq. in animo dominantium: proximos illorum, quibus insidiς tales struuntur, inlicere, ut prauis sermonibus incautos ad peccandum perstimulent. Caetera dixi ad lib. I .verb. Granium marcesium Nitilintermisia rerum cura,negocia proslatijs accipiens etc.

364쪽

341 NOTAE POLITI ccisi Quomodo hoc ipse libro paullo superius Tiberius duxit: se fortiora solatia e complexu Reip. petiuisse. Nimirum Principes in eum dignitatis gradum subuehuntur a Deo, ut omnium quietem illorum vigili omnium ocium illorum labor, omnium delicias illorum industria & omnium vacationes illorum Occupatio defendat. Talem Brutus apud Lucanus II.) C

tonem

Inuenit insomni moluentem publica eura Fata mirum, casu . urbis,cmnctiss. timentem, Securumq sui

Sacratissimus Imperator noster Ferdinandus. . Carassam Episcopum Auersae Pontificis apud se ora torem interrogasse dicitur, ecquid ipsi de cantoribus Musicis c. suis videretur Cui cum Carassa, summam omnium esse excellentiam, respondisset; sed, si sui arbitrij foret, iussurum, ne nimia prolixitate in templo taedium auditoribus facerent: Caesar subridens, tribus insatiabiliter se interesse, dixit, sacrorum celebrationi,consultationibus disputationibu'. de Republica,& venationum sudoribus. claritudine infaustigeneris stc. in v.quae notaui ad lib. i. verb. Possoni . Asinii patrisferociam retineret. De immode a histrionum de: pulsi tum histriones Italia. Optandum esset, toto orbe pellerentur. Fuit scmperestq. hodie quo'. scena omnium vitiorum schola. Ibi,quicquid obscaenitatis hactenus occultum, paucioribusq. notum fuit,velut stipendio proposito,docetur: ibi turpi voluptate, velut lenocinio innoxii hactenus puriq. animi adulteriis, stupris, S cςteris cum

365쪽

supercilio ac verecundia nominandis conciliantur :ibi furta,fraudes'. ac periuria discuntur: ibi traducu-tur Principes; M audientes reuerentiam erga magi stratus dediscunt: inde parentum contemptus, prodigendi iactandiq. sua amor, pudoris quoq. l. castitatis iactura domum reportatur: ibi denique paulatim patrii mores funditus euertuntur, per accitam lasciuiam, ut quod usquam corrumpi & corrupere queat, in urbe visatur,degeneretq. studiis externis iuuen tus,

gy mnasia,N Ocia,S turpes amores exercendo. Tacixiv. anna in Cothurno tamen non eadem,quae soccis,

leuitas: α' non, ut comoedia, ita tragoedia quoquet, felici alcclera, & dolus proemia habet . Sua flagitiis nemesis, d ultor Deus I sua quoq. virtutibus merces est. Aequari adolesenteoeves uae impatienter indoluit. J Itas. lib. I. anxius inuidia, s muliebrefastigium in deminutis. ne ui accipiens moderandos feminarum honores dictitans sidie. Et plerunq. Principibus suspecti sunt, qui

proximi imperio destinantur, ne habere, quam expectare imperium , ne acerbas Iulio mense , quam Octobri maturas dulcesq. uuas edere malint. Inde omnis nimia adulatio illis facta, omnis honor exhibitus in deterius trahitur. Inde idem noster Tiberius Macroni Praetorio Pr ecto,Orientem Solem ob illo adorari exprobrauit: ad Caligulam illius studia respicere

Incusabatq diductam ciuitatem ae ni resiliatur fore plures se.) Hoc est illud sbphisma politicum, quod Itali eleganter inijcere alteri Zelotypian dicunt: cu-

366쪽

ius artifex periti sti mus fuit Cosmus Mediceus, Hetruriς Dux, eoq. praecipue Senarum Vrbem suae ditioni adiecit. Primum, apud Philippum Hisbani Regem, qui Urbem illam tenebat, egerat, ut ubi pecunia intarem Caroli Cςsaris commodata restitueretur, aut loco eius Plombinensis ditio traderetur. Reputatis deinde sumptibus, quos in bellum Senense impenderat, spem de uniuersa Senensi ditione occupanda concepit. Quam tum cogitationem ille, ne fidem suam sulfectam Hispanis redderet,prudenter dissimulauir,

petitionibus luis crebro retro uatis, m de Plombino tantum facta mentione; tempus scilicet idoneum Opis periens , quo declarandae voluntatis occasio se oster

reliquς se paullo pὀit in manus dedit. Etenim cum extiteris oratoris sui quem Romς habebat, Q Albano

Ducere scisset, Philippum cui tunc cum Pontifice &Carassis bellum erat, ab armis cum Pontifice omnino discedere, et q. Senensem ditionem tradere velle; priamum cum Albano, cui id negocium a Philippo commissum erat, egit, ut rem minime praecipitaret. Misit deinde ad Regem Ludovicu Toletanum; qui post repetitam meritorum Cosmi seriem, modeste ijs nullam rependi gratiam questus est. Tum quantum Scipsius Regis, & Cosmi rebus allatura sit detrimen tu,

Senarum in Caratarum manus consignatio, disseruit. Graias non tam recentis beneficij, quam veteris iniuriae memores noua potentia auctos uniuersam Italiam maximo cum Regis incommodo turbaturos ; simo verb, etsi uniuersa pecunia debita exsoluatur, minime cautum esse, s cogatur eos habere vicinos, quos,

367쪽

vis igiebus inseruirer, o hostes hactenus oerseeurus sit. Proinde eum mn posse tu id re. Midere, quaeis it -- ut Caralis tradantur inuae eadem tamen semper restituere par

iussit , modὀca in Philippi potestate permaneant. Quod si vero certum sit Megi ,'retri Senensem ale', d are, i disse sine'maximi iniuria inalium, q*am

Cosmum transferri. Petςre igitur eum,ut luando resseaehion amplids ferari, ut Aiutius in incerto dubij euentus salo fluctu et,quid suae voluntatis si, Philippus defiitiat. Eodem tempore, quo Cosmus Toletanum, ad Regem miserat, Romae famam spargi curat, quas perpe tuis Hispanoru delusionib. irritatus GallK gis nicitia expeteret. Philippus igitur,qui rem serio agi

crederet,rebus suis in Italia,quib. seu euertedis seu fulciendisi magnum momentum Cosnus asserebat, timere cςpit. Nutabat enim tum temporis res His anci-cu in Italia; hinc Brissaco duce Galliae Regis in iubal

pina regione pro gressus in dies faciente , hinc Gessio in regnum' motibus obnoxium irrumpente. i Asensitio itur, ut Cosmus suo beneficio Senensem ditioneati possideret. D. Baptin. r .de Metura Cosim. Iisdem arti. us pὁst Franciscus Cosmi.p.Ioannam Austriam uri rem adeptus est. Cum enim eandem meter Franci scurn etiam Ioannes Sigismundus Transylvaniet Princeps, l& Fridericus Danis Rex anibirent: Franciscus primo beneficijsi xiarem Ioannae patrem demereti, dum ratus,pecuniam. auxilia in bellum Turcicum, promisit . tum rumorem sparsit, quasi Gallicae Rexdε,

368쪽

; si Immodise iactantia et e. Late haec explicaui ad lib.

xii .ver itopotentia rarosempiter . Pdnscia eo vΑ. Atasunt,dum midentur exotii pse; uti multum anteueneretrogratia istam redditur. in Senec dem sententia extat, epistola decima nona: quidam, quo plus debent, magis oderunt. leue aes alienum d bitorem facit; graue inimicum .i Et Ep. Laco a a. eo perduetus est furor, ut perii ieiosissima res sit, bene iacia in aliquem magna conferre . nam quia purat turi pe non reddere, non vult esse cui reddat. nullum est odium herniciosius,quam beneficii violati pudere. Et lib. 11 .cie benes xx 1 v. Tutius est quos lana offendere, quam demeruisse. argumetum ni nil debentium odi'. quaeritur . Dixi ego plura ad lib. et i , . verb.stopotem. I vi Dubitare cogor ita in sertemisiali meae era,it,i Pri apum inclinatio m hos,rste o in iuris ansitusqmdiu nostriso ijsineatis interaseuprum contumacrum, aes=rme ob-squium p rare iter ambitione , pericuses macuum. At ibi Tacitus sine dubitatione ait, posse etiam sub malis Principib- magnos viros esse: obsequiumq; asi modestiam, si industria α' vigor adsint,co laudas excedere,quo pleriq per abrupta,sed in nullum Rei p. usu ambitiosa morte inclaruerunt. Iacit. in m. J Ali s

369쪽

iserrim tribuitad gratiam Principis quosdam proue- heres: seruiiq. autem priidentiae esse,in ea felicita positios posse seruare . nam ut fortun sua sponte notia paucos Principibus conciliat : ita multos artificio de calliditate clastitutos de tanto fastigio ςxcidere. Ego arbitror, aulicu non tantum suis consiliis , susquo prudenti tribuere debere,ut nihil sibi invium putet; nec vicinis ita negligentem esse, vzomnia sim ti credat . Cogitet aulam nauigationem esse,in qua etsi industria & ars nautica plurimdm valet ; tamen in te -dum tam insana tempestas maria exercet, 'ut omne, nautarum ciInsilium permertat,artem iis omnem e-

umptisu: mmdetergiteautibus Austruml l Cymothoe,ωpectit vir derivrupe ea stos habilis & in tempestates comparata nauis, quaeq. ει-pe macis fessiciam pertulerat,quoda infortunio me gitur; sipe etiam laceratum nauigium, .ia nec seulpatiensianae,cumturbidas dis , b, LStridet,in Eumismediumsese obruit, undis velmedia hyeme uasit in tutum. Inanimo reuolutate iras, ura vim tua essensionis Luc-guerat, memoria at dies adlib ri t. verti.sibi tamen

Iussaprincipia magis, qua lacerta Mismetue παῖ Mi-znistrum Principi egocia, non ut ipse melius putat, sed ut iussit Princeps, expedire aequum est. Una adhionum suarum cynosura esse debet, domini volu nias. Vix igitur ex fidelis ministri officio egit Vastius it ad quem cum Vinsentius Fidelis asenatus Veneti secre-Xx x tis

370쪽

3 8-ns a Gisset, v an quas de apparua Hispanorum in Turcicum bellum spargebantur, vergessent, risisc retur; ille se, deposita ministri C sarei persena , U

.netis suadere dixit, ut rebus suis prospiciarit. . lassul enim,quod in taliti belli usus necessariiun eslet , pro uisum, ae et Maumen. I m. bistori initInterdum ta-imen; ubi Principum iussa paesia honesta erundo p'tius erit honestum, quam volutiatem Pruicipia spicere . inem admodum Papiniatius fratriculinita racal lς excu sare nol ut da i An tonius Cardines istri tensi; sederi a Francisi L Galliarim RV e cui Tocis inito, dia Mercurinus Care aratransacta inicum

Francisco Rege Iubente Carold Cssare subscribu ς 3

Negatur mor glorum intendit) notaui ad finem lib.

d ider a Geoercendi intra terminos imperiῆ- . t Tac. I iamet v. nom. De sterilib.I i Ἀρ rariti hist. Statis. Exo ad lib. i exposui causam,quae Augustu ad hoc consiliu mouere .potuit. Ergeneraliter verum est, magno imperiorunon semper optandamesse condicione. Sunt quae mediocris potentiae regna magis commendent. Primum