Principis christiani institutio per aphorismos digesta, auctore Desiderio Erasmo Roterodamo

11쪽

nema ex contra

s INsTITUTIO neo uis tui similis queat succedere, at uc interim liberos futuro parant imperio, tanquam id agas , ut tibi succedat te melior. Nulla pulchrior egregii Principis commendatio, quam si talem relinquat Reip. ad cuius collationem ipse parum bonus videatur. Nec poterat illius gloria verius it. lustrari, quam sic obscurata. Foediuima commendatio est . quoties deterior succedeos facit ut sit perior dum viveret intolerabilis , iam ut probus ac salutaris

desidereturo.

Bonus ae sapiens Princeps ita curet educandos liberos, ut illud 'semper meminerit se patriae genitos, patriae educare , nsn suis affectibus. Privatum parentis aflhctu vi semper publica vincat utiliis

Quantumvis multas erigat statuas , quantumvis operosas tollat substruatones , non aliud pulchrius virtutum suarum monimentum potest relinquere princeps,

12쪽

ceps, quam filium haud quaquam

degenerem, qui patrem optimum optimis . factis repraesenter. Non moritur , qai vivam sui reliquit imaginem. Deligat igitur ad hoe muneris

ex universo suorum numero, aut etiam adsciscat undecunque viros . integros, incorruptos,graveS,longo rerum usu, non mod0 praeceptiunculis docto , quibus dc aetas conciliet re verentiam, di vitae synceritas auctoritatem , & morum comitas ac iucunditas amorem ac benevolentiam vel ne instituentium acerbitate offensus tenellus animus,prius incipiat virtutem odisse quam nosse , vel rursus immodica indulgentia formantis

corruptus, quo non oportet degenerer. Cum in omni institutione,tum 'i'.

. - . . . Praneipis

vero potinimum In Principis ea instituis

moderatio est adhibenda, ut praeceptoris severitas aetatis premat lasciviam , dc nihilominus adiuncta morum comitas leniat, . A s c On-

13쪽

condiatque cohibentis acrimo

netam. . '

Eiusmodi debet esse futuri principis inliitutor, ut quemadmo

dum eleganter a Seneca dictum est ,) & obiurgare norit citra contumeliam, & laudare citra adulationem , quem ille simul & revereatur ob vitae severitatem, Mamet ob morum iucunditatem. Principum nonnulli magna cu

ra dispiciunt quibus equum insi

gnem , aut avem, aut canem curandum tradant, nihil autem referre putant cui filium Forman- duri committant, quem saepenumero talibus credunt praeceptoribus , qualibus nemo plebeius paulo cordatior suos liberos velit concredere. At quid retulerat filium genuisse imperio, nisi e tu dW cures educandum imperio λHile nutricibus quidem quibuslibet est committendus imperio natuε , sed integris, & ad id ipsum praemonitis & edoctis , nec coitu.

soribus quibusvis admiscendus,

14쪽

P ni N. Crest Is TIAN r. rased bonae verecundaeque indolis pueris, ac liberaliter sancteque Labitis do institutis. Lascivorum

tu venum , ebriosorum , turpiloquorum, in primis autem adulatorum turba procul ab huius auribus, atqne oculis erit arcenda, dum nondum pretceptis confirmatus animus.

Cum pleraque mortalium ingenia vergant in malum, ad haec porro nullum tam feliciter natum ingenium , quod perversa educatione non corrumpatur, quid nisi magnum malum expectes ab eo Principe, qui quocunque natus ingenio i neque enim imagines , ut regnum, ita mentem quoque praestant statim ab ipsis incunabulis stultissimis inficitur opinionibus , enutritur inter stultas mulierculas , adolescit inter lascivas puellas, inter collusores perditos , inter abiectissimos assentatores, inter scurras& mimos , inter combibones & aleatores , ac xoluptatum alchitectos iuxta stul- ,

Corrupta educata a

15쪽

audit, nihil discit, nihil imbibit, nisi voluptates, delicias , fastum,

arrogantiam, avaritiam . iracuu-diam , tyrannidem, atque ab hac

j schola mox adfiibetur ad regni gubernacula. eaeterarum artium optima quaeque sit dissi eillima, nulla'. autem neque pulchrior ars, neque

gissicilior, quam bene regnandi, .cur ad hanc unam nullam desideramus institutionem, sed satis esse duelmus natos esse ὶ aeso quid exerceant adulti , nisi tyrannidem, qui pueri nihil etiam luserunt, nisi Grannidem Ut omnes boni sint, vix etiam optari potest . At non dissicile est ex tot hominum millibus unum , atque alterum deligere, qui probitate, sapientiaque praecellata per quos compendio plurimi reddantur boni, ' Princeps adolescens diu suspe-'ctam habeat suam ipsius aetatem, partim ob rerum imperitiam, partim

16쪽

PRIN. CHRISTIANI. Isaim ob immoderatos animi impetus , caveatque 'e quid magnae rei tentet , nisi prudentium virorum consilio, ut iuventutis impotentia maiorui' reverentia temperetur. Quisquis instituendi Principis suscepit provinciam, illud etiam atque etiam secum cogitet,sese rem haud quaquam vulgarem . agere, sed omnium x longe maximam , ita longe periculosissimam. Et in primis animum adserat eo mune te dignum, neque spectet quantum sacerdotiorum illinc

possit auferre, sed qua ratione possit patriae suas spes, illius credenti n dei salutarem principem red

dere.

Cogita moderator quantum tua debeas patriae, quae tibi felicitatis suae summam concredidit. In te situm est utrum illi malis salutare quoddam parare numen, an fata- tempestem, ac luem immittere Primum igitur sagaciter animadvertat is, cui suum puerum in

gremium deditResp. quorsum ramtum

17쪽

I IN STt Tu T lotum vergar. Quandoquidem pose test hoc quoque in ea aetate notiuquibusdam deprehendi num propensior sit ad iracundiam , aut arrogantiam, num ad ambitionem, aut famae sitim, num ad libidinem, aut aleam . aut pecuniae studium, num ad vindictam, aut bellum, num ad impotentiam, aut tyrannidem. Deinde qua senserit illum proclivem ad vitium, ea primum muniat animum illius salubribus decretis, ac praeceptis accommodis, coneturque sequax adhuc in- senium in diversum habitum tranere. Rursum qua deprehenderi enaturam ad honesta proclivem , aut certe ad eiusmodi vitia , quae facile detorquentur ad virtutem,

quod genus lunt fortassis ambitio;& profusio, fac magis instet, Mnaturae commoditatem cultu adiuvet,

yn .ari. Neque satis est huiusmodi de-- ζά. creta tradere , quae vel a turpibus avocent, vel invitent ad honesta, α

'' infigenda sunt, infulcienda sunt,

18쪽

PRis. CHRIsTIANI. 1sIncscanda sunt, &alia atque alta forma renovanda memorIae, nunc sententia, nunc fabella, nune simili, nunc exemplo, nunc apophistegmate, nunc proverbio, Insculpenda annulis, appingenda tabulis, asscribenda stemmatis, &siquid aliud est,quo aetas erudelectitur, ut undique sint obvia, etiam aliud agenti. Uehementer inflammetne generosos animos exemela celebriumvirorum, sed multo maxime te-Τeri quibus opinionibus imbuantur. Ab his enim fontibus omnis vitae ratio proficiscitur. Quod si

rudem puerum erimus nacti, tum enitendum erit ut statim quam rectissimas ac saluberrimas imbibat.& veluti pharmacis quibusdam , adversus vulgarium opinionu venena praemuniatur. sin obtinget

plebeiis opinionibus nonnihil 1n- feehus, tum primam oportebit esse curam , ut paulatim illis liberetur, pro repulsis pestiferis salutares inserendae. Nam quemadmodum

19쪽

za.. , in auo frustra praecipi quomodo Pi i'-- loqui debeat, quomodo procedere, quom bdo se gerere in . publico, quomodo in privato , nisi prius atr/m bilem expuleris, ita frustra moneas de Utione gerendi principatus, ni prius animum falsissimis qui, em illis, sed tamen receptissimis opinionibus vulgi libe

raris . .

Nec est quod resiliat , aut dissidat institutor, si forte ferocius, aut intractabilius ingenium fuerit nactus. Cum enim nulla sit tam e .sera, tam immanis bellua, quae non mansuescat cura domitoris& industria, cur existimet ullum hominis ingenium tam agreste , tamque deploratum , quod diligenti non mitescat institutione λRursum non est quod cessandum putet, si felicius ingenium conti' gerit. Etenim quo melior est soli

natura, hoc magis corrumpitur,& inutilibus herbis, ac fruticibus occupatur, ni vigilet agrico

20쪽

P p. IN. CHRISTIANI. t T . I Itidem ingenium hominis, quo felicius , quo generosius & erectius , hoe pluribus ac tetrioribus obducitur vitiis , ne salubribus praeceptis excolatur. Ea littora solemus diligentissime communire, quae vehementis. simam .fluctuum vina excipiunt.. Sunt autum innumerae res , quae

possint Principum animos a recto dimovere, Fortunae magnitudo, rerum assiuentia , luxus, deliciae , libertas, qua quicquidlibet licet, exempla magnorum, sed stultorum Principum, ipsi rerum humanarum aestus ac procellae, super omnia vero adulatio , fidei ac li- bertatis fuco personata. Quo diligentius erit optimis decretis, lauciatorum Principum exemplis adversus haec praemuniendus. Quemadmodum non uno sup plicio dignus iit, qui fontem pu- meblicum, unde bibant omnes, 'e-2 M'neno inficiat , ita nocentissimus

est, qui Principis animum pravi- vis insecerit opinionibus, quae