Principis christiani institutio per aphorismos digesta, auctore Desiderio Erasmo Roterodamo

21쪽

redundent.

statim Si capite plectitur, qui Principis monetam vitiarit, quanto diploiφης . gnior est eo supplicio, qui Principis ingenium corruperit Mature suum negotium aggrediatur institutor, ut teneris adhuc .sensibus semina virtutum instillet, dum procul abest ab omnibus vitiis animus , & in quemvis sequax habitum fingentis obtemperat digitis. Est suae & sapientiae infan- 'ria , quemadmodum & pietati. Semper idem , sed alias aliter agendum. Iam tum infantulo fabellis amoenis, apolosis festivis, lepidis parabolis, insinuet, quae grandiori sit serio praecepturus. .. Ubi libenter audierit puellus

με 3po- Asopicum apologum de leone 'gφνη benefieio vicissim servaxo, de eolumba formicae opera incolumi , ubi satis arriserit, tum praeceptor adjiciet eam fabellam ad Principem attinere . ne quem Omnino despiciat , sed infimae quo-

22쪽

PRIN. CHRISTIANI. Is

aue plebis animos sibi beneiactis

udeat adiungere , quod nemo sit adeo imbecillis , quin α per occasionem prodesse queat amicus , & nocere inimicus, idque potentissimis etiam. ubi satis riserit aquilam avium reginam a scarabaro vilissimo insecto pene funditus extinctam, il- . lud addat ad huius exemplum, nepotentissimo quide Principi quantum vis humilem hostem aut provocandum , aut negligendum. Nam saepenumero ingenio nocere, qui viribus hon possint. ubi Oi etsimis fabulam cum ouis u- voluptate aidicerit. , admoneat hane esse Principis imaginem, qui aetatis calore praeceps , sed nulla a4iutus sapientia rerum habenasaeapessit, suo patiem & orbis malo abvertit omnia. ubi Cyclopis ab Ulysse exocu- lati denarrata erit fabula , addat ei

Polyphemo simillimum Princiapem, qui viribus quidem polleata

-careat autem sapientia.

23쪽

Christi

1o INsTi Tu TIO is non libenter auscultet apium & formicarum politiam 3 Haec ubi illecebra descenderit in animum puerilem, tum eliciat institutor quod ad Principis perti μneat eruditionem, velut illud, quo direx nunquam procul avolat, alis quam pro corporis p O tione minoribus, quod solus aeu- leo careat, admonens hoc esse bo- . ni Principis , semper intra regni terminos versari, & peculiarem linius laudem esse clementiam. Atque ad eundem modum faciat& in caeteris. Neque enim est huius instituti exempla persequi, sed rationem, ac viam indicare. si qua videbantur. acerbioras . . ea formator orationis, iucunditate leniat Maeque eduleet. Laudet apud alios , sed honestis ac , veris titulis, obiurget privatim, sea ita, ut severitatini admonitionis aliqua leniat suavitate, praesertim si

fuerit adultior, . . .

Illud ante omnia , ac peὀitus infigendum animo Principis , ut

24쪽

vimitem.

de. Christo quam optime sentiat, huius dogmata commode colle ''e a protin tu combibat, idque ex ipsis statim fontibus, unde non solum purius hauriuntur , verum etiam efficacius. Hoc illi persuadeatur , quin ille docuit, ad nemineri magis pertinere, quam ad Principem. Magna pars multitudinis falsis Nihil bo-

ducitur spiat olubra , neclecusat' ter unamque hi, qui in specu Platonico vin .

Ai defident, inanes rerum umbras pro veris rebus admirantur. At

boni Principis partes sunt , nihil horum mirari, quae vulgus hominum magni facit , sejomnia veris malis , ac veris bonis metiri.Nihil autem esse vere malum , nisi quod cum turpitudine conisnctum sit, nihil vere bonnm, nisi quod cum

honestate copulatum, Statim igitur hoc agat moderator, ut vixtutum ceu rem omnium

pulcherrimam ac selicissimam, & praecipue Principe: dignam amet, ae : suspiciat. Turpitudinem 'ceu

25쪽

xi INSTI Tu TIO rem sordissimam, ac miserrimam execretur, horreatque. nuivemi Ne consuescat puet ille regnob'μφ φε. destinatus suspicere divitias ut rem eximiam, per fas & nefas expetendam , discat istos non esse veros honores , qui vulto vocentur Verum honorem decus esse, quod virtutem, & recte facta suapte sponte consequatur, & tanto consequatur illustrius , quanto minus fuerit affectatum. Voluptates istas plebeias adeo

stiano Principe , ut vis hominem deceant. Ostendatur aliud eri auotatis genus , quod sy

cerum, ac perpetuum In omnem

usque vitam homini duret. i... Audiat nobilitatem, imagines, bili u ceras, stemmata,& totum illam caduceatorum pompam, qua procerum vulgus multiniter intume-- scit, nomina esse inania, nisi quirquid est hoc nominis, ab hotiesto

fuerit prosemim. - - ' .

Veran 3- Principis dignitatem, amplitudinema

26쪽

PRi N. CHRISTIANI. 23dinem, maiestatem, non fortunae

strepitu, sed sapientia, integrita, te, recte faetis , parandam & tuendam esse. Mortita non esse formidandam nec In aliis deploiandam,inlii fuerit turpis, Non eniae esse feliciorem , qui diutius vixerit,

sed qui honessius.lleae factis, non

annis metiendam longaevitatem.

Neque quicquam ad hominA felicitatem interesse quam diu vi

Virtutem . ipsam abunde ma: gnum sui praemium esse. Boni Prineipis esse munus vel sua morte , si fors ita res tulerit, populi commodis consulere. Nec perire Principem, qui huiusmodi immoriatur negotio. Denique quaecunque vulgus vel amplectitur ta quam iucunda , vel suspicit tanis quam splendida, vel sequitur tamquam utilia, sola honesti regula esse metienda: Contra, quaecuriaque vulgus vel horret ut acerba, vel futidit ut humilia , . vel λ-

Propter seipsi

expetena

27쪽

git ut damnosa, non aliter esse fugienda, nisi fi laetint cum dede .core coniuncta.

Haec infigantur animo Principis futuri , hae ceu leges sanistissimae, tenesto pectusculo insculpantur. His titulis audiat audari multos , audiat alios di-. versis reprehendi, ut iam tum a suescat ex optimis rebus veram sperire laudem, & ex vere turpibus ignominiam detestari. At hic protinus reclamabit ex aulicis istis nugonibus quispiam quavis muliere tum stultio. tum corruptior. T u phili sopitum m)bis formas, non Principem. Immo prnicipem fingo. cum tu pro Principe vappam malis tui similem. Ni psilosophus faeris, Princeps esse non potes , tyrannus potes. Principe bono nihil est melius , tyrannus eiusmodi belua est, ut non sit aliud sub sole porte'.

tum neque noxium aeque, neque magis invisum omnibus. I,

28쪽

P R I N C I P. C H R IS T. 2 Platone , & a laudatissimis laudxtum viris , ita demum beatam fore Rem p. si aut philosophentur Principes , aut philosophi capessant principatum. Porro philosophus is est non qui dialecticen, aue physicen calleat, sed qui contem piis falsis rerum simulachris infracto pectore vera bona & perspicit, A sequitur. Vocabulis diversum est, caeterum re idem, esse

philosophum , & esse Christia

Quid stultius, quam his artibus metiri Principem Z si belle saltitet, si dextre ludat alea, signaviter potitet, si fastu turgeat , si regaliter expilet populiam, si saetetra faciat, quae nos pudet referre, cum quosdam haud pudeat fa

. antopere4Principum vulgus studet abesse . a cultu, victuque plebeio, tantopere yerus Princeps

debet abesse a sordidis opinioni'bus , ac studiis vulgi. immo solum hoc sordidum , vile seque B. indidit id ve re diis gnum Plineipe. Exeel Ientia Prineipis in uuibus si a

29쪽

indignum ducat, cum plebecula sentire , cui nunquam optima pla.

Cogita quaeso quam . sit absurdum gemmis, auro, purpura, satellitio , reliquisque corporis ornamentis , ceris, de imaginibus, planeque bonis non tuis omneis tanto intervallo superare , veris animi bonis multis e media; feceplebis inferiorem conspici. Princeps, qui gemmas, aurum, Priacipe. purpuram , ac reliquam fortunae pompam civibus 1uis ostentat,

suaeso quid aliud '; quam suos id

uspicere , mirarique docet , unde omnium ferme maleficiorum senia' lina nascitus, quae Principum legibus puniuntur . In aliis frugalitas, aut mundi cies vel inopiae tribui potest, vel parsimoniae, siquis iniquius interpretetur. At eadem in principe ni-' . hil aliud esse potest, quam temperantiae documentum, ciam is --bus modice utitur, cui quantumlibet, tantum suppetit. .

30쪽

PRi N. E HR I s Tr A N I. 27 Qui convenit eundem irritare vitia, qui punit admisi a Z& nonne turpissimum sit , siquis ea sibi permittat, quae vetet ab aliis fieri λSi te voles excellentem Principem ostendere , vide ne quis te propriis superet bonis, sapientia,animi magnitudine , temperantia, integritate. Sin tibi visunt erit cum aliis certare Principibus,non ita te superiorem existimes , si quam illis ditionis partem adermeris, aut copias suderis, sed si fueris qua es illi sunt, incorruptior, minus avarus, si minus arrogans,

quam illi, si minus iracundus a siminus praeceps , quam illi. . Principem summa decet nobi- duis

litas. Esto. verum cum tria sint nobilitatis genera, unum , quod ex virtute, recteque facti nascitur. proximum , quod ex honestissimarum disciplinarum cognitione proficiscitur, tertium , quod nata- .lium picturis , & maiorum stemmatis aestimatur , aut opibus , cψ- sita quam non conveniat Princi