Historia ecclesiastica variis colloquiis digesta, ubi pro theologiae candidatis res praecipuae non solum ad historiam sed etiam ad dogmata, criticam, chronologiam & Ecclesiae disciplinam pertinentes ... perstringuntur ... Auctore fr. Ignatio Hiacynth

21쪽

cula, XV. conflictari permisit Deus , ut ind8 IlIi

sirior , Sc innumeris decorata palmis gloriosior a pareret. Illam quidem exagitarunt misi sistae, quorum haeresis sub finem praecedentis, seu Saeculi decimi qu arti, jam in Angl ia pullulare coeperat. In eam vexillum quoque erexerunt Hussitae , aliiquo nefandi Haeretici, qui Religionem impia novitate, opinionum portentis, & flagitiorum montiris deformare tentarunt. At illa, potentissimo Dei adjuta praesidio, omnes illos haereticos in pernici in avitae Religionis conspirantes exarmavit, & clari iasimos de illis retulit triumphos . Luctuosa itidem fuit Saeculo ineunte decimo quinto Ecclesiae Romanae facies, dum Gregorius ML de Benedictus XIII. Sedem Petri eodem tibi tempore vindicarent. Suos uterque habebat Auctores, Patronosque maximos

ac sanctillimos; hinc inde Provinciae, Regna, Reges, Doctores , lurisconsulti, Praesules , Concilia , sura stabant. Unum rebus desperatis,& abolendo Schisernati praesentissimum remedium afferri poste videbatur , si cederet uterque.contendentium , uterque Pontificatuni abdicaret. Visa erat ea sententia

potior inprimis Sacrae Facultati Parisiensi, cujustum prudentia tingularis de fides maxime enituit . Sed cogi polle Benediatus XIII. negabat, ac se Gallorum , de Aragonum , qui eum, ceu legitimum Poncilicem, agnoiuebant,opibus sultentans, bellum atrox de inceltanum fovebat . Intiabat interi in bigismundus Imperator Occidentis, Ge Galliam , Hispaniam, Λngliam, Italiam circumcursabat, ut disside lites ec convullas Urbis partes componeretiea nihil omnino promovebat. Episcopi, qui ad dirum istud tolianuum bchilma Concilium Pisa-

22쪽

celebrarunt, nihil profecerunt aliud, nisi ut adclis S Pontifices Maximos tertius adderetur. Tan- QCm , Pacem ac concordiam sustra quaesitam a Re-Gilara S , imperatoribus , Iurisconsulti v ac Doctori inhias, Hedit Deus Ecelesiae magnis hactenus jactatae Procellis, & graviora mala metuenti, effecitque, ut Carolus Galliarum Rex in celeberrimo Praesu-IHim Hegni sui, & Procerum conventu iuberet suis 'siaticlitis, ut ab obedientia de causa Benedic Ii XIII. qui Avenione sedebat, recederent . Sic Benedi- IIIII. a Gallia destitutus, in ordinem redacitus est . ει brevi postea in Concilio C stantiensi ele- in Romanum Pontificem Martino vetus ac ferale istud Schisma post annos fere quinquaginta scilhulit Deus Optimus Maximus, & saevillimam tempestatem in diu optatam tranquiIlitatem convertit. Hanc communem Fidelium ex istius Schismatis extinctione profectam laetitiam cumulavit etiam Deus felici illa unione Ecclesiae Graecae cinutatina , quae' eodem Saeculo .. in Coucilio Florentino celebrato anno MCCCcucxx Ix. cum ingenti plausu, & festivis omnium gratulationibus facta ac promulgata est. Sed, proh dolor i haec unio diuturna non fuit . Capta namque a Malomera II.

Turcarum Imperatore anno MCCCCGII. Constantinopoli, Regia Graecorum urbe, pulsi sunt Grapci, vel qui remanserunt, durum Barbarorum jugum subierunt, & a Latinis perpetuo de iaceps Schi iamate fuerunt separati. Haec tamen Imperii Graecorum ruina, ita disponente Deo , cessit in maximam Ecclesiae Latinae utilitatem. Graecoruni quippe doctissimi a Barbaris patria pulli, Theodorus Ga- a, AUIropulus , Georgius Trapezuntius , Bessaris,

, Λ α aliique

23쪽

aliique plurimi in Italiam venere , ut inde barbariem, ac subinde e Germania, & e Gallia expellerent. Excepti fuerunt summa humanitate, & liberalissime habiti a Pontificibus Romanis , & a Principibus Italiae , maxime a Medicaeis & a Valesiis Regibus Galliae; humaniores litteras , eti praecipue Graecas, docuerunt cum summo applausu , cum incredibili frequentia & fructu auditorum, atque ex eorum Scholis prodierunt innumeri viri, ingenio, eruditione & eloquentia praestantissimi, quorum alii ad Episcopales Insulas , alii ad Purpuram , alii ad Pontificiam dignitatem evecti, de tota Ecclesia, qua libris editis , qua . confutatis Haeresibus , qua sancita in Conciliis Ecclesialtica Disciplina, optime meriti sunt, nomenque suum serae posteritati consecrarunt. Dei variis illis eventibus , qui Saeculo XU. contigerunt, quosque summatim hic perstrinxi, ut eo* uno sub aspectu videre postes, copiose disseremus in sex Colloquiis, quibus Historiam is Saeculi XV. comprehendemus . In primo descri- hemus Statum Ecclesiae sub Imperatoribus tam Orientis, quam Occidentis,& sub aliis Orbis Christiani Principibus. In altero texemus seriem Episcoporum, qui illustriores Sedes, Romanam praecipue, Saeculo XV. tenuerunt . In tertio proferemus

Haereses & Schismata , quibus eodem Saeculo vexata est Ecclesia. In quarto agemus de Conciliis tutu Oecumenidis , tum Nationalibus , seu Provincialibus , in quibus vel profligatae fuerunt hujus Saeculi Haereses, vel extincta Schi Imata, vel restaurata Ecclesiae disciplina. In quinto producemus in medium celebriores Scriptores , qui Saeculo XV. doctrina & pietate tam in Oriente, quam in Occi-

24쪽

lerite noruerunt. Ultimum Colloquium erit deis Doctriria Fidei, de Disciplina tum Ecclesiastica , viam Monaitica, necnon de Doctrina Morali Sae-CUIi XV.

COLLOQUIUM PRIMUM,

In quo describisur Status Delesiae sub Imperatoribus Orientis Occidentis, s sub aliis Orbis Chrisiani Priseip bus Saeculi Ab

MAGISTER.

Uo loco fuerunt res Ecclesiae Saeculi decimi quinti sub Imper toribus Orientis li- Pessimo loco fuerunt res Ecclesiae Saeculi X v. ivb Imperatoribus orientis,praesertim poli captam a Turcis Constantinopolim anno MCCCCLI II. quo Mabometes hujus nominis II. abolito penitus Graecoruna Imperio , longe lateque in Oriente Turcarum imperium propagavit . Imperabat in Oriente Saeculo ineunte decimo quinto Mamret Palaologus , Graecorum Imperator , qui, ut observavimus in Colloquio I. in Historiam Saecul. XIII. & XIV. cum a Turcarum Ilege bello premeretur, & numeroso ipsius exercitui repellendo impar esset, totam pene Europam a peragravit, ut a Principibus Christianis , poti sit- .inum a Gallorum , & Anglorum Regibus , copias auxiliares impetraret, quas tamen Ob Anglicos tumultus , Regisque Christianissimi Caroli niorbum, cum obtinere haud potuisierin rebus infectis

25쪽

in orientem rediit, de gratissimum iu itInere numtium accepit de soluta Constantinopolis obsidione

a B aeterbe, ob Tamertinis , celebris Tartarorun Regis, in Syriam irruptionem, ingentesque Turcarum strages ab illo editas. Obiit Manuel Palaeolo, Graecorum Impera tor, Apoplexia correptusis anno MCcCCxxv. cum biduo ante Obitum Monasticam vestem induisset, sumpto Matthaei oomino . orientis , seu Graecorum Imperii haeredem Manuel Palaologus filiiim suum reliquit 'oannem PaDoloqui Omnem curam , operam, & industriam contulit ad promovendam Ecclesiae Graecae Latina unionem, ut inde a Principibus Christianis ficilius eliceret auxilium ad stanyndas Turcicas vires, & ad tutandos jam nutantis imperii Graecorum fines sibi omnino necessarium. Quamobrem

Ioannes Palaeologus , Graecorum Imperator, cum

fratre Demetrio , simulque Iosephus , Const/ntin politanae Ecclesiae Patriarcha, multique Graecorum Episcopi, Presbyteri, & Laici nobiles ad littus Venetorum appulerunt; di inde solvetites Ferrariam versus ad flumen Padum sitam navigarunt,quo jam Eugenius i. Concilium in Bassileensi civitate sceptum transtulerat . Sed cum in civitate Ferrariensi coepisset paulo post grassari pestis, necessitas Patribus incubuit, inde abscedendi, eaque de c*usa Eμ-

genius IV. Pontifex Maximus Synodum Ferrarie sein anno MCCcCxxxix. transtulit Florentiam, primariam Tusciae civitatem, quam Arnus piat:rfluit.

In hac Synodo Florentina, cui interfuit 'oanne Palaologus Graecorum Imperator, feliciter completa est,post varias hinc inde Graecos inter & Latis nos altercationes,unio Ecclesiae Gra cae cuni Latin sicuu

26쪽

aciat in Colloquio IV. agendo de Florentina Synouo GPerouus ostendemus. Felicem profecto roan-uem Palis logum Graecorum Imperatorem,si initam

ita Coracilio Florentino Ecciesiae Graecae cum Latiaria raritonem , quam ipsemet fiammo animi studio .magriisque curis & laboribus procuraverat, a suis Graecis sollicite conservari ac retineri curasset . Tunc enim ab Eugenio IV. Summo Pontifice, qui jam profusa liberalitate ei suppetias contra Turcas . tulerat, majora subsidia accepistet, quibus ferocium Turcarum impetus uullo negotio retudistet ,

α eorum molitiones ac machinationes omnes inanes plane reddidisset. At Ioannes Pa ologus , ossicii sui immemor, non eam, uti debuerat, ad evertendum Schisma, sollicitudinem adhibuit, suaque negligentia occasionem dedit Eugenio In Pontilici Maxi γ suas itidem curas de copiis auxiliaribus destinandis remittendi, ut videre est in Epitiolis ejusdem Pontificis ad constantinum Palaologunt , Ioannis Pavologi filium, datis xi. Kalend. Maji anni MCCCCxLI. Vitam protraxit 'oannes Palaologuή, Graecorum Imperatoriusque ad annum MCCCCxLIX. quo mortuus est die xxx I. Octobris, aetatis suae Lu III. Ini perii xx Iv. Mortu goaηne Pataologo,

Graecorum Imperium affectavit Demetrius , filius Oannis Palaeologi, sed aetateIunior, ex natu minor , dictusque Porphdirogenitus , hoc est Imperatore patre natus; hujus tamen Demerrii factio compressa est, & decretum tam a Graecis, quam ab Amurathe Turcarum Principe, ut cinstantinus , filius natu maximus Ioannis Palaeologi, anteponeretur Demetrio juniori, eique Graecorum deferretur Imperium .

27쪽

mi Imperator , & bellica sortitudine nulli stetinisdus, qui saepius Turcas fudit, vicit, profligavit, ob idque Draaeonis nomen consecutus. Ad eum gravis- .simas litteras scripsit Nicolaus V. successior Eugeonii In ut ipsum hortaretur ad Concilii Florentini Decreta promulganda, sanctaeque unionis consummandum opus, quod si exequi renueret, & Schisma penitus non aboleret, Constantinopolis expugnationem, totiusque Imperii excidium ei infra triennium a Deo est interminatus. Veritatem hujus Pontificiae comminationis, heu nimium t comprO-havit eventus . Anno siquidem millesimo quadringentesimo quinquagesimo tertio Mabometes hujus nominis II. Turcarum Princeps, Constantinopolim validissima obsidione oppressam post quinquaginta quatuor dies cepit, & invasit numero potius militum, quam virtute expugnatam. Capta civitat , ipse quoque Imperator Constantinus , dum acriter pugnat, vulneratus, & a trepida multitudine abreptus, ad portas urbis ad fligam tractus est, ubi sugientium impetu conculcatus & obtritus fuit . Aguito per paludamentum cadavere, abscissum est ipsi caput, paloque aflixum per Barbarorum castra ad terrorem Christianoruin circumlatum est. Dein, Barbari civitate potiti innumera impietatis, & cru delitatis ediderunt monimenta 3 quae non tam ver bis exprimi; quam sanguitieis lachrymis deplorari debent. sacrosanctum Corpus & Sanguinem Christi Domini in terram projecerunt, Crucifixi imagini impie iosultarunt, eamque sputo, luto, sordibus inquinarunt, caeteras Sanctorum Imagines aut confregerunt, aut combusserunt; Sacras Reliqui s

28쪽

nibus ae suibus objecerunt; Templa prophanarunt, vasa diripuerunt, Altaria destruxerunt, Virginea sacras constuprarunt , adolescentibus impudicd abusi sunt, Viros Ecclesiasticos ac Monachos, caeter que omnis generis, sexus, aetatis homines ignominiose traxerunt, vendiderunt, aut crudelem in eos carnificinam exercuerunt; thesauros omnes

abstulerunt, nee Augustalibus sepulchris parcentes, ea susiderunt, cadavera dissiparunt, ut inde aurea ornamenta auferre possent. Haec fuit horrenda Urbis Constantinopolitanae calamitas, & Graecorum Imperii ruina, quae tamen fuit justa Dei animadvertio in Graecos , in sui Schismatis defensione

obduratos. Inde enim totius origo mali, ad quod curandum , quantum egerint Romani Pontifices consiliis, litteris, legationibus,hortationibus,comminationibus, precibus, expensis, auxiliis; arguentes, Obsecrantes, increpantes, instantes opportundimportune , nihil denique omittentes, quo possent eos in viam veritatis reducere, satis in praecedentibus Colloquiis commonstravimus. Sed surdis cecinerunt Romani Pontifices, & cuncti eorum con

tus apud obstinatissimam illam , di ad relapsini pronissimam gentem ad nihilum reciderunt: uno Verbo, perire voluerunt Graeci, & quanto plus Turcae eos provinciis & urbibus spoliabant , tanto acrius & animosius inter se digladiabantur, ita vi debantur dolere de tarditate suae ruinae, quae tandem contigit, Deo ita permittente , & Graecos his verbis, quae leguntur Proverbiorum capite primo, increpante: Meariri in renuistis , extendi manum meam , O non fuit , qui aspiceret. Despexistis omne

29쪽

δgo quoque in lateritu vestro ridebo , O subsannabo ,

cum vobis , id quod timebatis, advenerit, cum irruerit repentina calamitas, interitus, quo tempestas ingruerit , quando venerit super vos tribulatio oe auu-sia. Tunc invocabunt me non exaudiam , manὰ consurgent O non invenient me . Sunt nonnulli Scriptores, qui testantur, Constantinopolim a Turcis captam fuisse an. MCCCCLII.

die ipsa Pentecostes Spiritui Sancto sacra, idque occulto Dei judicio factum esse putant, eo quod Graeci a fide Spiritus Sancti. a Patre, Filioquc procedentis saepius recessissent. Verum, quamvis haec nientia aliquos haud ignobiles nacta sit patronos,

optime tamen monet Spondanus ad ann.MCccCLI II. communem esse antiquorum opinionem, Constantinopolim a Turcis captam esse anno MCCCCLIII.

die xx Ix. mensis Maji , in quam diem praedicti anni non incidit Pentecostes, sed incidit in diem xx. mensis Maji anni MccccLI II. Cum igitur die vige-sma nona mensis Maji ejusdem anni MCcCCL 1 II.

contigerit expugnatio Urbis Constantinopolitanae, sequitur Constantinopolim captam suisse biduo post Octavam Pentecostes, & non ipsa die Pentecostes, sicut modernis illis Scriptoribus, qui mysteria quaerunt, de quibus philosophari possint,perperam visum est . Et sane, quamvis praecipua causa malorum di miseriarum, quibus tandem oppressis uot Graci, suum ex Schisnate ab Ecclesia Romana, de Haeresi de processione Spiritus Sancti a solo P ire originem habuerit, nullis tamen diebus alligatus est Deus ad faciendam vindictam in nationi-hus, cum habeat ipsius providentia. sitos numeros, e tex nos . quibus r coovenie*tius peragat.

- quam

30쪽

quam quod homines cogitare, aut philosophari

possunt. D. Constantinus ille Palaologus, Graecorun Imperator, qui, ut mox observatii, in excidio urbis Constantinopolitanae periit, reliquitne aliquos superstites liberos, qui prostratum Graecorum ImmPerium erigere, armisque recuperare possent tM. Constantinus Pauologus , ultimus Graec rum Imperator, duas quidem uxores habuit, sed nullos est illis liberos procreavit, sicut ostendit CDrolus Du Fresne Dominus Du cinge in Historia By-xantina pag. a 46. ubi erroris arguit Scriptores aliquot, Monstrelletum scilicet, qui Amrathem uxori

Constantini in ipsa aede Sophiana stuprum intulisso,

hancque in Ser o inclusiile Sullanum Mahumeten commemorat: Crucium etiam scribentem, uxorem Constantini Palaologi , ejusque liberos coram Suit ilo ad mensam prandente truncatost Theodo νε

quoque Zagomalam asserentem, filios constantini P laolui, pridie quam Urbs Constantinopolis μα- retur, divinis munitos Sacramentis, iussu constantini Palaeolor morti traditos fuisse, ne in Barbaro rum manus inciderent: denique .semeam biviam, qui Epistola cxxi I .ala, constantini Pataologi filium, capta a Turcis urbe Constantinopoli, Peram comfugille, ibique a Turcis obsidione cinctum . Quequidem omnia, ut a veritate Historiae penitus ali na iure merito rejiciuntur a Carolo Du Frone , de tanquain sutilia consutantur ab Allatio, viro doctissimo. libro I. de Ecc Orienti in Occissi eo Henss. Nullos itaque liberos cum procreasset constantinus Palaologus, ultimus Graecorum Imperator, in ipso