장음표시 사용
111쪽
noro deserore timebam, dubitans ne id tandem Aloisius Grilli egre seret. Itaque vigesima sexta die octobris ex Gabella discessimus et quindecima nouembris Constantinopolim
Cum autem in ciuitatem ingressi essemus ad portum maris equitauimus et ibi duos famulos quos premiseram inueni cum Lausso uno imperatoris Turca ium qui me in domum cuiusdam Iudei duxit eamque mihi pro hospicio dedit. Intellexeram autem interim dominum Aias Bassam locum et uicem domini Imbrali in Basset gerere, ideo illum Laus- sum rogaui ut se ad dominum Aias Bassam conseret sibique me nomitie araret qualiter ego a Sacratissima Maiestate Vestra cum litteris ad Potentissimum Imperatorem Imbra-hinum Bassam et Aloisium uritti directi uis missus sum in quibus acceptacio pacis multaque alia Maiestatis Vesti ponderosissima negotia continebantur et quod ualde neccessum erat ut quam citissime coram olentissimo Imperatore et domino Imbrahino Bassa peruenirent et quod ego nullam aliam comissionem quam litteras illas restituendi et presentandi habebam nam Maiestas Vestra satis abunde omnia negotia in eis litteris declarabat. . Sed quoniam Maiestas uestra scribendi prolixitate Imperatori tedium inferre noluit, eandem Maiestatem uestram omnia negotia in litteris Imbrahini basso copiosius et
clarius extendisse et declarasse quamobrem neccessum esse ut me quam primum ad eum
conferem et illas littoras sibi ad manus traderem et quod ideo eum rogabam ut quam- citius posset me ad eundem Imbrahinum expediret, Dolebam enim tentare sibi persuadendi ut me ad eum mitteret, dubitans si negotia Maiestatis Vestre in manibus Aias Bassae peruenirent ne ea aliqrio in directo modo uerteret, et optima occasio mihi uidebatur uto is scilicet Imbrahino et Aloisio donec simul erant litteras rederem, et negotia Maiestatis Vestre apud eos ambos qui rerum omnium sunt consci solicitarem, itaque Laus sum expedivi ut hec omnia supra dicta meo nomine Aias basset referet qui diligente omnia notauit eaque Aias Basse declarauit, a quo cum tali responso ad me redi j quod AlassBassa ualde letabatur postquam Maiestatem Vestram sanam et incolumem esse intellexit inquantum autem ad litteras et negotia mea opus esse ut reditum Aloisi Gritti expectemnam postquam ipse in Omnibus nego iij prius per Oratoribus Maiestatis Vestre apud Cesarem et Imbra hinum Bassam tractatis interuenit eorumque pro re neccessitate informatus sit, postquam redierit quod simul conuenient litteras et negotia omnia uidebunt et me ad se uocabunt, Itaque reditum suum Xpectare oportuit. r.
Decimo septimo die Ionias heg Imperatoris Turcarum interpres ad me uenit et inprimis de sanitate Regi Maiestatis Vestr scire uoluit quam postquam bona ualetudine ualere intellexit letum animum et uultum demonstrabat tandem de oratoribus Maiestatis Vostro domino Patre meo et domino Cornelio Duplicio Scepper et de successu negotiorum apud regiam Maiestatem Vestram interrogauit et Postquam eos recte ualere et negotia omnia apud Maiestatem uestram bene successisse ualde gaudebat. Tandem qualiter Maiestas uestrata em proclamare et promulgare fecerit etiam sibi naraui et in ea promulgatione hoc maxime obseruatum et intimatum Sse ut utriusque partis mercatore Iiberi et impediti ire redire more atque uendere possint quod sibi mirumin modum placuit. Super quq ipse dixit nuper aliquos nunctio ex confinibus bosnet duos petri Chru-
112쪽
sicli sorvitores captiuos ad magnum C sarem ducentes aduenisse qui eidem Cqsari retulerunt confinia undique Pacifica esse, quod si Virgo una aurum aperte in manibus serot tutam et intactam ubilibet ire et redire posse, Sed de Petro Chrusich tantum lamentabantur qui nulla inspecta pace in dies cursitat et Ioca eiusdem Cesaris invadit. Dicebat tamen quod sperabat Maiestatem Vestram ne talia amplius Contingant prouisuram esse.
Eg sibi respondi me de ijs omnibus Maiestati Vestret scripsisse et quod sperabam quod
Maiestas Vestra postha ea etiam auertet et uetabit. Demum ex parte Aias Basse mihi r
tulit qualiter aduentus Aloisi Gritti illic mihi expectandus esset et quod sine eo ipse nihil tractare uolebat. Itaque conclusit et abluit. r. Habito ab Aias Bassa hoc responso aliud nihil agere potui quam aduentum ipsius Gritti expectare, qui uigesima octava die nouembris rediit, statim eo die Machmuthegsuum servitorem qui mecum continue habiuit misi, sibique imposui ut meo nomine ei
notificaret, qualiter ego per Ostas uenerim cum litteris Sacratissim Maiestatis Vestret ad Potentissimum Imperatorem et dominum Imbrahinum Bassam directivas in quibus responsum Maiestatis Vestr Continetur super negotia per oratores vltimos Maiestatis Vestro cum eodem imperatore et Imbrali in Bassa tractata et conclusa, et alia multa ponderosissima negotia quq nullam moram aut tardationem desiderant sed subitam actionem et quod ad eum similiter litteras Maiestatis Vestre habebam, quapropter se cum Conuenire et colloqui easque litteras sibi renunciare ualde desiderarem. Itaque paulo post machmulbe cum tali responso ad me redij Quod Aloisius ualde mihi de aduentu meo On- gratulatur, quia multum hoc responsum a magno Cesare Imbrahino bassa et se desiderabatur Quod autem ad conuentionem spectat se prius magnum Cesarem uisitare uelle et hanc rem domino Aias Basse declarare, dixit, et postea statim me uocabit et negotia
pro re neccessitate uidebit, et quod sequenti die ad Cesarem et ad Aias Bassam ibit et id facio quod sibi ab is imponetur. . Sequenti dis qui orat vigesimus nonus Aloisius Gritti ad Imperatorem ivit et postea ad ias Bassam Vbi uero quod uoluit apud eos expedij domum reuersus est et permachmuthe mihi notis cauit ut mane sequenti eum adire deberem. I.
Prima Audiencia ab Aloisi Grilli habita. I. Trigesimo die ante prandium me ad Galatam transuex o ad domum Aloisi Gritti
tui eumque in quibusdam negotiis occupatum inueni sed quam primum de aduentu meo intellexit me uocari ad socius sit, quo ubi uenissem se mihi obuia obtulit et benigno Ie-toque animo me suscepit et bis Osculatus est, tandem me coram eo licet id ego recusarem sedere iussit et inprimis hoc modo loqui cepit Ρrincipaliter de bona ualetudine SerenissimoRogi et Maiestatis Vestre me interrogauit, Cui ego respondi gratia dei Maiestatem Vestram bene et recte ualere et me Maiestatem Vestram Vienn reliquisse. Tandem do ualetudine domini patris mei et domini Corneli eius colleg etiam intelligere uoluit, Cui ego respondi patrem meum Viennesin
extremis laborasse, sed eum ante discessum meum dei gratia revaluisse dominum autem Cornelium morbo aliquo malo nunquam laborasse
113쪽
Subiunxi tandem Sacratissimam Maiestatem Vestram me cum tota resolutione et rerum actarum ab oratoribus Maiestatis Vestr ad otentissimum Imperatorem et imbra-hinum Bassam misisse quo in iis litteris quas Maiestas Vestra ad eundem Imperatorem et imbrahinum bassam scribebat continebatur et una litteras Maiestatis Vestri ad se me tantundem habere dixi, in quibus quantum contineatur poterit uidere, easque sibi porexi et me a Maiestate Vestra ad eum hanc ut sequitur comissionem habuisse naraui. . In primis quod Maiestas Vestra sibi sanitatem et fortunam prosperam Optabat, et quod Maiestas Vestra gratiam et beneuolentiam suam sibi Osserebat. Et quoniam oratores Maiestatis Vestre de eo Maiestati est robonam relationem fecerunt, me inter cetera a Maiestate uestra specialem comissionem habuisse, ut Maiestatis Vestre nomine omni cum gratia multas sibi gratias agerem, quod ipse in solici tacione negotiorum Maiestatis Vestret et in bona pacis conclusione, christianum et fidelem eius animi assectum demonstrauerit et quas Oblationes erga eosdem oratores fecisset Maiestati Vestr gratas et ualde
acceptas fuisse. Nunc autem Maiestatem uestram regiam aduentum suum magno Peredesiderare, Maiestatemque Vestram ab eo gratiose petere ut quam citius posset aduentum Suum properaret, et Maiestatem Vestram mihi iniunXisse, ut eum expectarem, nosque n ad eandem Maiestatem uestram conferamus, si autem ipse in hoc aliquod aliud consilium caperet, ut me omni cum celeritate de eius aduentu certum ad Maiestatem Vestram expediret. Et hoc tantum dicendi a Maiestate Vestra mihi iniunctum osse dixi. . A qu ipse hoc modo respondit, et replicauit aduentum meum Cesari ualde gratum fuisse, similiterque gratum Imbra hino Basse futurum quia hoc responsum multum desiderabant. Quantum ad oblationes a regia Maiestate Vestra factas ingentes et inmortales gracias egit. Quantum autem quod Maiestas Vestra propter bonam oratorum relationem de christiano ot fidele eius animi affecto sibi gratias agebat Eum semper istius mentis et natur fuisse respondit. In omnibus quibus Christian Reipublic potuisse iuuare Cognouerit, Se Operam suam impendisse nullique pepercisse labore, et hac causa hoc egisse ut inter alios Principes Christianos, bonus Christianus reputaretur: et e IO-hanis regis partes plus quam eas Maiestatis Vestr nunquam fauisse, sed omnia ea egis Se , quq ut supra dictum est in comune bonum totius Christi an reipublic reuerberare putabat, et huius mentis et Animi a duo se esse affirmabat. Quod autem Maiestas Vestra magnopere aduentum suum desideraret, et quod ab eo graciose peteret ut citius ho iter celeraret, se iam omnino in ordine esse dixit et animalia sua etiam in propinquo esse, et quod quam citius poterit se ad iter hoc expediet. Nam propter perfidissimam Hungarorum naturam multum oportere sciebat ut quam citissime iniungariam perueniret, quia
nisi cito uenerit de suscitatione alicuius noui scandali aut impedimenti dubitabat Adiunxitque se nil magis quam illius regni pacem et tranquilitatem optare, quam si erigere et stabilire posset, per deum iurauit, quod numquam amplius Hungarorum perfidiam et inhumanitatem cognoscens inmungariam pedes uerteret, sed potius et multo libentius illis a deo habitis bonis domi seueretur. Interim inquit quod negotia omnia cum C Sare disputaret et cum eo id quod vellet faceret. Quia id Imperium totum nunc se in Suo pu-
114쪽
gno tenere et id pro arbitrio Suo quocunque uellet uertere posse dicebat. Et si cito poterit expediri quod me secum proficisci uelit, sin autem non me omni meliori uia et modo premittere uelle promisit./.
Tandem litteras Maiestatis Vestre aperuit et perlegit, ques ut ego coniecturare potui grat sibi fuerunt, Quod autem Maiestas Vestra scribebat eum uelle ad primam diem Ianuari lautus anni Vienn expectare, inpossibile esse inquit ut tam cito eo peruenire posset, Demum illis perlectis litteras domini Patri mei sibi dedi, quas etiam hilari animo
accepit et perlegit, Ego tunc litteras ad Cesarem et ad Imbrahinum scriptas mecum attuleram et dixi sibi si eas extrinsecus uidere uelit quod eas sibi ostenderem . . Tunc ipse respondit se a domino Imbrahino Bassa litteras suas omnes aperiendio legendi autoritatem habere, ideo eas a me habere uoluit ijsque apertis eas legere cepit, et cum ad capitulum peruenisset in quo Regia Maiestas Vestra enarat, Cesarem Turcarum Maiestati Vestre id totum quod eadem inmungaria tenet libere ad possidendum et retinendum permisisse, unctum fecit et id aperta fronte negauit, ad quod ego tunc nihil respondi: Pergens itaque legendo cum ad capitulum peruenisset, per quod Maiestas Vestra petiebat ut Pax non solum inter Maiestatem Vestram et Cesarem Turcarum fieret, sed etiam inter heredes et filios utriusque Vestrum confirmaretur, Respondit quod Cesar urcarum nullo pacto hoc faciet, quia Imperatores Turcarum pro SuC-
cessoribus Sui Promittere non Consuescunt quia nesciunt cui post mortem Imperatoris imperare Contingerit, et in arbitrio eorum est Obseruare ea quq Per antecessores facta et ordinata sunt Hec eadem pacis condicio a Serenissimo Rege Poloniq tantundem requisita est sed eam in ita tantum utrunque eorum et non vltra Consecutus e St. Itaque Perlectis litteris, eas nihil respondere ad ea que Cesar Vestr Regi Naiestati scripserat dixit, sed se omnibus mederi posse dicebat si tantum illud capitulum de possessione illius quod Maiestas Vestra in Hungaria habet in illis litteris non esset, quia Cesarem et Imbra-hinum eam oratoribus Maiestatis Vestre promisisse et concessisse negabat. Ideo quod oratores male Maiestatem Vestram informauerint aut fortasse Maiestatem Vestram hoc
capitulum in litteris adiunxisse ut aliquem scropulum in pace immisceret dicebat, et subiunxit hanc Cesaris dum oratores ab eo ueniam acceperunt resolutionem fuisse Quod Pacem regi qmaiestati Vestr dedit eamque pro filio accepit donee eum Maiestas Vestra loco patris habebit, et quod nunquam pacem cum Maiestate Vestra non franget si sibi Maiestas Vestra occasionem non dabit, et si Maiestas Vestra eam pacem recte obse uabit quod Maiestati est rq Gentibus, pecunijs, et rebus omnibus ad bellum necessarijs subsidium daturus esset eamque a quolibet hoste suo dessensurus. .
Sod Rogi Iohani inquit prout in litteris eiusdem C saris continetur totum Hungari regnum dono dedit, quod ipse C sar armis acquisiuit, et ideo uerba sua reuocare nosse, quia liberalis C qsaris non esset qu primum dono dedit statim adimere, et quod Cqsar iccirco uult regem Iohanem totum id regnum possidere, quod si a Maiestate Vestra recusabitur occasionem pacis cum Maiestate Vestra uiolandet frangendqque habebit. Adquq ego sciens quod ipse ex se tantum hec omnia loquebatur, uidensque eum in re prius conclusa et confirmata hesitare hoc modo respondi. .
115쪽
Serenissimam Regiam Maiestatem Vestram me priuatim cum litteris tantum ad C q-sarem et Imbrahinum Bassam misisse, nullamque comissionem loquendi aut respondendi dedisse de intermiscione alicuius scropuli in rebus tractatis et firmatis non dubitantem. Sed quod hec pauca ex me tantum elloqui cogebar. Quod Maiestas Vestra in integritate et prudencia eius considens, a C sare petiebat ut sibi totam rerum tractandarum in Hunia garia comissionem et autoritatem daret, Sperans quod e mediante omnia in bonum et Augumentacionem quam ipse ut bonus Christianus semper fauit et amauit locius Christianet reipublic redigerentur. Ideo postquam hec omnia in eius manibus sita sunt, quod eum facturum ea qu uirum integrum Prudentem necnon fidelem Christianum sperabam et sine dubio si operam suam in fauorem uestresRegis Maiestatis impenderit, quod Maiestas uestra eam magna cum gratia liberalitate et benignitate erga eum recognoscet: quod quidem oculata si de multum plus quam ego dixerim certum fore uidebit, et quod Maiestas Vestra tantum sibi considebat, quod eum secus facturum non dubitabat. Ad qu ipse hoc modo respondit. . Se de Benignitate, summa gratia, et liberalitate Serenissim et Regi et Maiestatis Vostr in dubium et certum esse, et quod ipse regi Maiestati Vestr prout tercio fidei Christian capiti omnes debitos honores debere confitebatur. De quo ego ex me tantum multas sibi gratias egi. r. Tandem hoc subiunxi me bene scire quod Regia Maiestas Vestra et oratores in capitulo illo de retinendo id quod Maiestas Vestra iniungaria habet non errauerunt quia id in prima conclusione quam dominus pater meus Cum Cesare et imbrali in Bassa egit satis aperte declaratum et confirmatum fuit, quam ego ex comissione eiusdem basseo patris mei egi et Maiestati Vestre retuli, et sine dubio id se ita habere dixi, et pro ueris catione istius conclusionis Cesar et Imbrahinus Bassa mecum nuncium unum ad uestram Regiam Maiestatem miserunt et claues trigoni cum restituetonis promissione potiorunt quas Maiestas Vestra libenti animo Cesari et Imbrahin Basset misit, o ipsi ut promiserant eas iterum Maiestati Vestr remiserunt. Ide Maiestatem Vestram id capitulum super primam tracta cionem et promissionem C saris et Imbrali in Bass litteris inscripsisse, confidens et pro certo habens, uerba et promissiones C saris et Ιmbrahini Basset inmutabiles esse ad quq ipse summissa quadam uoce ut en ciencium ea aperte fateri quq cultare aut negare uelint mos est breuiter respondit, de iis rebus sonihil scire, et tamen hec omnia ex ore Imbrahini Basso presente domino Cornelio Duplicio Scepper et domino Patre me audiuit et intellexit, de quibus Maiestas uestra nunc postremo ab Oratoribus instructionem habuit. . Denique dixit quod me sequenti die ad presenciam Aias Basset et C saris ducere uellet ut litteras eis consignarem et quod interim eas apud me seruem et litteras Imbrahini quas aperuerat mihi apertas restituit, et me admonuit ut coram Aias Bassa me nullam facultatem tractandi aut respondendi habere dicam, quia ipse omni meliori modo curaret, ne hec res a C sare in odium haberetur, nam post audienciam quam ipso mihi a qsare impetraret quod littere omnes ad manus suas eruenirent, et ipse eas traduceret, quarum litterarum traductionem Turcicham cum exemplare Imbrahino basset per 15
116쪽
postas mitteret, et interim ipse negotia omnia cum magno C sare tractaret et decideret. His orbis finitis siluit et ego accepta Venia domum reuersu Sum. . Prima di decembris Aloisius Gritti et Aias Bassa conuenerunt et negotia Maiestatis Vestret ut puto inuicem disputauerunt, o die me Audienciam ab eodem Bassa habiturum Sperabam, sed eam usque ad quintum diem prolongavit, quo die Aloisius Gritti per machmulbe mihi nunclauit ut litteras Imbrahini Basset in uno solio papiriligatas et meo sigillo sigillatas ad eum mitterem quod ego statim feci et ulterius nunclauit ut me pro sequenti die ad audien iam Aias Basset prepararem. Eo autem die nuncii quidam Iohanis Voluod qui de exercito a Maiestate Vestra in Transylvania misso sibi noua attulerunt ad eum Galatam Venerant. r. Prima Audiencia ab ias Bassa habita. r. Sexto itaque die a prandio Ionus heg Cesaris interpres nuncians qualiter ad audienciam ias Bass uocabar, ad me uenit, ego eo audito statim me preparaui et litteras ad C sarem Scripta mecum accepi, et ambo ad domum Aias Basset equitauimus, ubi uerum ad eum intromissi essemus, Interpreto Ionus ego assistente debitam et conuenientem erga eum reuereneiam egi, et ipse me satis benigne suscepit, et sedere iussit, ubi autem sedissem Ionusa ego ut hoc hic inserius annotata su et dominationi resseret. r. Principaliter quod ego non dubito quod Illustris dominatio sua de rebus et negotiis ab oratoribus Serenissim Maiestatis ostr apud Potentissimum C sarem et Imbrahinum Bassam tractatis informata sit ad quq respondit, omnia sibi bene notia esse. Tunc ego subiunxi Maiestatem uestram me ad C sarem et Imbrahinum Bassam cum litteris misisse, in quibus omnis acis resolutio et acceptatio et alia multa ardua negotia continentur. Et quoniam ipse Imbrahinus Serenissimam Maiestatem Vestram in fratrem suum accepit quod Maiestas uestra mihi iniunxit ut primitus sibi beneprecarer, et ex parte Maiestatis uestret fraternam sibi dicerem salutem. Sed quod Maiestas uestra de iis Pr monita qu facile euenire posse cogitabat, etiam mihi iussit, si Imbrahinus Bassa fortas Se beSSet, Ut eum qui suam uicem gereret salutarem itaque ex parte Maiestatis uestr Sanitatem a deo et fortunam pro spe iam necnon in rebus suis omnibus foeticem successum sibi beneprecatus sum, et hoc ideo feci ubi vidi quod me Imbrahinum pernat ullam sequi permittere noluit, o ox audiencia Aloisi Gritti negotia Maiestatis uestret Pro Ot non Successura propter Imbrahini absenciam cognoui ut eum ad deuotionem Maiestati uestr promouerem et atraherem, nam primates Turce nihil plus exaltacione
Postea dixi sibi quod Aloisius Gritti litteras Imbrahini Bass a me petiit, dicens se
ea aperiendi et legendi potestatem ab o habere quas ego sibi dedi. Nunc autem litteras C saris mihi duc superesse et me a Maiestate uestra comissionem habere eas C sari personaliter presentandi, si ad hoc Imbrabinus Bassa aut eius substitutus consentiret et eum C sarem ex parte Maiestatis Vestret salutandi Latius autem me nullam comissionem loquendi aut tractandi habere, nam satis abunde omnia negotia in illis litteris numerabantur. Nunc autem ut ipse pro uoluntate sua hec erigat et disponat, in quibus id quod hu-
117쪽
manum principem pacis et tranquilitatis amatorem, necnon iustici cultorem decet eum acturum fore sperabam qu uerba omnia Ionusae sibi interpretatus est. Super qu ipse inprimis de grata et cordiali salutacione Maiestati uestret multas gratias egit Litteras autem ut eas sibi ad manus traderem uoluit, dicens cum ad eius manus perueniunt tantum esse ac si ad C saris manus peruenissent, et quod illa aperiet et quid in eis scribatur uidebit et insuper responsum et resolutionem ad Regiam Maiestatem uestram dabit. Ceterum ego eum rogaui ut expeditionem meam quam citius posset solicitare dignaretur, adque respondit se curaturum ut una cum aloisi gritti me expediat quo simul iter carpere possemus. Itaque sibi litteras renunclaui et cum eius licen Cia domum reuersus sum. I. Ex actis et gestis eius quod falsum aliquem tractatum prioribus diebus cum Aloisiogritti fecit cognoui, quo actam pacem et cetera Maiestatis uestret negotia aliquo in directo modo corumpendi tentare uelint, et ideo Audienciam istam tot dies prolongaverant, nam multa consilia interim inuicem fecerunt Magnificencia autem Modestia, Intelligentia, Astucia, Ingeni capi citate, et in tractandis negotiis pratica et dexteritate Aias Bassa Imbrahino non est comparandus quia Ιmbrahinus in ijs Omnibus eum maxime excedit . .
octauo die eiusdem Mensis Aloisius Gritti pro me misit, ego ad eum tui et eum a duc
prandentem inueni, et nolens sibi in prandi molestus esse per quendam hortum paci bar, ubi ad me Georgius gritti uenit et coniunctis dexteris inuicem nos salutauimus itaque in sermonem demungaria incidimus, et cepit hoc modo quod ualde de uolubilitate et inconstancia ungarorum mirabatur quod post tot infortunia et summi de correctiones aduca falsis practicis seditionibus et dolis non desistant, et quod nuper etiam quendam nouum rumorem suscitauerunt aiebat, et quod etiam ualde mirabatur qua ratione Coetiane cum Xercitu in transylvaniam pergeret cum Maiestas uestra pacem cum C sare inierit, hoc autem signum pacis non esse sed potius magni incend ij, et cum ulterius
loqui uellet Aloisius Gritti uenit et me ad quendam remotum locum deduxit et hoc modo loqui cepit. I.
Se litteras Imbrahini Basse non de uerbo ad uerbum ut in eis continetur sed rerum substanciam tantum traduXisse, et quod eo die quo apud Bassam fui illi ambo ad Cqsarem tuerunt et sibi illam traductionem perlegerunt, Quam cum intellexisset ualde inquit miratus est quod Maiestas uestra in illis litteris mencionem fecit ipsum Maiestati Vestro totum id quod eadem iniungaria habet libero ad retinendum et possidendum permisisse et ipsum aloisium interrogauit an conclusioni pacis cum oratoribus actet interfuisset, et ipse respondit illi interfuisse et sibi bene notam esse quam tune coram C sare repetere debuit, Adiungens sine dubio quq ad satisfactionem opinionis sue conueniebant et prestabant cetera autem contraria diminuens: Quam postquam C sar intellexit, Heceum respondisse dixit. I. Quod ipse regnum Hungari et bis armis acquisiuit, id tandem regi Iohani totum dono dedit, ut in litteris continetur quas ad Regiam Maiestatem uestram scripsit et se uerborum suorum inmutabilem esse, immo uelle ut Iohanes rex id regnum totum possideat,
118쪽
et recusanti hoc pacem non daturum. Quod autem Maiestas uestra quq Iohanos uoluodatem poro induciarum et pacis Maiestati uestret in regno Hungari accepit petiebat, Cos rem hoc modo respondisse dixit, quod omnia queque accepit ut sua propria bene accΗ-pit cum totum id regnum sibi ad possidendum permissum sit, et si aliqua adhu acceperit in eodem regno quod ea bene ut sua propria accipiet, sed si aliquid extra id regnum Maiestati Vestre accepisset, se effecturum ut ea Omnia restituere cogatur, Quod autem Maiestas uestra exercitum in Transylitaniam miserit, id signum pacis et amoris non
osse sed potius magni incendi et belli dicebat, et quoniam ipse C sar Maiestati uestret
pacem seruandi promisit et Maiestatem uestram pro silio habebit donec eadem pacem obseruabit, postquam Maiestas uestra exercitum in Transylvaniam misit pacem ipsam uiolatam esse existimat quia qui regnis ab eo armis acquisitis bellum infert, contra se id bellum illatum esse reputat, de inquit Cqsar uoluit ut statim nunci ad Sangacum Samandri mitterentur ut armatam in Danubi iterum p rq pararet et eXercitum Contra OS qui armata manu iniungariam aut Transylvaniam proficiscuntur colligeret et sibi Aloisi iussit ut cum exercitu iniungariam proficiscoretur et plenariam autoritatem et potestatem omnia in regno Hungari inter Maiestatem uestram et Iohanem uoluodam tractandi et componendi sibi dedit itaque siluit. . Postquam hec audiui cognoscens quod solus ipse et Aias Bassa hec simul construxerant et prim conclusioni contraria et dissimilia egerunt ualde obstupui nec restare putabam ut superinde absque comissione sibi responderem, sed tantum eum interrogauian se ad regiam Maiestatem uestram personaliter consere uel et postquam iniungariam peruenerit. Ipse respondit Si Maiestas uestra aliquo bono pacto tractatum iniere uolue rit se ad Maiestatem uestram uenturum, sed sim ungari in hos tractatus et actionibus interuenient, procul dubio nullam bonam conclusionem secuturam fore sciebat, quia eum perfidissimam eorum naturam semper ad malum, discordiam, et perfidiam pronam aliquo ties expertum esse aiebat, Dixit etiam quod C sar litteras ad Maiestatem uestram mitteret in quibus Maiestas uestra breuiter uoluntatem suam intelliget. .
Quod autem ad dotem Serenissim Regin Mari et spectat, si res inquit inmungaria
bene succedent et ad aliquem meliorem statum redigentur se in iis etiam secundum regni consuetudinem esse processurum. Tandem oportere dixit ut ego litteris C sareis ad Maiestatem uestram reueniam et interrogauit me an uellem per posta redire, ego respondi quod per postas redire malem quam secus, et rogaui eum ut cito me XPediret,
et quod in ea expeditione de fidelitate christianique eius animi sinceritate et de ijs que aliquoties domino patri meo et domino Cornelio Duplicio Scep per locutus est recordetur, de quibus eis litteras credenciales ad Maiestatem uestram dedit, modumque litigia et discordias uitandi et non renouandi querat, et eum secus non faCturum Sperabam, Ad que aliquantulum subrisit et respondit se rerum omnium memorem S Se neque in eo christianam eius animi sinceritatem deffuturam foro, Demum interrogaui eum an Maiestati uestri responsum de inuenda pace inter Sacratissimam C saream et Catholicam Regiam Maiestatem et Imperatorem Turcarum dabitur. Respondit nihil de hoc actum esse itaque accepta venia domum redii. r.
119쪽
Decimo sexto eiusdem mensis post prandium Aloisius Griti et Aias Bassa conuenerant, et Statin Pro me mi Serunt, et Cum ad eos peruenissem me sedere iusserunt et
idem aloisius interpretem agebat et ex parte Aias basset his uerbis ad me loqui cepit. . Quod dominus ias assa me expeditionis me causa ad se uocauit et Cesarem dominum suum litteras Retri Maiestatis uestre uidisse et intellexisse ait, in quibus dueres ii Clsari magnani admirationem tulerunt inseruntur, Et in quibus aliquem dolum latere dubitat, aut regiam Maiestatem uestram suas litteras non intellexisse, aut ratores Maiestatem uestram male informauis Se aut Maiestatem uestram paeis et male Ontentam esse ijs rebus sibi demonstrare uelle putat. Et principaliter lianc unam rem esse dicebat, quod Maiestas uestra scribit C sarem Maiestati uestre totum id quod eadem iniungaria tenet libere ad retinendum et possidendum permisisse, quod inquit a C Sare nunqUam promissum est ne Cum Oratoribus conclusum prout in litteris eiusdem C saris ad Maiestatem uestram scriptis uideri potest, Immo Cesarem hanc Opinionem habere ut rex Iohanes id regnum totum possideat, quod sibi dono dedit et si quis in hoc repugnauerit pacem cum eodem C sare non habebit. f. Secundario inquit ualde C sar miratur quod Maiestas uestra petit ut Iohanem regem totum quod Maiestati uestre tempore induciarum inmungaria accepit, restituere iubeat, cum sit quod Cesar id regnum Iohani regi dono dedit et uerba sua reuocare non potest, quod ea causa uult ut ipse id regnum totum possideat Ideo inquit C sar super
hane pelicionem respondit quod ea omnia qu accepit, ut sua propria bene CCepit, et quod me uocauerunt ut hec audirem et regi Maiestati uestre relationem facerem et quod
in huiuscemodi tenore Cesaris litteras ad Maiestatem uestram mihi darent et quod per postas ut peti quamprimum me expedirent, Itaque siluit, et Aias Bassa interrogauit eum an mihi omnia retulisset, ipse respondit si et sibi etiam que mihi dixerat Turcio retulit, Tandem iussit ut me inter Ogaret an aliqua superinde respondere uelim, Cui ego hoc ut sequitur modo respondi. r. So non latere ut prius dixi nullam a regia Maiestate uestra respondendi aut tractandi me omissionem habere, sed quod pro parte aliqua capitula ex litteris Maiestatis uestret ad Cesarem et Imbrahi num assam scriptis bene mihi conscia erant, super quq ego simpliciter X me tantum, et ex noticia quam habeo prioris tractationis et resolutionis pacis inter C sarem, Imbrahinum Bassam et dominum patrem meum Dei et ConcluS respondebo, Quam primam conclusionem, ego ab eodem rubrahino bassa et a domino patre meo cum Mechmet Lelebi nuncio C saris missus ad Maiestatem uestram omnimode ore tenus Regi Maiestati uestr retuli et scriptam dedi, in qua conclusione inter cetera capitula multa hoc quoque continebatur quod Cesar regi maiestati uestre uti silio suo id totum quod Maiestas uestra inviungaria tenet libere ad retinendum et possidendum permisit et in signo huius conclusionis et promissionis idem C sar et Imbrahinus claues Strigoni eas restituere uelle promittendo petierunt, quas Maiestas uestra eis libenti animo misit et ipsi eas Maiestati uestres ut promiserant remiserunt, Ideo cum oratore Maiestatis uestret de ultima conclusione tractabant, hoc pacto concluserunt ut omnia qu prius
120쪽
conclusa et confirmata erant rata et Ualida permanerent, et superinde Rogi Maiestati uestret relationem se Cerunt Putans itaque Maiestas uestra uerba et promissiones C sariso imbrahini firmas et inmutabiles esse, de hoc in litteris ad eos scriptis comemorationem facere uoluit de paterno grato et liberali animo erga Maiestatem uestram ostenso sibi gratias agens, et cum Maiestati uestre id totum quod eadem iniungaria habet libero ad retinendum et possidendum permiserit et nollens Maiestas uestra pacem ullo unquam pacto uiolare quam tamen interim Iohanes uoluod uiolauit uoluit Maiestas uestram sari Otificare quod Maiestas uestra pacem nunquam Corumpere uoluit et quod interim Iohanes uoluod aliqua loca Maiestati uestr in regno Hungari occupauit, et confidens super ea que C sar Maiestati uestre ex ore proprio promisit, eadem Maiestas uestra C sarem ut patrem rogabat, ut qu Iohanes uoluod pacis tempore Maiestati uestr occuparat restitutum iri iuberet, Sed postquam hanc C saris uoluntatem esse dicebant eamque mutatam uideam me ulterius respondere nolle aut posse eis naraui itaque tacui, et hec mea Aloisius Grilli Basset interpretatus est, Super que alter alterum inspiciens obmutuerunt et he omnia uera esse scientes quid admittere aut quid negare deberent nesciebant. Demum Aias Bassa interprete alo isto me in te rogauit in qua prouincia essent ea quq Maiestati uestr adempta fuerunt aut cuius subditi. Cui ego respondi me profecto has res latere neque satis libere respondere poSse. Sed pro mea Opinione ea omnia in regno Hungari esse et sub ditione fide et iuramento Regi et Maiestatis uestrosuisse, ad qu ipse hoc modo primo responso super hanc particulam aliter On-uePSO respondit Super hanc rem Cesaris uoluntatem esse ut si qua Regia Maiestas uestra ante obitum foeticissim memori Regis Ludovici in regno Hungari et habuerit, ut ea omnia Maiestati uestr restituantur et libera permaneant, sed si post obitum eiusdem regis Maiestas uestra aliquid in eodem regno sibi subiecit ea Maiestati uestret permittere nolle, quia Cesar id regnum ui acquisiuit, regem in prelio interfecit et regali theatro potitus os t. Post discessum autem C saris Hungari Iohanem in regem elegerunt, et ad Cesarem Oratores, eam electionem notificantes miserunt, quam C sar ratificauit. Tandem inquit qualiter iterum Regiam Maiestatem uestram in regem ellegerunt et Creaverunt e quare Cesar ad iram promotus in id regnum rediit et id iterum uicit et subiecit, idquo Iohan uoluodet dono dedit quam donationem postea confirmauit. Nunc autem inquit q-sar Aloisium ritti constituit ut omni cum celeritate inmungariam eat et lites inter utrunque regem si possibile est componat et eam pacem quam Maiestati uestr promisit confirmet. Questites et pax si componi non poterunt, idem gritti a C sare comissionem habet, ea quoad hoc conueniunt et neccessaria sunt agendi. Itaque inquit quod in hoc tenore littere ad Maiestatem uestram scriberentur et me cum Omni celeritate X- pediret seu uerba Aloisius mihi talice retulit ego autem dixi me superinde amplius respondere nolle nec posse, sed cum idem aloisius inmungariam uenerit et se ad regiam Maiestatem uestram conferet, quod eum apud Maiestatem uestram rerum Omnium bonum responSum et resolutionem inuenturum sperabam. Itaque ab eis dimissus sum et