장음표시 사용
2쪽
Uptiarum dignitas ex muItis causis cst conspicua, quippe cum societatem conjugalem DEUS in Paradito , in statu innoccntiae adhuc homine vivente, instituerit , quod de caeteris societatibus non facile quis praedicabit.Deum autem societatem conJugalem sanxisse, praetcr i cras literas & scripta saniorum Ethnicorum , quibus sacrae Pande lae incognitae , ostendunt , uti Dionysius Halicarnasiaeus, vera Dei cognitione destitutus, matri monii inventionem Diis tribuit, & eximia stat Verba Crotii ad Epsol. ad Hebraeos cap.rs. . ubi ait : apud omnes gentes moratas honor caecon gio, ac iaccDEO thorus displicet. Et dignitatem illam splendidiorem facit, quod Christus nuptiis interfuerit, unde
3쪽
venerabilis Bcdasuper Iohannem recte colligit: Si th
ro immaculato vel nuptiis caste celebratis culpa ines set, Dominus nequaquam cos lignorum suorum initiis consecrassedi, Cui accedit Chrysostom. Homit .. in Esaiam, ubi inquit: Christiis, licet virgo, nuptias accessit utque S mater de discipuli, imo nuptiali munere commendavit, ne quis nuptias abominaretur. I I. UJusdem praestanti am ctiam exhibet ejus neccssitas summa utilitas, quippe quae ab interitu genus humanum quasi vindicat,matrimonium cnim sic honestum est, ut humano generi videatur immortalitatem artificiose introducere, & cx filiorum procreatione
renovata genera maneant. Iustinian. Nov. aa. in pr.& c idem pene habet in Nov. 1 o ubi haec c)us verba: Niliit in rebus mortalium perinde vcncrandum cst atque nuptiae,cx nuptiis fiunt liberi& omnis familiae series, indeque fit optima: Rcipublicae coagmentatio. III. inamvis autem conjugium tam honestum tam san- .ctum sit, tamen non caret suis difficultatibus, tum quod fortuna adversa laepius luctum S alia mala acce Lit, tum quod bona mulier sit res inventu dissicilis, Ac- curis ad L ex his . de LL. & hinc dillidia, imo aliquando & odia con)ugale foedus turbent, de quo Juvenalia
Semper habet lites alternaque jurgia lectus In quo nupta jacet, minimum dormitur in illo, Plus scilis, quam mellis habet. Praetereamus molestias quas prolcs creare solet, quod& Impp. Theodosium & Valent. movit, ut matrimo'nium tot & tantis dissicultatibus opprimi rescripserint
4쪽
in I. un. C. se imponend. Dcro. descript. 5 Divus Hieronymus gravem premere illud sarcinam docuit, allegante cum text. in c. omnes O f. sa. q. I.
1 v. Non tamen fas est ob illa incommoda vitam conju- galem abominari,vel cum quibusdam male sanis statuero, duos tantum in matrimonio dies csse iucundos, unum cum uxor ducitur, alterum cum mortua effcr-tur, cum nulla pars vitae humanae, nullus status, nullum genus incommodorum sit expers, S verum sit illud
Sunt mala mixta bonis, simi bona mixta malis. Et canibatum ac statum solitarium sua habere incommoda, ostendit Ecclesias f. c. . v.y. ubi antecedentia in modum hunc concludit: Melius ergo est duos esse simul quam unum , habent enim emolumentum soci tatis sitae, si unus ceciderit , fulcictur ab altero , Vae soli, quia cum ceciderit non habet se sublevantem, ocsi dormierint duo, fovcbunttit mutuo, unus quomodo calefiet 8 A quo non abludit Metellus Numidicus in oratione quam Censor habuit, Si sine uxore,inquit, Quirites, possemus esse, omnes ea molcstia carcremus, sed quoniam ita natura tradidit, ut nec cum illis satis commode, nec sine illis ullo modo vivi possit, saluti perperua: potius, quam brevi voluptati consulendum.
LIInc ctiam est, quod legumlatores praeter caeteros 3 rcrum prudentia spectatissimi, in multitudine Civium non minimam Reipublicae felicitatis partem ponentes, πολυπαιδειας praemia invenerint, sed etiam qui illos, quibus ob pcne infinitas molestias conjugium cXosum videbatur 5c praemiorum invitatione te duci no p
5쪽
tiebantur, multis S poenis affecerunt. Hinc Censores Romani, quorum munus inter caetera suit,populi aetates, soboles, familias censere, caelibem vitam prohibuerunt, Cicero Eb. de Legib. & apud Romanos culpabile erat liberos non habere, & caelibem ad senectutem pervenire, nec caelibes quicquam ex Romanorum testamentis poterant capere. Goedd. ad LMI. d. V. S. de quoJuvenalis Satyr. 6.
Jam pater es, dedimus quod famae opponere possis, Jura parentis habes,propter me scriberis heres,
Legatum omne capis, nec non S dulce caducum, Commoda praetcrea junguntur multa caducis Si numerum, si tres implevero. Lacones C mjugalem vitam ultra tempora a lege praescripta differentes, omnibus vestibus spoliatos, media bruma forti obire cogebant. Plutarch. in org, In ditionePalatinatusa donnuasdi qui caelibes excesserunt vigesimum quintum aetatis annum dicuntur Dagon honi di eorum bona fisco applicantur. VI.
Non tamen nimis ad nuptias properandum, sed ubi& quam & qualem &quo genere satam quis ducturus sit, dispiciendum,& quod caput est, cumDcus omnia ex alto providear, illuna oportet implorare , ut illorum, quos in studium pictatis, honcsti di omnis solidi boni, conspiraturos, quae cit ipfius infinita providentia, pro' videt animos, hoc vinculo jungat, Diaboli,quae est ipsius in nocendo humano generi industria, insidiis repagula struat,& mala corporis ac animi arceat. Qua de causa veteres pij ad oratoria confugiebant, & sua desideria in Ecesina proponi faciebant, uti vidc re est vel ex illis quae antiquissimusTertullianus,qui vixit in sine seculi secundi
6쪽
secundi ad uxorem habuit: Unde sufficerem ad enarrandam selicitatem ejus matrimonis quod Ecclesia conciliat,& oratio confirmat, & obsignatum Angeli renunciant,pater pro rato hisci, Baron. Observ.A. C.17.
v I I. UNde etiam haud dubie prosectum, quod conjugiis
in Ecclesia publice benedicatur, quem morem Jam re aevo Ambrosis fuisse receptum, ostendit Epistiti ro, qua conjugium velamine lacerdotali & benedictio sanctificari oportere, docet ; Et idem Concilium Camthaginense celebratum Anno Christi 398. cui Divum Augustinum interfuisse putant, Can. 13, sanxit. Quod tamen non est accipiendum, quod Saccrdotalis copulade nuptiarum cillantia sit ita,ut ea omissa matrimonium quoque sic nullum, cum propter consensem&antcbenedictionem Canonistis perfectum dicitur, docente hoc uberius Dia. Suuv. Exerc. ast th.a6. Vcluti etiam obcam quod uxorem ducere causa eadem sit, etiam apud gentes sponsalia nuptias praecesserunt, de quo more V nuste Augustin. bb. . confess. Institutum est, inquit, ut pactae sponsae non statim tradantur , ne sponsus vilem aestimet datam, quam diu suspiravit dilatam quod tamen etiam non porrigimus co , quasi sponsalia neces.sario praecedere debeanr , cum ctiam nullis praeviis sponsalibus nuptiae suum robur habcant, non attento quod Impcrator Alexius Coincnus suo seculo prohibuit, nuptias S sponsalia simul eodem die & eadem hora peragere, scd illa tempora secerni iusserit. I cmpore sane Ecclesiae Judaicae sponsalia necessario non praecessisse, constat ex historiaT obiae, & illis , quae ha
7쪽
DEI auxilio & consito implorato,oportet in eliget
da uxore eo accuratiorem, quo majus subest e
roris periculum, & quo arctiori vinculo conjugum Mnimi sunt vinciendi, adhibcre deliberationem. Matrimonium quippe definitur iudividua vitae consuetudo, non solum propter arctissimam conjunctionem, quae est inter conjuges, sed etiam propter inseparabilitatem,
cum ex voto contrahentium sit perpetuum, licet ex ac
cidenti aliquando eveniat separatio, Bachov. ad 3. n ptiae.1. Inst. de Patr. potes. Unde proverbium vulgare,
duccndi uxorem & cras divertendi ab uxore,omnibus peno moratioribus populis improbata , quibus etiam non placebit, quod Strabo Lib. a. de Catone Uticeita scribit, cum nimirum uxorem suam Martiam conccssisse Hortensio liberorum causa, modo id verum sit. Nec censemus tolerandam esse opinionem Anabaptistarum,non Vero omnium, sed quorundam, qui quoad Baptismum usque ad annos aetatis integrae differendum cum reliquis faciunt, at in communione omnium bonorum, imo S uxorum, asserenda sunt singularcs, quam opinionem etiam Platonii fuisse reserunt, quam ut fanaticam orthodoxi merito re)iciunt, Vid. quos cit. Parens meus Piae memoriae tu fasinian. Contra v. Dis q. th. 3. pugnatq, ea cum prima institutione quae duos voluit esse in carne una Genesa. versa.. Ex hac individua
vitae coim unctione non oportet rerum comunionem inducere, quamvis enim per nuptias divina & humanatura communicentur, Modest. in I. I. d. Rit. Nupt. dc societas vitae quodammodo dominam uxorem iaciat, Paul. l. I. . . as. rem amot. di per coimugium familia
8쪽
se commixta & una domus, pian. in l. r. q. . Ad So. Silan. unde alter conjugum alteri aliquid surripiens, non dicitur furari l. r. l. a. ct tot. tit. rer. amor. & uxor incola ejusdem civitatis e cujus est maritus n. g. r. .ad Municip. tamen conjugum bona non sunt comunia,nec enim viri servi propriesunt servi uxoris per text. F. Ad Sci . Silan. Petr. P h.de Ies.conj. Covarr. d. m
nio acquisita solius sunt mariti i. diuintus. 11. 1. de δε-
IX. TNter illa, quae circa eligendam uxorem attendenda A monuimus, primo loco posuimus,quod generis sit habenda ratio, ut ducatur ea, cu)us parentes sint honesti &veri amantes, in pietate indastrii, in virtutum cxcrcitio alacres, castitatis servantissimi, oeconomicae virtutis α eorum,quae in homilia dcconversati e sunt laudi ,studi s. Liberi enim cum primo lacte imbibunt naturam parentum, illorumque improbitas fere in liberis residere praesiimitur LI. f.I. C A Leg. ALM est. Mali enim corvi malum ovum. Qgo facit, quod Phavori rus Philosophus apudAgell.lib. Ia noct.art. nobili eminae Badci,ne patiatur ali socium lacte nutricum vel alias alieno, quia scilicet hoc pacto non raro nobiles alioqui naturae so- Ieant duccre spiritum contagiosum in animum atque corpus suum ex corpore & animo deterrimo. Ageli. d. l. ubi multa pulchre huc facientia assert. E contra Co micntaneum est, virtuti addictorum liberos probe esse c- ducatos & virtutis paternae futuri imitatorcs, Dos magna Parentium Virtus.
QuF etiam patriore videtur, ut is, qui de thori socia si-
9쪽
bi asciscenda sollicitus est, generis aequalitatem, quantum potest fieri, respiciat, juxta illud:
Si qua voles apte nubere, nube pari. Etenim haud raro accidit, ut ducens uxorem genere longe seperiorem, dominam patiatur, non uxorem, utpote obsequi nescientem. Tales namqe ignobilis mariti contemptum inducere, &servum intueri nonconjugem,toto iae videre est. Hinc talem con)ugem ducentes, vivi manes suos patiuntur, & damnati miseria. rum ad aeternos proruunt cruciatus.
Lege XII. Tabb. reserente Dionys Halicarnasia diserte fuit cautum, Ne Patriciis cum plebejis esset coriis nubium,idque ab Appio Claudio Decemviro postremis duabus labb. additum fuit, Liv. in his.bb. . Nec non lege Iulia de maritan l. ordinib. cautum fuit, ne Senator vel Senatoris filius, nepos vel pronepos duceret libertinam, nec cujus pater materve artem ludicram exerceret, L Oratione D. Marci. ILivr. l. . l. 7.1 d. R. H.
quae tamen aJustiniano sint temperata, vid. Marpurg. Hol. I. cons. y . n. r. & hodie non obtinent, Rittershuc 5b. ι. isserent. c. v. Zypraeus in not.jur. best. desso am. in pr. Vinnius Comment. ad Inst. g. II. de Nupt. Verum consistere quidem possunt tales nuptiae,at non sunt commodae, non sunt sine periculo i, de illo agit apud Ba citi. In ingeniaep.I. lib. s. Rcx Meleander, ubi ait': Privatorum est cligere matrimonia cx amicitiae asscctu, vel morum concordia , Nobis illa suavitas exuenda est ;Regum enim fortuna est, ut nunc indignos δἴ cxo sper sanctissima foedera sibi conjungant, nunc omnium neAuum jura, omnisque sanguinis charitatona, in humana necessitas negligat. Charissimus eae solet, qui utilitate
10쪽
tate praecipua potentiam nostram alit, & affinitates pulcherrimae censentur, quaecunque regnum stabiliunt. Et paulo post pergit: Scio a Regibus cepe filias aut sorores spargi in cos, quos fallere amicitiae specie volunt, vel ad tempus placare , nihilque deinde sui sanguinis pignoribus, nihil nominum quae mutuo inierunt, reverentia motos, pacem ac bella ex temporum & fortunae in- .genio Atimare. De hoc parata sunt exempla aliqua tristia, constat enim inter alias causas, cur Ericum se trem Regem, Iohannes Finiandiar, & Carolus Suder- manniae Duces regno privarint, hanc adserri, quod inaudita levitate & imprudentia, Catharinam, militis vilissimi filiam, Hamulman. Chronis. OUmbe. . c. I 6. Ex concubina contra omnem honestatem in uxorem duxerit, selenniter in templo corona rogali ei imposita.Thuan. histor. ob. I. qui postea in conclave quoddam arcis Cum conjuge inclusus S custoditus cst, referente Chytrico in Chron. Saxon. lib. aa. Uladista Jagello quoque Poloniae Rex, eo quod se pari matrimonio Elilabetha: Pilectae, Ottonis Palatini Sendomitriensis filiae, obstrinxit,nomini tuo non modo apud suos , verum etiam apud exteros plurimum detraxit, ut Concilium quoq; Constantiensceaserna, traducentibus cruci seris impleret. i
n intempestive hic quaeri potest ; An Princeps Imperii in bonis gentilitiis aut juri primogeniturae subjectis,ultimo elogio hanc conditionem a 'icere pos sit, ut filius aut successor ejus , uxorem ducat ex hac vel illa familia Illustri, alias primogenii successione prive tur ξ Non deliint, qui satis confidenter statuunt, hanc conditionem citu validam, quorum sententia legibus comprobari polle videtur. L G. . de coνdit. ct demon- B 1 strat.