Gerardi Bergensi ... De praeseruatione et curatione morbi articularis et calculi, libellus

41쪽

1 DE PRAE S. ET CVRAT. an S. j isi se . negellae 8. iij. sandarachae Sajmaasticis,clviris,santaloruinci triporum, nucis muscatae, cario-

Philloru an θ j. fiat puluis subtilis simus , qui intersuatur intra duo bisa, secundum artem , S fiat succulus, qui facta prius frictione, depectinatione debita calidus capiti luperponatur : vel mane quoque postquam aluus deiecit,& nulla cruditas amplius in ventriculo percipiatur ) adhibitu sapone aliquo

odorato, caput ex alto instillando abi. atur lixivio facto cx cineribus rorismarini, vel semcntorum viticum,uel ligni quercini, cui incocta fuere chamoemillae,rosarum, maio- ranae, bellionicae, salutae, verbenaran parum, canopii illorum, nucis muscatae, cinamomi, mi S j. agarici

42쪽

MORBI ARTICVLAR. 43

tenuiter incisi, & in panno lineo ligati 3. h. quoiacto, pannus modCrate calidis Primum exiccetur, de inde exquisite cooperiatur, aeger que in domo se contineat, ne a frigore exteriore aliquo modo laeda tur; pomum quoque odoratum naribus admotieatur, quod confectu sit ex seminibus nigellae, ladano, nuce muscata, cariophillis , ambra,& musco: vel semen nigellae torre

factae per se in sindone ligetur, &eius odor per nares attrahatur ab aegro ante pastum: mirifice enim capitis humiditatem absumit, &

cerebrum corroborat. .

Si tanta frigulitas fuerit in cerebro, ut manifeste ab aegro senti tur,tunc admodum conueniens est linteaminibus calidis, vel sacculis ex se-

43쪽

DE PRAE S. ET CURAT.

ex semine nigellae cofectis tam diu caput calfacere , donec calor satis cuidenter sentiatur. Atque hisce quidem utendum cst, donec catharrus, qui prius erat tenuis & subtialis, crassus reddatur: quo facto, exhibendum est medicamentu, quod per nares attrahere possit, quale est

illud quod sequitur:

M. Aquae bethonicae, aquae maioranae, aquae mellis G. S. ij. nucis mulcatae , se . nigellae pulueritatarum au. Syn cominisceantur, & tepide per nares attrahantur: Aael prς- dictorum loco uti licet succo betae depurato per se , Vel mixto cum aqua maioranae, Ut communiter se

ri solet. Hisce ita recte peractis, articuli quoque roborandi erunt, quod in

44쪽

MORBI ARTICULAR. 4s in hunc modum commode fieri poterit :N. Salis, aluminis , siccatorum,& tenuiter pulueris atorum an. l. i. nucis muscatae 3. j. si ligetur in sacculo lineo, & eo mcentur articuli mane , quando aeger alvu exonerauit, vel linteis vel spongijs nouis, infusis in vino rubro austero, cui incocta sunt saluta, ros marinus,betonica, & fluchas, & iterum siccatis articuli fricentur multum vel parum,non autem mediocriter, Vnde stattractio ad locum,atque ei impingatio, multum autem primo

male nam attrahit, quam tamen etiam discutit, parum Vero materiam contentam discutit, aliunde non attrahit.

Sal quoque in oleo omphacino

45쪽

ηs DE PRAE S. ET CURAT. contritum,& articulis cum frictione impactum, cuctos podagricum

morbum euitare stu dentes,magni sicciuuat , qui nimis aridam cor poris temperaturam non habent,

sed laxam potius, carnosam,& hu mentem: In quibus quoqnc loco olei, aqua vitae cum saluta distillata, commode substitui potest, vel Vinum rubrum austerum per se,uel cum puluere salutae, rorismarini, stoechados, & cariophiliorum. Hoc quoque emplastro frequentar& felici cum cuctu usus sum, quod se habet rpt. Terebinthinae lib. j. coqua

tur parum,cui in fine coctionis addatur pulueris olibani, rosarum, myrtilloru, masticis, nucis musca tae,cariophilioru m, cinamomi,ma

46쪽

cis,an S. j. deinde iti eo adhuc calido pannus lineus intingatur, qui postea parum exciccatus, ponatur super locum iunimi rarum imbecillem , cui deinde superponatur corium caninum more coriariorum

praeparatu, de ligetur a perito chy-rurgo debite secundum artem, de singulis mensibus renovetur. Hoc certe emplasti u multis modis praestantissimum est, nam pote state simplicium intrarium neruos corroborat, de quxionem inhibet, ratione vel b corij canini calorem

naturalem conseruat, ratione Vero

ligatorae fluxione ad articulos seri prohibet: oleum quoq- cario phil- orum,macis,de si milia, in praesenti casu non inutilia sunt, minus tamen conserunt, quam praedictum

47쪽

s DE PRAE S. ET CURAT.

emplastrum: quia ratione olei semper aliquam relaxandi vim habent adiunctam. Atque hisce quidem medicamentis utendum est in ijs tantum, qui corpus purum habet,& podagricos dolores a causa frigida incurrere solent.

De curatione arthritidis. I dolor articularis exsanguine proueniat,at que ex certis signis multum sanguinis in maioribus vasis contineri videatur, hunc in modum curatio instituatur: Mane hora una ante pastu Venter leniatur J. j. cassiae recenter ex

tractae, vel J.h. mannae distolutae in iure carnium, vel j.iij. vel iiij. strii' plex

48쪽

MORBI ARTICULAR. 49pi ex multiplici infusione rosarum puri,& in permixti, siue scamin nio, folijs lenae, rhabarbaro, & reliquis pursantibus, qui certe conuenientissimus est,eis quod praeter purgationem sua amictione fluxu inhibeati deinde mane sequentis diei,si tunc etiam sponte aluus deiecerit,uena e duecto loci assecti a

periatur. Si vero non deiecerit, balano proritetur, quo facto vena, Vidi- Etiam cstsecetur, ex qua tamen tantu sanguinis non extrahatur, quantum morbus requirit: nam in omnibus morbis longis e quorum numero hic unus est,in aliquid naturae

concedendum est,ut aa extremum

usque finem perdurare pollit, dc morbum ipsum superare, ij idem D quoquc

49쪽

so DE PRAE S. ET CURAT.

quoque remedijs si utantur ij, qui

primo articulari morbo corripiuntur, teste Celso, mirifice iuuantur: nam Ut experientia propria obse uatum est)vel in uniuersum curantur,vel saltem ad annum integrum liberi evadunt. Si vero hic morbus proueniat ab humore alio, & a sanguine separato,si uim ante praeparationem& concoctionem,si vires ferat, purgatio instituenda est: nam si humor tam subtilis fuerit,ut facile feratur ad iuncturas, facile quoque

medicamentum purgans sequetur, nisi eius pars tenuior ad iuncturas fluxerit,& crassa in interioribus re manserit: tunc enim ante purgationem praeparatio atque concoctio praemitteda sun t, v t capi te De

50쪽

MORBI ARTICULAR. st praeseruatione dictum est. Si vero tam imbecillis natura fuerit, ut materiam peccantem adiuncturas pellere non possit, atque etiam medicamenta purgantia noferat, quemadmodum in senibus

atque ijs qui ex longo morbo multum debilitati sunt, contingere s le t, tum statim iuuanda est natura per ea quae intrinsecus assiimuntur, & quae exterius admouentur: intrinsecus quidem concoquentibus atque corroborantibus, qualia sunt aromaticum rosa tum, diamos cum dulce,& amarum, & di amargaritum calidum, & similia : vel decoctum quod sequitur. N. Hyssopi, mentae,absinthij Romani, agrimoniae, melissae, borag. Cetrach, betonicae, an. 3 j. seminiis