장음표시 사용
491쪽
so. Exigit autem jus seciale dus, utpote: Denunciationem dissidationem De nunciatio. Ut perfecialem adhuc semel denun- ciet, ut praeitit, quod debet. Diffidatio. Si denunciatione tacta,rraestare nolit advertarius, bellum ipsi indicatur. si Atq; ut bellum sic legitime indictum optimc exequatur, respiciendum est, ad castrorum metationem ad perfectam exercitus gubernationem, daequibi ride Polari. Fludi a. de exenit. or . in Camp. Daniel.Dec situ. in architect variti litisin problemat alibitectonicorum, Quer. Finis belli est victoria, eamq; subsequitur pax aurea Victoria Deo est adscribenda, non ver,superbius incautius mentes humanae esserendae. Ea ergo caute leniter ac moderate utendum cogitandum, rerum humanarum circulum esse quendam, qui non sinat eosdem semper eos felices , fortunamq; vitream iutabi-
13. Inter effectus belli, numerantur vastationes incendia, . Tapinae, captivitas,&c-1 . Dividitur Bellum a causis impelIentibus in defensivurn&olffensivum Reliquas belli species, quia nec generi consentanex sunt, neq; inter se dissentanea: hic reiicimus.
Vtrura duellamjudicialesii licitum Rectissime olim duellum in judiciale extra judiciale dividebatur. Et quidem judiciale duellum illud erat,quod auctoritate judicis, vel in causis maxime controversis vel deficientibus plenis probationibus, litigatores ad indaganda veritatem ni eunt, ut qui cedet vel lucccumbat, ejus causa inferior sit. Cujusmodi duellum sub Othone primo prope Treviri in nepos cum patruo, delegitimarum haereditatum jure habuit,uti notat C ac in c. un.tit. de actas seu δε ψιλs tui. Ottoman.lib.quas.illustr. q.3.Tir Mil dejur. primog q.qO. Velum quavis hoc uni receptum fuit in aliquibus locis: Hodie tamen omni jure rectissime est prohibitum Jure divino. r. Quia per tale duellum
492쪽
3 1 Cox Leto I et Oxi Teter tentatur Deus,quaeritur enim in hoc, ut Deus ea pugna manifesti
s eddat per victoriam utra pλrs iustam foveat cauta n. c.monomarchist, 2.q. .ctc.u r.ext. depurgat. 2. Quia est inventum D taboli,c. msuluisti, L q. s. s. Saepe damnatur sic innocens,c.qumit , t a. q. 2.cria scatis-mibus extris purgar. 4 Qwa homicidium est prohibitum jure divino, Ergb&in editi in tala,quo hinnicidium perpetratur. 1. Quiaea charitate proxilua omnino alienum,tendit enim duellans ad hoc ut ne cet. De tute Can. est etiam res verissima, uti id ipsum sitis apparet ex supra allegatis capitulis. Praeterea jure gentium prohibitum esse non est dii ficile ostendere.Repugnate iam naturali aequitati super qua jusgentium est fundatum. Siquidem aequitas id unice vult, ut puniantur facinorosi & absolvantur innocentes, quod tamen Doci semper fit in duello, ted cotra evenit, ut vincat is, qui mala fovet cau-1am. Praetere jure civili omnino sunt prohibita Miusmodi duellactin. C.degladiat.&I.unc.Quinam.us princip=-crimin libus ius civile probationes requirit luce meridiana clariores,l.ult.α de probat. Deinde Actore non probante reus absolvitvis, qui accus re, AECAE edend.Plura uleu qud Boc. lib. 2.de due .c. 2.
. suns Ti, HL . . Vtrum duola pse irecto ob bonunt publicum commutiret assint concessa Extra judiciale duellum est, quod citra judicis auctoritatera ips partes capellunt. Estque rursum. 2. Aut enim ob bonum publicum patriae MEcclesiae salutem; aut citra boni publici finem si11cipitur. De illo hoc loco quaeritur, si videlicet Princeps, Comes, Baro, Nobilis, pro tutela sui principatus, Comitatus, Baronatus, Domunii,&c. Cum alio principe Comite, B arone, c. a quo bello petitur, suscipit, ita, ut duelli pugna ipsi soli certantes, exercitu semoto con tentionern controversiam finiant. Cujusmodi duellum fuit inter Davidem Goliathe, I. R .c. I 7. Ite inter Carol. Andagaven sena Petru Tarraconensem, qui cum de Insula Sicilia diu bellum gessissesnt, tandem armis consurrere pacti stitit, &jurejurando sanxerunt, uter victus esset. Insula decederet nec amplius ea de re controversiam fa- ceret. Simile exemplum esto illud duorum fratrum Hungatiae, quae inferior Pannonia est.Bocer. La.deduia c. 3. Et quamvis istiusmodi duel-Jum de jure concessium sit, ut probat PQq.liba .controv.isi: .cap. 49 per oti forti:i Δ, b.Δm,ocis ab Imperatoribus,23 q.3. agnotae l.sa rorabu ο
493쪽
i ,r 8. n. 7. ERI 2 Liat.ulisse singulari cras.immeis . snterim tamen non semper conducit. Nam Ana plerumq; in tali certamine vincat exercitatior'&robustior,&ulus Reipub in periculum maximiani inducatur, iremini vitio verti potest, quod provocanti no compareata Et idcirco magis et laudandus Carol. V. quod Francisco Galliatuna Regi non comparuit, Sil lib. olo.
strum ae lini, quo aliquis torraeamentis basi ludii ct pugilatibi ste exerceto ad mlitias e pretarat it mitti dio Istius nodi duellum, quo quis se ad Lorporis animi sui vir: rorneamentis ham ludiis vel pugil tibus ad imilitias vel ad sui ipsas suturam defensionem, exercendo se suscipir, quia ob consequens
bonum publicum suscipitur, non tantum eat concentim, . qua actis nes, .ue quis ti collucta torta, 1 ad L. Aquilo .milites,ib.vi armotu, C. de re milit. Verum et jam praemio dignum, lipem, Qua res pign. obI. θ l. cρmmo--ἀV.F.dere dic. lsii as , athletal de ex us tui. l. un. C. dealbieris, idq; adeo verum, ut si quis altu sic interfecerit,aut vulnerarit, non punia nir, nisi id ex odio, dolo vel culpa seceris, qua ait me,ssi quis in colla Et timet .ad L. Aqui Cum vero ex odi dolo vel culpa id factum esto non praesumatur, contrarium probari debet, Bocer . c. . o Ru AEAE TQ o IV.
Vtrum defendendi ho mors ipsium injuriantem ad duellum quis iampra carer sit, contumeliosis verbis pro
mento: Quod crudelis sit & dicatur,qui famam suam negligit, c. n9Lia. q. I. Et non minor sit infamiae timor, quam mortis,l si quidem, r. g nubsiquo metus causa Atqui tam a& vita paribus passibus ambu lant, tau ca s,9.ubigi st de manum svindicta. Erg,sicuti vitam armis defendere licet contra vim, ita&armis licet defendere honore in contra illatam injuriam. Verum contraria sententia est verior Naidcirco judiciorum u-
risq; publici tutela in med. est constituta, ne quisquam sibi ips
494쪽
permittere valeat ultionem, Inmitis: I . C. de Iustiis. Et quod Magistratus sua componere potest iurisdicti odie, eos ad arma& rixam procedere pati non debet,l.licstu rei, s. aequisiimumsi de ustist o quemadmodum quisus.Si quis ergo injuriam ab aliquo accepit, sive in rebus sitve in persona, is ignorare non debet, latas esse leges huic rei consulentes&constitutos esse Magistratus, quorum auxilio injuria illata vindicanda. Nunquam enim, vel raro quieta&tranquilla ell et ReDpub. si quoties quis injuria oneratur, integrum illi fuerit, provocare
injuriantem ad arma cum eo in arenam descendere. Cum autem
eo spectent leges, jura nostra hoc velint, ut Respub.hominumq, vita sit quieta atq; tranquilla,nullo modo p mittitur ei, qui verbali injuria affectus est,ut injuriantem ad arma provocet.Proinde pro quς-llionis decisione cc conciliatione utriu' partis distinguendum eriquod pro diverso respectu istiusmodi duella sint licita& illicita Li- cita sunt, si copia judicis non est, vel non suppetit facultas habendi in iuriantem in iudicio, veluti si vocatus non veniat in judicium &judex eum cogere non possit, tunc enim affectus injuria, ipsum iurian
cit ius, ibi supplet ensis & propria ultio.Et necessitas facit,quod alias
licitum non est.Bocer.lib. χῶ duello c. 7. Illicitum proinde hoc duellum est eo casu , quo judicis copia haberi,&calumniatores perlegitimos tramites puniri possunt. Ad argumentum idcirco pro contraria sententia oppositum. Quod famam suam non negligat, qui convitiatorum illiquitates calumnias per Magistratu expAlit.Et quavis nominor sit infamiae timor,'quam mortis interim tamen inferendum non est, sicuti pro tuenda vita nostra possumus insultantem vulnerare aut neci dare l.su vim fis .ctLcta cientiam, s.fsquis cum aliter,s. ad L.Aqui Ita quoq; pro tuendo honore,licitum est injuriantem Ogulare. Nam sicuti illata nobis vi, repercutere iura non sinunt, siquidem tantum ad avertendam. percussionem,non vero ad vindictam privatam conces est defensio; ita multo minus concedunt jura acceptam injuriam verbalem armis vindicare, quippe cum ea jam ita
nobis imposita sit, ut armis deponi haut queat, sed opus sit vindusta publi-
495쪽
publica. Quod ergb dicitur, vitam famam paribus passibus amiare, ad hoc impertinenter allegatur. Nam vita ab adversario nostro semel sublata, repuari amplius non potest,fama vero potest. Neq; est, quod quileiam putet famam vel existimationem nostram .eui ex ignomitii ora petulantis alicuius conviciatoris provocatione, it quidem id verillimum, quod infamia non aliunde, quam ex propriatiirpitudine delicto orlatur,r .ssis his, qui notant. infam. Cum igit id tantum facere possimus, quod lex Magistratus a nobis postulant sequitur, tali casu. quo judex haberi possit, neq; injurianteria provocare, neq; provocant comparere posse. Quia sau o RVtrum Chrisiani bellumgerere Euath Negant Anabaptistaevi cum iis Tertuliania tr. dei Liat.o iactant.1. In siti. irin. 22.21 . quorum argumenta praecipua haec sunt. I. Quod
Clit istianorum mores potius ad lenitatem, quam ad truculentiam debeant este compositi. 2. Quod bellum varias peccandi illecebras suppeditet, dum omnia rapinis, coedibus,stupris commisceantur,&laxatis pudoris leverentiae vinculis desianctitas morum e castitas profligentur, e quae sunt alia plurima, de quibus iustas.Timpl. in Pelia.
Verum nihil illa officiunt, quae pro quaest. negativa hinc inde adducuntur, si videlicet Magistratus justam belli causam habeatiola aliter Reipub.contulere non possit, tunc si ipsius Dei mandatis obtemperaverit,ela lanctorum virorum vestigiis institerit Moysen Jo- suam, Gedeonem, Davidem Josam,&c imitatus fuerit, nullum potest esse dubium, quin Christianus Magistratus Ialva conscientia beli. gerere possit.Goci in qq. Eth. s. p. 338. Quas Tro VI. I ruin expopuloplane in deli Princeps Christianus micite, conscribere possit 'Hac de quaestione olim acriter inter Carolum V. prancit eum I. Galliae Regem sui disputatum , cum enim hic auxiliaribus
Tarcarum uteretur copiis, quaesitum fuit, num sine peccato possit. Et quamvis sint, utpote Fride r. Schenes a Tautenbercti irem Iacob. T potius orat a. Tu ica, qui id ipsum in totum negant. Nos tamen exemplo Abrahami. Gen. l . Macabeoria, i Machabae 8 1.Re . . contrariu
496쪽
398 COLLE GD POLITI cI affirmamus , praesertim si de horum fidein constantia in promissis& actis constet. Quod enim quis ob tutelam corporis sui facit idipsum iure fecisse videtur,t scientiant, s. quicum autetist .ad L.Aqu:l. l.Mτim I deI. OL Et ignoscendum ei est, qui qualitercunq; sanguinem
Vtrum Dux belli alio interesse debeati Cum omnino impossibile sit, ut victoria sperari possit, ni fomnia recte curentur administrentur: Et experientia testetur, sine Ducis praesentia nunquam re te curari singula: Is enim mascula voce militem debet animare, incitare, cohibere, circumspicere, ne aciei ordo perturbetur, ne λ tergo& fronte simul oppugnetur atq; adeo, ne cingaturin circumveniatur ab hoste,&quae alia plurima: anfirmativam quaestionis necessario amplectendam esse dicimus. Et hanc opinionem nostram omnium serme populorum suffragiis moribus stabiliti est verissimum. Inde etiam haut inconcinne, us ra in IIortlib. I.c., inqvit. Nihil esse Reipub.damnosius, nihil homini turpius,quam si exercitus illius fidei credatur, qui in imperando
primas,in bello sibi vindicat, ubi vero ad manus ventum est, post principia sibi cavet loco. Interim tamen, quamvis nihil sit, quod e etcitui plus consilii virium addere possit, quam praesentia ducis, non id extendendum puto ad Ducem belli summum seu principem Reipub. sed ad Principem subordinatum exercitui praepostum. Illum enim non nisi necessitate a subditorum moribus ingeniis, aliaveratione orta summa postulante praelio interesse, sed potius aliquo intervallo a praelio separato manere debere, consultum esse
dicimus. Ut&Jubordinatus exercitui praepositus, summe cavere
debet,ne in pericula sese temere conjiciat. - . c.3 idib. D.
Vtrum halagmatibus in bello uti liceat strata gemata a pleris' tanquam bonae fidere diametro con-
rari rejidiuntur, quorum argumenta passim invenies.Sctinborn. m. 6. Posita . 27 Tm in sit.lib. 4s Io.q. 24. Sed nostro judicio non recte. Nam stratagemata absq; Derfidia exciatis apparet ex eo, quod Deus ipse iis uti mandavitJosuae, Ios. 8.r . . demiavisis. 2.Sam.923. Et naturalis ratio suadet, utus, non tanquam
497쪽
malo, sed tanquam medio, utamur. Nam astu&calliditate hostes si perve longe elle tutius, quis non animadvertiti intelligit, siquidem id longe melius, quam multorum hominum sanguinem prO- fundere, civitates regiones vastare, incendiis absumere &quae sunt alia estis generis plurima mala,quae bellum apertum sequuntur. Nec ad iustitiam interest, cum justum bellum susceperis,urium aperta pugna an insidiis viceris. c. DoInima, et s. o. r. Metiamfacit,L 26. s. de captip. Iut rimos. deI. u. Quis sTIO X. Vtrum etiamnum milites, ostri inporis militum priri sis gaudeant 'Amrmativam quaestio ius tuemur his fundamentis . . Quod
per milia intelligantur durare, donec revocentur expresse, I ire eorum,
quod actoi f. od Dii Dum perso si ocimus, det stament.at qui hisce
privilegiis nulla contraria constitutione est derogatum. Ergδ,clac. a. Quia eaedem prorsus sunt rationes in militibus nostris, quam in antiquis sueriant, ob quas talia pi vilegia dare Impp. commoti sunt, nempe periculum vitae&imperitialiterarum. i. In I demisit. res Atqui de nostri milites pro Repub dimicant, gravissima pericula sustinent; idem etiam publici belli mansit finis popullatio sci hostium de
recuperatio rerum ab hoste ablatarum. Quin imo nostri milites, notantum pro patria vindicanda, proq; laribus 4epulchris avitis, uti olim Romani, verum etiam pro lanctissima religione languinem de animum profundunt. Interim cum istiusmodi privilegia illis tantum militib. concessa, qui actu militantvi in ordinem sunt relati, ad equites D. Michaelis ela alios eius generis non pertinent, uti neq; ad vatagantes sunt extendenssa. Qin Q T ii XI. Vtrum verba minantia Hi dationem importent Verba minantia vel privatum duntaxat concerta Mnt, ut siquis alicui minetur vel pugnam vel gladium vel totam concernuns communitatem, ut si quis alicui minetur igne vel incendium Priore
casu, si verba non dubia, sed perspicuari clara, nisi quis post minas emissias aedibus suis excedat ad loca sulpecta se conferat iisq; se conjungat, a quibus4 ope&auxilio juvari potest, tanqua dissidator de pacis publicae violator capite mulctari no potest. p . O.. V. Irs-
498쪽
Interim tamen julex ipsi cautione de non offendendo recte imp nit, nec ante eum e carcere,quam cautionem fidejugoriam praest mr, dimittit. Altero verb casu, si minae totam communitatem concernat,
ut dissidator pacis publicae violator recte punitur. Quod si vero verba minitantia elleiu dubia, utpote: Id mill mist an dicrochmilli: iuill das histria oderuchii ludasiget encsent iudicis arbitrio relin
quendum elle centemus, ut pro personarum, verborum4 circum stantiarum qualitate judicet. Ru dis Tam XII. Vtrum di ator, qui alicui vellitem res erbis absagi in poenam facta pacis incidat' Quamvis constituti stactae pacis vim armatam te manifestam violentiam requirat, quae in dissidatione non est,interim tamen quia diffidator, necem intentatri molituro sic praesentissimum terro rem incutit, non secus de ipso ac de perturbatore pacis publicae st tuendum esse censemus .l.quod est, qui armata . f. devictu ann. LI. Qia L. Corn.de SP.Mind. I. pro 4s trab. 2s.n. 3. H. Arunm disi ad a. Buli adc.i7 auri Sopa afulgati is punitur s. Elect. I .p. O sient.
499쪽
SUBDITIS, EORUNDEMq; ORDINIBUS,
NE NON in Tu Trnus, ET ONERI Bus, tam Personalibus, quam Realibus.
Uas esse Reipub partes , ex praecedentibus constat, utpote Magistratum subditos.Cum ver,de prima Reipub. parte, nempe de Magistrata satis fusea copiose hactenus actum temporis Mordinis ratio postulat, ut de subditis quaedam adiiciamus. Ti I. Q Ubditus recte &proprie ille dicitur, qui in alicujus terratorio do- micilium constituit. Na domicilii ea est vis ac potestas, ut subditu ro ac legib. istius loci obliget, privilegiorum immunitatuni narticiperii taciat. Hinc sub litus xoprie non est qui bona inali l osoco possidet, sive sint seud alia, sive allod talia. Unde etiani Vasallus sola fetidi recognitione seu ratione juramenti fidelitatis, ordinariae jurisdictioni Domini investientis non subjicitur. Habet enim Vasallus ordinarium judicem, Dominum videlicet sui territorii, non seudi niti in causis fetidiim tangentibus de nisi id ex spontanea iub-Lione vel etiam praetcriptione fiat. itferunt proinde juram ei tum subjectionis ridelitatis quod illud fortius stringat Mobliget,
qualm hoc. Nam non tantum rerum, verum etiam per oraci subjectio-
500쪽
rum in seudum concelsarum tantum praestatur: Et iurat Vasallus in
r. Distinguuntur etiam subditi ab ossiciariis, qui ratione Lficii Domino tuo in cuius familia esse dicuntur, sive cum Domino habitant sive non juramentum officii praestare tenentur.3 Sunt autem Cibditi, alii emiuentioris & alii inserioris co- .ditionis. Ad classem eminentiorem referimus tres ordines. I. Ordinem Nobilium. a. ordinem Literatorum . . Ordinem militu. s. Nobiliuis ordo est duplex Generalis cla Specialis Generalis rursum distinctos habet gradus quidem pro diversitate Rerum pub. diversos. In Repub. Rom.primum gradum constituit collegium septemvirorum secundum obtinent Archiepiscopi. Tertium Episcopi: . Principes.s .Praelati. 6. Comites&Barones. 7. Civitate SImperiales,de quibus antea satis copiose in disp. IX. Collegii nostri Post ex vasis auctoribus ibidem adscriptis, es tractatum. 6. Ordo nobilium Specialis, continet nobiles in peeie sic dictos. I. Et sunt rursum duplices: vel sunt Imperii liberi vel sunt
provinciales, de quibus dilp. IO. actum. T. Porro ad eminentiorem classem retulimus literatos, qui rursum in suos distinctos gradus secundum praerogativam facultatum distribuuntur. Primum gradum occupant Theologi ei Doctores,
secundum JCti seu legum humanarum antistites. Tertium Medici. Quartum Philosophi. g. Post literatos milites sequuntur, qui victum suum e mlnisteriis bellicis quaerunt. I. Inserioris conditionis subditi rursum in certos distinguuntur ordines. Primum ordinem meri id sibi vendicant illi,qui annuis suis reditibus privatim vivunt, qui ex mercimoniis victi