장음표시 사용
461쪽
Exr Rci TA Tio XIII., litia non aboleverit, quamvis ad pietatem directie non suerint. Item quod princeps haereticus nihilominus retineat fundamenta principatus, uti argumentum firmissimum dat ipse Salvator, MMih.48. dum Caesari, qua Caesaris sunt dari, hoc est, eum agnosci pro principe icet religioni addictus non sit, mandat. Cui adde simi-
milia dicta ad Rom. 3. i. Pi t. r. Se cretur etiam ex impioJesultarum dogmate in Monarchi Allyriorum, Persarum, Gre corum Romanorum, nullos titille Magistratus. Quamobrem ridet Deus conatum
Jesuitatu, malum quod principibus Evangelicis cogitam, in capit eorum detorquet, neq; permittet,ut sanctum suum ordinem Politicum, elus', unctos evertant Astite igitur cordati principes Chri litaui et rebellium assastinoru i insidias, ac sceleratae conjurationi Jesultarum obviam ite Rebelles enim sunt esuit ac divina humanaeq; majestatis criminis Rei, qui contra Rempub em usq; praecipua membrari securitatem coniurarunt, . I. . . ad I l ι'.M Vs. O l. quisquis, C. d. Radicitus erg extirpetur, more TemplatiQ-rum, Vipetina illa progenies, a stirpe excidatur, ut Orbi Christiano, De ori principibus suus conservetur lienor. Qu Es Tio II. Vtrum haeret i paena mortis assiciendi Attirmati am quaest tenent, qui ubera Antichristi si n-tificii languisugei. quidem hiri fundamentis. I. Ut et tamento Plini do pro platei sine misericordia iube ii
IJ.IT, O I8. Exod. 22. v. 2 o. i. Ab exemplis virorum illii stilia: n a Spiritu S. laudatorum utpote Moysiis, fixo 3 v. 27. Assae i. par. i. r. Is Je
siam non audierit, sit tibi velut Ethnicus jublicanus, hoc est, poterit seculari Magistratui ad mortem tradi. . a Comparatis
Christus de Apostoli haereticos iis rebus comparant, quae
troversia igni&ferro repelluntur. Sic.3Matth. v. i. . 2 v. Lunis Iob. io. r. 8. furibus&latronibus a. Tim. 24. l . . Ab IN.T. ceu Christi eiicientis nummulario se templo scili. 2. Is raoccidendis Ananiam e Sapphiram . s. Pauli excircantis Elyi Magian l. 13. 6. Quia haeretici ex commi icari possunt, E. eoccidi. Et ratio conse l. est quod excomis est ..cio major sit p
462쪽
COILLO II POLITICI Contra haereticos ut haereticos ultimo mortis naturalis Pplicio non esse afficiendos defendemus his tundamentis. i. Quia de Ecclesiam. T. praedictum est a Prophetis, quod sine caede languine propagatura st doctrinam Evangelii, M. H. v. 6.9. a. Quia nullum habemus in N. T de haereticis occidendis mandatum, quod adeo verum est, ut ipsi Th. aquis. secvnLq. ii manifesam divistonis vel a centus potitus fallaciam commiserit ex Tit. 3. v. o. haereticum hominum de vita sc. rolle, cum Graecum παραιτε, non intellexerit. 3. Propter ex- prellaCEristi testimonia, Matras .v.3o Sinitepariter resere latamia triti mi ad messem,ctu 19. Ne dum cosseatis Zi ama,eradicet simul cumulis tritisum, quam evulsionem IAngelos in extremum uis diem messis nempe Rio. remittendam attiit. Ex quo loco sic argumentamur contra Papi- stas. In haeretici eum orthodoxis relinqui jubentiar,ibi haereticorum prohibetur occilio: Atqui hic relinqui jubentur. Ergd,&c. Certum enim est Christum hic loqui de servis Patrisfamilias ingenere, P. 27.28 in quorum numero non tantum sunt Apostoli, verum etiam Magistratus. Quod vero per Zizania intelligantur haeretici,probatur ex natura oppositorum. Nam quae est ratio seminis, ea etiam in oppositione Zizaniorum: Atqui per semen tantum intelligitur verbum Dei. Ergo per Zietania in oppositione haereses cum suis auctoribus intelligi oportet. Praeterea ex dict. Ma 3. sic argumentamur: Quod hominibus inteidictum Angelis praeceptum, id a nullo hominum est attentandum Amii extirpationis Zi Zanio
rum omcium tale est, ut constat ex collat.*. 29. 3o. I. O . Praeterea
constam Luc. 9.v.14. quod Christus Samaritanos infideles igne de Coelo descendente ad votum discipuloru, exuri renuerit, argumem to ex discrimine utriusq; testamenti ducto,gravi l addita correcti ne: Nescitis, inquit, cujus Spiritus filii sitis. Unde sic argumentamur. Si Christus ded noluit Samaritanos igne Coelitus revocato perdia suis discipulis q:ι: discipuli sentsuisitu, qtala non venisset ad perdendum, sed ad servandum, sequitur nec a reliquo populo Christi in MT.haereticos eme interficiendos. Huc etiam pertinenti aliae prohibitiones Christide haereticis non occidendis, ut a CG. O. P. 4 8. Titiq. Wro. Epist Iob. 2.M. Unde sic argumentamur: Quos jubemur c vere vitare, non salutare, eos oportet vivere non enim protrie dixeris, sed absurde, cavere, vitate non salutare eum, qui in vivis non est
463쪽
De praxi Ecclesiae CXt te in damnati Item Novatianorum, Valeum, Paulianorum, quos Imp. Constant.
devit. Const. Item est exemplum Apollii a p. in exilium pepulit, ut est apud Nitiph. e Theodosio Imp. hoc est notatu dignum, quod n gionem persecutas sit nisi unum Eunomium. Pertinen icis non occidendis statuta Constantini Magni, aequib.
O . Io. c. s. Item testantur D. Patres utpote Te Iul..til,
vini Cyprian. l. .Fp .3.ad Max Chryso .homil. I. Theophila sis .in a. Os . Hilar.a cossant Imp. Ambrosin a. Cor. I. sic . G. Quin imo id ipsum testantur ac a Conciliorum. Nam legitur 1 nodale decretum, haereticum synodo convictum cla damnatum tradidisse Magistratu ad occidendum. Primum hoc attentavit synodus Constantiens An i is verum quam dolos ctunc temporis Papini egerint, toti mundo notissimum est. s. Propter expressos text.juti Can.c. respersoniis, 23.q. . c. 23. n. I .q. q. c. Quia jure civili, lumina haereticorum poena est exilium seu depol tatio cum publicat. bon. l. . cra C. te haereti c. O Manich.9 Diu is mi is, 2. C. summa Trinit.c.rer Icntis, O .ib. quantὸn agis, quia errantes in sidae exi. de haeretis.
Contraria igitur argumenta quod attinet, ad i. Legem illam Veteris . de Pleudoprophetis sine milericordia occidendis non fuissO Gκην edmλιπικην, non moralem sed forensem quae cum caeteris forensibus de tota Politi Mosaica hodie cessiant, uti praecedentidi . pluribus est demonstratum. Sed regerunt, nullam rationem adferri possie, cur Dei majestas&Eccleti auctoritas min0ris apud nos ponderis esse debeat quam olim apud Judaeos suerit, imo multo magis ad eam stridie defendendam tenebimur. Vetum quod in V. T.licitum fuerit occidere haereticos, ratio triplex dari potest.: desumitur a tempore, quia nuper admodum hunc populum sibi in peculium elegerat Dominus, variis, in immensis de plani miraculosis extraordinariis beneficiis ariecerat. a. a loco, quia ccc tuit
464쪽
suit exiguo spatio, intra unius populi terminum eircumscriptus&se facilius executio locum habere potuit, quamvis nec inter illos semper executionem obtinuisse sciamus. Cum n. tribras tota saepe defecisset, nunquam legimus sanguinem religionis causa prosusum fuisse. 3. Perumae, ipsius Messiae scilicet, ne populo in factiones dis tactoin gentilibus mixto, dubia redderetur Mes iae praesentia, quem ex illo populo ex illa regione juxta promissionem Dei e
pectabant In N. T. secus esse dicimus, quia nullum mangatum e stati quin imbuti dictum, prohibitiones de non tollendis haereticis in . T. extant plurimae Ad argumentum secundo loco adductum ex vulgati Regula: lv. Qualis enim est Regula, talia quoq; exempla ad regulam illam congruentia. Atqui regula,ad cujus praescriptum haec a piis Regitius V. T.gesta sunt, erat Mosaica temporaria. E.&talia sunt exempla. Et per conseq. ad imitationem trahi no debent, sequeretur enim non tantum ipsos haeretrarchas, verum etiam omnes seductos exscindendos esse, quin imbio tantu illis, qui Magistratu, verum etiam, qui ministerio Ecclesiasticarunguntur luce potestis gladii erit inhaereticos,&quae sunt alia absurda plurima. Ad s. v. Committi in eo fallaciam plurium quaestisenum agitur enim in d. c.
I 8.P. I .apud Muth. no decim et. sed de fratre in te peccante.Et proinde publicanos, Christus Johannes non tradiderunt carninci, edeos recipiebant, Luc. l . . I 2. Ad . R . Quod haeretici non ideo
coparentur Lupis, quod debeant similiter tractata occidi, sed quia habeant similem indolem. Est ergδ maxima disparitas in supra diuctis similitudinibus. Ad s. hi Quod exempla illa tam ratione personarum Tactorum, quam instrumetitoru4 caularim in diversi. Perlonis differunt. Na advertarii hic de Magistratu quaerunt, exem lavero allata loquuntur de Christo Apost factis differunt aliud enim est occisio& aliud eiectio Jacta illa partim erant extraordinaria, partim miraculola. Instrumentis: Ap, oli enim verbis egerunt
contra Ananiamin Elymam Sic Christus istagello& verbo imul contra nummularios egit Adve sari ver&igneri ferro. Causis: Non enim propter haerem, haec contigerunt sed ob Ananiae staude ID pocliuia Elymas verberat magus; Mumulari exercebant in templo mercimonia; flagellati ergo unc, ut resipiscerent, non verbit moti interirent. Ad Negando Neq; sunt puma spiri iv -
465쪽
ae Laicis 'tua cipibus ionem potestatem legis Ecendae etiam in commodum cedentis adimerunt. c.
i de cons t.c. bene, c. i quis principi in i s. q. T. cum Latiis, de re m ionali ii trans uo, se consili. c. acrosanci. i. c. magana, 7 is pr. siripi. Hinc Ponti se Romanus, Episcopatum universalem princiriatum super omnes totius mundi tum Eccletia tum Epi- nos arroganter ibi attribuit. c.uniri in vi, Extra v. C. comm. e maior. D iγlii'. t. super hoc fallos indamento se caput Ecclesiae, stupra Concilium .im,scripturae auctoritatem a seipso dependere, statuit.
verum,quam falsum, impium S blasphemum hoc sit inde facis patet quod principes Laici sint utriusq; tabulae custodes &'
lules. Dc: I. II. 10. IV. 8. Sic Moyses omnem sacrorum rationem a Deo
accepit e populo tr.ididit, Exod. 27. Aaronem severe verbis calliga- vitio vitulum aureum. Sic David cultum Dei restituit, i. Chro 3. Sic Ezechias a neu res serpentem perfregit. R. e. 8. . Neq; hoc immutatum Christi adventu, ut patet, exl. 3. C. ATr. t. Nov. . ubilia p. inquit se non minorem Ecclesie curam harbere,quam proprie: vitae. Onst. n. Impi'. ConciliaOcucumenica coegiste&no tantum Roma ii Episcopii, sed plures patres Conciliis praesecime, qui non suo, sed Imperatoris nomine omnia statuerunt de decreverunt. Quam potestatem Impi'. Rom. postmodum ei iam retinuerunt &ll. tulerunt Ecclesiae, Norei. 7.. 7. . , 7.i2O.ti pote de locis sacris cla eo im privilegiis, r. r. Q SS. Ecc&j j.t. C. se his, qu: ad Eccst confiig. v. 9. item de personis Ecclesiasticis earumq; creatione, numero officio, immunitate. t. Aipso Claris. t. qq. Nov. 3.J. 7. 6 17 79. 83.i23. iii .i3 . DC
II. o. Iz6 ctio. Est enim religio in Repub. Christiana commu
466쪽
nis causa, cujus praecipua cura ad Impp.&reliquos, inspes Chesiastianos pertinet. Neq; hoc in casu P pam tesse judex, si auaxit ne iurisdictionem haberet cum sit pars alterasitigantium, ag. qui jurisis ioni,destui . Nec par in parem habet imperium, es receptum e
ε ratio Magni, Henricus 3.& plurimi alii, de quibus ride Euseb se rita
Talis estqviettio,pro cujus Negativa, non tam ex Logi corum regulis, quam ex carni lacum ossicina argumentis petitis proxime praecedentis seculi decurIu pugnatum est. Talis est, inquam, quae itio, quae florentissimam Galliam , fertilissimam Angliai , bellicosam Hispaniam. cultissimam Belgii provinciam acriter hactenus con- cuuit,abrumpsit, haec quaellio in Gallia intra duorum4 viginti annorum spatium, initio c. sempto, ab Ap.rs 62.usq; ad Ami. 8 .quadraginta centum millia, variis poenis bellorum turbinibus,atq; adeo huius quae ibonis decisio in sanguine hominum quaesita, ut pulchra illa rosa Franciae tunc temporis in languinem versa videbatur. Absimpsit innumeram hominum multitudinem in Hilpania, in Belgio, in Anglia Et quamvis Germania nostra pacacior est visa, non tam eiu defuit quibusdam turbatoribus voluntas, licet uicusq: Dei beneficio defuerit facultas. Slad lib. 3 cri . Nec desunt hoc noltro tempore, qui diveris religionis hominib. optant unam cervicem. C T. in praesit Enchiri controv.demoriis haeret fol. 17 Diversas igitur religiones in una eademq, Repub. tolerandas non es e sic probant .Quia munus
Politici primarium est omnes distractionum ae discordiarum civilium vias praecluderevi omnem ansam praecidere. Atqui nihil magis subditorii mentes distrahit, kgiscordias introducit,ac facit religionii diversitas Na experientia testatur, quod ibi sint perpetuae rixaedicontentiones assiduae, seditionesq; creberrimae Notiora haec sunt, quam ut documentis ex Historicis comprobare necesse habeamus. Nota enim sunt exempla Pseudoprophetae AEgyptii, ct sis . a. ο-kn.l. 23 2.Iud. c. ra. Moles Cretenus, de quo Struis a GJohannis Let-
467쪽
s novos, neq; alienos sive advenas a. cas, ac una formula recte colendi Deum , cinit, de extra quam impossibile est Deoili
unius e certae religionis Deus atrociteri tr. r . eius rei causa vindicem laeti maluit e protectorem ac detent brem. I ide Enin riἰurghan ita, in qua expelle dos arbitratur eos, qui diverse sunt religioni
a vel . I unicaride, quam dubiam ac incertam reddit,& sico ducit id es reconleq. plures ac diversa Ecclesias. 3. Quia ite religionis ad extremum Numinis contemptum, blasphemias, o c. senestra aperitur. . Quod pari passu ambulent, conanis religio: nulla religio: rudis enim plebecula, acres illas de summis religionis capitibus contentione d diversum sacroriam cultum animadvertens , bla hominum opinione veritatem constare censet, ac proinde ad Epicuri castra pleno contendit cursu. . Quod fieri non possit, ut quis Deum tota anima&toto corde diliga qui diversas religiones simul patitur ac fovet quod certistin ait in neutram credere, qui diversas leges admittit, bolo libr. S e R. Fu . c. p. r. ct is Ut igitur religionum diversitas tollatur, Orientis Africa populi ut ipsi lil paniarum Reges, de religionibus dii: etere sancte prohibuerunt, Bos,r.lib. .i Repub. c. p. 6. Quia transgre ires humanarum legum puniuntur. Ergo nullo magis violatorcs divinarum E. Quantum enim religio, quae ex ipso Caelo devenit pra stat promulgatis humanis placitis, tantum quoq; illarum transgres sores puniendi atrocius, nihil enim inhumanis rebus religione eit praestancius eam igitur summa vi defendi oportet. Et quia crimen aes Maj statis humanae gladio punitur; Cur non crimen laesaebitis divinae 3 Et cum Magistratus tollat. qui furtisia homi iis Rempub. commaculant cur non illos, qui novis dogmatibus
rodum nocent. Utriusque enim tabulae custos est a erus in Enchirid. Irov. c. r. fio I. Hinc statuunt, I RIcta
468쪽
s.c. 7. Item in crimine haereseos acccusatorem numero ettium asscri bi c. inomnt, extri de testib Item, ut inqν litores haereticet pravitatis ex
praesumptione ellam possint procedere dc teneantur punire eum qui ex dictis vel factis convincitur elis haereticus cruamvis revera non sit, Vt ex Dominico Bannisprofess. A ad in Salmamicae invii 'an. in .ecto
da Thom. q. H. art. 2. refert Goarru in Anticol. Huic vilitan est Papinis, hoeticis fidem salvi conductus no esse serranda, quamvis uramento esset confirmata. 6. Huc faciunt rationes de haereticis tollendis, quaestione secunda allatis. . aliis quibusdam scriptura iactis, utpote
ad Tit. s. v. o. Haereticum post unam&alteram ratione, devita. Item
exultationes Dei in gutture sanctorum4 gladii ancipites in manibus eorum, P a Q. f. 6. Item, si quis in me non anterit, mittetur foras seu palmes ela arescet,ela colligent eum, in ignem mittent.I. .rc. Verum, nos cu istiusmodi sanguisugis, qui tantum hastas viberandas gladios accuendos,tela intentanda elle crepant, faceren possumus, sed truculentiae descrudelitatis merito accusemus,qui statim ad rotam, ad ignem, gladium, diversae religionis homines trahendo sopitiantur, ex quorum cerebro tyrannica ista emblemata fluxerunt:
Regem haereticum a quovis privato posse impune occidi: Item haereticis non esse servandam fidem:& quae sunt alia impia 4rudelia dogmata. Quamobrem contrarium statuimus nos&defendemus his fundamentis. i. Quia religio no imperari, sed suaderi debet Nam cu fides sit in anima , quie spiritus est, non tantum dii ficile est Magistratu populum ad fidem cogere, verum impossibile, quia sola divinitas interiora cordis cognoscit, scrutatur judicat. Magistratus quippe Politicus corporibus, moribus de linguis quidem imperaret oleit; verum mentium Rex lus Deus est. Hinc August. inJoann.iberum quidem est credere, imb quoddam divinum in spiritu, externa igitur vi nec cogi potest nec debet. Unde etiam recte a Maxi- mil. I.dictum. Nullam esse intolerabiliore tyrannidem,quam conscientiis velle dominari. Rectissime etiam Stephanus I tori Rex Poloniae dixit: Tria sibi reservasse Deum: Ex ninito aliquid facere: sic de sutura dominari conscientiis. Quamobrem non ferro sed
469쪽
pertingens usq; ad divisionem animae ac militiae minuine debent elle carnalia, z.Q hic requiritur, lotica iustitiae, scutum fidei, ga laus Paesta Eph. c. v. i. s. 16.i7. Hinc Tertuli
ligionis cogere religionem, quae sponte ulcis
ne stres necessitatis ed voluntatis. Item anal, nstant. Ii p. Inde etiam liberum religionis exert, Conisent Imperat quamvis Arrianus. The Q. Item Antoninus Aurelius Imp. licet Ethicus.
. item Gratian. Sς Att. lib. c. c. q. Hinc etiam Imp. Car. V.
labri e , nunquam satis celebrari de laudari potest. 'per Regem Perdinandum fratrem suum pragmaticam sancti Ole pace religionis solemni stylo e concordi statuum suffragio promulgari, confitinari curari' Et cum voluntarium populum
expetat Deus, Psit is c. v. s. perien tia testatur. coactionem in religionis negotio semper male cessisse; nam cum religio cogi non possit, uti antea dictum , nihil aliud faciunt coactores, quam ut coactos faciant hypocritas, ut aliud dicant, aliud teneant alta crate repessum. Id ipsum de Vandalis in Africa, de Gothis in Italia, de Arianis
in Graecia, eho metanis in Turcia, annales uberrime testantus 2
Quia ipse Deus, qui Rex Regum e Dominus Dominantium es in sua Repub mundana omnibus seculis divertas religiones publicuexerceri passus est, unde Apostolus in haec verba scobit oportet esse haereses forte, ut veritas de falsitas mutua inter se collatione melius hominibus innotescat. 3. Addimus proinde e hoc, quod nusit populus qui religionem suam non judicet verat in item quod troversia illa , quae vera ela pura religio adhuc ni ecisa, quia sol Deus opus est quamdiu haec mu dimachina durat an decisa manet Quod diveri: e religiones no per se ast rat mutationes S pertui tiones in Rep.msi tum: luando Magistratus sua religione abit, luci discrimine rejectis per u in re si qui sit inacius ruetur ii que perientia tota die cositivat. Nam quamprimi Lberum religio itium iii Gallia permisi ina, nec ulterius propriam viscera Vire voluit maxima ex parte pacatae tr. nquilla suerunt Cn i
470쪽
Quod ipsum in Germania nostra uberrime reperimus. Nam qua raptimum Protestantes Imperii statusaibetum religionis exercitium obtinuerunt, halcioni nia obtinuit rimania, qua ut porro obtineat, Deum supplices rogamus.Hujus enim salutaris sanctionis beneficio videmus, conjuges in religione quidem dissentire,parentes liberos diversa secta sequi,sratresvisorores in una eademq; domo in plurimis caelestis doctrinae capitibus discrepantes fovere sententias, in Politicis tamen dometticis rebus concordes vivere Laticssimum est& firmissimum Turcarum Imperium, quod tamen varias sectas tolerati Hierosolymis enim videre licet, Romanos Graecos, Armenios,Snrianos, Nestorianos Iacobitas, Gregorianos, Marco
tifices ccetus ac senagogas, quas olim Tiberius, Claudius ac Domitianus veguerant, habere ad sitos cultus, permiterunt. Est proinde nostra sententia,pois Magistratum , salva conscientia religionis minus purae exercitium , tam publicum , quam privatum , subditis
permittere imitari hac in parte exemplum periti navarchi, qui cum vide ob vim tempestatis adversae praesentis secursum directum in mari tenere non posse , obliques in directo utitur , vel plane tempestati cedit. ne navis in exiter m periculum deducatur Ad contraria ergo argumenta quod attinet hac rice generalia ter respondemus , quod nullum sit dubium, quin non solum precibus anil horum in celesti doctrina concordia si testi agitanda, sed cuilibet etiam pro ossicii ratione summis viribus eb annitendum, ut una, eaq; veta religio ubiqi locorum & civitatum obtineat dominis; felix enim illa civitas dicitur& beata Respub.nec ullum unquam fi
miuslperandum est concordiaevi unitatis vinculum verum cum istud quidem sperare fortassis vix ac ne vix quidem liceat, melius est salutarius, ii diversitas illa tolli nequii,nisi gravissimo insanabili Reipub vulnere, ut Magistratus diversitatem religionis, tanquam medium servandi totum toleret. Proinde non approbamus varias religiones , corruptelas vel sectas, tantum enim abest ut in pacatam Rempub easdem recipiendas esse , statuamus, nisi civitas ita perturbata, ut sitne totali internecione, aut sine sanguinis etffusio
ne res componi nequeat, tunc enim quiescendum dicimus&tempori aliquid condonandum, ferendam igitu illam religionem esse