Curtii Sprengel Institutiones medicae

발행: 1809년

분량: 372페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

PARS GENERALIS

DE DOCTRINAE CONSILIO.

sanitatem perducunt mortales, qui adversam mutant in secundam valetudinem Curis re vero di-Cuntur aegros, qui arte eas in corpore vicissitudines eXCitctnt, quas recursus in sanitatem sequi possit. Itaque, licet fortuito ac ulla sine arte plurimi sanescant aegri curatis tamen citra artis regula contim gere nequit. Doctrina autem de regissis curandi herapeusice appellatur naturaliter diducta in duas parteS. SL quidem vel universa morborum genera Comprehendi regula8que generales tradit, quibus artifex obcemperaturus est vel formis aegritudinum singulis ac spe, Ciebus accommodat regulus illa therayeutices generritS, haec Pecialis nomine venit. Quibus accedit medicina clinica, quae in singulis aegris valetudinem adversam fugare docet. insit med. οι.

22쪽

Doctrina est scientiam comprehendens namque Urationiam regula haud ruembratim tradit, sede principiis rationalibus deducit pariter igitur scientiam gignit, a mathesi applicata, quae architecto aut nautae regulas impertit. Artificis est, dum morbi medetur, regularum conscium esse, RS Ita e principio derivare universati. Hac enim ratiori distinguitur ab agyri aut inscio homine, qui, etiamsi sane forte homines, rationem tamen actionum suarum reddere nequit, quod regimIa nequaquam cognoscit. Quanquam ubique sanem eum sibi proponere debet medicus, ut legibia huius doctrinae et regulis obediat, nonnunquam tamen, tibi abstrusum estinoi hi ingenium, aut ubi Iasent, quae morbum genuerunt; neCesse est Confugiat ad ea, quae usu docuit ac experientia, iVe sequatur ea, quae iuvant aut nocent, sive experimenta etiam fortuita instituat, ut, Quo demum unque modo id fiat, opem aegro erat. Accidit id praeprimi in novi morborum generibus, sive plane ante ignotis, sive populari ingenio hisquentibuS, Ubi, Celso id iam monente, confirmante etiam Sydentiamo, novae saepius medendi viae inveniendae sunt, quas ratio tantum abest ut semper doceat, ut potius usu et exePcitatione multo saeptu paleant. Ne indoles, quam aegritudo, utut probe Cognita, in corporibus stragulis CCipit, eiusmodi ubique est, ut regulas certas fixasque liceat latuere A CODsequi cum abdita nonnunquatri dispositio aut sortiritum aliquid ita fiat ire pollinimo hianar, mi egula sesela applicare nefas sit. Qecb

23쪽

oporteat experimenta instituere. Sic, qui 1 CIar1Ωfimis semper Germaniae medicis nominatur, Richte-aeus Goettingensis, quamvis iure suo carpat OS, qui pulgantia remedia sine reguli imperant, ipse tamen, si in febre biliosa pleni sunt pulsus et vegeti, sanguinem mitten dum esse, praecipit, ut Pericul R

Priu8quam uesterius progrediamur, inquirendurat est, semperne curationes locum obtineant Haud quaquam id ita esse patet lina e superflua quandoque Curatione, tum quod interdum curati Omnem in humanam superat Non stiperflua Itim se noxia etiam est omniSCuratio, ubiCunque naturae ope levia incommoda Dalaiantur, quae sponte iter uni sua in pristitium statum redeunt. Noxia ibi onm s ossiciosa sed LiIitas sit, quia naturae emco iam turbat, ut et Peto SD- ruela nasci Possint. Hippocraticis viris Pohe iam notum erat, inverrire naturam sibi ips vias, titillii i8 inagistri gentem ac debita lino praeceptis facien lemn et sponte sua revalescere omines, ni Ia inci id aliunde Diale actum fuerit ' : et nullo utente medico aegros saepius convalescere ). Superfluas igitur curatione per Pinxerunt Gid. Harvaeus, arcsariandi cum eo ecfatione. erib 175o l. tali

24쪽

261 s. l. Pete Camper de Psima agendi et exspectandi ratione in difff. o. yy et Selini idlius aria lecta ractica de morbis exfρ tationem de sideria ritibuS. Goets. 1759 Quodsi in iis adfectibus,

quibu natura ipsa medetur, artifex nihil molitur, sed naturae nutibus observatis victus rationem Oderatur, multo misgis ahit aegrorum consulit, tiam Dirrita activitate artemque ipsam promovet, quae naturae ministra merito habetur.

Dein abstinendum est a curationis consilio, si

eae adsunt uesioneS, quae nunquam urte humana

penitus claratae fuerunt; si destructis or29nis nobilioribus aut viribus omnino pessumdatis spes nulla salutis superest. Quivi enim conatus, incurabiles eos morbos tollendi, in detrimentum aegri arit perniciem eii Ain vertitur. Veteres iam Hippocratici iri Proeceperunt, nequaquam suscipere Curationem eorum, Ut ad summam morbi devenerint, scientes, quod cilia ars praest ire nequeat ). Et Celsus neniinem velle ait, periclitari coniectura sua in splendida persona, ne occidisse, nisi serva Ret, videretii P. Ne irae tamen eo minus unquam deserendistin eiusmodi aegri, ne a medicis desperantibus semet ad gyrta Convertant , eoque modo arti p-yr Obrium nascatur. Si hoc prudentiae est, humanitas etiam im )erat iuvare ac levare molestias, etiamsi penitus tollere aegritudines in nostra neuti-

25쪽

DE DOCTRINAE CONSILIO.

quam potestate situm sit. I uo, inquiunt Hippo- ,,Cratici Viri, circa morbos facienda sunt iuvare aut non nocere Iam vero iuvat saepe magis, qui blanditur aegri sensibus molest A, ac dolor aliosque adfectu mitigat, quam qui ubique, repugnantibus etiam viribus ipsaque morbi indole, penitus eum tollere studet. Borii tamρ et cordati est artificis, si nulla plane spes superest salutis, ne aegrum nec OS, qui adstant, id celare sed artis impotemtiam candide aperire, ne falsa spe decepti crudelitatis denique et imprudentiae medicum arguant Nequo desunt aegritudines, per se quidem mctgnopere ancipite& et Periculosae, quae, etiartis usistat modo haud curentur, cedunt tamen interdum novae methodo, ut experimenti παραβολως inrututis Syphilitici morbi, antequam hydrargyri IhSῖ febres pervicaces intermittentes, priusquam corticiSPeruviani administratio innotesceret, incurabiles putabantur. Αngina Polyposa, magnOPere ancePSA

nuperis hali sulfurati applicationibus debessato fuit

Itaque verecundiae est, fateri, morbum hunc a me quidem et meae aetati medicis penitus curari non posse, etiamsi haud inficiar, a posteritate forto meliorem tutioremque inventum iri methodum Ea autem confessio, quamlibet magnopere deceat medi-Cum Optimum, a tirone tamen et iuniore medico, famae suae consulente, Vix ac ne Vix quidem X

spectanda est. Ex iis, quae modo dicta sunt, liquet, curati ne esse vel perfecta vel in erfectay illa versari

26쪽

s PARS GENERALIS CAP. L

in ollendo morbo ipso cum omnihias effectibus: haa vero in amovendi partibus morbi, seu essectibusqiaibusdam, superstite tamen o bi ipsius inentia Perfecta curatio, quae et tuta dicitur, quaqUe radicitus evellitur malum, at nullae supersint reliquiae, generatim uideri necessiria est, iam melior fit se, Ctar tIS, quIm intrita indoles praeferri quoque debet Clarati tuta ac perfecta reliquis on1nibus modis, si modo isti facultas eam permittit. Laude igituDeianissimus est medipus, qui tutae Curationi OperAUT dAt, Ham qui Celer ter gratoque ac iucundo modo acgritudines tollere studet. Morbi vero in v lerali, aut qui partium Nobi- Itim destructio em adferiant, Cum perfecte a tuto Cur ciri Dequeunt, exigiant tamen curationem imperfectam, ut ea OIummodo abigantur, quae perniciem OCyri adferre morbumque magis insanabilem reddere

Qui perfecte curaturus est aegritudineS, consi-iIum curationis totius inire debet, quod, tam mor-hia ipse non mutatur, Constanter sequatiaP, ne unquam enitu mutet, quamvi arti praesidia, Cor)silio Aptii, omnino permutare ponit saepeque debeat. Ratio enim ipsa nos cogit atque compellit, si rite Cognitia est morbus, consilium num idemque sequi neque Varii turbari phaenomeniS, quae gyΓ- tam aut inscium tominem ilico instinguurit, ut ali 3 magendi rationcm eligat. Haec ei ἡ τ ερὶ τον νοσέοντα οἰκ voco 'η , HAm H Pi Crtifici viri commendant: Aeg

27쪽

DE DOCTRINA CONSILIO. 9

qui medendi scientiam et artem possidet. Galeri. meth med. lib. 6 c. 1. Haec est Constantia me iici, cui qui studet, si omnia secundum rationem fecerit, quam vi κατά λογον re non UCCedant, Dondiscedet ad alia, firma manetite principio iam sententia. Hi P. yth. 2, 2. an nece1Tariam medici per leverantiam in consilio Curationis semel

DCto, Bonopei e et uberrime commendavit summus

Fr. Hos annus Oρρ. Om. 6. P. 278. Nec perturbari semel medicus sinat doIoribus

aul molestiis variis, curandi rationem excipientibus Quodsi neces Tario sequuntur, neque morbi vim superant, transire etiam solent vertiginis exemplo et amblyopiae, quae bella donnae sum sequitur gingivarum tumoris ipsiusque salivae cursu hydrargyrosin excipientis serio si vero curandi ratio etiam maiore aut diuturniore molestias adlatura est, quam morbus ipse rationalis est medici eam penitus reii Cere, Cum securita curationi Princes sit ac prima-xia indoleS.

II persecta curatio instituatur, antecednt necense est cognitio morbi omniumque eiu partium, PIP-ti praecipue laesae, Odi, quo laesa est, et Catili a- Tum, quae nocuerunt. Quibit Omnibus rite Ognitis, consilium curationis illi eruitur, Ut ad propriam a singularem aegri Cuiusvis Conditionem p-

28쪽

1 PARS GENERALIS CAP. .

ma est Hippocristi Comiam tegula, nunquam negligenda, iIae e pocissim a valet, ne curationis consilium praecipitetur, sed tum demum formetur, Cum omnia rite cognita fuerint, quae hasin eius Onstituunt.

Qui persecte curaturus est, aegritudinis exitum probabilem debet praenoscere, ut sperato Curationis fine potiatur Imprudentis enim est hominis et apyrtae, Iraesentia iuntaxat incommoda inmovere, neque Curctio eorum habere, Alcae instant, quaeque caveri poli erit, si rite cognosce eritur. Egregie enim Cous senex Hipp. progri. P. 56 Curandi ratio nem optime mollietur si ex assectionibus praesenti-

, ,hus futiara praenoverit. Et Galenus meth. med. lib. I S. V. I74. Quod iam factum est . illi madendum; quod futurum est, impediendum Hinc boni medici est. haud sidendum cessationi molestiarum praesent neue, si sine hono securitatis uig

Celaritas curatiora quamvis laudabidis sit, ubique tamen Observanda non est, cum morbi plures id habeant singulare, iat tempora sua adsiduo ser-Vent, nunquRm nutancta, nec arte, sine aegri damno, tu handa. Qui enim acutis morbis medetur, quotidie animadvectet, stadia cruditatis, coctionis et Cris eo nunquam esse irruertencla maxime si exan-

29쪽

DE DOCTRINAE CONSILIO. xx

themata peculiaria cum iis morbis iuncta sunt. Nec in aliis aegritudinibus taxanda est cunctatio rationalis, qua et vires aegroti suble,rare et salubrem exitum Praeparare alemuS. Itaque cavendum et innaorborum diuturnorum curatione a tumultuari medicaminum valentissimorum administrat1One, Pr IS- quana rite cognita fuerit morbi indoles et probabilis exituS. Sunalio, inquit Cous senex, temporct sit, sed magis etiam opporianitate. Et Galenus: Satius est, longius impendere templa Curae, quam Celeriu progre s masculo occidere.

Nec iracunditas curationis ne igenda est, cum humanitas iam praeCipiat, minimos, quantam fieri potest, dolore mortalibus excitare prudentia etiam et artis ipsius honos vetent, taedium facere, quo aeger fiduciam amittit. ODtime antiquus Hippocraticu auctor τοὶς των καμινοντα χαριτας Conmiendat, ut munde tum pota tum cibu parentur, tum etiam, quae videt aut tun2it, mollia sint. Gratificandum esse iubet aegroto in iis, quae magnamhBud adferant noxam, quaeque facile corrigenda sint ευανάληπτα . Medicam vel o ipsum et habita cultu-qxae, et Iermone et ingressu, gratum esse debere aegroto, antiqua erat regula. ' Per totam antiquitatem celebris est Iesepiades B Gynas blanditiis, quibus mulce es sensus aeo potorum ludeb9t. Eae quamVis Coinmendandae, pol ponendae clamen sunt

30쪽

a PARS GENERALIS. CAP. L etc.

ivli curationi et Celeri, si una COT1sistere nequeunt. Namque, sicut antiquus aucto monet, ametu impotentiam, audacia autem imperitiam indicat ): itaque ne metu aegrum os ridendi, nec rustica fiducia unquam medicum adactione compellere debent. CAP. II.

DE OBSTACULIS CURATIONUM

immensam profecto provinciam suscipit, qui ea omnia perstringere, ne di Cam enarran CMPiverit, quae Obstant, quominus curatione institui aut ad finempe duci possint. Praeter enim impedimenta, quae natura ipsa, finibus Certi lHimanam prudentiam et potesitatem Continen S, T Cit, innumera alia posita sunt in prae concepti medici aegnotorumque opinionibus, in peculiari artifici temperamento, in aliis for uilis rebus, quae humanam effugiunt providentiam potestatemque Ea revibu decurrere libet, ut arti nostrae termini pateant Primo autem Ioco publica nominamus impedimenta, Hae vel magistraturi In negligentiae vel popu- Iasibus praeiudiciis tribrienda iunt magiItratuum autem incuria arguenda est, si gyrtae, quo ἀνακυ-

κλέοντα ς ἐν ταὶ τ ολεσι etere Hippocratici appellita-hant, si seplasiurii et barbarum Onsores, si hiZolona et aniculae ipsae inegiris hederi laudent am-

SEARCH

MENU NAVIGATION