장음표시 사용
241쪽
EPIGRAMM A. Arum praesidio sit quaestio quaelibet orta Distolui facili post e labore reor. Diuersos diuersa iuuant, suffulta sit aequa
Praefero communem si ratione Viam.
Ast ubi Doctorum superatur opinio vulgi Lubrica, fert animus non nisi vera sequi Ergo suo vigeat bonitas extrinseca iure,
O utinam stibili sede locata foret
Attamen in numis residens intrinseca virtus, Ponderis huic etiam debilioris erit. Unicui lite suum legum praecepta relinqtrunt,
Hinc decet ut maneat saluu SVterque Ualor. Sic quoq; contractus considero tempora,nec non
Mutua pacta quibus sint celebrata modis. Obseruoq; diems acienda lolutio qua sit, Sive petant speciem credita,siti egenus. Debet in his summum merito ii 'scrimen haberi, Doctrinam duplicem tempora bina petunt. Sic de habent veterum decreta recepta Virorum, Instruit S pra, is quotidiana suos.
His nec enim passim sunt obuia credo licebit Foenore cum summo Lector amice frui.
242쪽
E extrinsecae intrinsectae bounitati, monetarum potestat . . De ratione temporis contra echi S&solutionis, secundhm diuersitatem intrinsec id extrinseciva loris ομ
Possintne partes hincinde conueni μrede certo, siue intrinseco, siue ex trinseco valor aut monetae aliquo genere persoluendo 'Conuentio factoa de reddendis numis in eadem materia, pondere, M cursu, quid operetur ἐSpecies aestimata in obligatione nadeducta, non dicto, ut fiat solutio in eadem specie, qti id dicendum Centum librae inducatis, vel alijs speciebus datae, quo pacto solutio fieri debeat φCentum librae datae in ducatis, Ut ducati ad similem aestimationem reddantur, deditoris commodum incommodum respicit: Centum librari ducatis datae, ut in similibus speciebus reddantur, augmentum decrementum ad debita
9 Thalleri mille communes in Phi lippicis Thalleris expositi, Ut in ijsdem speciebus reddantur.
a Veiba,Mbnerae cum elatis tempore solutionis, iuxta diuersitatem q. quaestionum consequenter expli
Species no aestimata exposita, additis verbis,MOnetae currentis tempore solutioni S a Species peltimata exposita, additis VerbiS, Moneta currentis temporci
solutionis, solutionis tempus inspis
I Generis obligatio cossiderationem intrinseci valoris excludit, tempus non contractus, sed solutionis respicit additis verbis, Monete cur ventis tempore solutionis.14 Verba simpliciter prolata persor nos Collanienses monete irrentis, quo pacto accipienda. 1s tam una pecunia selui possit proi
I Nupro minuta pecunia lolui pota sit grossa S qualiter inminutior bus numissolutio fiat. . I An pro massa aurea vel argetea solui posit pecunia i1 Delegatis in testameto quid sit sta
19 De legibus atque statutis pecunis alicuius mentionem facientibus. et Aestimatio monetae statuto aliter facta, qu m, si quotidiano rece pia: ra Diuersias loci contradi us& solutionis in soluenda moneta. 22 In sententia claudo item Princi pis rescripto ac gratia, cuiuS temporis ratio habenda, breuiter expli
23 De annuo reditu persoluendo. 24 In annuis praestes ionibus qualitercurrat praescriptio. 21 Debitum contractum aliquot thalterorum Coloniensrs agamenti, boni argentsi Miusti ponderis. 26 De mora, dc quopacto illa moroso, sit nocitia.
27 De falsia moneta, falsarijs-
243쪽
De extrinsecaede intrinsecae bonitatis monetarum potestate. SVM MARIA. Docti viri aliquando ascopo aberrant. a Gntrinseca moneta bonitas in quibin con-
1 is praestat materia pecunijs. Monetam vilioremsoluendo debitor libe
Princeps 5 ans viliorem monetam pro praestantior recipere, quid dicendum. Princeps potes cursim monetae dare
Menacbir sententia Moli sententia cἴ- formis. io Princeps ubditis damn m sua occasione
illat unire arcire tenet c. r. 3 Iirtriis cinnionetae alor extrinsecopra sanitio iudicat Ar ra Substanti. ilia Drcnetae xx. t duo. λ go statarum ordimulo quopacto institui debeat. I Moneta proba in extrinsecooniti inseco valore debet conum P. II Iuravientum in literv in o lgatiove certae pecuniae locvrn non habet.
ι Extrinsere. bonitu potest substantialis
Uoniam in initio partis prioris quaedam de quaestionibus quibusdam dubi)s , 8 tam apud veteres tires consillios, quam etiam modernos maxime c5trouersis, nos dicturos polliciti sumus , icci ico ordinis ratio deinceps postia lare videtur, de ijsdem breuem aliquetia statum si ibi j cere. Quod ipsti meo facio lubentitis ac pro ptius, quod animaduerterim saepe, nec non ad nauseam usque si in expertus, doctos etiam S insignes viros , non otii min praeceptis monetalibus Mad abdita ac secreta lituus artis spectantibus que in errorem colatuendiam ac aequo animo fere ad sim ducimiis verum in ijs etiam discutiendis ac decidendis, quae ipso iure constant, communi D suffragio sunt recepta, hallucinatos, uti ex ijs quae sequentur, manifes ilia trie, apparebi . Posteaquam vero basis ac tindam enatum quaestionum istarum hodie ut pluri
m tim controuersamina partim in valore intrinseco S extrinseco monetarum cusarum , partim etiam in temporis con
tractus ac solutionis diuersitato consistit, ideo ab ijs explicandis exordium sumemus , S co sequenter ad tractationem S decisionem quaestionum p r dictarum tri situm faciem US. Quantumuis iero ex comm linit D. sententia, valore in intrinsecum supra c. 7. in liga ac pondere', hoc est, in ipsaTubstantiali qualitate, ac intensa quantitate,
244쪽
consistere recte dixerim: ignorandum tamen non est, Carol. Moliti palsim , maxime Vero quaest. 92.9ῖ. vltima C tralarium omnino, extrinsecum videlicet alorem monet artim maxime in tr in cuna ex substantialem esse, asserere atque affirmare. Cuius verba num. Maiori 696. haec
tanta Publica ait aestimatio seu valor imposititius S publicus pecuniae stricte sumpta seu monetae, noli est ipsi us bonita cxtrinseca, ut vitago putant , sed bonitas intrinseca. Patet qui aeuitis est propita, spe
citio substantiali si formalis bonitas di essentia, quae dat esse rei, qua sub lata,
publica videlicet appiobata Dircaei 'ota, necessario desinit est e pecuna a vel moneta, non foecus atque sublata folina anterit rei substantia Lautianus. g. siqiii S, T ad exhib. Molin maiorinum C r. 7 3. Noli materia vel forma naturalis ipsius corporis monetae, sed valor impolitati tis est forma Seu ubstantia monetae, in quantum videlicet moneta, quae etiam nora esl corpus Physicum, sed artificiale, is /α. in si, inquit Aristo t. libr. . Ethic., os ip
no videtur sequi, in qua dicitur. Pecuniani t non tam ex substantia rei aut metallica,quam ex ipsa quantitate, hoc ellex impositione hominis existere qtid vult etiam Aristote l. i. Pol ita cos. Vt, pecuniam ob id primo signatam uill asicrit, quo ita publico charactere impresso, ab omni onere τοῦ μ τρήωs, id est commentu- rationisi probationis libera ex certi et semust. Hinc idem Molinaeus iacto illo funda mento et si qui deni se imposititium illum
valorem nobis lim , gratia diiciplinae tantuitu, S ad euitandam omnem confusionem, extrita secum quoque n. CC X valorem dicer ac nominate non de trectet, attamen omnia eiec a quae D. Oia1lΓuniter ad intrinsecum niateria laui S substantialei e ferunt, ipse extrinseco Ua-
Iori alic Libere atque imputare, pluribus di exquisitis argviventis do tissime atq;.exactissime,quod fateri cogimur, est co-
Quot faciunt Ula qua D D passim sde quotidiano usu num orum , eundemque potius quam materiam quomodocu. que preciolam, quoties de pecunia Pro I Ite accepta agitur , in consideratione Lise debere statu ut, Panorm aliique Dua c. quanto de iureiuran. Oldrad. quaeli Io S. ad primam. collim. a. Ad te illana, a It . quaestionem, qua quaeritur utrum in aetii matione pecunia Turonens haberi do
beat respectus ad utilitatem intrinseca irv et extrinsecam , etsi multi dicet ent, intrinsecam debere haberi respecitum, probabilius tanaen videtur, si Turonens secundum communem stina S loci comluetudinem aestimentur. Ut ita fide uissorem. F. de fideiussis quae ibidem aptio
Oidrad. sequuntur. Inde etiam Molin. in fine quarition. 99 infert ita. Quanquam delitie siue plus , siue inlis alge sit, iron referat, modo publica, proba,&legri ima moneta sit. Quando igit i de publico, vel per eum penesque in .el potestas de adminili ratio Reipub. thatuitur modus minor inatem in pecunia is ne lata pedem nominant quam antea vel otii iiii elat in 1 u i eruata eadem Indicatura seu valore cxtrinseco, hocidisum curandum non esse idem explicat MOI . num r. 7o , ex sententia Fabra ad Anth. hoc nisi. C. de sol ut di pulchre nu. 8o6. in sine.
Nos autem loquimur, inquit, quandonuo)ai habent pondus inualitatem muterire ex publico compacto, io inmuni Vlun unc definitam&requisitam , Icsunt veri&legitimi numi, etiamsi te ni pote aiati quo ante publicam deminuti nem monetae non illent legitimi suntiatnen hodie ergo aeque possunt num solui, sicut tempore antiquo antiqui te gitina nunai. 1 rosequitur id 1 pluinde
an hac de re Henning Godens. consit. in
245쪽
perglor in c. quis ignorat. 32. quaest. l.&Dinc. ei j ciens. 88. distinet. In quibus locis dicitur Rubd si primo currebat fortior, postea moneta vilior, idque mand to Principis, soluendo viliorem libera
id dipsum in ter,ninis, inuidem
expressius prosecutus est Faber id. Authent. Hoc nisi.&in princi p. in Institui. quibus modiis i l. obliga ini aerit ita. Si
mecum contraxisti tempore fortis monetae, quam forte Rex mutatiit, ' pro ea fa- . cit currere aliam minu Ssortem, nunquid soluendo hanc minus fortem, liberaberis Videtur dicenduin quod non, sed de- et soluere in tali, alore, sicut erat tem - pore contractus per olim. decens. l. in lege T de Ont r. mpl. Credo, inquit,
quod si 'rinceps decreuit ultimam habe-
re pro prima cursum, quamuis in valores debilitata, qud debitor liberabitur soluendo illam, si se obligauit ad solidos
et libras , secus si ad certum genu S Ο-netae valorem. Certum est enim quodi Princeps habet potestatem in talibus. ,& ad ipsum pertinet, daret cursum&va lorem moneta per t. r. C. de sal Lmon dixi supra in prior par. cap. s. sati Saulem constituit, ex quo ordinat, quod a.denari valeant solidum,&1 o. solidi illius monetae libram , ei dat cursum pro imgitima. Addit etiam addidi. Auth. Faber. quod curia Franciae consueuit statuere S toinere, qu bd quando Rex moneta; debit i-irat, recipitur pro fortiori , sed quando fortificat quod cris o tam in Gallijs qua apud nostrates piae ulum videretur ha-ibet respectuna ad tenapus contractus Uide Guid Papae, quaestion. 493.&Specul. de solution.&OMigation. f. nunc alia, a- .l iter sentientes.&Boerium decis. 327. numer. 6. quaestionem hanc de principi jil ili potestate in utramq; partem compro bantem dicet praemissam inferat cominu
Hanc Romani, Gemini animoIinaei&Faliri, licet contra communem sententi-
am laudat atque sequitur pluribus ve-
gentibus , rationibus S adductis arginiarrentis, absolutae eruditionis Uin Iacob. Menoch. in egregio suo& prolixo consi. 49 pro Magnifico viros Iure consuli ψD. Anton Merudo Monti regalens urbis Cesenna prae isto exarato conseriapto, ubi ita inter caetera refert. Forma de substantia monetae in quantum monetaeli, non ipsa est materia, sed valor impo sititius. Et ideo quaelibet moneta, in quan tum moneta est, non deducitur in contraetum aliamve dispositionem, nisi subratione valoris tunc currentis. Et ergo magis respectu cursus quam materiae est c6siderabilis, per D D. ibidem allegat. Ab eo
inon dissentit Arr. Pinet l. ad Rubri . l. pari. de res in .vandit. num 7. cap. 3. a princ.
Dennam Alber Urunt non procul ab initio sui tradiat. de Monet cum tali m . dolamines alis hac dei oloquitur. Quod, si Princeps causa aliqua ita urgente , fomte propter bellum Sc guerram mutat Ualoremnmnetae, quod teneatur subditis suis lea occasione damnum is latum suo tempore resarcire, per Hosti era. in titu. de cens f. ex quibus in princi .d And. de I seria. in titu. quae sint regal. in prin. 9 co L
Hactenus pro propelli inentia valoris monetarum extrinseci quaedam adduxi mus, nunc etiam breuiter de intrinseco valore ex communit D. sententia non ullai roferenda sunt , ut ira utriusque specie ina cirra inuestigata ob oculos posita , quid proprie de ijsdem statuenduin lsit, commodius consequi Valeamus. Qualitatem itaque ac quantitatem nu-morunγt hoc est materiae siue aureae, sive 'argenteae preciositatem pondus atten di, ac forma Llla extrinseca siue exterioris indicatura multis partibus praestan tiore esse, attestantur Doctores omnes totus quasi naudus loquitur. t. n. in m a
s sipsis N prope rebus omnibus, quo sunt purior rs materi et i siderosioris, eos tu ris aestimatur, eodem modo Min ipsis mimis obseruatur, ut quoad puritatem simpli
246쪽
simplicitatem intrinsecae bonitatis magis magisque accedunt, eo iudical)ζlli ,ePIam sunt revera, meliores S praeliantiores hoc ipsum supra ex ijs quae cap. g. deliga S preciositate auri S argent , nec non depondere Ortin dem protulimuS, ab uinde latis elucet. tuna etiam ex ipsis iuris apertis textibiis indubitante te uinci
tur, per allegat. l. i.&2. C. de V Ct. num .po
test. libr. i. culti verba etiam supra relata, haec sunt, Solidos veteium principia inveneratione formatos, ita tradi ac sii scipi ab ementi bius ulrahentibus iubemus, ut nihil omnino refragatio lais oriatur, modo ut debiti poderis sint specie probae scituris uniuersis qui aliterra fecerint, haud leuiter in se vindici dum, quo in loco duo illa tanquam substantialia requisita iureconsultus tantummodo igam videlicet tondus sollicite
urget. Hinc etiam Imper in . . de pon- IJ de r. C. libr. o. in singulis ciuitatibus Zygo statana constit irendum ordinauit, cuius fide atqite in diis tria omnes nulla Orum species probarentur at ille exanranarentur, quem adnaod tim hoc pistim in omnibus Regnis , praecipue vero in Imperio Romano ac circi ilis omnibus ordinat una esste memini supra , facitquec. olim c. cum Canonicis ex tr. decenti b. d. c. quanto.&l. creditor . ff. de solution multaque alia loca. secundum communem DD. intellectum. At testatii ipsemet qiroque Molinaeus
non uno in loco, maxime vero num C r. 7SI.
S consequenter. Vbi inter alia pro haec parte scioquitur. Ut in caeteris omnibus non licet rem vitiosam vel deteriorem effectam soluere , ita nec pecuniam saltem notabiliter intrinsecus deteriora
Huius classis sunt Doctores illi, qui toti in eo in toccupati, ut principibus persuadeant praestares omni in necessarium vaderi, Ut ex puro put auro a P. que argento numi percutiantur, peril lis modi medium multis abusibus adremm Ο-netaria in spectantibus falsitatibus luc
curri ac sub uel iri posse, non aliter, ex illam antes, de quo puncto latius libro priori cap. i. est tractatum, quae hic non
Atque ita utriusque membri valoris videlicet intrinsect&extrinseci potestate di nudata, apparet ad pecuniarumsu stantiam de esse, utrumque eLaequo per tinere S referrendum est e. Nam litius a&legitima moneta dici posset, non sufficiet bonitas ipsius materiar natural is intrin lecae, verum etiam summopere requiritur, ut eadem iustis, perpetuis, ac quasi praeiudicatis finibus publice sit definita, certam,uniformem, ac Labilem a stimationem&cursum, usumve functi ni perpetuum recipiens, per allegat L
C. de et num . potest. i I. lib.
Hinc iuris est,qubd iuramentum in
litem denegatur, locumque habere nequeat, ubi pecunia in obligatione ira est deducta. Est enim certa timor una aestiam alio, iiij idemqtie ob nimiam inii tudinem, non cadit affectio ut deciditULpian in . numis, is dein lit iur. quae e bacauit Latur Corras in Misce l. f. cap.3. Adde Iacob. Menoch. de Arbit Iud casu. zor in princi p. facit. l. i. fide condict. triti c. in qua lege dicitur, quod pecunia numerata semper sit certa in deo actione triticari , qua alia res omnes, siue pondere, siue mensirra constent, siue ob les siue s oli sint, petuntur, peti nequeat quae etiam per Molin. quae it .92 fusius explicantur. Non ergo incommode. ex ijs, quae pre- cedrint, infertur, quod etsi intrinsecus valor in numis, quoad ipsam materiam, sit maxime Dbstantialis, tamen viritisq; bonitatis pecuniae, tam e X trinsecae qua in intrinseca quatenus proprie pecunii
dicitur iuxta d. l. 1. rationem S consi de rationem summam adhibendam fore. Quo sensu atque intellectu, extrins ca illa bonitas non inique consubstantialis vocabitur, licet ut dictum, Moli naeu S, Faber , Menochius pauci alij
247쪽
extrinsecae bonitati in hoc plus, quam intrinsecae asscribatu, omnemque niam intentionem , contra DD. communem sententiam , in eo fundent, ac muniant, de quibus tequetur fusvis infra suis lycis.
Thema Cap. II. De ratione temporis contractu, ω lutionis, secundum diuersitatem in trinseci extrinseci valoris Mo
37M MARIA. Di custas huiussitastionis maxima censetur ZIe iam viam ingredi tutissim ore. Exfacto ius oritur. Notivum pug m invenit ursingularis. Obligationem duplicem esse, Generis,
Speciei. Distinctio praemissa a doctor bin recepta. Genearis obtigatio ad quamlibet speciem applicatur. Species omnes mutuam habentfunctione rejectugeneris. Monetarum quaestiones a doctoribus obscurius explicatae ex sunt. Communio bemgmbri Dbsententia in- mendi m. Imrinseca bonitatis Regula communiter recepta. Contractus tenipus quoad bonitatem in- noesicam sit Gendtim Regula praevi ga omnis generis obligatio. nibim applicabilis Pecunia intrinsecus deteriorata, recte re fatur. Co13tructus tempus inspiciendum communi habet opurio Etiamsi ii ulla lex hoc velit dictat tamen
st elidendum hoc, de quo verisimiliter a
valoris qm fuit ter more contractus.
χρ Regula praemissae declaratio per exempla. a Bonitas pecunia extrinseca explica
a Extrinseco de valore idem quod de in trinseco iudicandum secuntam quos
a Doctores non semper stiliter cita
a Regula ct conclusio maxima prima θ
ax Declaratur quoad peciem hoc ipsium. a Florems vra species in obligatione , ita qu t eat ecies persoluendus. a Propriae prudentIa non inuriendum. a sugmentum is decremenim externucui prosit vel obsit. a Generis obligatio in valore extrinseco explicatur. ac Gn obligationegeneris per quamlibet peciem rectefit solutio. 3 Solutionis temptu in palore extrinseco notenditur.3 Illam, communem DD. sententiam esse, dicend mu3a Extrinseci valoris mutationem non cura. dam, ubi limitatio insignis .coc. maxima seqs itur. 33 alor monet grosi auctus propter det
ri orationem minuis; morum numorum, qt id dicendum. 3 Intrusio valore in limis minutis mutaro, res uva orgr giru' a movetarum extrinsecus, hoci a con Iractu lcmpus attendendum. 3I stratio in grosi cim mimis is ut n-ribus debet se recipis a Z Morr. pono dens 35 an pensae plures in cudendis minutioribus quam gro inlimis requia tur 3 Pecunia alia in obliga: rone, alia ii acuta
248쪽
3 suctoris ites DD. quoad tempus contractus solutionis alphabetuo ordine relata.
ACerrime inter D D. Iuris de viro
que contractii sin solutionis tempore dimicatur, quorum alij sectindum illud dissidentes quaestiones dis lolliendas, alij vero iuxta solutionis tempus easdem moderandas censent. Itaque laaec quaestio, ait Ioani3es Regna ud. Auiniensis de Monet non est Ioua, sed antiqua, alta, magna profunda. Et Molin. quaest. io o. in initio fatetur hane qti aestionem omnium huius materia difficiliorem argumentosiorem si , In cuius explicatione nos ita versabinaur, ut, i ad exemplum D. Imperat. ing. Cum in aliena. Institui. de re p. divis.&g. pen. Institir. Qucibus ex causi . mand non lic. mediam
viam ingredientes quam laudant&d quuntur Iure consulti ini. Siquid venditor, fide aedit edi c. l. I. 4. . si quis tamen, is Si quis caul. l. Quintus in fine. T.
de ann. leg. l. legato generaliter. F. de leg. I. l. si quis argentum in iunci p. C. de donat. l. Antiqui. f. si pars liae redit pet. l. lent. g. san. ff. dem mc pro cons. Bartol. in I. si actum. F. de actiori empl. nec non V- triuique tena poris, prout factorum species, tex quibus obligationes oriuntur. l. si ex plagis. g. in clivo ff. ad . A qui . requirere Videbuntur , rationem labentes, quod cominu ni DD. suffragio approbatum intellexerimus, modo omnino eruati non obuersetur, lubenter amplectem ui Mque sequemur.
Carolus . . Solin. hic admodum est singularis, ut me nari , quoque supra cap. I.&alibi. Nam riuantula)lijs ad tempus contractus ut plurimum respiriat, facit tamen hoc ipsum alio Leniis ac re pectu Ionge diuerso. Vbi enim Doctores je intriniec a monetarum bonitate, quae conir eius tempore obseri labatur, loquuntur,
I in extrinsecam , quae tempore contractus usu recepta erat, subintelligendam, S ad imposititium talem valorem, qui eo tempore obseruabatur in talibus recurrendum, iuxtaque eundem iudicandum esse , contendit : omnes quaestionum species passim eo nequicquana ver ad intrinsecam ipsam bonitatem referens. Hinc ita alibi Inspicitur ait Valor imposititius currens tempore dispositio . nis, siue contra Cius, siue tella menti, quia obligatio accepit suam certitudinem&limitationem jecundum quid, quale&quantum tempore dispositionis, nec expoli facio mutatur l. Rutilia,s de controempl. l. V Xorem. g. testamento, de lag-3. F. cum similibus. quae . ι ι - αοεωρ inter se diu 1 crepant.
Praesciendum ergo hic est, priusquam quid communiter hac de restatuendumst, ostendatur, aliam speciei t aliam g Ileris obligationem di inter illa duo dius crimen notabile constituendum esse. Speciei obligatio est, qua consistit iam
mine certa speciei monetae, ut si ad hunc modum ob Iigatio sit concepta, Titius tenetur Caio soluere centum that Ieros imperiales,vel aureo Sin auro, vel ducatos, vel Coronatos totidem , hae appellati Ones certa num Orum species designant. Itaque ea certarum 1 pecierum obligationes recte vocamus. Generis vero illa dicit tir, quae non in certa monetae specie, sed in nomine quantitatis in genere consiliti expeditur quando emptor forte pro in isti Zo Vel IOO. libras grossorum , monetae rabanticae, aut Flandricae quemadmodum hodierno die lyter nostros Mercatores pastarnest obuium, consuetudineque receptum.
Ita nostra lingua dicimust iideri; fundi
gros I c. vel debitor existit floreno-xum Coloniensium, vel Is bd haut rhau
terorum centum, simpliciter pronunci torum aut similiteri Quam distinctionem non neo cere bro excogitatam aut inuentam, uti memini a quibusdam mihi aliquando, nec semel
249쪽
mel ob edium, sed ita inter optimos Scriptoles, S communiterqilidem, recepta naatque usitatam , apud illos est in diibitat lim, qui eorundem doctor tim virorum
scripta , t tractatus inconsilia desii per
cum aliq tali attentione videriint&legerunt. Agnouit hanc Alb. Brun. Praesi p. i. ubi summatim materiam monetaria in , qua de se verba factu mina pollicetur nil naer. S. proseqllitur. Aliqlla Iulo, ait, exprina itur quo debeat fieri solutio in certa specie pecuniae, Si pactum teriland tim erit aliquando vero Se sexto non promittitur certa species pecuniae, sed promittitur peculata sub certo nomine nitier
sali vel collectitio, quod in certa speciet pecuniae non consiliit, SI quod applicatur ad quamuis speciem pecuniae, ut dicimus in foreno Mediolani, qui valet. 32. solidos.
Ita florenus praement Brabanticus inter Mercatores nauliis retro anni valuit,
5 adhuc valet. A Zo tu pheros Brabanticos thalleius communis sesqui talem florenum atque itastu pheros. A O Menoch in con-s l. s. num e .ls. Similiter loqttitur Brunus Limidat. 8. nume. it. Quod, inquit, intelli-gri nisi pini thoelset alia in tali specie,
qtiae non habet nomen Tornaana pecuniae, sed est nomen collectivum, quod ita determinationem habet in bona moneta, sicut in debiliori, ut sunt librae valentes. 1 o. solidos, tam fortis monetae, quam debilioris, quae ad modia in huic nostro proposito conueniunt. Vide quoque eundem parti c. 6. perfectius in fine limita. Io.&pertranscursum Thalle rus itaque
cum adiectio e Imperialis, Ioachimicus, Hollandicus, sub speciei appellatione, si
simpliciter thalle rus efferatur generi S ppellatione venit&continetur. 1 robatur deinceps per Molin numer. 7os. In litanc modum , pro negativa parte largumento ab absurdo desumpto disputantem. Non , ait quia alias non esset differentia inter obligationem ad certam speciem monetae S obligatum ad metam quantitatem in genere de qua-
uis moneta, quod est absurdum , Quia
est contra ius in d. l. Paulus, SI contra rationem is una consuetum. Et alibi Es se fatua quaestio, cum non sit moneta Iegata in certa specie monetae, sed in quantitate generica, ab omni certa specie abstracta Re sic necessario ' omnes species monetae, recipiunt functionem secundu Omnes, quod unicum sufficiat. Hoc ipsum colligitur ex conclusionibus per Dida c. Couar r. ad .vni c. c. 7 de Mut ad Monet. relatis, S Ioann. Fabri. ad 6. I. institui quibus mod. tol. ob l. aeoninum. I. C. Et Duc Gel. Cancel. con-
Haec de intrinseco de extrinseco valore monetarum , de tempore contractus&solutionis , de qtae generis ac speciei obligationibus' distin ictionibus, similibusque doctrinis volui paucis praemi tere, Ex eo quod quidam ex veteribus plures autem ex Recentioribus, haec aut omnino negligant, aut non debito modo, studio, ac diligentia ad ea aduertant. I circo ipsi semet multipliciter inuolusit, dii tersimode sentiunt, consulunt, atque decidunt. Mita in inextricabiles error a labyrinthos saepe collabuntur. Quod ipsum notati it, aliquoties no immerito taxauit atque repraehendit, perspicacis ingem de singularis eruditionis vir , licet non ab omni parte beatus, Car. Molin cuius verba hic libenter subi j cimu S. t Mulium, ait, confuse& perplexeto squuntur DD. in hac materia, dum saepe inuolutis disti itistionibus suis, non lemper aperiunt, de quo Valore, intrinseco velintrinseco singula membra distinctionum suarum intelligant. ut Henri. Bo hic. SI alij. in c. quanto de iureiur. Et alibi. Hactenus, ait, in his quaestionibus multu dubitarunt Doctores, tantoq; longiu errauerunt S intricauerunt quanto partim
falsis fundamentis inhaerendo, partim dicta aliorum perperam S praepostere ac cipiendo, partim rerum factorum circustantias negligentius expendendo,Vniuersam hanc facti magis qua iuris, ma- , 4 teriam,
250쪽
lei iam, ad certas commentitias regulas astringere conati sunt. Et quantilis Molinaeus Lati de si, Bruno,
Curti', id rado, alijsque passim doctis
horninibi is notam ista in inurere , eosq; istius facere eosdem aperta frontentiat tir, Receptam enim communibus sit Tra
gij sente tu iam impii gnat, fastidit, atqlleret; cit,stiamq; opinionem singulares id e fert atque extollit. Nostrarum a men partium es e hactenus censui inus, ne huiu&i doctrinae, confusio, de summa incertitudo, ac taedium sub oriatur S siibsequatur recepta veritatique consentanea, aequa ac benigiatori sententia neutiquam re ce
Viciendum ergo nunc est, qllae sit Communis doctorum de contractus ac solii tionis tempore, tam quoad intrinsecu, qua quoad extrinsecum Monetarum alor C, tum generis ac speciei obligationem .sententia, Hala ipsam duabus Conclusionibus maximis subsequentibus, proprie, vere ac sincere, licet ipsem et non recipiat, complexus est Car. Molin in initio qui-stionis centesiniae e vlainaae.
Conc bullo prima maXima. Omnes Veteres, ait,& Recen
tiores, me di Doctores atq; Scri
ptores uno Iohan. Fabro exce pio una Voce Vbique, siue legenado, siue repetendo, siue intracta tibiis, silue in Consilijs, tenuerunt
tenent, semper, Mindinstincte, sue debeatur pecunia in genere abstracto quantitatis, puta tot li
brae,ut peroldra. quaest 3 l. siue cerita species monetae, puta mille au rei. debere attendi exigi bonitatem intrinsecam, quae erat tempore contractus , siue cuiustamque
dispositionis. Et cum plus sit quam communis, Velut praeiudi T RE NUMARIA cata opinio, superfluum est aucto .
perfectissime in quaestione 99 nu. q.&Π's. s. quo lectore lan remitto. Pi aedicta metia inde intrinseco valore Monetarum sententiam communem pasin refert Alb Brun. maxime vero statim
ab initio prima pari. Idque ex mente multorum quos ibidem allegat, u Ianaq; conclusionem procedere affirmat lex quacunq; cati si sit debitum soluendum, siue ex contractu, siue ex testamento, siue ex Iudicis taxatione. Et licet pecunia nos in obligatione vel solutione, sed in s
lemnitate, ut cum dicimus, non valere donationem excedentem quingento aureos absque insinuatione , Venit enim&est summa taxanda secundum tempus dispositionis, per Salicet. int. Illiid C. de Sacro. Ecc. Et habes de illo in consit. Colleg. Papie perplures auctoritates statima principio. Quod ipsum Brum per i 8 dec Iarati nes ampliationes prosequitur, Et de obligatione generas, de qua forte dubitari possit, habes apud eundem declar.6.
Vitii. in Commun. Opini. i 84 per auctoria
de Et Corn. consit io9. Incip. Uis puncto principali libr. . Si post contractum, inquit, pecunias fiat deterior in bonitate intrinseca , etiam extrinseca manente, debet solui ac reddi secundum bonitate temporis contractus, non solutionis, etiaamsi nulla mora eius, qui reddit pecuniam, intercesserit. per Signor. consi. 7 . quεstio talis est Steph. Bertran. consit. lia. Visis&dih genter. col. i. lib. t. Nicol Mil. In suo Reperi. Vers Pecunia. Ant. Rub cons. II. praesupponitur. Et cons. 48 Tira qu. Ret r. lig. glosis l8.nu. 27.
Commune hanc quoq; astruit D. Gai I. 2. obf 73 Ita, inquiens, se habet communis opinio, Ut scilicet valor monetae considerandus S i Aspiciendus sit a tempore co- tractus,