Henrici Rantzovii ... de conservanda valetudine liber .... editus à Dethlevo Sylvio Holsato.

11쪽

Praete rubet dextric pars alba sinistra ess, Tis per in galea cornua bina micant. Cmiua ιnt robur Martis color alter, O alter Pacis vir fisitos nobilitate decet. lip

12쪽

mina non vlla non memoranda dies Et tamen hic medicamfecit feliciter artem,

Santu ut semonia cuspide M sim ait: Ille polum ceruice tulit, cum siderases Amphitryoniadaserre dedi se Attis.

uuid loquar amborum gemmata laude celebrem, Illustri Henricum semmate Rantet ouium 8 uem iuuat immenso patiantem vivere celo, Et stellas oculis dinumerare su. Luth Machaonia caput extulit inclutus arte, Natura sirutans omniparentis opes.

Mante noua virtute heros sic additus astru CeliserisIt semper vivitis Aeacides. Gregorius Bersmanus Professor Acad. Llapspublicus. EIUSDEM RANT ZOVII Ni m I V M. Sunt tibi cum Regum, tum publica commoda cura,

Nec tamen Aonidimi munera grata munus.

14쪽

Indidit, in summa quae tenet arce, locum. Ilaec res euoluit dubias, penitust latentes Eruit, ducem cogit habere fluam. Ouae t euentura videt, praesentia tractat, Tempore qua lapso praeteriere, tenet. Ouin etiam rerras humilemi relinquere mundum,

Et celisuperas audet adiretlagas. Scrutarii Deum, cuius de semine at Particulum mentisse putat 1sescra. V Deiis ille unum triplicisit nomine numen, Disiungi nulla quod ratione queat. Vt res de nihilo quondam produxerit omnes, Et miris seruet contineati modis.

Vti repurgatos et o dignei ur Olympo, ut os ua culpastygisfecerat esse reos.

Talia diuino meditatur acumine, qua DPraeterea longum cuncta referre foret. At nisi sit corpus bene sanum, cuius in arce

Clauditur, officiism non satis ipsascit. 1 c quasi de 'ecida semper circim 'icit alta Ne capiat, vel agat quicquid obest poteIt. Et si quid vitifcaossa quacunq subortum eIi,

IIo amolliri qualibet arte udet. Iunc etiam corpi sitsi a maiore tueri Cernimus, ingenio qui meliore valent.

15쪽

AD LECTOREM.

Ouini decet, ut numen celeste colatur honore, Ducere, disii repetat, qui dedit, ipse Deus: Nos quoi sollicitasas ei defendere cura, Ne temere mortis praecipitare viam. Haec animo voluens, vir factis clarus se ortu Rautet ouitu, praesens hoc sibiscripsit opus. Non satis II visum res re relinquere nomen iuri certent meritis amplificare suis. Aut terris opibu31 suos extollere natos, Attribuit larga quos bonitate Deus. Se quo' accinclo voluit praescribere libro, 'Incolumem vitam qua ratione parent. Nam magis accendunt, animisa tenacia larent,

uuae pater aut senior iussa relinquit auus. Hunc tu priuatum quamuis congesserat usum. Non tamen, visa publicio, ipse vetat. Nam bonus, quacun I. pote i pro de se laborat, Omnibus O praestat commoda multa lubens. Ergo illiseros, quos virtus rara meretur, Et faustos optes, lector amice, dies. Ato hoc sincero, doctoq; fuare labore,

C Hyli curasanior esse queas.

16쪽

eri Praefatio Henrici Rantro iiij ad filios. Caussae corruptionis laestructionis corporum

humanorum.

Praecepta generalia conseruandae sanitatis. Praecepta specialia conseruandae sanitatis. De Aere. De Aqua. De igne. De cibo. De potu. De motu siue exercitationibus eorporis.1 De quiete ε otio. ii De somno. De vigilia. ia De excretione in genere et De sectione Venae.1 De cucurbitulis.1 De hirudinibus. I De purgationibus4 clysteribus..18 Devomitu. I De urinae excretione. 1 Desidore. xi e balneis.1 De Venere. α De inedia. 2 De retentione.

a s De perturbationibus seu affectibus animi. ad Praecepta quaeda de dista singulis die b. servada. De diaeta singulis septimanis instituenda. 1 8 De diaeta singulis mensibus seruanda. 29 De quatuor anni temporibus. a De Vere. 3I. De

17쪽

I De aestate. 31 De Autumno. 33 De byeme. 34 De anno in genere. 3 De annis climactericis. 30 eratione victus in itineribus& prosectioni. bus probe instituenda. 7 Praecepta contra iniuriam frigoris & remedium ad curandana ambustionem. 3 Descriptiones medicamentorum quorundam ad vulnera externa curanda utilium. 39 Praecepta contra calorem Itim. 4 o Praecepta contra famem. i De nausea marina. 1 De haustu aquarum. 43 De eruptione sanguinis ex naribus. A Praecepta aduersus alui fluxum. 4 Contra ardorem stomachi. 46 Contra arefactionem linguae, quae dicitur vulgariter Brunella. De ebrietate. 43 Descriptiones nonnullorum medicamelorum& antidotorum contra venena. 9 Depelle.

o Descriptio stibiis raeparat in de eius vi.

Di Antidotus Saxonica contra venenum. et Antidotus Nicomedis regis contra venena. 1 3 Medicamentum Christiani i ii regis Daniae contra morbum caducum.

syrupus S. Ambrosij. Capitulum primum Corneli Celsi, quemadmodum fanos agere conueniat. Conclusio. Paci φ

18쪽

VM ab immenso S aeterno Deo filis

terrae plantarum, arborum, cunctorum o animantium taeterorum mundi corporum in usum humanum conditorum, o ius homo ad diuinae maiestatis imaginem ex terra sit factus , ita ut ex animi compore constet, maxime Minprimis toti humano generi in eo laborandum esse censeo, primum ut anima,postquam una cum corpore deliinatum cursum peregerit, eo , unde digressa esst, redeat. Deinde, ut corpus animae domicilium in hoc vitae curriculo quam diutissime cum ipsa fanum ac integrum conscruetur. Quibus vero rationit, efficiatur, ut anima emen so decurso in huius vitae sis acto, ad beatam immortastatem, hoc es , ad Deum ipsi na, unde digressa est , reuertatur , id sacrae sterae abunde cluculenter tradunt. Quapropteri filii, vos sedulo moneo S hortor, sacro relligionis studio ardenter incumbentes , doetrinae coelectis funda

menta intimis animi sensibus diligenter penitus percipiatis, ut vobis ex huius vitae quadana quasi peregrinatione atque hospi-

19쪽

hospitio euocatis ad perpetuum Dei eangelorum, omnium P sanctorum commercium concedere liceat. Quo pacto autem fragile corpus nostrum diu incolume S sanum conseruetur,et caduca nostra vita, virium c imbecillitas aliquant spe sustentetur, per breuibus nonnullis praeceptis, hunc in sum ex diuersorum medicorum libris conscriptis, atque incertu in ordinem digestis docebo. Sed ne forte arrogantiae ingeni insimuler, ingenue fateor, me multis in locis integras medicorum sententias transtulisse, vestra potissimum caussa hunc laborem cobligendi suscepisse, quod non meminerim, hanc rem tam compendiose ab aliis tractatam esse, excepto uno Cornelio Celso, qui in primo de re medica libro praecepta longe utiliis ima de sanitate tuenda, mira

breuitate complexus est. Ut autem huiusmodi breuitatem eo commodius praestem, nuda saltem praecepta aetati vestrae maxime congruentia fusioribus interim caussis rationi b. physicis omissis, vobis ob oculos ponam. Nolite vos haec aspernari, sed tanquam vobis a me ex paterna beneuolentia totas e citione relicta cupide suscipite, studiose ii amplectimini. Q nenim dubito, si secundum has praescripta

20쪽

obseruationes vivendi ordine ali rationem instituetis, quin magna ad vitam

commodius traducendam inde sit ad vos redundatura utilitas. Quod ad me sane attinet, fateor me ex his praeceptis hanc percepisse utilitatem, ut quamuis in iuuenillibus annis paterno ac ferc haereditarioasthmatis morbo obnoxius fuerim, nunc tamen sit eo sim liberatus, ut valc tudine satis commoda utar, quam Deu Opt. Max pro diuinae benignitatis sit ae arbitrio ac placito mihi diuturnam conseruare ac propagare clementer dignetur. Vt autem propius ad rem ipsam accedam, paucis ordine praecipuas recensebo caussas destructionis: corruntionis corporii nostrorum , quibus cum humana natura conflictatur. Deinde ea, quorum legiti mo,su in corporibus nostris sanitas retinetur, exponam. Postea praecepta de vitae ratione singulis diebus, septimanis, mensibus, singulisq; anni temporibus seruanda, deque annQrum etiam climacitet 1cOrum obseruatione instituenda pauca subiiciam. In fine quaedam de salubri victus

ratione in itineribus habenda, nonnullorum item antidotorum de medicamento rum singularem contra venena vim habentium descriptiones subiungam.