Elementa chemiae universae et medicae ... : Ex lingua germanica in latinam versa

111쪽

tur nitrum & Vitriolum ferri calcinatum ae quo pondere; immittuntur in retortam vitream loricatam , aut in terream, ct Proceditur uti antea , nisi quod ignis sit paulo intensior. Ob tinebitur iterum spiritus nitri fumans , ct inretorta sullas lixivae, o do sive calce ferri rubro inquinatus. Propter majorem affinitatem acidi sulphurici cum lixiva, tam vitriolum quam nitrum resolvitur. Acidum sulphvricum copulatur cum liXiva, acidum nitricum ut gas expellitur, & ferrum, quale latebat in vitriolo, ceu o dum in retorta manet; tunc vulgo nuncupatum Colcothar vitrioli, ad poliendam aciem Sc. Ustatum. S. I 68. Nec minus silica, alumina , ct praeprimis argilla sic nitrum resolvunt. Ex misitis unamiti parte & duabus argillae exsiccatae inque puli erem redactae, in retorta terrea igne valido deletillatis , etiam spiritus nitri fumans transgreditur in ericipulum; ct in retorta superest massa semivitrificata, qUae ex conjunctione argillae cum lixiva caustica exoritur, tum etiam saepe tantillum sui satis lixivae. Theoria hujus processus adhucdum obscura est, &opiniones Chemico tum diversae. Alii resolu-

112쪽

tionem nitri adscribunt acido sulphurico in argillis latitanti; alii majore cum Verisii uilitudine illam explicant per affinitatem argillae cunae lixiva, in hac caloris temperatura obortam

S. I 69. Acidum nitri fumans , a quae infusum , calorem notabilem producit, simulque copi Osos Vapores rubros emittit, qui in apparatu Pneumatico super aqua excepti dant Gas m- ofum. Qui remanet liquor , virescit, ad effusam novam aquam caerulescit, ct tandem decolor eVadit. Tunc Vulg' notus est sub titulo Aquin fortis, Verum acidum nitricum.

. ' S. 17o.

Ubi maxima in copia aqua sortis paratur Venalis, ambae ultimae methodi in usu sunt, ita tamen ut jam in excipulum aqua Prius immittatur tanta, quae sufficiat diluendo satis acido nitroso. Hoc minus diluvim Aqua fortis duplicata Vocari solet.. S.

113쪽

Omnia haec nitri acida, imprimis prioribus duabus methodis obtenta, semper quiddam acidi sulphurici ct forte muriatici vehunt; a quo ut PurgCntur, moris essi, per destillationem a novo nitro illa abstrahere. At experientia docuit, hunc depurandi modum exspectationi haud plene respondere, sed sem- per de acido sulphurico una aliquid adscen

dere o

Sequente methodo ab acido sulphurico liberatur exactissime. In calefactum acidum nitricum injicitur granulum assiqnti purisLimi: unde ilico turbatur, lacteidit, ct lente pulvi sculum album deponit. Dum acidum ad lim-pitudinem rediit, alterum additur argenti gra Hulum, atque sic pergitur , donec ultimum injectum granulum haud ultra acidum turbet. Aus solutio argenti, cum purissimo acido ni-ιlico jam parata, guttatim ct per vices instili tur in depurandum acidum , donec cesset prε2cipitatio. Argento major esset affinitas cum acido sulphurico ct cum acido muriatico quam Cum Acido nitrico, formatque cum iisdem sale S

114쪽

les medios non solubiles. Quamdiu igitur vel minimum alterutrius illius acidi in acido nitrico supererit , tam diu pulvis hic albus, . sive sal hic medius, formabitur, & excutietur. Tandem effundatur acidum a pulVere praecipitato, habebitur Aqua fortis Aria ciρι- tata , qua monetarii utuntur pro separatione auri ab argento. In usum Vero chemicum adhuc lenta destillatione a contento argenti nitrate liberari oportet, quar quidem ad siccitatem usque protrahenda non est, sed inhibenda , dum tantillum liquidum in retorta snperfles conspicitur , ne cum ultimis guttis Aliquid una de argenti nitrate in eXcipulum abripiatur.

Nix & glacies a spiritu nitri fumanteocos funduntur cum temperatura quam maxim imminuta. Acidum nitricum m statu puro forma solida nunquam visum est ; aqua sortis autem, cujus specifica graVitas erat 4I8, ad gradus thermometri Fahrenheltiani solidata in i glaciem fuit.

115쪽

Fere cum Omnibus oleis aethereis, una guinosis & em reumaticis spiritus nitri sumans conjungitur in tenacem subresnosam massam, quae magis minusve odorem moschi spirat. Haec conjunctio ut plurimum fit cum impetu , cum evolutione gas nitrosi, ct cum tanto calore, ut saepe momento, imprimis cum oleis aethereis aqua graVioribus, inflammatio oriatur. cum Olet2 em reumatis ex

lignis gravioribus, exempli causa, ex ligno guajaci, massa attollitur porosa S levissima; Eungus philosophicus dicta. Omnes liae inflammationes melius sticcedere Videntur, linitri spiritus quiddam acidi sulphurici immi lium habet.

Quando acidum nitricum agit in mei alla, semper generatur gas nitrosum ς nam acidum nitricum hic partim resolvit ir, cujuS OXY- genium copulatur cum metallis, facitque O da metallica, quae aut in superstite acido niatrico solvontur, aut praecipitata cadunt ad

116쪽

rutro sum; quod itaque verum os dum est bλ- seos acidi nitrici.

Eadem acidi nitrici resolutio locum habet, quando qualescunque bases acidificabiles,eX quocunque naturae regno, tractRntur cum acido nitrico. Semper magna ga S nitrosi copia extricatur, ct bases illae cum o Xygenio nova acida Vel saltem Ouda componunt.

S. III. Ρroprietates gas nitrosi, prioribus operationibus obtenti , sunt: 1. Specifica ejus gravita& ad aerem atmosphaericum est I, 195 : 1ΟOo. Pollex cubicus pendit O,5469o unius grani. Ad respirationem animalium & ad combustionem aliorum corporum valet nihil. Ab aqua non solvitur ; nec ullum acidi dat indicium. u. Si pars una gas nitrosi miscetur cum quatuor partibus gas O genii, vapores oriuntur rubri; quia radices utriusque gas sese conjungunt in acidum ni rosula', quas calori cum

117쪽

superfluum, ut calor sensibilis , deserit. Si fit

haec operatio supra mercurium, in hujus superficie recens natum acidum nitrosum sub forma gas acidi nitros manet ; si Vero supra aquam instituitur, ilico ab hac absorbetur. S. 178. Cum gas aZoticum cum gas nitroso connubium non ineat , quin etiam in prioribus Operationibusci si cum gas o genio mistum est, superstes maneat, optimo cum succestu celeberrimus Priem gas nitroso usus est , ad examinandam proportionatam gas O genii copiam in aere atmosphaerico. Scilicet supra aquam miscentur gas nitrosum S aeratmosphaericus aequali portione, & volumen magis m1nusve imminutum horum gas dabit scalam proportionatam bonitatis aeris atmosphaerici examinati. Ut autem exprimentorum exitus ct sequelae sibi respondeant, oportet hoc examen institui proprio ct a celeberrimo Fontana excogitato inistrumento , dicto propterea Eudiometro, Tonsolano, ct traco

intione singulari semperque sibi simillima. in

118쪽

f. II Acidum nitricum constat igitisr ex baligas nitrosi S ex o genio, & quidem secundum celeberrimum Lavoister constant Ioo Partes acidi nitrici ex 64 partibus baseos gas nitros & ex 36 partibus o genii. Sed est sti m vel ipsa illa basis gas nitrosi Oxydum , Compositum ex ovgenio & ex bali Propria , quae

agotum est. Sequentia experimenta rem demonstrabunt. S. 18O.

Misceantur, ratione Voluminis , 7 partes gas o genii cum A partibus gas agotici supra aquam in tubo Vitreo , ct introducatur continuus torrens scintillarum electricarum. Post aliquod tempus observabimus, ae res sive gas imminui, & tandem, sic pergendo, in totum evanescere S ab aqua absorberi. Examinatam tunc hanc aquam deprehendemus continere acidum nitricum. Bases itaque illorum gas conjunxerunt sese , formaruntque acidum nitricum

119쪽

S. Ι 8 L. Immergatur in gas nitrosum , vast inclusum, aut pyrophorus aut sulphuretum alca limam, gas successive imminuetur, & supermanebit tandem purum gas AZOticum, O Xygenium gas nitro si hic copulatur cum corpore inflammabili, ct gas agoticum solum liberum-

que post se linquit.

s. 182. . Ex duobus his experimentis principibus, pluribusque ex aliis magis compositis elucet evidenter, acidum nitricum pro radice habere aZOtum , quod ex o genii connubio acidum est effectum. Quantum ex Cavendi .hianis &'Lavolsierianis tentaminibus videre est, faciunt, uo partes agoti copulatae cum

g partibus o genii basin gas nitrosi: quibus si superaddas 36 partes o genii. habebis acidum nitricum, & in proportionibus intermediis acidum nitrosum.

l. 183, Acquisitus ex processibus nostris sumans nitri spiritus est Acidiam nitrosum ; quod in

120쪽

Vase vitreo calefactum, donec nullos ultra V pores rubros spargat , fit Acidum nitricum Eodem plane modo, dum acidum nitri fumans cum aqua miscetur, gas nitrosum eX- pellitur, & dilutum quidem acidum habetur , t perfectum sivς nitricum. S. I 84

Ex cognitis his acidi uitrici principiis fa cile nunc intelligimus :I. Quo possit pacto acidum nitricum cum in atmosphaera, tum in casibus c*. I 53 . I 54. S i55J allatis, enasci. Nempe ubicunquo magna: copia gas agolici per atmosphaeram e fidissus a , acidum nitricum produci potest, si quidem adjuncta, ad conjunctionem chemicam BZOti eum Ovgenio necessaria, partim hucusque incognita, concurrant. a. Cur S. 163. , quando nitrum aeqUeλc ejus acidum solo igne resolvuntur, educta sint gas oxvgenium S gas Azoticum,