De Cartesianae philosophiae efficacia in mutanda artis medicae indole ...

31쪽

gisque ad huc rares eri autumavit, C ARTESIUS, Ut tandem in naturam spirituum vitalium et animalium transuat, soliti toros autem ipsius particulas secerni per colatoria et vel nutriro GOTΡuS Vel excerni, vel etiam in venas ipsas

imi arteriis cohaerentes trausire, ut itaque

Vera circulatio sanguinis in corpore hum nostabiliatur a6 . Inter primos Itaque circuli Harvaean i

propugnatores summam gloriam meruit CAR.' LSIVS , quod cum nuper jam uberius mose

stratum sit, sicco pede a me transeundum Osidvidetur ρ7b. Inficias nomo ibit, inguntosas has a CAR TR sio effictas hypotheses suo praeprimiS tem pore duinmi momonti fuisso alique egregium usum praestare .debuisse, cum qualitatibUS Oc cultis innutriti modici, qui ipsum praecesse rant, nihil fero contulorint ad spodialem furi uti orium corporis explicationem, sed in ortia contemtu digna substiterint in ad la mendis hypo

32쪽

thypothosithus, quae formam solam complectebantur, neque ullo modo in materiei diversita- , forma et figura versabantur. CARTEs II ita. que doctrina id effectum est, ut et mathematica et mechanica dogmata propius ad pK3siologiam applicata, etiam micro scopiis confir

DAM I aliorumque inquisitiones in tauram et

formam globulorum anguinis aliorumque humorum, in salium, . qui sanguinem Consti- tuunt, indolem et figuram, CARTE SI I potissi

mum philosophia productae sunt.

Ouodsi autem sine ullo partium studio hanc physiologiam consideraverimus, nil

apertius atque manifestius est, quam praeciapitans atque praepostera indoleS ejusmodi explicationum, quarum praemisia adserta nondum satis constabant, cum ex iis jam varia concludebantur. Hi no etiam, qui CARTE-si UM sequebantur, neglecto observationum studio, ipsius hypothesibus solis inhaerebant,atoue de motu, figura, sorma et mixtione particularum salinarum et Oleolarum ea pio- tule-

33쪽

tulerunt, quae nonni si figmenta ingenii reputanda sunt. Sylvicinia, imo Jatrom cithematiocischola praeteriti seculi EX Cartesii dogmati bus plurimum hau fit, ad confirmanda sua dog

mata.

Vieissitudines artis nostrae, ex hoc systemate

manantes. I .

Cum C ARTES Ius jam ianno 1616Bredae, et postea i629 juxta Deventriam diutius com moratus fuisset, in Batavia quoque primos ac quisivit amicos novum ipsius systema. Horum primos sero ordines duxit Henrictis RENERI Us, philosophiae professor De ventriensis, cujus di ipulus fuit Henricus REGIUS, qui ab anno 1638 inde medicinam Ultraiecti profitebatur i6 9. . Acerrimus hic atque incautissimus novae philosophiae propugnatoreo ardore progressus est, ut nec Cartesio ipsi amplius placero potuerit.. Exstant enim variae epistolae ad Regium, quibus Cartesus novo amico indignatur , ipsumque arguit in

34쪽

- IN

oxorta usi clesultorii hominiS apostalia: publice Onim anno 1645 systemati Cartesiano renuntiavit REGI Ustore missiuSque postea disputare coepit. Ipsius enim intemperantia lux-gia sexcitaverat aCerrima theologorum Batavorum, praesertim Gisberra voOTII, scholasti ei professoris in lacademia. Ultrajectina Marti ni sc MooCΠΙΙ, .professoriS Groeningon sis, ustobi RE1 II et JaCObi TRIGLIANDRI, professorum Lugdunensium, Friderici si AN NEM 1 et aliorumque ejuS farinae, qui non RE-G1UM solum, sed j et ipsum: CARTES DIMblasphemiae et atheis mi acCusaveruti L. - . Nihilominus plurimis tamen arrisit nova

philosophia viris ; qui jugi scholastici pertaesi

Eoonoo, Chrsoρώθ ο WITTICHIo, Libertor ROMON DO, aliisque professoribus Lugdunensibus et Lovaniensibus.

35쪽

In Gallia adoptarunt methodum Cartes a- nam Claudius CLERs rLERI Us quem ludificabatur MOLERI Us ; Iracobus RoALTI Us, maxime vero Petrias MICHONUS, abbaS BouRD E LOATI Us, qui anno 1648. academiam stabilivit, itiqua viri docti Cartesianum stabilire et Galenicum systema evertere conabantur. Huic societati praefuit Bourdelotius ad mortem usque, quae 1685 contigit. Edita sunt opera societatis, titulo: si Conversations dΡ P academis dΡΜr. si Boiardeloi, rθcuellites par te Sr. Stillois. ia is Ρaris i 6 5. In his quidem physiologia Cartesiana et pathologia, quae a sola globulorum

et corpusculoi una figura et forma desumebatur, accurate ad artem medicam applicata et experimentis variis confirmata ruit.

25. Non multo post Beniaminus Nan a Rox K I UYsEN, medicus Sylvae. Ducis, Cartes an a corpuscula et poros cum oeconomia animali congruos reddere conatus est. Spirituum particulas variis formis et liguris excogitavit, ut passiones inde et morbos exponeret, variisque morbis mederi disceret a9 .

36쪽

Cornelius quoque Van BONTEROE, Cui DLCKERo proprie nomen, Sylvii discipulus, chemiam Sylvii cum Cartesianis principiis congruam recidere studuit. Germaniam postea adiens, professor Francolarii ad Viadrum et archiater Electoris Branderiburgici creatur, doctrinam de acido lympham coagulante et de figuris humorum et particularum solidarum confidenter protulit atque per totam Geraria- .niam divulgavit. MorbOS omnes derivavit ex acidi cum humoribuS reliquis Connubio, quo oriantur infarctus, et sagura particularum mutetur. Succum nerveum spiritibus animalibus substituit, quem salina princi pia aqua soluta Continere Contendit. Hino potus tepidos, theae infusum praeprimis, praedicavit tanquam xemedium universale contra Omnes morboS. Metu venaesectionis et purgantium remediorum. Clarus, solis absorbentibus confisus est, ipse quoque huic methodo mortem debuit, cum lapsus ab alto venam secare nollet zo .

37쪽

IIuic successit Stel/haΠI S BLANKAART medicus Amst et clam eri sis, qui Cartesianum systeina indefesso studio cum arte medica Conjungere conatus est. In libro cui titulus: si Dei, Kartesiaanio Academie, oste Instituti e dero Medic Vne , - volgens de Muining van deuis Heer Cartesius gehou t Amst elu. 8. 1691. Cartesii dogmata ad totum artis nostrae ambitum applicare studet. Chylum in sanguinem mutari, ope fermentationis, quam Calor producat, qui iterum a fermentatione excitetur. Se enim scire, quod salis tartari solutio diuturna fermentatione in rubrum liquorem Versa sit. Existentia in fluidi nervet ejusque se

Cretionem ex variis observationibus, praesertim ex stupore, qui compressos nervos sequitur, ex turgore nervorum ligatorum, eri impulsu magnae sanguinis copiae versus encephalum efficere conatur 3I . Nec J3mpham aliud quid esse, quam fluidum nerVerim recurrens. Ex inflatione musculorum ab hoc sui do ner-veo motum muSculorum et turgore in e X ponit.

Alcalinas particulas sibi fingit solidas, parallelepipedeas poris variis perforatas; aCidaSVero acutas, subitharas, quas, more Cartesi, etiam iconibus illustrat. Ouodsi acidum ni-

C a nata

38쪽

mia copia sn corpus ingeratur, acidas particulas penetrare in porOS alcatinorum corpusculorum, eaque ratione oriri solidiores, orassiores et indomabiles humores: hunc esse fontem omnium morborum Sa). Hinc attenuantium, diluentium, inepte compositoriam sar- Taginem commendat contra plurimos morbos et Praesertim vero ea, quae sales acidos neutroS reddere valeant

Similem plane viam ingressus est Hesiden- trykus O VERRAM P, Cou Ordiensis, medicus Harlingensis, qui in novis sic dictis fundamentis medicinao et chirurgia o 33 praeter alia dogmata a Cartesio mutuo accepta doctrinam ipsus de obstructione vasorum, tanquam Vera caussa inflammationis, qua a termentatione impedita et acidi praedominio oriatur, protulit. Digestionem a sola fermentatione Congrua humorum variorum digestioni inservientium, et ab eadem fermentatione calorem in

natum deduxit.

Praeter soNTEROSUM in Germania insigne decus Cartesianae medicinae suit Jο. Jac. WALDSCHMIDI Us, qui medicinam Marburgi

39쪽

ad annum 1684 usque profitebatur. Acerrimus hic defensor novi systematis inde putavit artem nostram decrevisse magis quam increvi se, quod medidi philosophiae verae ignari insensibilia non curaverint, sed id tantum respexerint, quod sub sensus cadat. Unde etiam medicamenta ea, quae sensibiles evacuant humores, in usunt Venisse, eXemplo purgantium, quae noxarum multo pluS quain emolume titi producunt. Diaphoretica saltem his purgantibus longe esse praeferenda, quae heterogeneum sanguini confusum expellant et vitalem mixtionem potenter restitu aut. Praeter mixtionem nullam peculiarem vim vitalem statuit, cum in rebuS Corporeis praeter e Xtensionem et modos nihil sit 3 Sic 'etiam doctrinam Cartesii de officio et variis motibus glan. dulae pinealis. liberrime protulit as).

Pertinent denique ad eos, qui mascule in castris Carte si arma gesserunt Thctodorus unuCRAANEN, BONTE KOLI successor in aula

Brandelaburgica, a ). ys. Abrahconus GEHE. MA, qui quoque Berotini praXiii exercuit

40쪽

4 ,1 o5. a ), Gualfhorus CHAR LETON, Archiater regis Britanniae 38 , Michael EΥΥ-MuLLERUS, professor Lipsiensis 39), JO. Do- LAEUS, professor Heidelbergensis o , cum multis aliis, quos vero singulos recensere et temporis penuria et limitum angustia mihi concessorum prohibent.

Ut itaque brevibus summam vicissitudionum complectantur, quae ex Cartesiano systemate ars Hostra passa est, hae fere sunt: a. Observationum studium penitus neglectum, cum non iis inhaererent Cartesiani, quae sensibus perceperant, sed quae imaginatio do-

Cia erat.

b. Commentorum effingendorum ardor, quibus nulla exportentia substrata erat, quae ex hypotheliu in Cartesianarum mutatione oriebantur. c Matheseos conjunctio Cum medicina, ut haec ad certitudinem non empiricam, sed mathematicam oveheretur Adsertai tamen ratiociniis deducta cum stabilia non essent,

aedificium perbellum facile totum quantum