장음표시 사용
21쪽
tus bono oculo observavi: duodecim per horas nihil contractionis vidi, pedunCulum C rCCOP-taculo sumpsi, stamina tetigi, sed immobilia et insensibilia reperi; in aquam ramum non Pedian culum immersi, sed flaccidus fuit flos, deliques Centiaque apparuerunt nectaria.
Mihi objici potest, idem hic obtinuisse quod
sit, si argentum ne tum Zinco et nervo sciatico una apponas et ibi relinquas, irritabilitatem per lentos gradus minui, et tandem eXhauriri; sed etiam vibrationes patent, quod, Certus sum, in eXperimento meo non loCum habuit; praeterea, mihi dubium esst utrum eadem analogia pro ambobus valeat. Berberis in re CeptaCulo aere atmospherico repleto, eXpositus per duodecim horas, nihil sensibilitatis amisit.
Exp. VII.-Nunc prodes ut berberidem cum mimosa in Comparationem afferam ; mimo μ ramulo in receptaculum ColloCato, omnibusque foliis expassis, camphoram dedi hora non a B et A.
22쪽
A. M.; ad quartam P. M. omnia ut antea ;tum soli eaeposui hora sexta, nihil adhuc
mutatum ;-nona Vero omnia foliola contracta inveni.-Secunda die, nona A. M. Clausa; tertia P. Μ. idem ; undecima, idem ad Umbram interdiu collocatum erat re CepinCulum.-Tertia die, septima hora Α. Μ. foliola Ut antea perstabant, sed petiolus partialis, vel axis quo inseruntuΠ foliola arcuabatur, media parte deorsum depressa a receptaculo aeri eX posui; prima hora P. M. idem ; quarta idem ; undecuma, idem, etsi solis per multas horas Calorem TeCeperat.-Quarta die, foliola introrsum juxta longitudinem involvebantur, eadem aXiS CUr-Vatura perstabat et parvo in gradu in foliolis observabatur rigiditas tanta erat, ut validae agitationi resisterent et petioli et foliola; tertia hora Ρ. Μ. gradatim fatiscebat.
Sed hic observare lubeat, hanc Curvaturam spasmo nihil simile habere, utpote in Contraria directione longitudinali transversa lique asiacie bantur
23쪽
bantur foliola; hoc nihil irritabilitatis, puto, habet, nam mimosa si moveat ad articulos motum edit; imo equidem, Cur contractio tantum temporis permaneat, haud clare videor morbidus erat effectus a structura peculiari pendens; proXima Causa prorsus me fugit. Certum nihilominus est, camphoram in berberidem et mimosam, rigiditatem et insensibilitatem inducere, sed nullo modo in alias similiter
agit; ergo, aliquid sui generis in mimosa et berberide eXistit. Exp. VIII. Pedunculum berberidis duobus
nullus motus ciebatur ; stamina aCu tacta, sensibilia evaserunt.
Idem cum mimo O institui; per quinque dies in receptaculo habui; nulla inde alteratio: venpere et mane alternatim clausa et aperta vidi selia,
24쪽
folia, dein a receptaculo adempta per multos dies viguit. Nonne ab his eXperimentis comprobatur,
Camphoram, aCidum nitrosum, ammoniacum
et mos Chum haud eodem modo in vegetabilia agere, quod tamen ab auctoribus assertum fuit Θet saepe perlegi, animalia et vegetabilia irritabilia pariter a stimulis assici, tamen nobis patetmoschum valde animal assicere, quod CUm CX- perimento nostro nequaqUam COnVenit. In hac sectione non de discrimine inter animalia et vegetabilia agitur, sed tantum de effectibus specificis stimulorum ad plantas admo
La p. IX. Pedunculo herberidis in receptaculo Collocato, paululum aetheris miriolici instilla-
Vi, dein obturavi ; post 1 5 ad pistillum
moVerunt stamina, nullus postea motus Cieba-
25쪽
minutum jamjam clauserunt foliola, quinque minutis temporis ad aera frustra eXposui, sed nigra evasit et modo periit. Quae cum ita sint, in animo OCCurrit causas mechaniCas parvam in Contractionibus partem habere : a sequenti tentamine clarius hoc Vi-
Exp. XI. Pedunculum berberidis in receptaculo aCCommodavi, limpidam aquam ope syringis ad vasis latus direXi, ad Collum usque im- .plevi; staminibus nihil obstaculi fuit, multis in diebus per Contractiones ut antea iVerunt; aqua receptaCulum eodem apparatu orbaVi, neqUaquam berberis in tali medio ullam alterationem subierat.
Objici potest, quoddam gas e fundo florum emissum motui staminum ansam praebere, sed
26쪽
num cujuslibet generis a floribus emissio comprobata fuerit, dubito.
Sequens eXperimentum evidentiae latam aperit viam.
p. XII. Nona Julii mensis die A. M. duas digitationes miniosae in receptaculum Col-lOCAVi, Cauteque ut antea limpida aqua hoc replevi et quo minus Causis me Chanicis asticetarentur omnino obsteti: foliola e Xpassa erant cum parabatur apparatus : nihil ad quartam Ρ. M. CVenerat, et resera quid expectandum foret 8 tunc soli exposui; sexta P. Μ. expansio tota erat; undecima, incepit Contractio. Decima die, noctu tota et generalis contractio ; tertia P. Μ. iterum et sine solis influentia, eXpansio; septima, partialis Contractio incepit ; undecima, totam vidi; interdiu rursus eXpanderunt; ad Vesperem, aquam eduXi, et foliola perhumida in vase reliqui. Duodecima die, septima
27쪽
idem; seXta, ad claudendum prona foliola ; decima, perficitur opus. Decima tertia die, eX- pansio pariter observabatur, regulares postea fuerunt motus per deCem dies. Objicietur forsan, solem potissimam fuisse causam dilatationis primo die; si ita sit, cur noctu contractio fuerit, haud video ; dein, quare iterum eXpanderuntne folia secunda die, dum ad umbram collocata P Estne causa mechanica pro causa irritabilitatis in hoc eXperimento habenda ξ haud tangebatur planta per multos
dies, et aeri eXterno ne Vel minimus ingressus in receptaCUlo Crat.
Ultima pars eXperimenti mihi comprobare videtur, aquam vel humiditatem foliolis adhaerentem, nullo modo irritabilitatem impedire, quod multi antea putaveriant. Si conclusionem ex eXperimentis nostris prodere liceat, haud certe eorum opinioni favebit,
28쪽
qui causas mechanicas pro proxima in irritabili late plantarum habent: eX his quoque obvium
est. stimulos haud in plantis omnibus eodem modo agere, quin etiam et eumdem stimulum saepe sensibiles plantas multifariam assicere hoC pro certo mihi sumendum esse videtur, plerasque generales leges de oeconomia vegetabili huc usque institutas, phantasiae necnon imaginationis, potius quam eXperimenti et observationis opus esse. Sed de his deinceps dicam.
DE OXYGENIO, TAΜQUAΜ IRRITABILITATIS PROX ΜA CAUSA, CONSIDERATO.
NUNC ad novam opinionem transeo, quae apud neoteriCos ingenio micat, tametsi in elucidanda
re, saltem levem praestet Operam. Phaenomena
29쪽
Phaenomena irritabilitatis in animalibus et vegetabilibus o genii praesentiae assignant: De his tantum est mihi res. OV enium dicunt)noctu absorbetur, interdiu in calidis regionibus a solaribus radiis eXtricatur, evasionis tempore movent partes sensibiles, hinc sit assimilatio, color, resina abhinc quoque formantur. In multis tamen OVIenium majorem Cum planta, quam Cum
solis radiis assinitatem habet; idcirco haud fugax est; inde haud sensibiles sunt plantae, et quibusdam in casibus, in obscuritate, eXempli gratia, pallidum colorem eXhibent V Innumeris et omnigenis factis innituntur Germani hujus opinionis Conditores, huic Certe faustissimis, infausta vero argumenta prudenter proCul habent ; ingeniosa theoria, valde vero inconsistentia eminet. Estne quaedam proportio inter OUPenium quod evaserit, et plantae irritabilitatem p Hoc certe obsCurum dant. Haud inficias ibo ου- enium in oeconomia Vegetabili maXimam piae-
30쪽
stare operam, sed quidnam sit illius opus, hoc valde ignoramus ; quamobrem in explicandis phaenomenis Cauto pede gradiamur. Ambigua procul dubio est theoria, aeger si ab aliquo metallico OXido aliove ou enium aCCumulatum in Corpore habeat, maXima est irritabilitas, quoniam OV enitim principium irritabilitatis est; in plantis vero irritabilitas in actionem traditur, si sol oxyMenium eXtriCet, nulla vero si in planta principium irritabilitatis
Duae plantae irritabiles, caeteris paribus, quibusdam stimulis eXpositae, valde Contrarium esseC- tum alia ab alia eXhibent: hoc postea evolvam haud tamen denego, plantam in obscuro atque idonea temperatura diu preservatam, stimulisque remotis, pallidum adipisset Calorem, et a calore, luce, aliisve eXternis stimulis multo promptius dein astici: hoc illorum opinioni certe arridet.