장음표시 사용
271쪽
Caput I. g 15. 247Ρostquam Tribonianus vi accopti ab Imperatore Justiniano ma dati socios hujus laboris sibi solegerat cum eis absque mora Opus exsequendum suscepit. Quumque in eo eXsequendo circa opiniones antiquorum jurisconsultorum in gravem difficultatem Venisset, quam ipse solvere non valebat, rem ad Justinianum Imperatorem detulit, qui eam speciali decisione emissa donnivit. Cujusmodi decisionos Justinianus, recto dum hoc opus adornabatur, sedecim emisit, quum jam prius, quam idem opus adornari coeptum est, triginta quattuor talos decisiones pro solutione dubiorum circa opiniones antiquorum jurisconsultorum romanorum edidisset.
Opus, a praefatis Viris circiter spatio trium annorum absolutum, Imperator Justinianus approbavit, et const.: Tanta, et alia: Ago υκεvmedit , utraque d. d. 16. Doc. 533, tanquam collectionem juris legalem seu authenticam publicavit, statuens, ut opus hoc inde a dis 30. Dec. ejusdem a. 533 vim obligandi obtineret, simulque interdicens, ne ex tunc amplius illorum operum juristicorum, e quibuS Opus hoc collectum est, in foro juris usus fieret. Porro Justinianus citatis constitutionibus g 22.) votuit, idem opus vocum compendiis seu Sigiis scribi. Rem, ne ex diVersitato opinionum diversorum interpretum denuo juris confusio oriretur, praefatis constitutionibus 21.) severe prohibuit, quominus quis jurisconsultorum priVatorum Super hoc opere ullos commentarios evulgare auderet, et tantummodo id eis permisit, ut ipsum verbotenus κατα πόδα) in graecum Vorterent et locos parallelos ac summaria titulorum παραet τλα) ei adjungerent; interpretationem ejusdem operis, si qua opus foret, sibi soli reservarit. Dicitur hoc opus Digesta, quo nomine jam antiquorum jurisconsultorum romanorum Opera juristica ampliora, in partes distributa, appollari consueverunt; item Pandectae Παvθῖκται), o graeco παv Πας, πασα, παν) et δυ011αι complector, comprehendo), quia e scriptis juri-
est reverentia, ut nomina Prudentium si. e. jurisconsultorum) taciturnitati tradero nullo patiamur modo: sed unusquisque eorum, qui auctor Logis fuit, nostris Di-goatis inscriptus ost; hoc tantummodo a nobis offocto, ut, si quid in legibus forum Vel superVacuum vel imperfectum Vel minus idoneum Visum est, Vel adjectionem Vol deminutionem necossariam accipiat, et rectissimis tradatur regulis, si in multissimilibus usi contrariis, quod rectius habere apparebat, hoc pro aliis omnibus post, tum est, unaque Omnibus auctoritato indulta; ut, quidquid ibi scriptum est, hoc
nostrum appareat, et ex nostra voluntate compositum . . . ,Nominibus etenim
votoribus relictis, quidquid Legum veritati decorum et necessarium fuerat, hoc nostris emondationibus servavimus CD. huc probra, quae ob talem procedendi rationem, in adornations collectionis decrotalium Papae Gregorii IX. Asoatam, in Mymundum de Pennaforte iactaro nou erubuit Schulte, uti meminimus supra p. 138. Eorum nomina rolaruntur in Iustiniani cit. const.: Tantα g 9., nec non in alia ejusdem const.: Akοοικε, Dedast, de eodem dato, item g 9.; quae constitullanos in prooemio Corporis juris civilis, sub titulo: Historis juris a Iustiniano compositi adduci solent. Cis. ejusdem const.: Omnem reisublicae, d. d. 16. Dec. 533, g 8., quae PR'riter referri solet in praefato prooemio Corporis juris civilis.
272쪽
Aticis anteriorum jurisconsultorum romanorum omnia illa, quae adhuc usui fore viderentur, comprehendere censebatur .
designandi rationem por orrorem librariorum e sit. B., quae justo plus in longitudinoni protracta et ceu abbrerialis Vocis: Digesta per modium linoa horigontali trajocta morit, Ortam eme putant . In Corporo juris civilis romani Digesta posita sunt loco secundo, primum locum tenontibus Justiniani Institutionibus '. Divisa sunt Digosta in 50 libros; singuli libri, exceptis XXX., XXXI. et XXXII., subdivisi sunt in titulos, poculiaribus rubricis insignitOS, V. g. de adoptionibus, in quorum Singulis fragmenta, ad materiam rospoctivi tituli spectantia, collocata sunt'. Quae fragmenta, quia in colloctione juris publica, seu legali inserta sunt, etiam leges diei si scribi solent.
Haemittitur singulis fragmentis nomen auctoris ae titulus operis et numorus libri hujus operis, e quo illud fragmentum eXcerptum est. ΡOrro singula fragmenta, si sunt aliquantum longiora, distincta
sunt in puragraphos ). Illa fragmenti particula, quae praecedit Paragraphum primum, fragmenti principium dicitur et litteris: pr.
Citari Digesta olim consusverunt hoc modo: D. ' de Statu hom. l. Libertas. g Sorvi. - ff. Mandati vel contra. l. Obligatio mandati. pr. Numori lubri et tituli, in quibus locus citatus occurrit, quaerendi sunt in alphabetico indice rubricarum titulorum, si Ve particulari, Solis Digestis proprio eisdemque in peculiaribus foliis inserto, SiVe communi, pro omnibus partibus Corporis juris civilis romani adornato, qui quidem a fronto dicti Corporis juris positus esse solet. Quaeritur autem in praefato indice eadem rations, uti hoc rospectu do collectionibus decretalium supra p. 100. sqq.) diximus M. In indico titulorum communi determinationes, ad Digesta spectantes, signantur sit. D. Qua ratione prior locorum supra citatorum dignoscitur referri in lib. I. tit. 5. ,
' Quo ordine ibi dicta fragmonta posita sint, de eo ride Muster l. o. p. 335. sqq. β Loco lit. D. ponobantur stiam lit. P. Vel si, praesertim autem liti. st ' Ρorro in indice rubricarum titulorum communi, nonnullis editionibus Corporis juris civilis romani, et nominatim illis, quas eruditi Dionysius et Jacobus Gothostedus curaVerunt, apposito, secundum quamlibet Vocem rubricae, aliquatenus notabilem, quaeri potest. V. g. ratione citati: ,l. 1. D. de adoptionibus et emancipationibus et aliis modis, quibus potostas solvitur , quaori in hujusmodi indico potest secundum Voc.: adostionibus, vel emancipationibus, Vel potestas, Vel sesvitur.
273쪽
caput I. g 15. 24s no Digosta hoc modo citari solent. V. g. prior locorum Supra adductorum ita: l. Libertas. g Serri. D. de stat. hom.; et plerumque ita: l. 4. g 2. D. de stat. hOm. I. 5. Immo quandoque solis fere numeris citantur, ita: l. 4. g 2. D. I. 5.;
vol plane ita: D. I. 5. 4. g 2.
Ροrro hic notandum est, nonnullos jurisconsultos in citandis Di-
De coloro autem, ope alphabetici indicis legum seu fragmentorum, Digestis adnori, in sisdsm Digestis etiam Dagmentum, solis suis Vocibus initialibus, sino ulla alia dotorminatione citatum, inveniri potest. In illo indico onim juxta initiales voces singulorum Dagmentorum rubrica tituli, quandoquo stiam tituli ac libri, ubi illud Dagmontum positum est, immo vel ipsius Dagmenti, numeri indicantur. Digestorum libri XXX., XXXI. st XXXII. insimul complectuntur continuum tractatum do legatis et fideicommissis ', ita ut Dig. lib. XXX. sit de legat. et fidoicomm. lib. I.; porro Dig. lib. XXXI. - de legat. et fideicomm. lib. V., si Dig. lib. XXXII. - de legat. et fideicomm . lib. III. Singuli horum librorum non subdividuntur, uti reliqui, in titulos,
sed tantummodo in logos seu hagmenta. Citantur autom ita, ut Vol liber Digestorum, Vel ipsius tractatus liber, ceu in Digestis positus, indicetur. V. g. : l. 2. D. de legat. et fideicomm. I. , vel l. 2. de legat. et fideicomm . D. XXX. - L. 5. pr. D. de legat. et fidoicomm. II., vel l. 5. pr. de legat. et fideicomm. D. XXXI. - L. 62. D. do legat. et fideicomm. III., vel l. 62. de legat. et fidoicomm. D. XXXII. Insuper autem hic memorandae sunt aliae duae Digestorum partitiones, quarum altera ab ipso Imperatore Iustiniano prOVenit, altera a glossatoribus juris romani modii aevi introducta ost. Et Imperator Iustinianus quidem, habita ratione tum septomprincipalium partium Edicti perpetui, cujus ordinem compilatores Di gestorum maxime prae oculis habuerunt, tum etiam ordinis studiorum,
ab ipso pro scholis juristicis praescripti , Digesta in septem partes
I., dicta πρωα, complectitur Dig. lib. I.-IV. incl.;
II., de judiciis lib. V.-XΙ.;3 Lmaea si si leommissa quid sint, Vide apud Marnkδnio, Institutiones juris romani priVati, p. 187. sqq.; apud MackeMey, Lohrbuch des rom. Rechia, tom. II. P. 456. sqq. et p. 474. sqq.; apud Vering, Geschichio und Ρanderion des remischon und hsutigon gemeinen Privatrechis, p. 834. sqq. - Cit. ωnst.: Omnem reipublicae, d. d. 16. Dec. 533. Ch. Puchia, cursuadis Institutionen, tom. I. p. 397. Sq.3 Ciu. consit.: Tanta st Δέοωκε, Dedit l. sqq. Secundum rubricam lib. V. tit. 1., quae est: de judiciis. In qua inscriptione hujus partis Digestorum oditio Corporis juris civilis romani, quae prodiit A nive .
274쪽
Appondis. Introductio in Com jur. civ. rom.
privatis, si liber XLVUI , do dolictis publicis praecipiens, apud antiquos
jurisconsultos libri terribilles dici soloni. Glossatores autem juria romani Bononias Aaso. XII. Digesta intres partes distinxerunt, quarum Ι. excurrit inde ab initio Digosiorum usque ad lib. XXIV. tit. 2.ines. , et dicta est Digestum verus. Ρara H. pertingit indo a lib. XXIV. tit. 3. usquo ad finem lib. XXXVIII., si dicitur Infortiatum sc. Digestum). Et primum quidem pars illa Oxtendebatur indo a lib. XXIV. tit. 3. tantummodo usque ad lib. XXXV. tit. 2. logis 82. verba: in quattuor partes dividantur ines. Ρostea autem ei additum est id, quod in dicta l. 82. post illa verba: in quattuor partes disidantur, proxime sequitur, rimirum: Tres partes ferant legatarii sic. usque ad finom lib. XXXVIII. incl. ' Quas ampliatio praefatae partis Digestorum secundas in causa fuit, ut illa pars, ita ampliata, nimirum quatenus inde a lib. XXIV. tu. 3. usquoad finom lib. XXXVIII. pertingit, dicta sit Inforitatum, i. e. ampliatum seu auctum subaudi: Digestum).Τandom Digestorum pars ΙΙΙ. complectitur roliquum Digestorum, vi dolicst inde a lib. XXXIX. usque ad lib. I ., et appellatur Digestum novum . Quae divisio Digosiorum idoo notari dobot, quia in oditionibus Digestorum glossatis ObserVata eSt. g 16. Institutiones Imperatoris Iustiniani β.Quum Digesta tum propter suam amplitudinem, tum propter suam dispositionem, potissimum foronat praxi accommodatam, studiosis
a. 1664 ox officina Elaevirorum, in 8', habet insignem errorom typi, nimirum: Ρara
3 Habita rations lib. m. tit. 1., inscripti: De rebus creditis. 3 Sscundum lib. XXVIII. tit. 1. rubricam: . Qui testamenta facere possunt, et quomadmodum tostamenta fiunt. μδ Quae soctio, indo a citatis Vocibus: Tres Fartes ferant tessalarii etc. usque ad finem lib. XXXVΙΙΙ. portingens, apud antiquos jurisconsultos irra partes minores Vol tres partes sensu strictiori dici solet. Ch. Machetam, Lohrbuch dos rem. Rectis, tom. I. p. 106. g 100. ' Quas fustit hujus divisionia et denominationia Digestorum causa, rido S Mony, Geschichio des rom. Rochta im Μiuelalter, tom. m. p. 422. sqq., praesertim p. 430. sq.; Muger, seschichte der Quellen u. Litteratur des rom. Rochis, p. 382. sq. st Machetam l. c. p. 72. sqq.; Puinta, Cursus der Institutionen, tom. I. p. 396. Sq.; Aarω-, Rdmische Rechisgeschichte, tom. I. p. 1014. Sqq.; Krsiger l. o. p. 340. sq.
275쪽
Caput I. g 16. 251juris ad discendum ex eis jus romanum minus aptae lare riderentur , hinc Imperator Iustinianus jam tunc, quum eadem Digesta adornarentur, Τriboniano mandavit, ut adscitis sibi duobus anto-
cessoribus sprofessoribus juris), Videlicet Theophilo Constantinopolitanost Dorotheo Berytonsi sin Ρhoenicia), librum didacticum Institutiones)juris romani componoret, ita comparatum, ut simul otiam vim colloctionis juris publicae seu legalis obtinere posset. Quod opus a praefatis viris, ad instar similis Operis, a Ga D,
Res quotidianae stottidianae' seu Aurea', et verosimiliter etiam Institutionibus Florentini, Marciani, et Ulpiani, nec non hujus Ulpiano
.Libris VII. regularum adornatum, Imperator Iustinianus approbavit ot const.: Imperatoriam, d. d. 21. Nov. 533 q, publicarit, statuens, ut ipsum dis 30. Dec. ejusdem anni 533 simul cum Digostis vim obligandi sortiretur. Qua ratione etiam opus hoc, uti Digesta, collectio juris publica seu authentica fuit. Dicitur opus illud Institutiones Iustiniani vel simpliciter Institutiones. In Corpore juris civilis, ut jam supra meminimus, positum est loco primo. Divisas sunt istas Institutiones, ad instar praedictarum Institutionum sali, in quattuor libros, quorum primus agit de personi8, tanquam subjecto juris, secundus et tertius de rebus, tanquam objecto juris, et quartus de actionibus, tanquam medio ad jus persequendum. Singuli horum librorum subdividuntur in titulos, peculiaribus rubricis instructos, qui porro, paucis, utpote perquam brevibus, eXceptis
ch. lib. I. titt. 17.-19.), subdividuntur in principium spr.) et para- graphos ), uti supra de fragmentis seu legibus Digestorum monuimus. Citari Institutionos olim solobant hoc modo: g Nuptiae. I. do
patr. pol. - pr. I. Quibus non est permiSSum, facere testam.
Numeri libri si tituli, in quibus locus citatus occurrit, quaerendi sunt in alphabotico indico rubricarum titulorum harum Institutionum,
eadem ratione, quam hoc respectu circa Digesta observandam esse
supra notaVimus. Id indigitavit Iustinianus jam in odita do concoptione Digestorum constitutione: Deo auctore, d. d. 15. Dec. 530, g 11. 3 myo, Lohrbuch der Goschichte des rom. Rechis bis aui Justinian, pari. II. p. 800. Sq.; mrlowa, Rdmische Rechisgeschichte, tom. I. p. 759. Sqq.; Migger, Goschitato dor Quollon und Littoratur des riJm. Rechis, p. 183. Sqq. y Idem ac: Oxpositiones seu libri. Ch. Hugo l. c. p. 763. not. 3.; Kriseri. c. p. 184. not. 15.' Krigore l. c. p. 184. in textu si in not. 8. Puchia, cursus dor Institutionen, tom. I. p. 397.; Migger i. c. p. 340. Sq. ' Quas posita ost a fronte hujus operis.
276쪽
In indico rubricarum titulorum communi determinationeS, Sp-tantes ad Institutiones, signantur lit. Ι. Qua ratione prior locorum Supra adductorum dignoscitur contineri lib. I. tu. 9., alter lib. H. tit. 12. Apud recentiores jurisconsultos auram Institutionsa ita citari solent. V. g. prior locorum supra adductorum: g 1. I. de patr. pot. I. s.; Vel g 1. I. I. 9.; vel etiam Ι. Ι. 9. 1. Super quibus Institutionibus unus o contextoribus ipsarum, Theophilus, antecessor Constantinopolitanus, in schola juris Constantinopolitana lingua graeca praelectionsa habuit, e quibus adhuc ante publicationem novi Codicis Justinianoi g 17.) completa paraphrasis graeca
earundem Institutionum orta est
Post publicatum dio T. Aprilis 529 Codicem Imperator Justinianus mox plures edidit constitutionos. Huc pertinent primum illae triginta quattuor decisiones, quas ille brevi post publicationem praefati Codicis, priuSquam adhuc Digesta adornari co0pta sunt, edidit ad solvenda
dubia, quae tunc circa Opiniones antiquorum juri SeonSultorum romanorum VerSabantur '. Postea, recte dum Digesta adornabantur, eadem
de cauSa, uti jam supra p. 247.) meminimus, Imperator Justinianus 8edecim alias ejusmodi decisionos omisit M. Item post absoluta Digosta Justinianus haud paucas constitutionos odidit. Quae constitutiones omnes in praefato Codico, dio T. Aprilis 529 publicato, deerant. In-
Super autem etiam nonnulla ex his, quae dicto Codice continebantur, emendatione indigebant, quippe quorum alia essent aliis aequalia, alia aliis contraria, alia haud satis clara, alia manca, alia plane jam abrogata. Quapropter Imporator Iustinianus a. 534 Triboniano supra memorato mandavit, ut associatis sibi quattuor aliis jurisconsultis, ab Imperatore nominatim designatis, nimirum Dorotheo, Menna, Constantino et Ioanne, Codicom illum recenseret atque compleret, plena eis collata potostato, in textu constitutionum imperatoriarum mutationes,
3 Eam simul cum latina versions edidit Guillelmus Otto Reita, jurisconsultua
,Theophili antecossoris paraphrasis graeca Institutionum caesarearum.' De cetero autem recentiori temporo nonnulli opus hoc praefato Τhsophilo abjudicandum censuerunt. De quo vide Miser, Goschichis der Quollen und Littoratur des rom. Rechis, p. 362. Sq. Macheldey, Lehrbuch dos rom. Rechis. Om. I. p. 24. Aq.; Puchia, Cursus derInstitutionen, tom. I. p. 398. sq.; Mrlowa, Romische Rechlageschitate, p. 1016. Sqq.; ityer l. c. p. 342. sqq.) Ch. supra p. 247.
' Quae quinquaginta decisiones Iustiniani otiam in peculiarom collectionem redactae fuisse vidontur. Id colligitur o const.: Cordi nobis, d. d. 16. NOV. 534, pariter in proosmio Corporis juris civ. sub tit.: Historia juris cet. adduci solita, g 1 ; ρ ε 3. Inst. do libori. I. 5.; o g 16. Inst. de Oblig., quae ex delici. IV. 1.; e l. un. g 10. Cod. do caduc. toll. VI. 51. Cfr. Karlowa l. c. p. 1007. et 1017.
277쪽
Caput I. g 17.253 additiones, abbreviation , omissiones, declarationes, quaS neceSSariaSputarent, faciendi et sic otiam plures constitutiones in unam contrahendi, nec non unam in pluros partes dividendi et has partes per divorsa loca distribuendi'. Codex ita emendatus, Codem nonus vol Codeae repetitae praelectionis appellatus, ab Imperatore Justiniano approbatus et cit. conSt.: Cordi nobis, d. d. 16. Nov. 534, Codico votori ponitus abrogato, publicatus ost, ita ut indo a dis 29. Docombris a. 534 vim obligandi haberet. Nunc Codex illo simplicitor dicitur Codeae Iustiniani vel Iustinianeus. In Corpore juris civilis romani positus est loco tertio. Divisus est in duod scim libros, qui subdivisi sunt in titulos, peculiaribus rubricis insignitos, in' quorum singulis constitutiones imperatoriae, ad illum titulum spectantes, ordino chronologico, prout
nempe originetenus editae fuerunt, positas sunt . In lib. I. fit. 1.-13. adducuntur constitutiones imperatoriae, ad personas, reS et cRUSaS ec
clesiasticas portinentes '; in reliquis titulis atquo libris usquo ad finem
i Id elucet ox ipsius const.: Cordi nobis, d. d. 16. Nov. 534, qua hunc Codicem publicavit, ubi is g 3. ait: ἡ Supradictis itaquo magnificis et prudentissimis Viris permisimus, haec omnia fg 2.) lacero, et, si qua emendations opus foret, hanc facerent
non titubante animo, sed nostra auctoritate Doti: constitutiones Vero SuperfluaS, Vel ex poSterioribus sanctionibus nostris jam vacuataΗ, Vel Si quae similes Vel contrariae inVenirentur, circumducere et a proprii Codicis congregatione separare, et tam imperfectas replere, quam nocte obscuritatis obductas nova elimationis luce detegere,
ut undique non solum Institutionum os Digestorum via dilucida et aperta pateat, Sed etiam constitutionum nostri Codicis plenum jubar omnibus clareat, nulla penitus nec Simili, nec diversa, nec inusitata relicta constitutions CD. Krsiger, seschichtoder Quellen und Litteratur dos rom. Rechis, p. 343. sq. Vox: similis, Supra adducta, denotat hoc loco idem ac: aequalis. Id patot intor caetera o φ 5. ΙnSt. de eXhaeredatione liberor. ΙΙ. 13. , ubi Justinianus, alludoris ad suam constitutionem sin l. 4. Cod. de liberis praetorii. Vel oxhaeredat. VI. 28.), qua contra, ac ante illum Viguerat, filias quoad jus successionis filiis omnino asquales reddidit, conceptum: aequale jus exprimit verbis: simile jus, dicens: ἡ Nostra vero constitutio, inter maScul OS et foeminas in hoc jure nihil interesso existimans, . . . Simplex ac Simile juS et in filiis ot in filiabus . . . introduXit Repetita praelectio hic loci denotat idom ac nova seu secunda eVulgatio Seu editio. Id patet ex his, quas Iustinianus ipso in cit. const.: Cordi nobis 3. circa hanc novam istius Codicis recensionem observat, dicens: ἡ SupradictiS itaquΘ . . . relicta constitutions suti supra nos. 1.): cum nemini Veniat in dubium, quod repetita praelectio probavit, hoc satis validum satisque esse formosum. In antiquis etenim libris non solum primas editiones, sod etiam secundas quas repetitas praelectiones Veteres nominabant) subsocutas esse invonimus: quod ex libris Ulpiani, viri prudentissimi, ad Sabinum scriptis, promtum erat quaerentibus reperire CD. Hugo, Lehr-buch dor Goschichto dos r m. Rochis bis aut Iustinian, pari. II. p. 755. Sq.' Nonnullas tamen constitutiones collocatae in titulis sunt, ad quos pro materia sua nullatenus portinent; quae proindo leges fugitisae dici solent. Porro nonnullas earum simul in pluribus titulis occurrunt; quas inde Iesses steminatae dicuntur. CD. Krsister i. c. p. 343; Biener et mimbach, Boitrage gur Bovision dos Justiniani-schon Codex, Berol. 1833, p. 192. f. - Libri I. tit. 1. inscriptus ost: ἡDo Summa Trinitato et fido catholica, et ut nemo de ea publice contendero audoat
278쪽
positae sunt constitutiones, de personis, rebus et causis saecularibus praecipientes i. Constitutionibus, quas in singulis titulis positae sunt et quae etiam leges dici solstit, do regula praefixum est nomen ImperatoriS, a quo, nec non ejus personae, ad quam ipsa constitutio Originetonus data est, non obstantibus mutationibus, quas in earum textu compositores hujus Codicis ex Imperatoris auctoritate secorant . In fine autem eisdem constitutionibus ut plurimum subjungitur adnotatio loci et temporis, quo originetonus editae fuerunt, exceptis nonnullis, in quibus haec adnotatio deest; quae proinde gerunt subscriptionem: Sine die sit consule . In specie praefatae quinquaginta decisiones Justiniani scir. supra p. 252.) inscriptae ita sunt: ἡ Iustinianus Iuliano P. P. μ , Vel: hJustinianus Ioanni P. Pε Subscriptae autem taliter sunt: .Lampadio
et Orosio Coss. qui est a. 530), Vol: ἡΡost Consulatum Lampadii et Orestis a. 1 qui ost a. 531), vel : ἡ Ροst Consulatum Lampadii storestis a. 2. qui est a. 532)β. Constitutiones longiores subdivisae sunt in principium spr.) et g ,
uti supra de fragmentis seu legibus Digestorum Observatum est. Citatur Codox illo apud jurisconsultos antiquiores ita: L. Antistitem. C. Ne sanet. baptism. iteret.
Numeri libri si tituli, ad quos locus citatus pertinet, in indice
rubricarum titulorum eodem modo quaerendi sunt, uti supra hoc respectu do Digestis ot Institutionibus notatum ost. In indice rubrica-3 Quam dispositionem Codicia hujus o magna parto o dispositionibus CodicumGrogoriant of Thoodosiani conflatam esse putat Muster, Geschichio dor Quollon undLittoratur des rom. Rechis, p. 342. Sqq. λ Schulte, ut jam supra p. 246. not. I.; ch. p. 138.) notarimus, ob talem
procodendi modum, in adornanda collectione decretalium Gregoriana servatum, Ray- mundum do Ρonnasorte plane falsi arguere ausus est.
y CD. v. g. hujus Codicis lib. ΙΙ. tit. 13. do procuratoribus) l. s.; lib. V. tit. 62. do oxcusationibus etc.) l. 19.- I. o. Praefecto Prastorio. Is fuit primum tantummodo praefectus seu tribunus cohortis praetorianae, ad tuendam et custodiendam personam Imperatoris do-stinatae, et hinc solummodo militari potestato instructus. Serius et otiam alii militos subditi sunt. Et tandom etiam civilom jurisdictionem, eamque nomine et Vice Imperatoris exorcondam, obtinuit. Quo officio Praefocti Ρraetorio otiam jurisconsulti P inianus, Ut anus et Paulus functi sunt. Ch. l. un. D. de Off. praefeci. praetor. I. 11.; l. 1. sq. Cod. eod. XII. 4.; καrlowa, Rom. Rechlageschichte, tom. I. p. 547. Sqq., p. 850. sqq.; Veriny, Geschichio und Pandehien des romischon und heutigon gemeinen Privatrechis, p. 35. et 238.; Miser i. c. p. 106. et p. 277. Imperatorem Constantinum M. universum Imperium romanum in quattuor Praefectur Orientis, Illyrici, Italias of Gallias) divisisse et singulis eorum μαefectum Praetorio praepo- Suisse, huic autem solummodo civilem potestatem commisisse, militarem Magistro militum tradidisse, non ost, quod hic loci uberius domo tremus. Ch. Vering l. c. p. 245. β Macteidis, Lehrbuch des rom. Rechis, tom. I. p. 71. 3 66. In reliquum de notationibus, quae istis constitutionibus imperatoriis quandoque appositae sunt, uti V. g. : acceFta, prososita, cis. Krigger l. o. p. 276.; Rarlowa I. c. p. 650. Sqq.
279쪽
Caput I. 3 18. 255rum titulorum communi determinationes, ad codicem spectantes, signatae sunt lit. C. Qua ratione locus supra citatus intelligitur osso in lib. I. tit. 6.Α recentioribus jurisconsultis Codex plerumque ita citari solet. : L. 1. C. Ne sanet. b t. iteret. Ι. 6.; Vel l. 1. C. I. 6.; vel etiam C. Ι. 6. 1.Τandem adhuc notandum, nonnullos in citando Codico pro lit. L lovi adhibore lit. o. constitutio). V. g., quoad locum Supra citatum, ita: c. 1. C. Ne Sanct. bapt. iteret. Ι. 6.
g 18. Novellae Imperatoris Iustinianii.
Etiam publicato Codico novo Imperator Justinianus usque ad annum 565, quo obiit, multas odidit constitutionos, maxime quidem
lingua graeca, e parte vero etiam lingua latina conceptas , immo e parte utraque lingua, graeca et latina, exaratas', quae dictae sunt vaαραὶ οιαταξεις, noVellae constitutiones i. e. constitutiones posteriores,
nimirum post Codicem editae), vel etiam simpliciter Novellae. Quae Novellas stylo prolixo et turgido adornatae Sunt. Atque post inscriptionem, referentem nomen Imperatoris nee non illius per-Sonae, Rd quam respectiva Novella proximo data fuit, adducitur in unaquaque NOVella primum occasio seu ansa ipsius, quae NOVellae pars dicitur ejus praefatio. Tum exponitur principalis tenor ejusdem NoVellae. Denique statuuntur poenae in contraveniontes et indicatur locus et tempus, quo illa Novella omissa est; quae pars NoVellae hujus epilogus appellatur . Colloctio harum Novollarum publiea seu legalis, ad instar Codicis, adornata non est, licet Justinianus in g 4. cit. const.: Cordi nobis, d. d. 16. Nov. 534, hujus rei spem socissol. Verum privatae collectiones earum plures factae sunt. Et quidoni prae ceteris 1. Iulianus, in schola juristica Constantinopolitana anteceSSor, Vivento adhuc Imperatoro Justiniano', 124 Husdsm Novellas, ut ipse
Biener, Geschichio dor Novollon Iustiniana. Borol. 1824; Puchia, Cursus der Institutionen, tom. I. p. 399. sqq.; Karlowa, Rdmischo Rochlageschichio, tom. I. p. 1018. sqq.; Migger, Geschichto der Quellen u. Litteratur dos rom. Rechis, p. 353. Sqq. Praesertim, in quantum provinciis, lingua latina utentibus, destinatae erant. Recuperata nimirum, devictis a. 554 Ostrogothis, Italia Imperator Iustinianus tres suas collectiones juris, supra Oxpositas, illuc transmisit publicandas, et praeterea sua sanctione pragmatica i. e. constitutione solemni; ch. Migger i. c. p. 270. Sq.),
quae incipit: Pro petitione Uigilii, d. d. 13. Aug. 554 squas solet adduci in appendico Corporis juris civilis post 13 Edicta Imporatoris Iustiniani), suas NoVellas, usque tunc editas, ibidem promulgari jussit. Immo nonnullas Novellas Iustiniani,
utpote ad Ρraosochum Prastorio Italias transmissae, ibi jam prius in usu orant. ela. Krsiger i. c. p. 354. et p. 355. not. 12. Migger i. c. p. 353. Sq.' Karlowa l. c. p. 1019. sq.; Migger l. o. p. 354. β Certo autem non ante a. 355, quia unam Novellam ex hoc ipso anno adducit. Ch. M viger i. c. p. 355.
280쪽
innuit 1, o maxima parte ordine chronologico dispositas, in compendium, pro Italia destinatum, et hinc lingua latina conceptum, redegit, quod dicitur 'itome Non lamum, Liber Norellarum et Epitome Iuliani η. Hoc Νοvollarum compondium otiam a Gratiano in adornando Docroto adhibitum est'. 2. Aliquantum serius alia, eaque amplior, Novellarum collectio
in publicum prodiit, qua0 134 Novellas, partim graeca, partim latina
lingua conceptas, non tamen in compendium redactas, uti Epitomo Juliani, sed in pleno verborum tenore originali complectebatur. Re- contissima illarum Novollarum ex a. 556, antiquissima ex a. 535 prο-vonit ' In prioribus 127 Novosis disponendis e maxima parte ordochronologicus servatus est, in reliquis Novellis secus. In hac originaria forma sua autem colloctio illa ad nos non per-Venit, sed in forma aliquantum mutata, ita videlicet, ut Νovellas graecas non in idiomato originali, sed in versiono latina exhibeat. Quae quidem versio in Italia adornata esse videtur; quo tamen tempore, certo determinari nequit'. Auctor ejus, linguae graecae haud SRUS gnarus, textum graecum frequenter ad verbum in latinum vortit; unde haec versio in multis locis obscura et minus apta esse dignoscitur. In ista forma colloctio haec primum in schola juristica Bononiensi c. a. 1100 innotuit. Irnerius, juris doctor in illa schola', qui USque tunc nonnisi Novellarum Epitomen Iuliani noverat, illam Νο-Vollarum colloctionem primum in dubium Vocabat; serius autem eam rations Epitomos Juliani pro pleno et authontico Novollarum textu agnovit. Ex quo tempore ista collectio Novollarum in oppositione ad Epitomon Juliani dicitur Corpus authenticum, Authenticum, Authentica snum. plur.) et Liber authenticorum, atque singulae ΝοVellae, in ea relatae, appellantur Authenticae, dum Novellae, a Juliano in compendium redactas si in diis Epitomo Novollarum positae, Novellae Iuliani dicuntur'. Vorsio Novollarum latina, in hac collectione exhibita, ratione Versionum latinarum, posterioribus temporibus consociarum, Per8io vulgata dici solot '.
Non 125, uti plerumque rofertur. Arsiger, Goschichio dor Quesson und Litteratur dea r6m. Rechis, p. 355. not. 14.) Praeterea ibi duae Novellae, nimirum 25. et 68., binis vicibus in compondium redactae, adducuntur, ita ut NOV. 25. eadem sit cum Nov. 120., atque NOV. 68. eadem cum NOV. 97. siser, l. o. p. 355.)y Recentissimo oditum est hoc opus a jurisconsulto Gustat o Haemi, Lips.1873, sub titulo: ἡJuliani Liber Novoli rum. δ Ch. V. g. c. 11. C. V. qu. 1.; c. 30. C. XXVI L qu. l.
' Muster' l. c. p. 355. H. Φ Migger i. c. p. 356. Sq. β Infra cap. 3. ari. 2.