장음표시 사용
11쪽
tionem plerumque constitui in diem, nec ante eius lapsum Credi. tim fas esse restitutionem petere, iac ratione jus non nisi post certum tempus, redde udi fini aestimabile, quod etiani us civile seqvittit n. de HS quidni igitur liceat in compensitionem ejusu debitore aliquid exiger: Sed Dipsum ossicium mutuandi reminerationem recipit,quod dissileri nequeunt Morali ,Vid. ' in Laymannus TheoLmorali, tr. η- id ver b limine Hi
prastationem voluntatec trauentrum convertaturi ra vini
turali non repugnat, praesertim si obligatio non ad certum ali-qψod officii genus determinate restringatur. Et hactenus'videmde iure naturae, quatenus ei vel non repugnet, vel conveniat, aliqvid ustra sortem expetere, dixisse lassiciar. XIX. De jure divino multa lape interDoctores cilica hanc mavteriam disquiruntur. Et certum emamosium nimis esse usurae no-imen in Scripturis,& atrocibus verbis passim damnari, e .XV, v.8. Ezechamu8. Nehem. U. . Ex quo Carolum Molinaeum,quod usurascerto modo licitas esse contendan malum hac in re Theo- Iopum vocavAntonius Faberi .lik . it. et . Ua. n. h eundem Sigismundus Scaccia ob hoc ipsum haereseos notatum ex Navarro, Aetorio,ejusq; opus ad ignem damnatum reis n. ractae com merc. S.ILν.I. n. oti ita fictum deinceps, ta nomen Molinae ut 'haeretici Pontificiis exosum erat , ut Gasparis Caballini nomine deinceps veniret Ritteratius ad vessiorr. .aia . XX a terum cum ad Theologos pertineat,& cathedram nostram transcendat.ScripturarSacraeea positio, nolumus nos ea, qWae nostra non tunici adere Ida tamen ab illis edocemur dicta V. T. usuras prohibentia agere de ossicio mutui indigetibus gratis praestando, ita ut praeter sortem cum ipsorum detrimento ει oppressione nihil ab illis exigi debeati Gerii lac de magistrat. n. 24'. Rq. Prohibit enim omni sum fiunt illae usurae, ae contra ristianam charitatem proximum mordent Sarrodunt, quaeq, debitoribus illis, quives prorsus sunt pauperes aut indigentes cum eorum afflictione aut etiam a divitibus ultra modum legitim uexiguntur.
Atq; de his pleraq;Scriptura dicta postTheologos accipiunt Cti,
12쪽
ritas, quam homo homilai debet. Non ergo videtur usura lege di, Vina inicita inimiteta, nisi in quantum est contra charitatem.
ionico prohibitas esse usuras, ostendit tot tit. X. anonicum ejus Interpretes adeo absoluti u- , ut mentalem quoque, quam vocant, profliga-xerint. Mentalem autem usuram dicunt,quando quis mutuat eo animo Mintentionem lucrum ex mutuo accipiat, citra conventionem expressam vertacitam cum mutuatario de tali lucro percipient o Andr Vallens inflarat de Guy.F. a. nam. I. Et talem,ro, usurario habe i debere,decrevit Urbanus III ine.consuluit o. . de usur ubi tamen perperam id probat ex dicto Salvatoris Luci Pin. Mutuum datemhil ιndes erantes Sermonem enim ibi esse mutuo eleemosynario ipsa conrextus series ad oculum exhi-bn. Vid.Gerhard locri magistrat.n.Gr. Sed Dipsi Canon istae,cum uaerent,durame μ&rigidam nimita sententiatar Pontilicis citaean rem perarunt,ut tum demum mentalis intentio spes lucri alave faciat usurarium,quando est principaliter ωprina aria,nonqvndo minus principaliter, in quandani consequentiam lucri speratur. Augi Barbosai .ας--CanisHu-
IXΠ. Quantacunque vero hic Pontiliatum iure Canonico sit severias, nulla tamen eos, quo minus emolumentum ex annuis reditius admitterent,cepit religio Et sane dubitare licet annoni nitem usurarum Min fraudem lesis annui ejusmodi reditus prirnm fuerint insenti. Cum enim Pontifices verba sunt solidissimi yti FranZkii exii .reserui.r. n.I6. horum assecia anima erterenisuruum non saltem ex nutione juru civit in se esse gratuitam, sed stasecuniam legem divinam dari debere,ut nihil inde Peretur, usurin,qνaepe stipulationem mi tuo adjectam promissa sit He elo
od praeposiero e corticem verborum sectando i Euitam puta- runt τι smen cum auctust ea opib-Clericoram pecunia otiosas vilserile ossidere,vel etiamproximo gratis mutuas dare recusarent, de alio mo cogiturum est, utpecunia ista interveniore emptionis titulo
a s illaim possessore anquam retium quoddam pro certarensioneau
13쪽
nuatisprastanda inperpet m alienen M :ην-qνIdem ratiane fla/afum fui tui divinosatisfactum, dum ab serit ors pecunia repeti non ore Lριὰ qνam in mutuo, ubi recjiens pecuniampraecise adrestitutionem s idemsuo etiam periculo obii tu ectu incendium it cisiran. ρυ σώνero mutuo recessum esse, sim ensio illa non tanqνam usura, sed me
ενadam vendita a recipiente pecuniam, es venditorispanes supine8, pere*iatur. Licet enim pensio in in hoe eum usuris convenire ideatin ενοdpeeunia non mi uuac in usurusit, immediate fructum pro rata δεμ risu empori εν pariat, .ebisores temporali aeris usu indigentes hareditibus utantur, ρνemadmodum dejure civiliseolebant olim usamsee. nia usuris redimere. via tamen ab initio nusta oritur ob alio adre tutionemsortis, sicut in mutuo, ubi increditorispotestate Hr,ni e naad certum te in creditasit, pro arbitrio totam sortem repetere, aqva visum est sicut Credito sortemperpetuo alienavit,ita nonsaltem ei propterearentiam hujusmodisertis pensiosio redituorenvi valoris .ma ita alienata correstondens onstituatur, sed σperpetuo conservo tisa duplo vel triplo vel ampliin sortem tractu temporis excedat, nominus aest qri fundum cenopretio comparasset ractu uossaeis ire 'γtalis annis ρrecium solatu supergretatur, c. XXIII. Est enimvero, si ipsos inter se contractus mutui,aem. ptionis redituum consideres, multa magnaq; dinerentia.Muaum namq; re contrahitur emptio solo consensit. Mutuum uniusausa contrahitur,emptio venditio causa utriusque In mutuo sols accipiens obligatur,in emptione venditione uterque Mutum sua natura est gratuitumaasis non est emptio venditio Mutuas habet potestatem repetendi sortem talem non habet emptoressi- tuum. Utiq.ergo si in mutuo usiurae damnantur.non idcire etiam
annuos reditus damnari consentaneum est, cum praesert emptor eos non ex re aliena,sed propria percipiat, quippe qxm sibi justo precio comparavit. Et hactenus quidem optime lalbet deatinuis reditibus conventio. At si charitatem proximi retexeris, uti quidem in moralibus ea in primis attendi debet, fieri piest,ut
non mimas per annuos reditus, quam per usuras facultate proximi attem uentur,&ille per concessionem redstuum, quihuvita tra
hi utcunque potuisset, aeque necessariis vitae subsidiis deituatur, quam persollationem usiurarum. Quid euim interest. cetum solvat quis votannis usiurarum nomine, an ut mauos redits p utro
14쪽
hique centum decedunt ex facultatibus debitoris, ne rare minus, quam illic gravatum se sentiet. Fac mihi trecenta civem habere in boni centum inter ea accepisse mutuo ctim promisso ne usurarum quincunctum centum alia accepisse preci loco , ut xi nove redituum nomine ex bonis suis quotannis solveret , artnditius agi putemus cum eo ubi reditus, quam ubi uturas solvere cog in I ati ix accepti utrobique eadem est quantitas. Neutris i liberatur debitor solutione annuorum quinque, nisi accepta centum restituerit. Utrobique detracto aere alieno , non plus
habebit in bonis, quam centum. Quid ergb est , quod annuis reditibus magis Dueant Cataonitae, quam usuris p XXIV. Dicis, praestat tamen adhuc contractum potius emptionis reditum celebrare quam usuras stipulari dato mutuo.QVi enim pro jure redituum a se alienato pecuniam accepit, ad illam restituendam neqvaqvam obligatur & constringitur sed illam perpetuo acquirit, ipse veto emptorem ad precium recipiendum & rem restituendam cogere potest At in mutuo Creditor quandocunque sortem repeterrid ad eam restituendam debito.
rem adigere potes . Agnosco hanc differentiam, ii si haec lex
adderetur, aut inessentieret contractus de annuis reditibus usura rius cum eo casu non tam emptioni, quam mutuo negocium responderet, proinde accessio usurariam pravitatem contineret uti post Sotum Couarruviam fatetur Gaita. OQ. n. . . Petrio stans l. L . . f. de ur. At video tamen hanc differentiam esse tantum inter accepta utrobique a debitore non inter data vicis.
fim ala eo, de quibus tamen hic sermo. Utrobique enim dum an nua quinque in singula centena solvi oportet, nihil in istis suble-Vabitur debitor . ut maxime sors repeti in altero contractu nequeat, rualtero pro Jubitu possit. Et hoc tamen si quinque annua in singula centena solvere quis teneatur , utrum id pugnet cum etiaritate. praecipua esse debet controversia non attento, cemena ista ex mutuo an ex venditione redituum accepta suerint. Quin profecto fieri potest, ut gravior multo sit causa contractus de annuis reditibus, quam mutui. Pone enim per quadraginta annos debitorem annua ista quinque non sol isse Si ex mutuo centum debet, non plus debet nomine ejus quod interest aut usurarum,
quam alteris ramum serus,hoc est centum , ex sententia eorum,
15쪽
qvi ita leges interpretatur. At si annuos reditus debet ducenta.ut sol. ateogi potest; sorte adhuc utrinq; alva. Nec igitur plus aequi. tatis habet emptio redituum, quam stipulatio usuraru in mutuo.
XXv. Sed enim videntur Canonistae usuras damnare odio fere solius nominis ira si in causa mutui excessivum quid sine ullo justi velamine recipiatur Usura enim vitium in contractu mutui proprie non aliis contra cribus committi docent. Vid. Fern a sq. l.6. contioo.e. D.n.δ. Quod si in caeteris quoq; contractibus pactum vel stipulatio de lucro aliquo, prata id,quod intemst, accesi erit, jutis interpretatione negocium id in mutuum degenerare, fictione brevis manus alium platae contractum celebratum censeri. H. Canis de usur.e. iant ed.na Gars. Mastrui decis regn. Suil. orin.aseq. Atque hinc duplex mutuum litinere coacti sunt Canoniastae verum Minterpretativum, quod palliatum dicunt & reductivum. PGregor Thol Osan. vi fur. Q.n.l. laeclude ur.e.r. n.3. Sig. Scaecia de commercas. .7 φ. I. Porro in contra et u mutui prohibitas tantum volunt usuras lucratorias , non comis
pensatorias,quod his damnum vel lucrum cessans compensetur. Compensatotiis autem istis usuris tantum iam prolixum largi untur ambitum, ut nullus fere lucratoris se accipere usura tconfiteatur, necess e habeat omnes, compinsatorias se stipulatos esse tuto asseverare possint. Ecce tibi exemplum Paulus Layiam annus in Theol. Mora Gytr. c. 6.η ν. statuit, rubabile periculum damni,cui mutuator se exponit, inomini non industrio de pluribus debitis obstrictio mutuo det, aestimari idcirco imeria veniente pacto aliquid exigi posse, quia quivis prudens mallet deiscem storenos vir. donare, qkam centum tali homini credere aut mutuo dare. esse hic contractum innominatum suapte natura
iustumi Subjiciam me periculo in tui gratiam, si dederis mihi de .cem flore nos. Euge 'vis porro tam rudis inter usurarios erit, qui non aliquod causari possit periculum t saltem in eo casu ubi mutuatario sibi mutuu petit.Quod enim subjungit Laymannus,probabile esse debere mon vano timore conceptum periculum, fuistile est,&nullius momenti.Timor enim ille in concreto conside- rari debet respectu habito ad hoc mune propter diversam ho minum conditionem Mnaturam, dum alius meticulosior, magis
suspicax,dimdentia plenior alio, alius alio pecunia magis dedi-
16쪽
zus d in rem magIs attentus existit. Et ficubi probationibus res peragenda suerit, dissicile erit, S cum iniuria conjuhcetum , probare minus industrium, rerum suarum minuisatagentem, aere a. lieno obrutum esse mutuatarium in id ergo hic non causari poterit usurarius patentesimi hac usiuras velandi ratione p. XXIV. Caeterum si vera est descrNtio Canonattarum , quod usura sit . quicqvid sorti accedit ex pacto vel spe praecedenti, non potest excusari Larin annus, quod eam probet negociationem, qua civis malore anni parte pecunias paratas habet, ut indigenti. bus civibus mutuum det,& facta post annum me diurn restitutio. ne in singulos fiolen auctarii una liquod recipiat. Ait qui dein Laymannus,auctarium illud non accipi ratione nitimi, sed ratio. ne obligationis, oneris ac curae quam civis ille ingratiam indi. gentium e.g textorum in se suscipi ut toto ferme anno pecunias
pro illis in promptu habeati quocunq; tempore in domum suam adventantes intromittat, peril nias numeret &α hanc obliga
tionem pretio aestimabilem esse defendi quoqi istam lueranda
rationem titulo societatis cum annex paetra a securationis, tex. tores enim pecuniis a Tuio acceptis nego clari, materiam ad te. las texendas Opportuno tempore coemere, e lucrum inde repor.
tare ejus aliquantulam partem deposcere sibi civem illum di quae sunt alia Sed enim omnes istas rationes lucro ex mutuo perceopto adaptabit usurarius , nec aliam se negotiationem profiteri. quam ipsam illa mi quam admittit I. ayςn annus. Id ver Die scin anpositis Canon istarum priaci piis admitti debeat, .uod ali i in spe. cie idem subjungit .ay manuus: Si qpis inquit,pαunias Abusura
usuro fuisset,posse eum tu muruo pedentepacisci; Dabo tibi murasImali aureos νι Dan. me commodo, quo datis ρυιn ex is percipere υσα lebam ut m ejin eo e Mionem tu δenearu pro me sarastae e tori meo solvere Sim,e knaelum aut exiguum comm dum ex petu ἐamu tuo ace Ny capturum sestatet, ideost poeniteat, eum marao subbasiarisaeeepssse, tunc nefa es, tali pacto aeteri mutuare, cum I avamen istia rebera non e senatu mutuario in eo repensationem lueri aut eommodigessantis sed olim ratione mutat quod usurarium esse consat. Semper enim hic obstat commune principium 'quod omne mutuum it
17쪽
conculcasse putent principio hoc supposito Deinde, Titius
Sempronio cum pacto usurarum mutuo de non excusatura pravitate usuraria per hoc,quod ipse mutuunt acceperit a Calocum
usiuratum proniis sione Quid enim hoc pertinebit ad Sempronisis aut quid deliqvir Sempronii in facto Cajit Tertio, quid es juod eum demum obligari possit Sempronius ad solvendas ut ura1, si Titius commodum ex ea pecunia se habiturum speret, obligari non possit ille,si nullum hic aut exiguum commodum habitu ium se putet pravis enim ibi non ingentia animo concipiet lucra satatem ad id,ut usuras licite petere possit ' Imo vero charitas Chrisiana mutuatarii potius respicere iubet conditionem, ut injusta plane sit usura, si Sempronius nullum plane ex pecunia mutuo da-ra perceperit commodum, ut maximε grande se habiturum indes bi persuaseth Titius. Sed hoc est scilicet quod ante dixi, Moralistas, cum qui biplerumq; factuini Canon ista non tam rem aversari,quam nomen usiira nec sibi temperare posse quin identidem contractus ejusmodi re vera ulu rarios admittant Mineant. XXVl I. Videamus tandem luris civilis sancita , quatenus ea cani usurariis iaciant aut taci faciant. Et quidem placuit aliqvan. do Romanis,scenerari nullo modo licere,vel ex eo capit qxodere brae inde seditiones ii sensiones in populo orire citur Sanh
eνeantoc e Sed cum propter commercia identide repeteretur invalasceret scenerandi consuetudo,de coercitione magis mo.
di positio quam omnimoda abrogatione deinceps cogitatum fuit Nec tames lege XII tab alia quam unciaria usiura permissa lagitur sed quae seqxioribus temporibus ira auctae ut ad cente
fimaasque excresceret,etiam inter ipsos Christianos, uti patet exl. t.σaae. Deoisse usur.COntis et tu centesimara usuras uncia. Has eami legitimae usurae nomino deinceps veniebat, quam etiam
est odecussaenu eleiatima nonuim indigitasse pludentes.
18쪽
haud frustra opinatur pranciscus Balduinus hi Iust nian. p. 61. Taniadem Justinianus imp observato certo debitorum Mereditorum discrimine, nec non aliis consideratis circumstantiis modum v. suris positit in las. de usur. σqνibinaeam novistis, ut frustra quis du- leti num jure Iustinianeo licitae fuerint usura .
L VIII. Id tamen dubium adhuc est, hum permiserit tantum distinianus Maaian etiam approbaverit Multum enim inter se rimere, Mundi ore eo dejurib Majest. n. I. 44. F. Sunt qui
aeutrum asserere, sed imo prohibitas eas a Iustiniano contendere velint hoc argumento, quod Jultinianus professus fuerit catholicam fidem me admittere ac pr are quatuor Concilia univer
-buerit c.qνonia. - s.47. At enim cum argumentum a tacito nou. procedat, quando contrarium est expressum, quod tacito praevaisiet, ut ante dixi Justinianus diserte modum usuris possierit, nec ulli bi expresse eas prohibuerit, argumentum hoc non facile inu
lunt, Iustinianum non approbasse usuras, sed tantum tolerasse. maioris mali evitandi causanrae in egentium subsidium. Quibus
equidem adsisterem Mego, nisi me moveret illud, quod eum Justinianus Vitis illustribus trientem usiuram stipulari aut exigere
concesserit d. L 26. Q de . . fiscum tamen suum tam illustrem esse non judicavit,quin eiusiuram semissem permitteret. ιHι.αde scat. Uar. At si usuras prorsus improbasset Imperator, ne sibi quidem aut fisco suo indulgere tale quid de huisset, tantum abest, ut gra viores ei concedere potuisset Facere recite cives suos Princeps optimus faetendo docet cuinq; sit imperio maximus, exemplis major est ait de Augusto Paterculus. Et quam vero hic causiam, subesse credamus, quod fisco usuras permittere necesse habuerie
Justinianus, euius tamen ipse Marbiter est, moderator, quique, nisi ipse nolitImperator, legibus coereeri poterit quam facillimer Ipse sibi dum lex est Princeps,quid opus est ut permittat sibia Perinmissio enim tum sere locum habet, quando actus, quem permitti mus,non est in nostra potestate, nec impediri facile potest. Dix rim ergo non permissas tantum, sed approbatas etiam jure Iusti niaaeosuisse usuras, ut tamen intra modum conisiitutum continem
19쪽
rentur. Et hactenus stil. in genere de uuari , a tenus licita sint,diximus quae quidem prolixius hic exponere necesse suit ut se licio, res insequentibus accre POS imus progretriis di de toto hoc nς-gotio accuratius disquiri queat. XXIX. Propius nunc ipsum eontractum, qui Mohatra dicitu n. idebimus, quantum illi secundum regulas uris S iustitia tridui debeat breviter dispiciemus.Est autem MOHAT A vocabulum Hispanicum, quod diomate talico ita expli at Laurentiui Franciosi ni in vacabutimo Mahatra era eoorasnc he si ienin
xius justo,&Iubornatum habet alium,qui eaudem rem reemit viistius, quem nos communiter dicimus scrocchio SCROCCHIO autem vocabulum idem ille ita explicat, quod sit clueompra una
cbegi costo Le qui emit rem pecunia credita parata, usius quidem, quam sibi constiti Sunt aliae ejus appellationes. quas congessit
Sigismundus. Scaccia de comm rc . I. q.v n 66. Vocari enim dicit eiusmodi commercia communiter ex quo sortasse nostrumpemn inter mercatores usitatum seu floccob, baroceoli rorepitoldi, Herivolis elavance, quae singula vocabula inter Italos plerumque designant usuram&lucri genus illicituna Ita enim Franc.Saccheirti in votas seri crusa seu vers. BZROCCOLO ,eae hamo barrareta tor αμνὶμ diversi omi, com novi impo, merito,interes, ambio, ci' vaneta, baroecolo, vitrangem e modii altrinomi Barbara autem ese quaedam haec vocabula notae Scaccia d. l. quemadmodum mos
usurarios in vernacula deformibus vocabulis sipprr Eipperlabcere solemus. Et ex hi intelligi potest Mohatram esse contractum realem, quo aliquis rem carius emit pecunia crediti is eandem eidem mox visus reve6dri pecunia numerata ut quam mutuo habere non potuit, pecuniam subiri involucris accipia LXXX. Vulgo ita describitur Mohatratum dicitur, cum ille, eui viginti Philippici opus sunt, pannos de mercatore emit mccio triginta philippicorum post annum solvendo mox eidem uum rata pecunia viginti philippicis revendit Sive ut xplicat Antonius de inobar ιη IN. moria. Contractus, vulgati tauohatra ti
20쪽
otando quis egens pecunia , emit pecunia credita a mercatore
merces lum m precio, statim xi pecunia numerata precio inii, aio revendit. t Onainus igitur Titium opus habere centum aureis,c qi invenite neminem posset, a quo mutuo eos accipere liceret, quod carere ea pecunia sine lucro ex facultatibus suis nemo vellet, adire Caliam Mercatorent, invenire apud eum pannos eonum prostantes, liceri, &quod parata pecunia solvere precium non posset, fides tibi ut habeaturi petere, Mercatore vero proptea solutionis dilationem pannos centia aureis valentes, precio cen.
tum viginti vendere, addito patio, ut post annresiluxum solutio pinseturi Titium absoluto hoc contractu pannos jam emptosilante pede ei dena Mercatori Cajc revendere, viliori tamen precio centum E aureis, sed ita,ut illico scine dilatione centum isti aurei adnumerenturi Quis vero hic diceret pecuniam creditam esse sub usuris quis hic ultra sortem lucrum aliquod aut sperari aut intendi cre cieret Utrobiq; emptiois venditio celebratur, nulli bi mutuum,quod per usiuras deturparetur multibi contractus
illicitus Elegans sane inventam¢um boum mactatione d tagnum Videamus eius patronos&Defensisres. XXXI. De origine quidem evnatalibus talis modi contrahendi nihil constat. Credibile tamen est, ortum fuisse primum inter negoeilandum, non ramen statim cum ejusmodi complexa intentio. ne lucrum captandi 5 nummos conficiendi:aut vero, quod verius videtur, excogitatum eum vel ab usurario aliquo eum in finem ut usuras a se quaenta qualicunq; velamento suistineret, vel ab ingenio aliquo, o Palista sive Canista, qui dum casus sibi fingeret,quibus coni kientiam instruere posset, hunc quoq; commentus est ut haberet scit quo industriam suam pecuniosae negociationi satis idoneam ostentaret. Postquam autem se inel in Casu istarum ossicinam commere ii hoc genus pervenit, nemo hodie est, quinor, ejus taciat mentionem, vel addat aliquid vel detrahati ut visium fuerit vel sivo vel aliorum ingenio magis congruum. Et ne nescias cum quibus nobis nuncresci ante omnia nosse debes Jesiuitas sibi fere solis hodie sumpsisse , indicasse doctrinam morum, certe videri sibi cateris omnibus in eo genere sagaciores. At illi,qua , Ies sint optime describit Thomas Lansius, orat.conrr.Himen. Hor.