장음표시 사용
31쪽
δι. u. . item qx Onus habet annexum, L 7 Τde conir empe Alvar. Valasci confuL7ρη- Reinhing . de retract/υ.Ι. n.υ8 ut si fundus fuerit emphyleuticus per emphyleusin tempo ratem , Berlich. d. Ln M. aut si redimibiliter occum pacto retro venditionis ematur.
aut si res fuerit litigiosa, quae venditur. Iohiam. Costa de remed.
eatus, non exercitus fuerit, aedificia non bene tecta,& similia alia. a. ibus omnib9 hoc emcitur,ut minoris aestimare necesse sit tu duni quam si ista talia abessent. XLV. E contrario fieri potest ut propter circumrtantias au geatur precium, aut saltem sub alio nomine aliquid superpondii loco precio addaturata, si quis domum,quam inhabitat, vendere cogatur,animadvertendum erici non solum ad ustum precium . sed an ipse hujusmodi precio comparare sibi possit domum non minus commodam,extructam in aeque salubri amoeno oppor tuno loco hujusmodi pretio, si plus impendendum erit,debet illud, qui cogit,praestare&offerre, Immo si venalis non reperiatur domus, oporteatq; eam aedificare, sumptiomnes ille, qui cogit subministrare dk offerre debet,&insuper tot aureos singulis j
ms,quod erunt necessarii,ut conducat domum idoneam, opportunamin aeque salubrem ac pulchram, ut est domus, quam vende re coactus fuit, quousq; nova domus fuerit constructa, poterit salva valetudine inhabitari. An Merend. lib. I. corurov. c. io. n. IL, Add. Gars Mastrill .decisi .Sigism Scaccia de commerc. . .qυ.7 p.a. ampl.lo n. a. Ita porro qui rem venditam ui e proximitatis vel a.
gnationis retrahit, idem illud precium,quod emptor vel jam dediti vel dare paratus fuit,etsi justum rei precium excedat dare de
per quandam uti surrogationem succedit in locum emptoris re perinde habetur,ac si ipse emisset Reinhing dejur retra I. M.
32쪽
s.; .histhmiast Meldere, ut res praecIse centum valeat nolesplus, tu minus. Valet enim centum precio medio precio supremo cenium quinq; precio infimo nonaginta quinq; , di in triplici hoc precio nulla creditur inter contrahentes esse iniquitas, Didae Co-
lim aequalitas naturalis secundum naturam stet in indivisibili inemptum&venditum,sieut lingua librae stat perpendiculariter iter duo brachia librae aequaliter ponderantic tamen ex parteistra medium illud est divisibile, quia non possumus singula ad
'dee potest justitia prudentia humana illas omnes circumstantias qualitates rei vendendae ita metiri, ut precii metam possit inde
punctualiter attingere Sig. Scaccia de commere. g. l. 'P. I. pari. a. Ampl.Io. n. lo2 inia vero etiam latitudo precii ad certam aliquam quantitatem restringi vix potest, quanquam sint,qui in valore cena tum aureorum latitudinem faciant Io. ab ρ . ad ios in valore auram Io aureorum fio.ad ii Antonin Diana Afumm vocas preci- vm non male totum id cujusque committitur conscientiae, ut non
'φhiris vendat,quod suum est,quam bona fide credat valere prolo coin tempore, similiter non minoris emat. Summentiari ael. XLVII. inod siqvis conscientiae suae dictamen sequi nolit, sed sies carius vendat vel vilis emat, quam ipsemet ex se aestimaverit, le- es civiles propterea venditionem non rescindunt,nisi magnus a- siqvis excetas aut desectus tuerit. Valet enim hic, quod Pompo-hius ait, in precio emptionis & venditionis naturaliter licere con trahentibus se circumveniret. I si . δε minor sive ut Paulus explicat, inemendo& vendendo naturaliter concessum esse , quod pluris sit, minoris emere,quod minoris sit,pluris vendere,& ita in
33쪽
ac et censentur. illudque per leges civiles lirium vitandarum gratiat, ne omnis obligatio emptionis&venditionis semper sit in incerto , toleratur. Vultei.adprina .Insistae Empt. T venae And. Perea Coae de resinae venaen .Carol Molinae de usur 'ν. I '.I7 Didac.COvarruvda vanr ote.3.n.a Nic BOcr.a,cifi4 Frana is Diges tit de eonir Empti
I J.art. . a 2. Dolum autem ex proposito intervenientem leges civiles haudqvaqvam tolerant, lis F. sd de act.emst. Et hinc distingvere quidam solent inter deceptionem provenientem ex industria deceptiva ut tunc pro quavis etiam minima deceptione detur remedium decepto,&inter deceptionem provenientem ex industria negociativa,ut tunc non detur remedium , nisi excedaedimidium justi precii sig. Scacciari comme c. g. Ψυ. I. Part. 2. a Lao.n.7. Num verbin foro conscientiae circumventio quae ita iure civili permissa est, excusari queat,Vid eleganter Fran2k.ad .dLBOer.
XLVIII. Quibus ita positis opportunum nunc est definire quae stionem, num emptor possit rem certo preci emptam carius re- vendere et Qui statum hominum ex simplicissimis vivenditgenerib smetiuntur,mercaturae laesociationi non usque adeo bene cupiunt, quippe quae unicum fere eum habet scopum , ut viliori precio, emat,cariori revendat Aristoteles lib. r.potii. e.3.s, dividit artem rei parandae in duas principes, summas species , naturalem dc artificiosam Nataralem vocat curam .studium cire alimenta, quae suppeditant fiuctus, animalia. Artificiolam iis τ ἐξο vocat Usu abnns , quod non natura, sed experientia,& quadam veluti arte inventa sit. Hujus iterum duoconstitute tenera, alterum tuiquissimum, quod sui permutatio rei cum
34쪽
re,atq; id non nMea, quae adussis vitae necessarios faciunt, olim se. ctabatur; recentius alterum,quod fuit permutatio rei cum num iamo. Natum deinceps ex ultimo hoc tertium aliquod genus, quod Aristoteles καπηλικὸν vocat sive cauponium Permutatione enim rei eum nummo semel coeptaev expedita saciliq; postea facta emenit, ut aliqui praeter rem, qua indigebant,etiam lucestium quoddam ex illa permutatione quaererenti Atq; hinc permutare homines non amplius ob indigentiam, sed ob incupletationem didicerunt. Hane autem lucrandi artem in qua potis limum negotiatio versa. tur; Aristoteles casio e praeter naturam maxume vituperio diis gnam esse contendit,eo quod non exiis rebus aequirit, quae anatura sunt factat, sed -- Μελ- h e ab hominibus, dum alter alteri eripere nummos satagit Vid. Mich. Piccari. ιιι inis CatoI.
& desumpta est exChrysostomi homiliis super Mattheum, pessima
sentiens de Mercatoribus wissens dominu/νe-nus, emenus de
templo,significavit, via mercator nunquam potest Deopiacere, mirio hullis Christiana debet esse ereatoriauinpoluerit esse,projiciara de Eeris . Quae quidem verba ex alia palea,quae Cassiodori est, sub elidem distinctione, ita explicari possunt,ut intelligantur negociatores,qui justitiam Dei minime considerantes per immoderatum pecuniae ambitum polluunt merces sua, plus periuriis onerando quam preciis; sed tuisse tamen Chrysostomum Mercatoribus pamlo iniquiorem, si verba aecuratius attendantur, dubitaridum non est. Ita enim in dicta palea sequitur, picung ream omparat, non inita integram re immutatam pendar,sed ut materiasib μ ηδε dissidoperandi, iLe non es negociator aevi eia rem comparat, at Hegram rimmuriatam vendendo lueretur tu es Mereator, ενi de templo LMI dieitur. In gerrere igitur de Mercatoribus loquitur Chrysostomus,&eensuram paulo acerbiorem de iis facit. Neq; id mirum vi deridebet,cum dissicile sit, ipsa consentiente Seripturari mercatorini manus a scelere puras habere. Quin ripis Leges Romanae non tantilmordini mercatorum omnes aditus ad honoresis imperia praeel Erunt s. e dignis.lib.a .ra .Fetiam nobilium ordini aeqvea interdixtiunt negociationem M. CAc-m ac mercatoribua malitiam lan. regociarores ne milis ut novi
35쪽
s ustra sint,qui Romanis Imperatoribu,aut lardi Iam aut non ii; honestam Citam uid mercaturam ei vasum habent, quo fa,cit .7. deincest.nVι.ει asstae adit edict. Cicero lib. i. Uc.ri casu cum sordidos dixisset eos invi meteantur a mercatoribus, quod statim vendant, istam subjicit disti 1
tulerit, uidetur ure optimstpesse is dari Eum sequuntur plurimi ICre,vid. Andr. Tiraque i l. Gnu ις 33 .io, sed, ut mihi quidem videtur. sine rationesiuincienti Non enim quantitas vitium aut sorditiem detergere potest , sed animu Matrectus ne*ociatoris. Et potest mercatura, quae in rerum magnarum magnique sumptus negociatione versatur, majorqvidem, sed non melior videri Κirchiae de κυ. iust .i h. i. Et quis mihi definiet eam quantitatem, quae sordeae luere queat Rcum praesertim nullatim magna dctur copia , . anon major aliqua reperiri Poasit. Vivitur in civitatibus opulentis, i. itur etiam in municipiis & Oppidulis. Utrobiq; ut merces addeliantur aliunde, necesse erit sed pro cui utique modo Qv Kemberga negociatur magnam di copiosam videri potest pro ratione eius
loci exercere negociationem, atq; eam ex Ciceronis sententia sine vituperio Tantam autems Amstelodami exercereta sordidus esse est Vituperandus, quia scit. tenuis est et&angusta tabernae institor. At Vero fieri potest, ut qui Amstelodami copiose negociatur, plus sordium contra laati quam in paupere sua taberna institor aliquis Kembergensis. Quin imo qui in maioribus emporiis ideo mercatura mercatoribus,ut civibu sui S ita oppiduli evendat, non magi, mihi videtur sordidus esse, quam qui ex Indiis onustas advehito a Ves, ut Amstelodami re vendat. Qya: en in proportio est nego- elationis ex Indiis ad ejuS modi emporium, ea est negociationis ex Emporio ad oppidulum,4 uti laudanu sunt, qui merces Amste. iodamum vehunt,ne civitas egeat ita laudandi sunt, qui porro eas in oppidula vehunt, Re&illa egeant iit cunq; minutatim hi, illi agminatim vendant. Non omne solum κυlασκὲς est: proinde nec eis se est ut ei ex aliorum opulentia subveniatur euicil tamen pro a.
cultatibus habitatorum. Qui copiose rem suam familiarem instruunt . . tolligodi Coosli
36쪽
fruunt, numefoq idcinxeram cives tenuiore superant, eontra
Hus tamen ineunt propni eosdem Et ergo qui plus emit, aut plus vendit. non alium ζζὶς biat contra crum , quam qui minus emit aut Veiidit Inqxo igitur prsabitur sorditi es t aut unde nascetur vit Peri ut i se ii Ahi, inter quos Sigistnundus scaccia de commerc. . I. rvcro M.
ociationis, quatenus ea suscipitur, si propter lucr una ordinatum ad aliquem effectum necessari uina ut honestum, puta ad sustentationem suae famili mitem propter publicam utilitatem, nc ad victu necessaria desint; vel quatenus suscipitur propter solum lucrum,
non ordinatum in finem bonum ita ut Oriore cam vituperari meris eatura nequeat, postcriore vero omnino repreh2ndendatio, cum.
immoderata habendi cupiditate e avaritia pessime contamine tur. Francisc. Tolet in fruct. SacerdIS Ad hunc posteriorem pertinent illi avi tempore messis vel vindemiae non necessitate, sed propter cupiditat zm comparant annonam vel vinum. g. de duobus nummis comparant modium unum &servant, usq; dum vendatur denariis quamor aut ampliuS, c. qia Myli sis. Utcunq; enim hi eum etiam habere possint finem, ut familiae suae lucro eius- in odi consulant , principaliter tamen carissiam intendunt,&ex hoc flagellatores annonae merito audiniat, quorum avaritiae apud
Romanos tam mandatis quam constitutionibu non unis vicibus obviam itum est,ccs LII. Ut,erborum faciam compendium, statuendum omnino estimereaturam in seri ex se esse rem plane indifferentem,sseri autem bonam aut malam ex fine, qui Plerumq; actiones morales deter mi nati tum ex ex aliis circunas initis te oramen in vitio eam illiso. esse si lucri causa ins ituatur, dummodo illud ab aliqxί alia caii ,1 ulteriore laone ita aut utili temperetur. Nisi e sim lucrum aliq,od inde capere liceret, nemo quisqvam esset, qui subire ejusmodi molestias animum induceret. Et interes tamen Reip. ex alterius pro-Vinciae abundantia suam sublevari inopiam in ratione etiam. Clericis mercatur an honestati consciam. permisit Imp. constantius tr C emis. Y coe in ocirca stiva conscientia poterit ille, q14
37쪽
quandoque,ela pericula Itidem tam rerum iPigrum quem persona
et ii de qua supra diximus,excedat,accurate advζrtcndum est , eenim carius justo merces suas quis vendae, ipsam arbitror pro hiahere justitiam naturalem, quae tamen quam dissiculter hodiei fitebnegociandum observetur, quotidiana docet experientia.Vid. 4, racl.Summenhartis 'πι- ροσρ.σσι Sed neq; hoc tamen dieiis mus,licere Mereatori in omni casu lucrum quaerere. Quid enim si ex stultitia rem, quae centum valet altero tanto,aut adhuc carius emerit PQuid, si tempore carestia rem emerit, kreservaverit, usci;
qVo precium eius diminutum fuit utroq; sanὶ hoe casti aut noti reperiet emptorem,aut minus accipere tenebitur eo,quod ipse d
LIII Cum ver negociatio toto die ita exerceatur , ut traditi, mercibus fides habeatur de preeio,&haud 'raro in longum differatur solutio,discutienda nunc etiam erit ista controversia, utrum propter dilatam solutionem,& quod praesenti j ecuhia emptio fieri non possit vendere rem liceat preci auctior Zarae quaestio si eae jure civili decidi debeat,dubium non est, arfirmativam sententiam
Quippe hoe jure non in qua hiitate solum , sed etiam i temporem inuga ut plus intelligitur Plus est enim statim aliquid dare minus es post tempus dares. I si .d dejussor. Et hinc mi ous solvit, 4Vitardius solvit titi .rgd Vs ille vero plus petere videtur, qui praemature petit 3.MInst. de action, Etsi enim ipsum tempus non sit is commercio , neq; ita temporis illius debitum per se existere potest; temporis tamen compendium Lutilitas in commercio est. nostrumq; patrimonium auget& minuit Goed adael. Ia. n.ag. d. V. S. unde plus praestitiis dicitur debitor, qui ante diem solkit,siebus gratia tempus adiectum suerit,ut commodum medii temporis ipse sentiret tiΥΤ et ann.legat. Iure autem Canonico, improbatur ejusmodi venditio, quae ob dilatam solutionem preciose auctiore, e consuluit o. aede M. Prorogationem enim solutionis Canoniis Rae habent pro specie mutui, quasi precium conveatum receptum brevi manu esset emptori sub ularis creditum Henr Zoes tit. C. de Uur. n. . nisi verisimiliter dubitetur, res quae vcndita est pluris
38쪽
vel miriris rati sit tembresolutionis, nec venuitor erat tam 'inans .ionues pere in civitate . re c. na Hane enim utramq; conditionem coniunciim:eri.
IV Non audet tamen Didaevi Covarruvias . . damnare mer eatoreS,qui in nundinis merces, quae loIcnt frequentius vendi pe cunia credita quam numerata, vendunt carius precio ad certum diem se luendo,quam si statim id numeraretur. Nam in his mercibus Anquit juxta communem hominum aestimationem cum ad tempo precio solvendo vendantur,justum precium illud assumen, dum est,qxod ad pecuniam creditam pertinet, propter hominum convicium,&mutuam permutationem , si quidem non possint commode emptores reperiri,qui statim numerato precio eas mer ees emerent. ubi porro agnoscitiin maximum Rei p. commodum cedere; siicubi fides habeatur de precio Iuvatur ista sententia o pina'ne eorum,qui volunt, increditum ire contrahentes eo casu, quando fides habetur de precio. Jacob Schultes ad Modesin. Pi sor ara, 1.q.D.n G, in ratione decidenda res venit ex controve si superius sitata,utrum scilicetin quo jure licitae sint usurae. Eis enim per eiusmodi conventionem mutetur natura contractuum. exaudicio bonae fidei descendatur in judicium stricti juris,id tamen absonum npnesse, per pactiones contrahentium variari posse has qualitates,ostcndit Bach ius de action. di . Ghes. In LV Alvatus Valastus bituar. --. ita rem determinat,posiis eum,qua pecunia praesenti non repetit emptorem , nisi precio mediocri vel infimo,pone inquam eum fine reatu pro pecunia credita ad tempus, vendere altiori pretio, dum tamen non excedat summum precium seu latitudinem preei iusti. Sed determinatio hae qua 'Quem stringere non videtur. Primum enim supra diximus,nullam rem pluris aut majoris precitesie, quam : utemptorem. nvenit. Quo posito, non potest amplius medioere dici precium in praesenti pecunia , quo maius aliquod non datur; sed utiq; summum id nunc erit&omnium maxinium, ut maxi anteriora tempore medioere fuerit. Deinde non hoc quaeritur utrum
propter citationem solutionis liceat precio eo, quod de praesenti
39쪽
summum ae rem vendere eum pernitam istud te edoctrina a non litatum etiamsi increditum non eatur, Philipp. 1SS. Trini R ' r. o 7 .sed istud in dissiceptatiodem venit, ut . M uapropter dilatam sol ut ein rem vendere latat eos io,
Medinam sex enumerat causa sviropter quas liceat vendenti pecunia credita carius vendere,quibus deinde addit eptimam li) propter interesse ueri cessantis, at ' propter justulit imorem futurae litis, quod Emtor esui sit caliditionisi ut solvere non soleat, nili ludi.eio coactus s3ypropter periculum, ne Emptor interea' fiat inops facultatibus labatur prer consuetudinem, quod pluris ψaleat merae vendita ad tempus,quam vendita pro pecunia praesentiu s. Propter desectum emptorum, quando non invenia diar qui mercem praesenti pecunia emant sost propter aequitatem quia aermum sit,ur mercato ropter labores tapeti s&periculaquetur reporterireportare autem nequeat nisi peri satis --
bus, impensis periculis lucretur Io pro Io . nis*pro expectatione solutionis precium adhuc augeat Pryptopter dubium valci em mercis vendita tempore solutioni . Verum enimveroci ut a Uultima hac causa in apiamus,nolunt eam Canon ista admittere, ni si eo iacasu,quo venditor ante tempus solutionis venditurus nU
erat, uti supra dixi. Tu enim locum habet ratis, F proptem dubium eventum augmentiis deminutionis quoad preeium emptor venditor commodum aut incommodum ex eo contra ctu sperare possint, adeoq; aequilibre hoc dubium sustinet Besaisae contractum Sexta causa peti acipium petie tum quod Mereatori tu pro Ioo lucrari definitὸ permittit,tum quod pro expectatione χ- lationis precium augeri posse determinat, id quod tamen utrumqἔcrantroversum est hactenus. Quinta causa id tantum infert, pecunia creditarem vendi posse non autem vendi posse preci maiore Gratiam ea uiam ipse contendit caccia eatenus veram esse.
quateam in se virtualiter lubeat praecedentes neq; enim ad con fretudio
40쪽
ω sinem pro mare licet .s in genere morum alafinire onortet,
mim licisus si actus, an minus Tertiam recte impugnat Sumis me ut avo .is. Franciso Tolet, in is vriti sacerri l. t. cf. n. a.
via qui timet ex cause superventura inopiae periculum perdendi verum: iustum precuam, ex eadem causa timere debet periculum perdendi etiam illud, quod plussierit, cum per stipulationem prexit trinoris non magis murus reddamn Nec igitur sufficiesreqvii Mureum per sis quae Ponit Antoninus Diana insumma
arici nisi etiam Iix sueris secuta,aut alias factae fuerint ex penitas si igitur nulla deinceps fiant omnis vas Creditor timuit , debere illum inter nos solutionis stud as detrahere,in quo carius venisssiderat ratione expensarum, ut sententiae accedit Martinusinapi, cuet. Navare. rom. . r. . Nec dubium mihi videtur multo plus impendi portere in iudicio adversus eiusmodi cerebrosum debitorem intentato,quam fuerit istud, quod ultra justum rei preeium in stipulationem venit,ut causa haec colorem potius aut integume tum aliqvodm tbeat, quam mi repraesentet id quod in veritate agitur. Remanet igitur m omnibus illis hactenus recensitis causis nos nisi prima quia excelsum, de quo aginam .ex sare dc sustinere' at. Et ad hanc uricam ipse deniq;sub n. a. recurrit caccia-LVII. Circa secundam causam adhuc longius progreditur Conradus Summentiari,& licitam quandoq; putat stipulationem pluris , utanaximὸ nulla intentata suerit lis & nullae facta expensae, ita
ut nec detrahere quidem oporteat id, quod excessivum fueritaeinpore solutionis Verba ejus ita habent,aeqv. u. Mimen mereator. ρνincipio mis et rapamrioisin more, o va-vuoimendo expe-