Opuscula academica collecta et animadversionibus locupletata

41쪽

cum memorabilibus ex eius scriptis as

Sev. 44. Trebeli Claud Ι . Vopisc. Aurelian. a. Ni Oratum ab Ausonio' aliquo cii loco Carm. XX li ubi lae cathedra Graiarmatices agitur. Victorius Subdoctor seu Proscholus. l. e. Iro rector scholae: qui in antiquitatis obscurae studio aetatem continuerat: habentur in eius studiis 'lus

pontificum foedera, Curium origines, Castor, Rhodope b), plebiscita et Senatusconsulta. leges Draconis . Solonis letaleuci.' Studium itaque

suum ille grammaticus in quaestionibus grammaticis et criticis posuerat; nam plebiscita et senatusconsulta exquirere et leges interpretari non misi cum magna eius laude memorari posset, Castor tamen Rhodope et Cures satis declarant, res antiquas obscuras notari, ad quas studium eius deflexerat de utilitate autem ad historias, antiquitates iura instituta, si ille cogitabat: quod pro

explorato fere habere licet, quandoquidem saeculi

Bis istius

h Castor videri potest esse is, cultas liber χρονικων

αγνοηματα ν multa Vtilitates chronologiam emendandae habuit: Mochae imperiorum maritimorum antiquissimarum aetati m illustratae sunt in nouis

Commentariis Soc. R. c. Moti Vol. I. Ahod Meeε se potest mulier Pythagoricam philosophiam professa. ad quam Theano in pistola fictilia superest, a Luca Holstento ad Porphyr. Vii. ythag. P mi εὶ cum epistola et ipsa Rhodope fictilium nomen est JHirum tamen est nomen hoc ausonio aut eius aetati notum misse. Nihil enim alibi de ea proditum nec ap. Holstentum aut Olfium fragm. mulier ill aut Fabricium. Itaque procliuior sum in eam partem, ut credam Dioscuros et Orpheum thracem declarari grammatico iactare eruditionem εuam ita solito nam et Curium Origines ad Numam

42쪽

et Censura ingenii et morum D. Magni Ausonii

istius litterae a melioribus, quae modo commemorauimus, ad exilia et parum publice priuatinaque utilia et salubria studia migrauerant. Fuere quidem inter rhetores nonnulli ultra vulgares lit

teras sapere dicti, ita Νr. XX. Staphylius hi

storiam cossin Livii et Berodoti omnis doctrinae ratio cui cognita, quantum condit sexcentis Varro volaminia hus '' Licebitne ex his colligere, Varronis opera ista adhuc aetat superfuisse aut ex alio loco idyli l V. 6.). ubi in schola grammatici puer docetur: Conditor Iliados et amabilis orsa Menandri euoluenda tibi cum Homero Menandrum in scholis praelectum esse sit est inter grammaticos unus et alter cui schola et auditor multus, praetextaque pubes , grammatici nomen diuitiasque dedit c). Videtis, Commilitones, quae ista aetate litterarum studia fuerint, quam Xilia, tenuia, et angusta d). Ex his tamen scholis prodibant urbium imperiique rectores, senatores, magistratus e) et quice Drces mulium hic reserre, quomodo interpungere Pl BCeat, mi P Erra ratici novien diuitia, que dedit; bene res e habet. Sira: ramulatici nomen diuitiasque irinxeris. Non magna utiqtae fortianarum aestiam alio hinc fieri poterit, eruntque, si de grammati Co Praecli pratiar grammatici initiae ac fortu- Iaae non magis tantae quam si viri, de scholaqriam Dis moritissimi hereditatem o imam memores, qua ad aliquem peruenisse narretur. Verius ta

domo unum constat eos, qui Ius Romanum discerct Vellerit Romam profectos esse docent hoc ex Ruii l. Itin. I, O 9. 2 O. e Prosessor. I. Bur legatae cathedra millo foro dedit haec Duenes bis nitue Senatus adiecit nurnero Pur 'Pureisqua togis h. e. Praetextis .

43쪽

cum memorabilibris ex eius scriptis. . ' 27

quicquid hominum erat officiis negotiisque vitae publicae destinatorum Fingebatur scilicet ingenium legendis in schola praeclaris auctoribus Romanis Graecisque quae aes, non tantam tun doctrinae copiam poscebat ac nunc. quandoqui densi illi patrio sermone scriptos libros praelegebant. eoque versus ac sententiae mentibus tanto

altius infigebantur. Ex Cicerone, ex Livii Sallulii Tacitique lectione, quis neget ad vitae publicae priuataeque negoti viros idoneos prodire

potuisse Quid inuo ipsi principes non in alia

disciplina nutriebantur am ex his Professoribus virammatices ita rhetorices unus erudiendis Gratiano et Valentiniano delectus fuit nolle Ausonius Nec eius disciplinae laus sua et honos defuit; nam uterque, et Gratianus et Valentinia isnus, inter optimos principes docum suum Occuparunt summumque sui desiderium ae liquerunt, cum ille anno aetatis vigesimo quarto, hic vigesimo Irim, fraude et insidiis suorum 1 medio sublati essent. Nec modo ex panegyrico Ausonii Gratian, dicto hoc constat, quo copiosa est laudum enumeratio, nec ex Ambrosi similiumque praedicatione pietatis Imperatorum et obsequio fae Voluntatis, serum, quod grauius testimonium est, Ammiani loco quo eum a Valentiniano patre renuntiatum Augustum memorat: lib. XXVlI, 6. praedicatur Gratiani vultus et reliqui corporis iucundissimus nitor et egregia pectoris indoles, suae cimperatorem implesset h. e imperatoris perfecti virtutes, partes, exemplum, exhibuis ethci in veterum lectissimis comparandum, si per sata proximosque heuissa. Nec

44쪽

αν Censura ingenii et morum D. Magni Ausonii

Nec vero inter minima virtutum argumenta Graistiani est ea pia grati animi testificatio erga iuuentutis suae rectorem, quod statim ex quo post patris mortem imperium solus tenuit, Ausonium. tum Treviris agentem f), Consulem et primo loco, designauit a C. 79. Pro hoc beneficio orationem ille ad eum misit quae Gratiarum actito pro Consulatu est inscripta, prorsus ad exemplum Panegyricillini ad Traianum elaborata; qua tamen elucescit, quantum inter tempora et ingenia discrimen esset. Et si enim utraque rhetoricam potius sapit quam eloquentiam veram in hac tamen Ausonii multo magis rhetoricum studium seruili fere imitandi anxietate, eminet. Pro magnis sensibus animique affectibus vibrantur acutae sententiolae, per antitheses et paradoxa et ad na iraculum facta, per se probabilia, amplifican

tur Facit in linio satietatem nimis est usa

s Inibatur tunc consulatus etiam in prouincia Imperator Consulem renuntiabat in palatio in auditori tanaen sacro concinne conuocata. Vt umbra aliqua εε et comitiorum consularium. Te scribit Graiianus ad Ausonium, consulem desigriaui et declarati et nuncti aut Miserat ei Doque Nestem a senatam, . trabeam, qui tunc vestitus Consularis fuit et quidem eam, in qua D. Constantius Parens intextias erat.

. Nec vero nihil profecit discipuliis in tali disciplina, Gratianus. In I e8cripto enim. UO Orium honorem in magistrum conferebat, usus erat his verbis soluo tibi quod debebam et adhuc debeo quod solui. Extollit hoc, ut par erat. Auεonius multa praedicatione et ex similibus argute dictis

amplificatione iii his est, quod ei, qui quaereret. quibus

45쪽

cum memorabilibus ex eius scriptis I9

laus, etsi in magnis ac grauibus rebus, e virtutibus optimi Principis in Ausonio ea, rerum pondere destituta, mouet fastidium. Non fortunarum magis est damnosa profusio quam laudum; nec magno vitae su opus est ad obseruandum. eam et audientibus esse molestam et ei, qui laudatur, verti in fraudem et malum. Hoc et maia

lum illud, regni assidua comes, quod ciues legibus legumque custodi parentes ab obsequio sensim prolabuntur ad seruilem adulationem, qua ipse

princeps corrumpitur. Bene tamen nobiscum

agitur, quod eiusmodi adulationes paullo post in

meras formulas cancellariae abeunt, quibus tantum

quisque sensus tribuit quantum ipse habet. Gratus in praeceptorem animus Imperatori non minus honori cessit quam Ausonium ill ultravit; et si enim tantum non merus titulus ea aetate

esset Consulatus, summa tamen et, si meritis ille debitus

qitibus meritis hunc honorem consecutus sit respondet Latiouom felicitatis nemo reddit. HOC est globulos mellitos spargere. Reuocant haec in animum aliud dictum istis admodum dissit ille. et alti sensus ab Ausoni memoratum nec alibi, quod meminimus Iectum: Aiaxandri Μ Macedonis hoc Iertum, quum te isset illos Homericos versus Iliad. VII. 79. 8 o. quibus Hectore Prouocaute e ouem ducibus qui omnes Vuguare cu-Piebant. ιιum eligi laceret , sortis euentu ubi Iouem totus Precatur exercitus, e Aiacem et Tydei filum aut Vsum regem 2 Uycenarum sortiri Vatiatiar Agamemnonem Occiderem . inquit illum, qui me tertium nominasset videtis vel hoc exenapio, quantum discrimen sit inter acute dictum ingenii arguta aptantis, et animi magna aut cogitantio aut sentientio.

46쪽

go Censura ingenii et 0rasmi Magni At sonii

debitus fuerat, praecipua erat dignitate. . Mirari licet, quod tam rara sit memoratio eorum. qui pueritiam ic iuuentutem dormarunt principum, sue antiquas sue recentes historias perlustraueris. Quot enim sunt reges et imperatores quorum iuuenturis magistros saltem nomine mouimus 3 multo pauciores sunt qui aut ipsi ingenii dotibus eximiis, litterarum laude aliqua mena orabili, virtutibus insignibus conspicui, aut i luis nutritiis

sngulari aliquo in studio habiti fuerunt Fortunatus Ausonius, qui Consulatu se a nutritio ornatum vidit, nec non aliis honoribus At Lactan tius, quod in Eusebian, Chronico memoratur, idem rhetor, qui Crispum. Conflantini M. hum. Latinis litteris erudjuit, adeo mirer in hac vita fuit, it plera que etiam necessariis indigi erit Tiberalior in Senecam Nero: a quo tamen diuitias,

quas in eum cumulauerat cum vitae auctario reis

petiit discipulus Amplectenda est fortuna Frontonis, qui Marci et Neri praeceptori fuit, cui

Narcus Antoninus imp tantum detulit. ut ei statuarii in Senatu petierit; omni tamen ita tuae honores iucundius Frontoni iise debuit elogium, quod in egregiis suis Commentariis imperator pro posuit in princi . verum omnino ille gratus et

pius fuit erga omnes suos magistros quorum recensum eod. loco facit, Una cum eorum, quae uniuscuiusque disciplinae accepta debeat, memoratione Icf. Iul. Capito L c. a. ) uantopere dissimilis fuit eius filius: habuit et ille magistros

ap. Lamprid. r. sed tot discinlinurum nisi iri ini ut profueris ni tantum valet ars ingenii vis, aut eorum

47쪽

cum mem0rabilibus ex eius scriptis II

qui in aula institutores habenturi V Multa stant quae de his disputari possent, si modo cum truci ad vitam ipsani Praeter adhuc dicta Ausonius nomen habet ex

carminibus, quae ad nos peruenerunt: quae quidem viro a grauioribus curis animum remittentiet hic lusibus otium fallenti haud indecorat esse

concedimus, multo magis ex iudicio et conditione iliorum temporum; nam quisquis ex vulgari disciplina studium legendorum antiquorum scriptorum Contra Xerat, ad poeticen animum appul si videtur loetices tamen veram notionem non habe bant; poeticum tantum sermonem ad quod uis adhibebant, etiam quod cum maxime , in se deliri Oratione aeddendum erat. uis sui et densum

poeseos habuisse eum, qui Suetonii libros de regi-hus in pilomen redegerat carmine Atqui hoc fecerat Pontius Paullinus cuius opus summis laudibus prosequitur Ausonius Epist. XlX lta quoque Ausonii carmina a poetica vi, cingenii aliqua

felicitate, sententiarum nouitate. multum absunt. Versificatoris nomen ii Concesseris. non poetae. Sunt omnino parua poematia, effusa eri u S, quam

elaborata, sub variis nominibus. de quibus quidem sigillatim , agere , aut ad deuerum iudicium ea reuocare velle . . alienum est consilio huius 1criptionis Mirari tamen liceat, vanitati tantum

indulsisse virum meritis et annis grauisti inum, si non nuda, quae delere, altem intra arcae claustra seruare debuerat. in vulganda opera referret, 4nque his Centonem, in Valentiniani lenioris,' Imp gratiam compositum Verum facilius es e aiunt

48쪽

3 Censura ingenii et morum D. Magni Ausonii

reperire mulierem taciturnam, quam poetam suos versus silentio prementem nec facile unquam fuit poeta in cuius demortui pulpito carmina reperta sint inedita, in crudescitque illud incontinentiae, seu pruriginis malum multo magis in malis poetis Fertur Choerilus Oeta qui Alexandri expeditioni interfuit, hoc sibi sumsisse ut res ab eo

gestas carmine ad posteritatem proderet; et narra tur rex cum eo pepigisse. Vt pro quouis bono versu aureum, plo malo colaphum acciperet hominem, quamuis malis contusis tumentem, non tamen a versibus faciendi deii itisse. Oltra aetateres inuerso se more habere dicitur numerantur pro malis versibus aurei a redemtoribus altera pactionis Choeril eae pars plerumque mittitur nec eam magnonere esse aiunt necessariam, quandoquidem honorum versuum in nostris carminibus

raro tanta sit copia, ut de iis seorsum ii putari necesse sit. Verum de his pro suo quisque ingenio ac lubitu statuet nos de Aulonii versibus

agimus. Mirati sumus, multa ex his esse e Grae cis versa li), cum tamen Ausonius ple profiteatur, se puerum male refugisse a Graecis addiscendis. Professi Burdigal Vli I. ob tit nostrae quia tre io, mentis tardior sensiis, neqli disciylinis axpulit Graecis puerilis aeui noxius err0ri lamenta a multis. credo, post Ausonium iterata saltem iteranda lille tamen, quod multi non faciunt serioribus annis graeca addidicit, G λιμιαθης. quod colligas

t ex

L Sunt in his pila lilii heroum, qui bello Troiano

interfuerunt ex Aristotelis epio quom lanien Philosophi fuisse nondum Persuasere Viri docti.

49쪽

cum memorabilibris ex eius scriptis 33 ex Epistolis XII Xli I. Omnino in his, et in

aliis nonnullis ex pro Uecta aetate, ratio magis poetica recta et ornata, obseruari potest. Ex

Epiit. XVI. compertum est, Nepotis CornHὶ Gronica ista aetate adhuc superfuisse, librum naultae laudis inter veteres et Titiani vologos utrumque enim librum a librariis, antiquarios appellat, descriptum ad Probum praef. praet mittit. Titianus fabulas Aesopias Iambicis trimetris a Graeco aliquo redditas, latine verterat ratione pedestri, ut sat et rex D carmines lutes Epistolae adiecto

Ab astrologiae studio, cuius superstitionibus

illa aetas contacta Crat eum non alienum fuisse, docet Eclogarium Christianum fuisse dubitare vix licet etsi multa occurrunt, quae antiquam redolent, non meliorem sapientiam. Verum in his eum poetica libertate uti et sensus poeticos reddere dices. Miraberis forte, in ista tempor una OrthodoXiae seueritate, propter thnica illa enata et alia haereticis propiora non adductum eum est in malignas calumniationes et accusationes; at enim duo sunt, quae in scriptoribus istarum aetatum obseruare licet primo eos, qui a patriis religio-aaibus ad Christiana sacra transierant plerumque summis tantum labiis doctrinas recens receptas deis libasse secundo, non valde quaesitum esse de notitiis, quas quisque sibi parasset, placitorum Chri

Poet. Lat. min. Om. V. p. 66 sq. Maximitii Caesaris magister fuit in rhetorica .

50쪽

stianorum, dummodo in taliam quaestionem impingeret, quae illa aetate proscripta erat tanquam haeresis fere ut nostra aetate fuere tempora, in quibus desipere licebat, quantum cuique liberet, dummodo non de certis placitis ac decretis aliter

se sentire testatum faceret; altera tamen ex parte

id ipsum vanitatem hominum timulabat, ut in his, quae pro grauissimis habebantur, ipsi prae aliis rectius sapere videri vellent. Nunc Ausonio eiusque seu laude seu censura, missa facta, ad ossicium redimus, quod indicere iubet sollennia noui magiitratus capes endi in diem

crastinum simulque significaro, propter anni inclementiam decretum esse, ut concio habeatur inauditorio aestiuo intra aedes, quae conciliis professsorum habendis dictae sunt. Vos, Commilitones, frequentes adeste et noui obsequii in nouum Pro rectorem auspicia fausta edite, fauentes oratoribus vota publice pro salute academiae vestraque

felicitate facientibus. P. P. pridie Kal. Mart. Ial ccc II.

III.