장음표시 사용
71쪽
it seri, ut ii, qui in rebus administrandis versantur, nec satis Otii nec voluntatis habeant ad ea memoriae mandanda quae a se Curata sunt. Itaque Praefecti praetorio et urbis, in quorum sere manu summa erat rerun ad in inistratio, aut tiae-siores principis vix ad scribendum accessere Senatorii auten ordinis viri, etsi consulares ne ipsi quidem rerum locupletem notionem habuere; nec vero animus iis esse potuit, ut Commentarios scriberent rerum publice gestarum et curatarum, quandoquidem nec merito nec gratiae ex tali Opera locus erat, periculi contra et metus plurimum. Rediit itaque omne hoc euentorum scripto notandorum studium ad homines priuatos, qui rumore et notitia vulgares, exceptas a se, litterisnaandabant; neque euentorum caussae et rationes,
tam horam εs eiicienda totus enim locus ita se habet uehinc si hora Vermitteret iactibus oblicis Peram dabat; idcirco, iod et res bellicae et res ciuile Ps amicos tractabata lui , -- st tractatae simia fantur . nisi quid noui etiam i si laceret. irae si necessita cogersi, aut lucem actibus operam dabat et in longam horam Producebat, et eqU. Fatendum tamen, Otiosum ita 8se voc idcirco; ideo nelius feceris si os mittes in Vere ut, permultum temporis eum consistori adfuisse narretur, idcirco. Dia et res ciuiles et bellicae in his congcssibus, referentibus amicis, tractabantur; qua re Consessus in pliares horas protracto fuisse necesse est. Meminimus etiam Gibbonum, prudentissimum scriptorem, Verbis haud satis expeditis laudem Alexandro, etsi dignissimo principi haud
veram ex his impertiisse, cum eum maiorem matutini tem oris partem in consilio exegisse iactuSPublicos i sum Peregisse caussa Privatas Ogus.
visse memorat. Gibbon Hist. T. I. h. 6. P. ISS.
72쪽
neque gerendarum rerum seu ciuilium seu bellicarum modi exponi potuere satis esse debuit,
summam euentorum uniuerse narrari. Ita omne
studium historicum ad similem morem reuocatum est, quem in monachorum annalibus et chronicis superiorum saeculorum regnare videmus, ut per
summam tantum recitentur euenta.
hiod autem, grauius quoque est ferendum, institui coepit ista nuda expositio uentorum nullo
explorandae veritatis studio, nullo dilectus iudicio, nullo dignitatis ac personae, quam sibi scriptor imponeret, sensu. si is quis enim ad historias
scribendas, multo magis ad res sui temporis annalibus condendas accesserit, eo loco se constitutum esse meminisse debet, quo probitatis suae et sanctitatis cum veritatis studio experimenta ad Omnem posteritatem proponit, dum et testis et iudicis integritatem ac fidem pollicetur. Ad sensus tales et laudes prorsus occalluerant hae tempora, per morum, ingeniorum et studiorum, corruptelas. Ex quo enim dominationis mala, cum
foeda ditiorum luxuria et pauperum contumeliosa inopia, militari etiam ferocia et lubidine cumulari coepere omnium ingenia, partim seruili adulatione corrupta, partim metu torpentia, ab omni rerum actu refugere otio inhonesto turpi quoque, sed edere ii autem, qui se litterarum studiis addi Xerant, in grammaticis et rhetoricis subsistere, saltem non vltra causidicorum clamores forenses progredi ita litterarum liberalium flos et decus evanescere, Omnis scribendi ars et historiae vera notio Xolescere, pravo rhetorum omnia infucandi
73쪽
studio, pro simplicitate stili historici, fucata et calamistrata quisque sectari, pro rerum et sententiarum pondere et grauitate probare aniles fabellas, mira prodigia venditare, portentosas principum libidines et luxus euulgare. Quis enim poterat esse sensus boni, honesti, pulchri, in litteris, inter eos homines, quibus, seruili obsequio mutuo obnoxiis, ad adulationem potentum prolapsis, ad aliorum iudicia se componere, vera animi iudicia eierare coactis, quibus, inquam, ad sensum liberalem veri ac decori, et ad laudis bonae cupiditatem, assurgere, studiis honestis vix licuit Mira enim res est, num quodque saeculum fingere suos sensus ad eorum, inter quos ad Oleuerat,eXempluna, corruptelas eorum tenaciter retinere. aliis nouis corruptelis cumulare ad meliora antiquiorum Xempla proposita caecutire aut aspectum refugere. Itaque nec lectio veterum scriptorum ad talia ingenia excolenda vim habuit extinxerat sensum simplicitatis et elegantiae meliorem morbus saeculi rhetorico tumore et ambitioso verborum fuco sententias inconditas aut vulgares obducendi. ita ut ad classicorum suorum scriptorum bona Obtusas afferrent mentes. Ita enati sunt libelli historiarum, singulorum principum vitas enarrantes. Successere qui ex iisdem seriem plurium principum, tandem qui omnium inde a Caesare. vel a Nerua vitas uno aut pluribus voluminibus complecterentur. Ergo vanis et inertibus scriptoribus successerunt alii inertiores, qui ex iis sua deteriore stilo conflarent, et sic ad aeras epitomas et breuiaria tandem omne studium historicum D s rediit.
74쪽
rediit. Accessit, quod cum in tantis ac continuis temporum calamitatibus rara Omnino essent litterarum studia, multo magis in prouinciis, ut multa opera litteraria vi viro aut altero exemplari repetita in paucorum notitiam et usum venirent. ideoque maturius interirent, paucis casu seruatis,
iisque fere leuissimis, et breuitate se commendantibus aut tuentibus c). Vnum est quod belle factum inter haec pronunties, quod principibus nulla vera laude dignis nec meliores obtigere scriptores. Certe ii, qui supersunt, appellati vulgo Scriptores hi toriae augustiae, tanti nominis laude indigni nec pro historiarum scriptoribus habendi sunt epitomatores sunt et compilatores eorum qui tamen nec ipsi historias scripssse dicendi sunt; non enim nisi rumores vulgares in litteras redegerant. Nec vixere illi nisi saeculo tertio exeunte et ineunte quarto cum ad ultimam iam barbariem prolapsae essente Fuit in his Maritis Indicimus saepe ab aliis in Parte VOCAtus, e quo Spartianias in rima repetiit. Est tamen ille Vopiεco in Firmora homo or mirim verbi dissi)nris . qui e vryth historicis se Columinibρ sim licavit h. e. commentis et ermunculis anilibus. Cui similis init Iunius Cordus , qui innumera memoratu indigna apposuerat, testante Iulio Capitolino in Macrin c. i. quae ille inqUit omnia exsequendo libros mythhistoriis re leui talia seri-hendo. Idem in Clodio Albino s. haec atque ita sigrra ini/'erii fuere , quae qui olet nosse . Aelim a Cord/ιm deae . qui fritiola su er huiusmodi omnibus ominibus cuncta Persequitur, et in Maxi-rnino iura. s. Longurn est mula Persequi quae qui scire desiderat is, elim, Ut sae e dixi, legat Cordum, qui haec omnia sque ad fabellam scri sit.
75쪽
essent prouinciae. ipsa Italia rueret: in scripsere
libellos suos Diocletiano, Constantio et Constantinop quos principes, mi Romanorum rerum Oistitias non meliores habuere, quam quas ex his libellis addiscere iis contigit, admodum indoctos et rudes fui si di credere dicet; neque ali equaris, qualem ex iis scriptoribus utilitatem et fructum ad imperii administrationem ceperint; itaque nec mirandum est, si tales libros et cum iis omnes litteras in contem tu habuere Ita enim euenire necesse est, . Vt, quandocunques litterarum studia ad inutilia et parum fructuosa deflexerint, tanto
inagis ea negligantur et contemnantur a prudentioribus, qui ipsi parum imbuti melioribus litteris, ipsi aerum su vulgarique, sagacitate ' pleraque alsequuti, nihil vulgaribus studiis ines e vident quod suis usibus inseruire possit. Inde quoque fit, ut doctis litteris vix locum aliquem relinquant, tantum abest, ut perspiciant, opum imperii et dignitatis gloriaeque fundum in iis litteris tamquam radicitus inhaerere; sin eae, ut interdum fit ut in agro sterili et inculto stipulae passam appareant fortuito Obstacula perruperint, nec satis Conualescere nec vigorem labere Quod per barbarie saecula multis exemplis ianifestum fit; ut etiam nullus studiis honos nisi ex superstitione seu religionum seu magiae cognatarumque Vanitatum astrologiae et diuinationis, haberetur ex his enim fructus aliquis ad vitam publicam exspectari
poterat aut posse fidebatur; nec unus ea dena
rerum conditio apparuit postea quam ad dialecticas aut criticas subtilitates summa omnis doctrinae redacta
76쪽
redacta erat atque etiamnum veremur, ne simili experientia, quam Vere haec dicta sint patescat, nisi mature a metaphysicis tricis et salebris ad li- heriorem philosophiae, rationi sanae consentaneae,
Vitarum quidem scribendarum ratio suum sibi
genus inter ceteros res gestas tradendi modos constituit, nec historiarum aut annalium stadium latius capit; si iustos laudis numeros consequi volet; dilectum desiderat prudentem primo ipsius viri, in cuius rebus exponendis peram ponas si nullum est arbitrium, sed plurium seriem et ordinem persequi necesse est, ut in imperatoribus, uniuscuiusque saltem propria indoles, virtutes studia, consilia diligenter explorata, sunt apponenda; rerum quoque publice gestarum etsi ea uentorum expositio locum sibi in illis vindicat, quaecum eorum opera et consilio ductu et imperio. aut fortuna, coniuncta est latius tamen evagandi licentiam habet in iis, quae ceteris lucem afferunt. Nec vita priuata, nisi quatenus ad mores aut ad ingenia fingenda aut ad fortunae casus vim ha-huit enarranda est. At isti homines in his tenuissimis nullo consilio et usu enarrandis omnem operam posuere quae, etsi interdum nobis tilitatem afferre post uni in doctis studiis antiquitatis versantibus tamen iudicio et personae biographi nullo modo conueniunt. uam parum autem homines Illi de vitarum perscribendarum rationibus deliberauerint, multo magis ex e perspicias. quod ne iustum quidem rerum enarrandarum risdinem sibi praefixerunt habebant tamen Suetonii
77쪽
egemplum, quod sequi possent poterat ab origine et natalibus per aetatis gradus procedere narratio ad principatus primordia tunc publice gesta siue per anno siue per rerum capita ciuilium et militarium, persequi inde ad vitam privatam, per certa rerum genera digestam nihil horum isti homines animo complexi promiscue omnia effundunt, perturbant, repetunt et iterant. alieno quaeque loco. Multo itaque minus ab iis expectari poterat, ut quae a singulis principibus in imperii administratione mutata, quid in rerum actu singulis praecipue propositum, et quae caussarum series ad imperii res inclinatas fractas et euersas, aut ad eas restituendas et inde a Diocletiani temporibus in nouum diuersum tamen. statum et locum collocandas, vim habuerit. Itaque e summa rerum narratarum haec pro suo
quisque ingenio, diuinamus et colligimus et Gib. boni quoque de his iudicia lubricis passim vestigiis nituntur.
Scriptores hi loriae Augustae Vulgo ex numerati. nec integri supersunt, nec de omnibus libellis
satis constat ad quemnam quisque auctorem referendus fit variant enim in codicibus nec magnam
fidem habent inscripta aut praefixa singulis scriptis auctorum nomina nec ex stili indole comparata tuto iudicium ferri potest, quoniam nullus sibi propriam indolem habet, sed omnes omni historici virtute carent, et compilarunt alios, modo
eosdem. Nihil enim, nisi forte Vopiscum exce, peris, habent a se et opera sua eXploratum uecognitum, nihil, cuius ipsi testes fuerint aut a testiis
78쪽
testibus idoneis auditum acceperint, sed exscribunt superiorum scriptorum libellos, id tantum
agentes, Ut plurium principum vitas una serierunctas exhibeant. Itaque incidimus interdum in partes minus inepte et tolerabili stilo scriptas, excipientibus eas aliis quae deterioris aut deterrimae fabricae sunt; multa iterantur bis erue ea quidem plerumque per se leuia et memoratu parum digna pro diuersitate commentariorum, quo hiscriptores manibus terebant. Ita uictor Adriani priori parte satis bonos commentarios habuit attexuit his allia aliunde sumta tolerabilis quoque ita Antonini ii; at in Marci vita multa sunt
temere cumulata, iterata, inter se abhorrentiu et
sibi contraria, aut male iuncta. Imp. Veri vitae meris laciniis est consuta Avidit Cassii vitatam ieiuna est, ut ne quidem, in qua prouincia imperio occupato perierit, satis si equi poliis.
Sunt multae vitae tam ieiunae, exiles et X tenua.
tae, ut nomine vix dignae sint, sic Commodi, Caracalli, Getae, omnino eae, quae tuli Capitolini nomen prae se ferunt. Melius explet partes
breuis vita Didii Iuliani. In Maximinis et Gordianis scriptorem balbutire et nugari dixeris, non
Quo tempore et ordine hi scriptores vixerint ac scripserint, quae que vitae auctoribus singulis sua assignandae diisidia sunt iudiciorum, seu potius Opinionum, quarum saltem loco habendae sunt Dodwelli rationes in Lect Cambdenianis propositae. Aliam itaque ineamus viam et relicto codicum dissensu et opinionum leuitate, videamu8, primo
79쪽
primo loco quid ipsorum scriptorum fide traditum
in plis libellis in uestigatum erui possit. . Certiorem reliquorum fidem praebet Plautur Vopilicus. qui tanquam auctores qui ante se vixissent, rebellini Pollionem memorat, illium Cupitolinum et 8litum Lampridiit m d . Idem Flauius Vopiscus inde ab Aureliano orsus quinis libellis persequutus est xitas Taciti et Floriani Probi quatuor tyranno lim, Firmi Saturnini, Procul et Lonos tandem trium imperatorum. Curi, Numeriani et Curini ad Diocletianum substitit nam Dioclitiantis, ait et E sequuntur, maiore sit dicendi sunt in Bonosi X tr. add. robi vitam c. i. ex tr. Aureliani vitam ut scribe
d In Aurel. c. a. Trebellium Pollionem memorat, quia duobus Philit Ais sque ad diuum Gaudriam eceius fratrem tiliat illum, im eratores tam claros quam Obscuros memoriae Prodidit in irrno C. I. Trebellius Pollio ea fuit diligentia eaque cura iuedendis bonis malisque Princi ibus . t etiam XXX tyrannos Non breuiter libro concluderest iii robo C. . et mihi quidem id animi Itiit non e Sal luseios, Liuios, Tacitos , Trogor, atqia Ouaries disertissimos imitarer iros . in ita rinciVum et tem oribus disserendis; sed Marium Maκimum, Suetonium Tranquillum, Fabium Marcellinum Gargillium Martialem, Iulium Capitolinum, Aelium Lampridium, ceterosque iat haec et talia,
non tam diserto quam ero . memoriae tradiderunt.
Adscripsimus locum, quoniam vel e eo apparet, quam Perturbata Octoriam hominum iudicia de historiarum studio et de historicorum ossicio et dignitate fuerint Suetonio de adiungit Marium Braximum leuissim iam graui scriptori, quos poeimitatus sit, eosque ait vere scripsisse. Martia rium non laudat, probabiliter tamen sub jam ridii Domine latentem, Ut Salmasius acute coniicit, cum nomen esset Aelius Lamμriditis Parζianus.
80쪽
scriberet adductus erat hortatu Iunii Tiberiani praefecti urbi, sub a C. 'i. qui ephemeridum Aureliani sum, etiam bella charactere hisorico digesta, ei obtulerat, cum libris linteis in bibliotheca mpia
seruatis Q. Coniunxerat cum his libros graecos; ex quibus Vopiscus ea, quae digna erant memoratu,
in unum libellum se contulisse ait f). Nec diis tendum est, melioris frugis plura inesse libello inprimis de bello almyreno verum mole rudi et
indigesta, neque Ilo dilectu laudem unam habet insertis epistolis imperatorum, cuius generis pauca in reliquis vitis occurrunt. Probus Celso amico est inscriptus, cui inseruit quoque acta Senatus. Ipse de se profitetur . a. Ius aut sum praefisue libris ex libliotheca Impia, aetate mea thermis Diochine Aurelian. r. et C. 8. inuetii u er in Vini bibliotheo inter libros linteos e istolam D. Valeriani de
Aureliano Princi e ScriVtam etc. C. q. Cum ApollO- alias Tyaneus Ureliarao per visum Vrbis Tyanae eversionem Xprobra88 Narratus ε8et, haec ego grauibus iris comVeri , et in Viniae bibliothecae libris relegi mi Tacito C. . ac ne quis me Grae- eorum alicui et Latinorum existimet temere credidisse, hiabet bibliotheca Vl ia in armario sexto librum olei hiantinum eburneum in quo hoc C.
Merscri tum est cui Iacitus i se manu sua subscri sit. In Car C. . in Ahemeride quadam legiSse me memini.
uere ergo libri graeci, in quibus vita Aureliani
erat perscripta; verum nulla latiue exarata ita: erant tamen el)hemerides et bellorum Aureliani historiae, Iatine scriptae, quas tamen Vopiscus nondum legerat. Ita Concilianda sunt cum his superius dicta nominem a me latinorum , graecorum aliquos lectitatos. Non auten hinc rite col.