Opuscula academica collecta et animadversionibus locupletata

431쪽

que vestrum moero rena solatio mutuo leuare possim. Communis enim ei hic luctus inter nos ex morte

delideratissimi viri, GEORGIL L. B. DE ASCH

sulceptus. quandoquidem ille, non minus quam me, Vtrumque Vestrum' beneuolentiae et amicitia est comple Xus, Vosque eum AE affectu estis Irosequuti Vt quoties in eo commemoratio incideret, vos recreari delectarique recordatione viri

optimi viderem Nec vero luctus est qui ad

nos solos pertineat, aut iactura priuatorum comis imo durum et utilitatum, quarum desideri tenemur. contineatur quae lamentatio molesta, interdum adeo illiberalis, esse potest, si non a caritate gratoque sensu, officio et pietate, proficiscitur . sed

sublatorum et cessantium commodorum reputatione excandescit Verum omnem nostram academiam. instituta publica et decora nostra, Omne Georgiae Augustu nomen, rem litterariam attingit lugemus virum rebus humanis morte subductum, cuius liberalitati magnam partem Ornamentorum academiae nostrae debemus; cui acceptos referimus tot apparatus doctrinae variae utilissimos, tot exquisitiorum litterarum subsidia et instrumenta; qui

nobis instruxit amplissimum rerum reconditarum penum, ex quo Viri docti prona sere et in posterum quoque promeni materiem scriptis praeclaris, quibus Georgiae Augustae famam inclarescere necesse est per annorum autem cleriem tantam continuata est eius liberalitas et quotannis renouata nouis Opibus ad nos apportatis, tanto altius infixa sit animis admirati per constantiam

et serseuerantiam' in beneficiis cumulandis inprimis

432쪽

416 De obitu Georg. L. B. de mob

primis in hoc benefaciendi genere, quod non, ut superioribus saeculis factuna nouimus, superstitioso aliquo mentis infirmae impetu profectum est, aut a persuasione pietatis monachali, qua maiores

nostri ad piam liberalitatem saepe adducti iunt. nec ab ambitiosa laudis cupiditate saepe enim per

litteras schius me est obtestatus, ne memoratione eorum quae misisset, in publicis litterariis recensibus et commentariis. inuidiam ipsi et malignorum hominum subdola machinationes immitterem. Tanta enim multorum hominum est peruersitas, ut ei, qui de aliis bene meretur, non modestia magis quam prudentia suadeat, Vt bene facta occultet, ne obtrectationi et male uorum calumniae latus praebeat; arrodunt enim ea, quotquot se eadem liberalitate digniores putant, tum ij. qui aliena laude runtur interdum ii ipsi. qui, postquam liberalitatis fructum tulerant, superbia stimulante, non modo dissa mulant accepta. Verum etiam eleuant et in contemtum adducunt Itaque felicitatis loco habendum est, bene de aliis merendo inuidiam effugere fortitudinis, si non effugeris, contemnere; magnanimitatis, ingratis ignoscere thii liberalitatem prouocauerat grata in Georgiam Augustam

nutricem pietas, tum litterarum iuuandarum ardor. quo inflammatus Optabat noua earum alimenta parare nouas Virorum doctorum ingeniis faces admouere et, quantum in se esset utilitatibus academiae publicis consulere Et si itaque dolore napriuatum premere et silenti concoquere vellemus, ossicium clamen pietasque postulabat viri tam splendide de nobis meriti nomem et memoriam

colere,

433쪽

colere, obstrictam tot beneficiis gratamque mentem testari, perpetuam recordationem manibus spon dere, cineri consecrare; sin autem pietatem publice declarandi facultas laus obtingeret, postulabat tamen pietas priuata, dolorque vrget stimulatque, nec animum patitur acquiescere, et affectum intra parietes priuatos coercere. Iam autem 'moerentibus et acerba fata conquere iri ibus quid dulcius est quam sermones miscere de eo quem lugent, reputare et in memoriam reuocare quicquid de eonae morari aut ad eum referri potest matura enim procliues sumus miseri Omnes ad recensenda in

bitiose ea quae amisimus computamu numerum, metimur magnitudinem, commodorum, Voluptaatum, votorum; nec eo ipso nos desiderium inacendere,' frustra rangi, animaduertimus Altera tamen ex parte iucunditatem habet incredibilem. iucundos praeteritorum temporum sensus, priscam consuetudinem et sum . in memoriam reuocare, ante oculos ponere nec negari potest sensim uti cedinem rati quam ipsius moeroris subire, moeroremque dilui et mitigari. animo suavitate nescio qua perfuso: idque multo magis ieri necesse est in desiderio viri, de quo nulla nisi grata et iucunda meminimus; cuius beneuolentia et liberalitas ita nos devinxerat, ut nunc etiam dolor noster iucunia ditate haud vacet. On itaque - viri amantismini. rem vobis ingratam me suseepturum es e arbitror, si, a quibus caussis amor eius et studium erga nos procesi erit quaeque nutritarenta habuerit, in mea

moriam revoco.

. VI. Dd Anni

434쪽

Anni sunt fere XXXV. ex quo primam viri optimi notitiam accepimus. Erat enim annus suis perioris saeculi LXXl1 quum litterae eius ad nos

allatae sunt, cum munere ac gratae memoriae testatione erga altricem suam Georgiam Augustam, cuius nutritioni, annis iam tum XX H. elapsis for- tura ae suae locique, ad quem evectus esset, prina ordia et praesidia debere se fatebatur. Adierat ille, cum iam antea Tubingae inde ab a XLl V. studiorum academicorum curriculum esset ingressus,

academiam nostram M. Maio anni XLVlt L anatomiae in primis studio flagrans et expleuit sitim a)fausta disciplina Halleri, cuius interioris admissio-aais discipulum se fuis e subinde gloriari solebat:

audiuit praeterea Segnerum cuius processibus heri micis in laboratorio adsuit, et Brendelium summosque in arte medica honores est consequutus a L.

Per binas hiemes super quinquaginta cadauera partim demonstrata se vidisεe, partim uis ipsius exercitationibus subiecisse, professus est. Commilitonem habebat immermannum, Ximium Virum, debita laude haud defraudandum. Ipse alterus in Ebagio disputationi adiecto verbis titur: Dab-

.entem amabo, quem in theatro anatomico adsiduum socium in praelectionibus perpetuum auditorem, In graui morbo amantem U8todem expertu Fiam.' Illa enim aetate magni medici a studiis anatomicis fidem et famam suae doctrinae petere ε Olebant non a metaphysicis scholae uae subtilitatem inanem capi -itis ariolationibus et contentionibus. Ipse Aschius pietatem in Halterum ser-Vauit. Nam diu viveret, eamque declarauit audita eius morte litteris ad nos scriptis tanquam luctu domestico.

435쪽

a L. b disputatione haud ignobili scripta de primo

rari neruoram medullae Dinalis c . Ex his annis unus inter nos superstes est Putterus nemini praeterea ex collegio nostro, si bene memini adspectu alloqui ou erat Ognitus Tanto magis ille nobis innotuit ab eo inde tempore, quo litterae supra memoratae nobis redditae sunt. Erant illae datae ex castris exercitus Rusici victoris sub duce Co

mite Romango vio Curia litteris erant redditi

L. anno OSt tanquam emi saecularem e Celebrasso

nobis significauit litteris suis anno I 8oo. HAUguεix ad nos datis. e Programmati a segnero, praemissa theoria machinae cuiusdam hydraulicae scripto adiecta est vitas narratio plenius ea Omen Georgii Thomae Archii in fronte habet oblata 2 Hermania Ha Boer havio, Imp. RUS8. primo Archia tror quem mox fortunam auae Tutitorem habuit.

436쪽

4eto De obitu Georg. L. f. de Asch

Κoranus nitide scriptus et XXV. alii libelli ara. hice, unus persice, scripti, orani fere segmenta. ex praeda, quam milites Russci in tentorio summi Othmanici exercitus ducis victi, et castris vltra Danubium in Bulgaria ad Babada politis meis-na anno duce Xuti, conuectauerant. Litteris missis, quibus gratum animum testata esset niuersitas nost ra academica, prouocatus ad aliam, eamque ampliorem liberalitatem procesiit anno LXXIV. destinatis nostrae academiae copiis recentibus e praeda, per diuersa praelia et Ypia gnationes oppidorum Bulgariae inprimis oppidi Bagarcgyli in Romani a), de Turcis victis acta e); inerant ad XXXV li manu scripta arabica et urcica, uiatore quidem ex parte oranica et liturgica; adiectis tamen aliis, num is quoque peregrino habitu insignibus. Subsequuta sunt alia, eaque lautiora, anno LXXV L ex Petropoli post faustum reditum factum missa codices arabici et urcici, non nulla ad terras, quas victor Xercitu peragrauerat et ad res gestas spectantia, porro serie num Orum Rustiae imperatorum cum aliis monetis Rusticis D; accessit

j a rhonneu do otier a mero Bibliotheque. Il

utebatur autem Aschius Veismanni ducis familiaritate et Comitis Bona ango fauore, Diris Umanitatem et beneuolentiam summis laudibus efferre solebat.

437쪽

accessit anno insequente serie na agnorum Ducunt

et Principum uisis imperantium cinde Rurico

as imperatricem Elisabetam . argenteis numis ex- pre librum mox et alia series vultibus aere redditis arte praeclara inde ab Alexio Michaelis fit. 46 Σvsque ad Catharinam II A, e, inde tempore copiis iis numismaticis locupletandis indefes olludio curaque pertinace incubuit, millis quotannis . . etiam repetita vice, i nouis acceisionibus . citavi apparatus hic Russicus numismaticus pro locupletissimo habeatur Nec vero in Rusticis sub-ltitit, sed aliarum quoque Asiae Europaeque terrarum monetam conquisiuit incredibili studio . heavitque Bibliothecam academicam numis Gmni generis et metalli Sibi riae, Iatariae. Indiae, da poniae, una cum Turcicis, inprimis tamen Arabicis et Uersicis. Armeniisque numis horum quidem magnam copiam impertierat Vac. Reineggs M. D. ex Georgia redux a LXXXV. et Tibetanos Io. Iahi interpres litterarum Mongolicarum, a. XC. Nec tamen minore pretio et aestimatione habitae sunt opimae quibus ii bliothecam nostram cinstruxit, coplae librorum Arabicorum, ersicorum, Tibetanorum, Mongolicorum . Sinicorum, ratiorumque illatus est cum his librorum Rusticorum prelo ex pre librum et res historiasque imperii illu-iirantium ingens numerus, cita ut in Bibliothecam academicam bibliotheca noua uisci immigralle videretur cum aliis litterariis opibus, maxime ad geographiam spectantibus, tabulis naan ulcriptis et prelo X cusis chorographiam, Trospectum urbi uni et palatiorum exhibentibus; addita chalcographa

Dd 3 varia

438쪽

varia et specimina industriae, rartium ingeniorumque Rusiam illustrantium. Mature copiis litterariis adiunxit opes naturae, cura docta habita eorum, quae historiam naturalem dicta a constituunt, et, quo ipsa res facile reduxit, progressus quoque est ad conquirenda et congerenda mirabilia exotica artis rudi oris, ingeniosa tamen, superstitionis, ritusque publici et priuati, inprimis Lamaici et Mongolici, arma utensilia, vestimenta, e Songaria, Bucharia, praestigiatoris Schamani e Tungusis, et Samoiedici pueri et puellae habitus; quibus accessere ex Americae occidentalis ad septentrionem infulis noui apparatus. nauigantium cum Billingio studio, reportati. Fauit viro studiosissimo fortuna propitia, quae e peregrinationibus complurium virorum doctorum per Imperii Rulsci prouincias, tandem quoque XIaauigatione per mare septentrionale et orientalefacta eum ditauit. Ita ille amicorum studiis, potentium indulgentia, clientium Obsequio, provincias imperii Rustici peragrantium, usus est ad

Commoda nostra cumulanda. Ita quoque vix quisquam erat, quem ad O commeare cceperat. aut in Germaniam iter facere, quem non mandatis ad nos perferendis, aut nouo munusculo nustum ad nos allegaret. Prost na itaque m Mus eo cademico Opes ingentes naturae terrarum variarum,

prouinciis inprimis Rullicis, maxime ibi riae

Omni ex genere metallorum fossilium, vegetabilium, nonnulla quoque animantium. Hortum botanicum eximie nitruxit seminibus exoticis, in

439쪽

Tam eximius ille erat beneficiorum suorum dispensator, ut non itentatione sed utilitate ea metiretur.

Nec ille, si priuatis nostratium studiis prodessee. desideria litteraria explere posset, votis cuiuspiam aut utilitatibus defuit; missisque publicis copiis adiecit saepe priuatas, viris do istis, quorum desideria, si rogati es emus, ossiciose ad eum detuleramus, distribuendas. Tale a ossiciosam voluntatem et munificentiam et vos mecum expertos esse,

viri coniunctissimi, grati testabimini, Tuque inprimis amicis inae lumenbath, quem honoris

catas a nomino; maxime e quo compererat, te nouo exemplo ex diuersis per terrarum Orbem populis craniorum humanorum congeriem parare. quae ad numerum tam insignem nunc eXcreuit, ut mirationem spectantium moueat; huius apparatus magnam partem Aschii intelligentisium ae providentiae et curae diligentisimae in conquirendo te debere fateris. Si quid itaque nouae notitiae

ex Rusicis exoticisque terris nuntiatum, aut naturam ignotum aliquid necduna viliam animaduersum hae genuist e, narratum est et Aschii sedula sagacique cura mature ad nos afferri solebat quae res quantopere studia nostra acuerit, veternumque ingeniis inter sollennia torpentibus excusserit, facile est ad intelligendum itaque quoties per litteras nuntiatum erat, Ouas opes Bibliothecae publicae et Mus eo ab schio esse paratas iam vecturae maritimae terre liniue isse traditas iamque appropinquare, meminittis, adhuc ipsi, Viri amaniatissami, quos alloquor, quantopere e Xultabamus' quanta expectatio, quae morae impatientia , cum Dd Vero

440쪽

ήa De bitu Georg. L. f. de Asch

ver apportatae essent. quanta tum erat liberali.

t lix viri optimi admiratio quam arata . sensu

iucunda, verbis ampla, praedicatio qnae mox ad collegas nostros manabat et Ier Omnem academ iam diffundebatur Mirabamur modo torum.

quae aduenerant, mouitatem, raritatem et caritatem, modo viri praestantissimi do illam sagacitatem, studium flagrans, in indagand9 rimando. parando constantiam et cliberalitatem; nihil eum fugere quod aut copiis litterariis' vel numariis

antea iam prouisis et congestis adhuc deesset, aut Opibus naturae artisue exoticae ac moris peregrini memorabilibus accedere possiet; reputabamus mirabundi, quanta litterarum ac naturae notitiarum varietate imbutum esse deberet ingenium viri tot officiis curisque artis medicae, occupati multis nuntiatum est quoties de Gottinga ornanda ageretur, nec occupatum eum visum esse nec infirma

valetudine: sed senectutem ipsam valere iussisse: nam etiam senectuti ingruenti aditus obsepiri potest virium animi intentione, si corporis vires succumbant; obniti, me velis esse senex. . est aliqua senectutis retardatio. Dispiciebamus de utilitate singularum aerum ad illustrandum Iliquid de quo ambigeretur in physicis vel geographicis aut historici generis p parata iam erat materia nouis curis doctorum virorum qui inuenta et obseruata noua

ad se et suam disciplinam spectantia excutere et inquirere satagebant. Atque haec illa sunt, quibus singularis et eximia laus Georgiae Augustae luccreuit, et ais exteros quoque est propagata, cum intelligeretur non inerti otio nos torpere,