Eminentissimo ac reverendissimo principi s.r.e. cardinali amplissimo Dominico Ursino utriusque Siciliae rerum in urbe ministro se suasque Philosophicas theses publice propugnandas Apollonius Belli in Romano Societatis Jesu Collegio philosophiae audit

2쪽

- a me Princeps.

ΟLEY plerumque usu iure , CAM DINALIs AMPLissi ME, ut, qui de philosophicis rebus hoc ex loco ci sceptaturi accedant adolescentes, tum ipsa rei dissicultate, tum etiam doctissimorum homi

num conventu, atque frequentia perterriti commovean utur, atque exhorrescant. Neque sane mirum id cuil,

bet vi laxi ςbet, si , qua in obscuritato rerum e

sandum

3쪽

sandum necessaria sit, quos apud viros dicendum, an, in diligenter perpendat, atque cognoscat. Ut enim

duas philosophiae partes, cillas quidem gravissimas, dis sicillimasque silentio praeteream, cujus ingenii, qua

se, quantae facultatis opus est eam tantum, quae ad naturae leges, caussasque investiganda speetat, quaeque aliis et dici solet amoenior , pro dignitate propugnares Prima corporum elementa inquirenda, vires

eorumdem definiendae , agendi modus explicandus, ossicia demonstranda , proprietates describendae, apta inter se conjunctio, atque essicientia terminandaci quorum omnium nobis est comparanda cognitio, si causa sirum scientianae comprehendere , complectique animo velimus. Atqui iisdem de rebus, lites infinitae prope omni tempore extiterunt, tantaque sunt in obscuritate posita omnia, ut, qui vel peritisti mi habentur, nihil se aliud post diuturnas meditationes, atque curas , quam inscitiam doctam consequutos esse palam profiteantur. Quid tempus sit, atque inane spatium, perspectum omnibus videtur esi , tamen, quum ad ea explicanda accedunt, saepe dubitent, haereant, laqueis veluti quibusdam sese irretitos sentiant necesse est

Nihil jam dicam de diversa motuum natura, de graviuti corporum descensu, de altrorum, quae errantia filso adpeIlantur, conversionibus, de aeris vi ac potestate, de luminis natura ejusque ossiciis infinitis: quae, nisi eorum, qui mathematici dicuntur, doctri-- etiam usim aliquem, & scientiam tenueris, numquam prosecto explicaveris. Huc vero illud L. Crassi accedit . magnum quoddam nimirum esse αγnus, atque munus sustipere atque profiteri , is esse, omnibus

4쪽

stentibus, unum maximis de rebus magno in coit ventu hominum audiendum. Adest enim sere nemo. qui non acu tus , atque acrius vitia in dicente , quam

recte videat ita quidquid est , in quo finditur , id etiam illa, quae laudanda sint, Druit. Quid mihi

faciendum est cedendumne ex hoc loco aut saltem de felici exitu desperandum minime sanes. Quamvis enim tenuitatis ingenii mei probe sim conscius, atque

imparatissimus huc accesserim tamen insolita quadam me tatili , atque alacritate perfindi sentio nulla obseurisimarum rerum dissicultas me terret, nihil hios pientissimorum virorum consessus movet , quominuo ingenii mei periculum libentissime iaciam, quum tuo,

CARDINALI PRIEsTANT Issi ME, mihi conspectu frui datur, quum Te praesentem oculis intueor, eum demque judicem habeo, ac patronum meum amplissimum.

Ego enim sic fatuo, a nulla re excitari magis adolescentes, ut in id studium , in quo sunt, vehementius incumbant quam cum eorum de litterariis concert tionibus non ta si tacui, ium pG cip -yς naiditiam iissem impense sivere animadvertant. Itaque mihi sane aut illustrius exoptare, aut sperare ad gloriam accommodatius me potuisse omnes intelligunt quam ut Tibi ista virtute, nobilitate, auctoritate viro hos qualescumque meorum laborum induiuiaeque se ctus nuncuparem Nam sive ad generis tui antiquitatem, ac splendorem, sive ad Te ipsum respicere libeat , est prosecto est in Te, quod non solum haec Urbs nobilissima, sed Italia universa , atque adeo Europa ipsa admiretur. Quae enim aetas umquam tam lon-sinqua extili , qua UR,idit E GENTis non florue

5쪽

xit aliquis, qui remp. vel scientia militari defenderet, vel optimarum artium patrocinio, an imisque in omne genus hominum beneficiis illustiaret opes, imperia,

legationes , praeie rari honorum insignia . nobilissima sacerdotia , atque ipsa in primis Pontificatus, ximi dignita jam tum ab ipsis, ut ita dicam, R si Nil nominas , ac memoria inciviabulis tua in similia amlaam propria in sede fixum ae stabile domicilium

posuere. Atque utinam mihi non ita breve ad dicendun te mi ius datum esset , quos ego viros , quantosi

excitarem, atque in medium prose rema Verum Mum languitiis temporis premar, atque ii tot sint, ut si quis omnes cire velit,

Dissere quam maiae nephyro turbentur eme; Aut ubi is amuis violentis Incidis eurus, Nosse quot ionii veniunt ad littora fluctus; Iocus ille, omnino mihi praetermittendus ilia Idque etiam eo libentius facio, quod de te ipse nonnesu mihi dicenda sunt. Sed cujus tanta est ingenii vis, tant

que dicendi copia, quae satis laudare To misit qui

an 0rum tuorum gloriam . atque ornamenta omni a virtute tua cumulatione non modum consequutus es, veriam etiam mirum in modum amplificasti, atque a xiiii Summa in Te es sapientia . doctrina singularis , liberalitas maxima, itemque munificentia, invictus ani- mu , vita, ac mores tinctissimi radem sentiendum

de prudentia, de sustitia, deque illa humanitate tua, M. inium animos Tibi mirifice devinxisti, qua quo ut vor invitis ameris, jamdiu scisti. Quem Tas misi in in vissimis auamquam ne uis distentus, di

6쪽

stra istus que accedentem benigne non accepisti, loquentem libenter non audivisti, petenti non opem tulistia

suum in Te subsidium inopes, solamen afficti, oppressi refugium, tutamen miseri, sem suam denique uiam esse omnium ordinum homines testantur. Ac ne longior sim, quam oportet, in re praesertim arissima, dicam prosecto palam , quod sentio , atque i ta ut

omnes audiant ' multos Romae saepe viros extitisse , atque adhuc exiliere omni virtutum genere ornatos CARDINALI vero URsrNI paucos omnino pares

fuisse, aut esse . Cujus quidem judicii mei de Te justis sim testis sit Benedictus hoc nomine IV. incrediabili Pontiω sipientia, ac doctrina praeditus, qui rein altiore dignitatis gradu collocarum suorum consiliorum, participem , dc adjutorem esse voluit. Qu' ficto latissime lese ostendit lumen animi , ingeniique tui, ut nullus esset honor tantus , qui in Te collatus, non videretur ei, qui contulisset, magnam esse judicii laudem allaturus. Testis sit iIle tantus bonorum plausus a radicitia μα- ι-iti significatio, quantam in animis hominum recte sentientium summa dignitas virtuti tributa potuit excitare . Testis sit denique Carolus pridem utriushue Siciliae nunc Hispaniarum Rex potentissimus, ac sapientissimus, qui ab Italia decedens Neapolitani Regni ac Sicilia Adminimum in Urbe Te esse voluit, ratus nimirum, quodcumque e

Te proficisceretur, id ex justitia, aequitate, prudenti si uim iri sed jam video virtutum tuarum splendorem, ac pulchritudinem longius me abripuisse, quam

provideram sunt enim hujusmodi, ut, cum in iisqvendendis semel animum defixeris, modum tenere

7쪽

non possis, e facilius sit initium orationis, quam exitum invenire.

Itaque ibi primum gratulari debeo, quod tum a natura, tum a Te ipso ita factus sis, ut nemini vel nobilitate vel virtute cedas deinde beneficio tuo inmortali mihimetipsi quoque laetandum magnopere esse

duco, quod talem sim nactus patronum , in quo desit nihil, quod ad disputationem hanc meam illustrandam , atque honestandam maxime faciat. Reliquum est, CARDINALI AMPLISsl ME, ut, quoniam mei erga Te obsequii monumentum hoc quodcumque non renuisti, illa me humanitate, benignitate, atqueam re, quibus ad Mi munus su piendum impulisti, iacentem complectare. Eipiidem si ingenii mei vires, ac ficultatem solum considero, tanto oneri sustinendo imparem me esse video parem tamen , si gratia mihi tua non desit quam ut sperem, artus eadem tua me impellit.

8쪽

OG IcAM cum Cicerone ae faculi, tem veri falsi dis latricen , a judicem

dicimus

Qui veri defendendi, assequendi , atque demonstriindi honesta flagrat cupiditate, 'logisticam formam a Zenone Eleate primum adumbratam, ab Aristotele stagyrita expolitam subinde atque perserum res,

giose tueatur, ac semet. III. Falso incohaerente Iohannes Lockius veritatis ille ut de se ipse profitetur cultor eximius eam tanquam ineptam

contemnit improbat. do inteli bum lib. . c. I p. IV. Itaque syllogizandi artem cum veteribus scholasticis,3c cum recentioribus Logicis perutilem esse propugnamus atque rationibus a Christiano Wolfio excogitatis eam ejusque Summulisticas, quas vocant, Leges a criminationibus vindicamus,

quibus aliqui recentiores, Dialecticos Aristotelicos gravare ausi sunt.

DE VERITATI NATURA.V. Tatura Logica veritatis prout a morali, metaphymo secernitur veritate, tribus continetur cognitione nempe , obiecto, Meius cum hoc consormitate VI. Quod ad cognitiones spectat earum scrutati originem statuimus animam humanam non creari a Deo omni prorsua notitia destitutam. HI Vo-

9쪽

a VII. Volumus stabile aliquod determinativum animae ab ejus conditore quoquo modo superaddi, vi cujus nonnullis tum contingentibus tum necessariis veritatibus in ipso ortu primo instructa verissime dici queat.

VIII. Quam sententiam, si de veritatibus contingentibus sermo sit, invictum ratiocinium nobis persuadet. ix. Si de necessariis; non solum ratiocinium, sed etiam sio scripturae SS. PP. loca. X. Qii sensu notitias ad modum habitus inditas propugnamus in iisque cum Bussierio nostro de rem diote: cbap. 3.o primarum veritatum sensum communem reponimus nec tamen proinde Cartesio nos asseclas adjungimus. XI. Imo contra Cartesium , 3 Platonicos omnes , ideas acti tales quascumque censemus ab anima acquiri advertente semlationes , cogitationes, volitionesque luas

XII. Et satin ut ait Cicero xjapienter Peri tetiri arbitrantur; quidquid animo rem,mus, id omne a Iesibus oriri . XIII. Et longe a veritate illi abeunt , qui ideas gigni negant, easque sumper esse volunt, ac ratione, Mintelligentia contineri xIV. Quin illi etiam, qui occasione motuum cerebri suo cessive insundi putant animae ideas, ad quas ipsa mere recbriundo passive tantum concurrat. XV. Neque vero imagines incorporeas, quae idola nominantur, ingenitas proinde putamus , atque in mente delit scentes sentuum motionibus excitari. XVI. Idearum denique innatarum Malebranchianam reiiscimus theoriam

XVII. Falsum igitur omnino est, omita nos in Deo vid re sive in ideis Dei archetypis aeternis, intelligibilibus. XVIII. Falsum est dicere, quod nonnisi intuitiva divini Verbi intellectualis viso sit motivum, quo veritatibus neces,riis assentimur XIX. Falsum, non solum corpora, sed etiam mentes risibvssimas in sola impotentia versari. M. Falsum denique illud principium ex quo superiora su ς nempe animam humanam quod pleis Malubran-

inius meo ἡ ἰως esse conjunctam. XXI. Ixaque activa vi Pollat bomana nens, qua ex assiv

10쪽

ctionibus, quas patitur, euiuscumque generis rerum ideas ipsa exprimit , gignit is fabrica , easque sibi contemplandas

proponit .

XXII. Qua idearum genesi detecta, constituta, aliquiit

etiam ut proponamus de illarum natura, dicimus non satis constare utrum ideae a perceptionibus realiter distinguantur atque adeo utrum Arnaldo, an alebranchio oporteat assentiri illud tamen unum affirmamus, per Malebranchii doctrinam nequaquam animi simplicitatem tolli XXIII. Illud insuper constatac manifesto liquet, ideas omnes neque esse substantias, per quarim accessionem ipsa animaelabstantia crescat, quod sentire videtur auctor operis De -- Dei super creaturas.

XXIV. Neque eas extra mentem subsistere, x mentem ita iis veluti circumdari, ut mundus intelligibili efformetur: quod opinatur recentissimus elaphysicus in eam inductus opinionem , quod existimet Cimmerito quidem, ut nobis videtur snbst intias spirituales cujuscumque intrinsecae mutationisin mo dificationis esse incapaces. XXV. Quod dictum volumus non tantum decideis proprie dictis, sed de illis etiam, quae merae notiones appellantur.

XXVI. Hanc enim duplicem primitivarum cognitionum classem admittendam esse, cum doctissimo nuper citato Metaphysibe propugnamus, re inter iam re alteram distri ne ita comstituimus.

XXVII. Nempe idea est vera representatio obiectivi aliquid

continens nullo pacto mentem objectat mera notio 3 non di, stinguitur ab interno animae advertentis experimentali sensu XXVIII. Id ea simplex proprie talis passionem aliquam prae- requirit, ex qua immediate determinatur mens ad illam active eudendam . Notio vero plerumque non existit, nisi post ideamj m elicitam, ex qua quoquomodo ab anima advertente γciditur.

XXIX. Simplicium dearum numerus est valde exiguus hiniusmodi autem sunt ideae relirum, saporum, odorum nempς, quae obiectis nostrorum sensuum correspondent non ita .riguus est notionum numerus, quae his nominibus indicantur actus, unisas disserentia, impossibile c. XXX. Et quod ad possibili attinet illud inter notiones