장음표시 사용
21쪽
I num 3 repulsionum, multiplicem , c variam , atque incomstantem nimis exhiberi naturam inclamant.
CXLVIII. Milicet illea determinationis cuiuscumque, satis est omnibus perspecta explorata itidem est, idea accesses 3e recessus nec sub alio conceptu, quam ex Orniato ex his duabus deis, vires praedictas proponimus. LIM Ouod ad mechanicam attinet; qui Mim perverti autumant ex beoria virium in distantia agentium , 3 praeiudiciis laborant is quae Archimedes de aequilibrio , quae Galileus de gravium descensu is de projectis , quae Ligenius de centralibus viribus, de centro oscillationis, quae Newtonus de motibus in trajectoriis quibuscunque, aliique mechanici egregie tradiderunt , se mimquam satis expendisse ostendunt CL. Petitione principi turpiter laborant, cum , argumen'
tantes contra mechanismum virium istarum, junt in lin mediato impulsu rationem lassicientem motus deprehendi, non autem in distantia.
CLI. Quae reprehenso iustius in eos cadit, qui impulsum
immediatum dicunt, esse occasionem , qua posta, Deus minis corpora; subinde absurdum esse inclamant , quod Deus ad motum causandum, distantiam aliquam determinaverit, ut
nullam , ipsis fatentibus , determinavit. CLIL Denique non nimi variam is inconstantem narturam per vires istas exhiberi, facile sic demonstramus. CLIII. Nexus scilicet virium cum distantiis , viriumque transitus multiplices, exponimus per curvam , secantem axem
in plurimis punctis, Whabentem bina crura asymptotica; alterum ex parte repulsiva, in origine abstinarum alterum ex parte attractiva, ubi eae iam sunt ingentes; quorum prius habeat pro symptoto rectam se perpendicularem , datam per originem abicissarum Drosterius axem ipsum
CLIV Q me curva, arcubus utcumque pluribus, circa axem contorqueatur; c idcirco implexa primo aspectu videatur geometriae, atque algebrae penitus imperitis simplicem tamen esse,
Acontinua,& per unicam algebraicam formulam commmode ex
Pon invicte demonstravit curvae ejusdem inventor sco vichius. CLV. Vires itaque, jam attractivae, iam repulsiVae, non sunt duplex virium genus sed eadem simplicis naturae vis,
22쪽
ab ipsa natura su deternumta ad mutandam,im varietate distantiarum, directionem. CLVI. Haec autem uniformis virium lex, alibi ad aliud se in immensum accedit. LVII. In minimis enim distantiis, in quibus sola ex ritu vis repulsiva , repulsi ipsa crescit in aliqua non minore , quam simplici ratione reciproca distantiariim CLVIII. In mediis variantur mutuo attractiones , coepulsiones ; ita ut utque ad lummum arcum vires istas per odidinatas exprimentem , crescant, tum decrescant CLIX Hinc patet, plure haberi limites inter attracti
nem repulsionem, qui duplicis generis sint; siquos nempe, in quibus auctis distantiis, fit tran- crus crepulsione , ad attractionem , quo dicimus simiter
CLXL Alios, in quibus fit transitus ab attractione adis pulsionem , quos dicimus limites non coitiesonis CLXII. Porro primum genus limitum validius est, vel do
bilius, pro ratione arcuum , a quibus, Dad quos fit transitus. CLXIII Post medias distantias, consideranda veniunt distantiae majores, in istis solam dicimus exeri vim attractivam, Newtonianae attractionis leges ad senium servantem CLXIV Hinc celeberrimis epleri compertis insiste res, solem , non tellurem volumus. esse centrum Planetariisstematis
CLXV. Noli tamen silem, omni prorsus expertem motu, stam circa proprium rotari axem spatia dierum as , ccirca commme gravitatis. centrum transserri a navalis . CLXUL Vertiginis. motum planetis omnibus , in observationibus innixi, largumento analogiae sussulti, tribulariis; CLXVII. Hinc sphaeroidicam figuram , ad polo compresesam , ad aequatorem elevaetam tum primariis, tum munda, riis commimem esse arbitramur. CLXVIII. Ita vero primarii omnes circa solem in ellyptabus feruntur, ut eorum velocitas ita diversis orbitae punctis
si semper reciproco proportionalis perpendiculis , ae centro viis sium demissis in tangente , durus. isti, eadem puncta .. XIX. Maxima nimirum in Onimis , minima in mobnus, intermediae in intermediis a sese distantiis XX Hanc
23쪽
CLXX mane eandem legem secundarios planetas circa
primarios servare , cohaerenter contendimus.
CLXLI. In quibus omnibus novimus quidem Newtonianos, quibus nos hic adjungimus, supponere telluris motum, illum quidem avitutum, a qua suppositione amplectenda, auctoritate sacra deterremur. CLXXII. Quare ubi motu telluris in hactenus dictis, epostea dicendis, theoriae nostrae opus esse videatur, eum dumtaxat profitemur , a nobis supponi, qui mere respectivus sit, juxta explicationem primum hic traditam in dissertatione de aestu maris is subinde saepius adoptatam CLXXIII. Qua declaratione, caute 8 religiose adhibita,
Newtonianam gravitatem , nullo modo infringi dicimus explanetarum descensu ab apstide summa ad imam ' ab ascensu ab ima ad summam
CLXXIV. Qui descensus,in ascensus, ut impediretur, planetarum in solem gravitas, non in reciproca duplicata , sed reciproca triplicata distantiarum ratione esse deberet. CL V. Cujus gravitatis decrementum in ratione reci proca duplicata distantiarum , praeter alias rationes illud evi centes, ex ratione spatii , quo uno minuto secundo luna a tangente orbitae, ad arcum deprimitur , ad spatium, quod nostra gravia eodem tempore hic cadendo conficiunt , probari
CLXXVI. Apsidum lunae progressum, regressumque actioni Solis , gravitatem lunae in tellurem minuenti nunc, nunc augenti dicimus adscribendum CLXXVII. Quamquam vero decrementum gravitatis in
syzygiis sit duplum augumenti in quadraturis , neutrum Mmen umquam tale est, ut liniae lapsus, sive in solem, sive in tellurem sit pertimescendus. CLxxvIII. Quod asso ArtBecherus metuebat , ne fi ret, vel in coniunctione, in qua luna duplo magis in solem pravitat, quam in tellurem , vel in oppositione , ubi in ei,
lurem trahitur viribus conspirantibus . . . . CLXXIX. Non proinde irregularitatem aliquam oriri m-ficiamur eam tamen , non aliam esse possχ dicimus, quam, quae increntia uirium, quibus tellus, Muna a sole trahun
24쪽
CLxxx. Quod etiam de reliquoruni Planetarum moti. bus dictum volumus . CLx L Hactenus expositam Newtonianam gravitatem, 3 generatio Borealis Aurorae a Matranio proposita,' annua AEquinoctioriim Praecessi aD'Nember illustraia QMaris
CLXXXII. Quem aestum idcirco in actionem lunae potis
smum , iuxta euutonianos reserendum esse arbitramur. LXXXIII. Confirmant etiam Cometarum phaenomena. CLXXXIV. Cometas proinde Planetis accensemus ' eos luemale opinatos contedimus , qui Cometas dixerunt , esse inhalationes in nostra atmosphera accensas , aut in atmosphera Solis , aliorumque Planetarum excitatas
CLXxxv. Et eos multo magis, qui Cometarum rimnem ex Fixarum exhalationiblis opetunt CLXXXVI. Non rectilinea itaque est Cometarum traiecto ria, quam ex crassioribus observationibus inserentes nonnulli non bene in mechanica astronomia philosophati sunt. CLXXXVII. Nec parabolica, tu parabolica assumatur sine
magni erroris periculo CLXXXVIII. Sed Elyptica enormiter excentrica . CLXXXIX. Quae omnia novam lucem acceperunt ex Cometa anno superiori a Ne tono ab Hallejo , tam multo
CXC. Cuius aberrationem a locis Cometae observati a Ne tono anno i 68r Clarautius strenue ac feliciter actioni Planetarum superiorum ad calculum revocatae , comperit respondere CXCI. Utrum autem gravitatis attractio exprimi debeat per crus hyperbolicum, quod numquam concurrat cum axe , ita, ut axis ipse sit vere assymptotus, quemadmodum initio assumpsimus , non satis constat CXCII. Posset enim , poli bene longum intervallum, ite. Tum axem secare is quod in minoribus distantiis contigit iterum in maximis evenire CXCIII. Quo pacto quies respectiva fixarum optime ex'
25쪽
CXCV. Cum autem haec attractio fit eadem, ac gravita ea inter proprietates corporum generales annumeranda it
CXCVI. Nec ignis, nec ex nec aliud quod inque corpus an infirmat CXCViI Eadem gravitas terrestris intensive est eadem in elidem terra locis in diversis autem diversa; ita ut ab aequatore ad Polos augeatur. cx VIII Electricita etiam in iis aliquo vero sensu generalis corporum proprietas CXOX. Omnia autem corpora , vel ab origine electrica, vel per commii nicationem fiunt electrica CC Et pro diversis circumitiantiis, corpora fiunt eleari .ca possitive is per excessum , c. lactrica negative , aper defectum CCL Quas varietates , quoad electricismum , ex diversa
Machinae catenae electricitate ' experimento stellulae, Flacci electrici, 3 Phialae balavica clare deducimus. DE PHYSICA CONSTITUTIONE. II. Orpus non est extensio in longum , latum , cprofundum in sensu carthesii. III Non est aggreg tum mole larum , seu at in
rum continue extensarum CCIV Nec punctorum in sensu Zenon istico ..CCU Neque monadum in sensu Leibnitiana, quamquameae dicantur non extentae , sed extensurtu elementa. CCVI. In quarum contemplatione aliquantum immorantes, dicimus easdem , cum singula dissimile sint , non ha, here mutuam coniungitalitatem QNIL Non esse universi repraesentati's , neque continnere rationem suffcientem specialium proprietatum corporum, A posito, quod nihil medio inter monta . nequeunt eae non intelligi compenetratae; CCVIIL Itaque corpus est aggregatum punctorum . quae sint indivisibilia , inextensa, homogenea. Maluiuo intervallo inter te dissita praedita viribu attractivis in repulsiviS, Pro diversi diltantii , juxta superi u conitituta ἀCCIX. uncta huiusmodi esse indivisibilia ostendit . non sesum analogi virium; la .ropugnantia infiniti absoluti Diuitia ον Orale
26쪽
3 repugnantia partium infinites malium , quae in se objem Vedeterminatae sint is ideae substantiae , quae in suo conceptu exhibet simplicitatem. x. Homowieitatem pinorum ivdogica corporum re Muti ostenditis CCXI. Inextensonem probat repugnantis extensi per idem litatem eius , quod est in diversis punctis loci. XII. Porro non nisi imperite Theoriam hanc de codiporum compositione, aut minus cohaerentem quispiam dixerit sacrae de praestentia Christi Domini in Eucharistia Doctrinae , aut idcirco reprehendendam , metuendamque rotaverit, quasi materia id mum fovere, aut insinuare videatur CCXIII. Sed jam ex ea praestat, corporum proprietates Pra' cipuas lynthetice deduceres, atque declarare. XIV. Patet autem a quomodo omnia co ra sntis
turaliter impenetrabilia Gmo duplex admitti impenetrabili, ratis genus. xv. Alterum ouod oritur ex viribus repellentibus quae, cum imminutis in infinitum distantiis , in infinitum crescant, pares sint extinguendae velocitati utcumque magnae. XVI. Alterum , quod oritur ex infinita improbabilitate, quod bina puncta materiae conciturant in eodem spatii
aiuncto. CCXVII. Divinitus autem liquido constat, quomodo haberi possit compenetrationis genus itidem Ulex, verae scilicet, apparentis
CCXVIII. Compenetratio corporum vera est, qua fiat ut duplicis corporis ementa in eodem simul snt loco Coinpenetratio apparens, qua sar, ut unum corpus , seu unius corporis clementa traiiciant intervalla vacua, quae inter ait rius corporis elementa continentur. istis, vel, ,et sensibilis
CCXIX. Patet ii viniorum mobilius, 3 quin circa, tum praeclara sunt inventa , mirum in modum ex hac The ria fluunt, ac praecipue , quae de actione , reactione in cinlisionibus corporum superius praemissa sunt. CCXX. Patet Ii I, diversa corporum densias quomodo habeatur illudque mire explicetur, nempe quomodo densitas in infinitum possit augeri, non solum raritas
27쪽
xx I in spatiola enii , utcumque parvo componi, at que inseri potest iunierus punctomni, utcunque magnus atque universim hoc problema declaramus π Intra datum omno n, utcumque parmum, eam collocare u Druim num
rum , qui distribui deinde possit per spatium , quantumvis magnum, ita ut in eo nullum si spatiorum cubi misisto
quocumque, quantumvis parvo maius penitus vacuum, a quod non contineat numerum punctorum , quantumvis
CCXXII. Patet 1 v, in quo consistat aliorum quidem codiporum opacitas , aliorum Diaphan ei tas. CCXXIII. pacitatis nempe caula repetenda est a multiplici reflexionum, refractionum numero , quo intra ea corpora fiunt , in quibus plures sunt meatus vacui, vel a materia ita divinis densitatis occupari, ut vires inaequales exerantur adversas corpora advenientia.
xxIV. Contraria est Diaphaneitatis caussa nempe homogeneitas particularum corporum pellucidorum, atque adeo virium aequalitas non revocat ab inito itinere luminis radios per interstitia libere permeantes.
CCXXV. Patet, corporum cohaesio , eiusque eges , qua male reponitur , sive in quiete partium respectiva , sive in vel Leibnitianori bene autem in ratione limitum , in quibus
Puncta materiae constituta contemplamur
CCXXVI. Sic enim, praeter quietem illam respectivam habetur insuper , ad eam servandam , determinatio omnino adniittenda . XXVII. Cumque aliqui ex isti, limribus sint perquam- infirmi, ii nempe, in quibus curva parum admodum cedit ab axe, liquet, cur cohaesio aliqua facillime tollatur. CCXXVIII. Cum pariter alii sint validiores, ii nimirum
in quibus arcus Curvae recedit ab axe plurimum, apparot euraliud cohaesitonis genus aegre tollatur CCXXIX. Hinc inter varia Fluidorum genera discrimenta, lucida satis ratione exponimus.
CCXXX. Nec minus apte, in quo sit Corporum reponem da soliditas
TI. Et in quo A sollities , Ductilitam deci
28쪽
CCXXXII. Et denique simili claritate ostendimus, quomodo per limites non cohaesionis, cum . intermediis arcubursermentationes, vitalationes, praecipitationes habeantur. CC MIL Patet vi, quae de Corporum divisibilitate cedita sunt, constitui debent. XXxIV. Nam actualis diviso etiam in hae Themisomnem vim imaginationis exuperat, divisibilitas autem ita infinitum nulla est, sed loco divisibilitatis optime admittitiue realibus punctis Componibilitas massarum in infinitum. C XXXV. Patet vi , quomodo intacta maneant , quae circa generalem attractionem ex Phoenomenis Coelestibus cerib constant, QDoctrinam in hac re Newtonianam, in ea soluin Parte corrigi a nobis, seu modificari, ubi attractionem sola ratiocinatione, aut conjectura Newtoniani Promovent ad com
CCXXXVI. Patet viii. Corporum elasticitas cum in hoc systemate intelligatur , quomodo Corpora aliqua plus iusto
compressa, debeant pristinum statum recuperare. XXXVII. Patet ix , quoad electricitatem ratio , cur corpora originaliter electrica non admittunt vaporem electricum alienum in interiore substantia , sed Blum in superficiebus CCXXXVIII. Scilicet non omnium Corporum particulae easdem habent ad vaporem Auzipiendum is continendum vires
CCXXXIX. Per quarum virium combinationem multiplicem Phialae Batavicae,' Quadrati Frankliniani phoenqmena varia, tactusque mirandos declaramus. u. Atque ab artificiali ad naturalem Atmosphericum Electricismum ascendentes exponimus, quomodo He ricus. vapor ex Atmosphera in Virgam .in ipsam Tellurem aliquando diffluit, aliquando vero ex Virgae, atque ex ipsa Tellure
in aerem descendat. CCXLI. Atqne hinc Fulminum genera, MFulminum varia phoenomena effectus ti miros Franklini in Beccariae minperta adoptantes, explicatione nostra illustramus
CXLII. Denique liquido constat, quod de caeteris phPscis systematis par sit nos sene judicium. De quibus id unum dicimin
29쪽
- MAII. Ne e)ripateti rivi si suma, superius comstitutam Theori a nec exigere, nec respuere CC IV. Et sne ulla incohaeremiae nota propugnare possumus, Elementa nostra esse praedita forma substantiali. XLV. Quae tamen cert in viventibus sit admittenda. CCXLVI. meque insuper Elementa nostra respuunt accidentia , de quibus philosophica sententia , laritate sacra
CCXLVII. Neque vim vere, proprie effectivam. CCXLVIII. Quae perperam a Carthesitanis refellitur, quasi a vi creativa non distinguatur, quod satis certum discrimen non tollit argumentum ab auctoritate Patrum contra Ethnicos, manichaeos de materiae creatione disputantium de ductum
CCXLIX. Ex quibus constat , quomodo physicum syste--, quod in hoc Romano Collegio primum ortum, non semes hoc loco propugnatum fuit, salvis tribus celeberrimis punctis Systematis e clatetici exponatur a nobis , ac do
AC DE SONO. Cum men, quo eorpora allustrantur, di conspicua sunt, , corpus ipsum se volumus , quod jugiter sole manat α LI. Et multiplici ex capite eorum minus probatur nobis opinio, qui lumen in pressione materiae subtilis, aut in tr moribus materiae, sive Oeae sue cujuspiam alterius praeexbstentis constituunt. CCLII Argumenta autem , quibus hanc uterus effluvia sententiam recens impugnavit, .dissicultatibus contra undas Lelpondere conatus est commodam patiuntur solutionem. CCLIII. Lumen per rectas saltem ad sensum aineas sphaerice in medio uniformi propagaturo
LIV. Quod quidem nulla iurecta ratione, aut observin
30쪽
tione , sed indirecte, ut pleraque in Dysica, solummodo κ' cohaerentia phoenomenorum deducimus . LV. Firma enim adhuc sunt hac super re , quae comtra Wolfium Boiicovichius noster late congessit in dissi de lum. quidquid contra nitantur aliqui Wolfi suffragatores CCLVI. Luminis propagationem non initantanee, sed sinemve fieri mirifice inter se consentientiae ostendunt phoenoniena satellitum Iovis a R merci expensa , fixarum abe rationes a Bradleyo detectae, denique ipsa luminis supernis constituta natura, qui uici oppositum conatus fuerit
Maraldus. CCLVII Ea autem est luminis successive propagati velocitas, ut singulis emi quadrantibus percurrat a 2 ocio semidiametros terrest esse a 8ooooo milliariorum italicorum. LVIII pro laqueritne eorum experimentatorum
tentamina, qui celeritatem lucis oculis subiicere: voluerunt. CCLIX. Subtiliptas autem partium luminis, atque tenuitas tanta est, ut radii geometricas quasi lineas imitari videantur.
LX. Quam in rem illud Bostovichii theorem demo stramus umquam so eam lucis ninarem emistar, pracmpleat fulgore obaeram decies: millies mitis ruribus terrano ira majorem, tamen aquae digitur θ&ericus continet plus materrae, quam contineat summa luminis, quam sol emitteret mallenis ritibus seeutoriam pluribus , quam Iin minutissimi arenuse, qui operιrent pluribus vic/bus universam eserie superjaciem
CC L Luminis in corpora incitentis proprium est reflecti, refringi, atque dissi in i CColl. Reflexio luminis non si per impactum immedi
tum in ea corporum superficies , a quibus remittitur; sed pervuli quamdam in distantia agentem unde novani lucem, ac cipit nostra de viribus: repulsi vis theoria
CCLXIII Per vini in distantia avntem fit etiam disefractio. CCLXIU Resractio vero fit cum radius oblique incidit in medium majore pollens, vel minore vi refractivi major autem caeteris paribus, est viς hujusmodi uti mediae lunt mag densa , magis ulphurea 3 oleasti nota .. LXU. Fit autem refractio lia lege, ut in quacumque diver