장음표시 사용
471쪽
tres Pontifices Romanos in Galliam supplices venisse, ut vcniam impetrarent, quod insultu Ludovici Pii Regis Francorum Pon. tificatum suscepissent. Ludovicus Pius , vel quia gloriae minime cupidus, vel quia sacrum ordinem irritare nollet, Romani Pol tisic. creationem ratam habuit, cujus erroris illum, tarde tamen poenituit: est enim a collegio Pontificum Imperio spoliatus, A in Monasterium in ectus, uxor etiam seorsim a marito cum sacris virginibus inclusa, uteri tamen post a Principibus ac nobilitate Gallica Cleri superbiam acerbissime ferente, in integrum restitutus est. MortuoLudovico Francorum,Italorum,Germanorum& Hispanorum Imperatore, Imperium trifariam divisum est, in ter Carolum, Lotharium ac Ludovicum de Ludovici liberos, sed iis legibus, ut singuli summam in suos vitae ac necis potestatem αomnia jura Maiestatis haberent: ac rursus Lotharii Imperium inter liberos trifaria radivisum, uni quidem Regnum Lotharingiae, alteri Regnum Arelatense, tertio Italia cessit. Ludovicus Germaniam, Carolus Imperator Francorum Galliam tenebat, ita singulorum potentia divisa debilitatem caepit,&Pontificum Romanorum opes augeri, potissimum Nicolao I. Pontifice, postmediumSeculi IX.)qui quod Reipublicae gerendae peritia majoribus praestabat, primus Lotharium minorem Ludovici Regis Italiae fiatrem acerbius increpuit,eiq; sacris interdicere ausus est. Frid xicus II. Germanorum Imperator, Pontificem Romanum creavit alium, quam qui erat a Collegis Pontificum electus, is autem erat Innocentius IV.generisSplendore ac Eruditione clarus.Hic igitur Italia pulsus in GalliamPontificum Asylum veniens, opibus ac potentia Ludovici IX. Regis Francorum crectus,utGermanorum potentiam infirmaret,Friderico I l. sacris interdixit, qui quod execrabilem se populis omnibus esse intelligeret, Italiaeq; motus ingentes adspiceret, in Germaniam trepidus se recepit, ab Inri Ceutio veniam ea lege consecutus, si deinceps Romani Pontificis creandi auctoritate abstineret verba diplomatis Fridericii L ex; actis Vaticanis expressa ita se habent: Anno MCCXIX. Imperi,
y II. Regoi Sicilia XXII. itam abusum tollire volotes, quem quidam
472쪽
DE Os IIS PEDRU PONTIFICIS ROMANI. se
praedecessorum nostrorum exercuisse dignoscuntur, in electionibus P titorum , concedimus ut Arctiones Ebere fiant. Quibus verbis non
modo, Romanorum, sed omnium Pontificum creationem omnis Co repudiare videtur. Vide Platinam in vita Innocentii IV. p.m. I is,star Iohann. Balaeum de Rom. Pontis. acris. lib. V.p. 262. seque f.XXIII. Succedentibus temporibus magis magisq; ditiones&Principatus Pontifices ad se traxerunt, quibusdam elia ab ipsis Imperatoribus donatibuli ipsi quidem gloriantur,ac propterea imp ratorum siduciarii acti sunt Quod si demus inquit IodinmI.cl.I harum civitatu jntelligit Rhegium. utinam,Placentiam&Pa viam largitionem Pontifici Romano fieri potuisse,& factam esse, uti Pontifices Jactant, oportuit etiam se Imperii Germani fiduciarios proster sed quia turpe videbatur, Rom. Pontis qui in omnes principes imperium habere se diceret, Imperatoris vatillum ac fiduciarium haberi, jura Maiestatis omnium Italiae civitatum quae in Ecclesiae Romanae Dominio essent, ab Imperatoribus Romano Pontifici concessa fuisse falso tamen tradiderunt. Et certe in actis Vaticanis extat donationis formula sine die ac Pontifice , qua OtthoImperator quatuor ejusdem Noni in is extiterunt, sed que significari velit ignotum est dono dat Ecclesiae RomanaePisaurum, Anconam,Fossabrunum,5 Ausanium: Altera donationis formula estotilaon. IV .ad Innocent.IlI. his verbis concepta: Ego Ottho IV. RexRomanor. semper Augustus, tibi, Domino meo Papae In-r ocentio III. suisq; Suecessoribus Ecclesiae Rom. spondeo, polli- . or dc juro, quod omnes posscssiones Ecclesiae, quae sequuntur' .copiosi illina omnium praediorum ac civitatum, quae tum erant in Ecclesiis Romanae Dominio, sive Imperatorum, sive aliorum beneficio ac largitione possiderentur, confirmationem habent. &C. Vae autem doriationes praecipue donatione Constantini Magni in-
.nitun tir, quae rame, rumpantur ut ilia Roma cnsibus,valde tu specta&dubia ab optimis illius aevi scriptoribus pronunciatur. Hos
inter Hieronymus Paulus Catalanus, nonicus Barcinonensis, utriinos, γrisDector Alexandri vI. Cubicularius in tractica Cancestariae Aposto-
solica ingenue & intrepide ita dissetit: quod donatio Constamini
etiam de iacto non .suethdege Lauinentium Lustam & Papam Pium in
473쪽
dialogo,nec de tali donationequicquain legi apud probatum historieum , praesertim apud eos qui scripterint illa aetate vel illi proxima. Nam nec Eusebius, qui fuit diligentissimus scrutator Mnam rator rerum Christianarum meminit, &c. nec Hieronymus, Augustinus, Ambrosius, Basilius, Iohannes Chrysostomus,necAmmianus,nec Beda nec Orosius meminerunt. Et constat per plures quam Io O. annos post Constantinu, Imperatores tenuisse gubem nacula Urbis & I taliae per Duces, Praesides, & Exarchos ,& Urbis Romanae usq;ad tempora Innocentii 2.ut patet aperte inChronicis& Historiis. Quo plures Locos ex digestis,codice & novellis adducit: Et in vita luto cae Imperatoris legitur impetratie Pantheu Bonifacium Papam ab eo : Unde ergo habuerit terras Ecclesiae, vide gestaCaroli Magni &Pipini,&Pium in dicto dialogo,&collecta novissime per D. Bartholomaeum de Platina Bibliothecariusia, qui omnia instrumenta pertinentia ad statum Ecclesiae intem p ratibus, praescrtim circa acquisitionem terrarum & aliorum )uri si&ccnium collegit, in valde magno volumine, ad cujus collectionem etiam operam nostram praebuimus in revidendo. Et de dicta donatione&curatione lepraeConstantini,lege quae late scribit Rc-mus Episcopus Paduanus in historia sua de vitis Pontificum. Autorem ficti hujus diplomatis aliquammulti statuunt fuisse Iohannem Diaconum Cognomento digitum , quem postea Papanas ct una & Iohannem l X. dictum fuit letestatur Platnia, idque pra eunte diplomate donationis Ottonis III. cujus verba sunt: Haec
sunt comenta ab illis ipsis Pontificibus inventa quibus Iohannes
Diaconus cognomento digitorum munitus , praeceptum aureis
literis scripsit, &sub Titulo Constantini Magni, longi Vendacii
tempora finxit: Vid. Mornaeus in Myst. iniquit.ρ.a78.cty O. a quardi Truera Comment. in hane donationem. Iohann Ra noldinci loqv. Cum Harto. Cap. VII. Sectione XII. p. 23o .ser. Guberatu Voerim nolum. lI. Dis. De donatione Constantimn. 4. Nicolam Henelius Otii Hratisiavitnsis Cap. XXII. M. Anton. de Dom. lib. VI. AR
pubi. Ecclesiast. p. VH .p.694. Hic ergo tibi lector, rem maximn observandam propono,ut Caroli M. Consilium in ditati dis Ecclesiis prudens, sed trumanum animadvςrtas, excol colligas,qua meri o
474쪽
DX OSCVLE PEDUM PONTIFICIS ROLMANI. Assmerito reges propter dicta rcgalia, tanquam valallos debeant sibi Spiscopos & Abbates aliosq; praelatos ecclesiasticos, imo ipsuna Roman. Pontific. subsic ure: &quam immerito Papae&Ecclesia
eximere se ab hac sub ectione anniterentur, ac retinere velint nihilominus ipsa regalia. & illa ad dc bellandos Principes sibiq; su os
Dominos, cum sint eorum vasalli ubsciendos convertere. Audi
igitur Caroli consilium a reuhelmo Malmesburiens de gestu Reg.
bicor. Lb. V.cgregie observatum & explicatum: Cum Urbano papae Paschalis, ιnauit, successiiset, rursus quaestio de Investituris Ecesesiarum, tutius bolla, rursu, lites agitari, neutris partibus loco cedentibus. Imperator omnes Episcopos & Abbates tegni sui quod citra montes c si, fautores habebat, quia Carolus M. pro contunienda gentilium illorum ferocia , omnes pene terras Ecclesiis contulerat, consiliosissime perpendens, nolle sacri ordinis hominestam facile, quam laicos fidelitatem Domini rejicere. Praeter- ea , si laici rubcllarent; illos posse excommunicationis autoritate& potentiae iuveritatu compelcere. Sed quod putavit Carolus, sibi&Successoribus fore in auxilium, firmi latena, hoc tandem versum est in caudatum. Et jam Papae his temporibus adversus Henricum Imperatorem ipsius met Imperatoris vires, hoc est Praelatos, eJus vasallos convertebant. Unde & pergit V ilhelmin: Pa- pa ultramontanas Ecclesias suae rationi subjecerat, parumq; sus-
. cipiebam Urbes Italia: Henrici Dominium , seruitio putantes se exutos post Conradi fratris e)us interitum quia patre relictus Longobardiae in Regem apud Tretium obierat diem. At vero Henricus antiquis Cariatibus in nullo virtute deiectior , post pacatum regnum Teutonicum , praesumebat animo Italicum, rebellionem Urbium subjugaturus . quaestionemq; de investituta tuo libitu decisurus. Haec ille. Itaque ex una parte Papa oc- cauone superiotitatis Ecclesiasticae ad temporalia Episcopatuum& Abbatiarum regalia adiecit manum , ad se Vasallagia avo cando, ex alia Praelati ipsi occasione bellorum , quibus Imperatores fracti iunt di facti imbecilliores, eis rebellaverunt, ut se in libertatem vindicarent. Atq; hinc Ecclesiastici, praeter tim Konianus , impinguati, in crassati, dilatati recalcitrarunt, & in-
475쪽
dies magis recalcitrabunt, quousq; Monarchiam quam moliun
tur, perducant ad fastigium. Jg. XXIV. Ex quibus omnibus sole meridiano clarius elucescit, quam inique Pontifices superioritatem in Principes summossbi
arrogent, adeo ut hanc superbiam ipsi Pontificii Scriptores aversantes acerrime in illam invehantur. Paschasii Radobertus Onias Corbuensu See. IX. in Commentar. Super Lament. IeremIa ib. I V. c.2. Ecce, inquit, jam pene nulla est secularis vitae actio, quam nons cerdotes Christi administrent, nulla mundi negotia, in quibus arutaris ministri se no occupent; di persi sunt lapides sanctuarii in capite omnium platearum,dum susceptae rcligionis ministerium verrimus ad ambitionis argumentu, dum locu sanctitatis ad terrena negotia deflectimus, de mundanis actibu&implicamur. Ita, quod pejus est, lupi pastores fiunt,ministri altaris negotiatores sicculi. Iohan. Sarisberiensis in Policraticol. 8. Rectissimam eminendi viam docuitChristus, qui discipulos suos Regibus gentiu noluit conformari, ut dominenter in subditos; at isti aliam praetulemini, adscendentes ex adverso fratru, Z ministrandi humilitate rejecta appetunt prae Regibus gentium dominari. In catalogo testum veritatis Lib. VXI. p. m. . erit. in fol. M. I 6o8. ex veteri aliquo codico citatur EpistolaSeculo XII. scripta, cuius inscriptio haec est. Ecclesia nobili Anglicanae in luto ct latere ancistatae. Petrus, filius Casli od ri, miles Catholicus, pugil Christi devotus,salutem,& captivitatis iugum abjicere, & bravium accipere libertatis. Inter alia autor sic pergit: Nonne debet in oculis omni u mirabile reputari, quod ubi Christus pro se & Petro regibus solvi )ussit tributum', ipse regna ®norum Principes coRtra voluntatem illius,cujus dicit se esse vicarium, qui abs se regna & mundi Iudicia abdicavit, suae subjicerenititur ditioni, dominio sui styli, qui totum sibi vendicat, quod . scripserat esse suum. Seculo X VIohann. de Parisius in Tractatu de regali sepapali potestate apud Golda ιm Tomo II. Monarchiae S. R. Lcap. XI. . m. Ia O. Imperator habet potestatem a solo Deo, non a Pontifice Romano. Si P. habet a Deo potestatem secularem immediate, di Princeps habet executionem a Papa immedi
is, ergo Princeps est maiaet Papa , sicut ministet Dei vel Cisisti
476쪽
DE OSCULIS PEDUM PONTIFICIS R*MANI. Ass
Clitisti , quod videtur inconveniens & contra Scripturam Canonicam. Dicitur enim mm. XIlI.de Rege& Principe, Dei ministerest; non dicit Papae sed Dei &c. Item prius fuit potestas Regia secundum se& quantum ad executionem , quam Papalis, & prius fuerunt Reges Franciae in Francia quam Christiani. Ergopotestas Regia non secundumst, nec quantum ad executionem, es a Papa, sed λDes ora populo Regem euente in persona vel in domo, csicut ante. Dicere enim auodpotesaου regia prius esset a Deo immediate, sepostea. Papa,es valde ridiculosum. Hon enim potes hor esse,nisi Chrisus PGiro dederit potestatem conferendi regiam potestatem , quod non es verum,ut seupra dictum est. lndubitanter ergo est a Deo cui ante i licitum itq; es Principi abusum gladii irituatis repellare eo modo, quἰpotest, etiam per gladium materialem , praecipue ubi abusus gladiis iritualis
vergit in macum Reipublica fus cura Regi incumbit. Aliter enim sine ιause gladium portaret, ubi Papa delinqueret ait Pari si ensis cap.xiv. p. I17. in temporalibus, quorum cognitio ad Principem sicularempe innet,us mutuaret ad Uuram, et es mutuantibu averet, c=praecipia
in iis, quae per leges civiles fiuni prohibita, Imperatos esset, haberet i-
Uumprimo corrigere immediate monendo, opseapuniendo.Nam ad Principem pertinet omnes malefactores corrigereprimojure Rom. In
2 in enim e causa gladium portat, Minister enim Dei es, vindex
malorum in iram. In eodem libro a cap. iς.usque ad 22.inclusive autor omnia sui temporis papicolarum argumenta pro Papae Fumma temporali potestate enervat. Iobann. Gerson Sec. XV. clarus in Lection. super Marcumparte I. refo 99. Siculat Historiae,&legitur m Postillas
per Bibliam , quod dum donata essent Ecclesiae bona temporalia per Constantinu, audita sit vox in aere: Hodie venenum effusum sis Eulsa Sancti Dei. Et quidquid fuerit de hoc,potuit enim tunc dotatio hujusmodi esse utilis propter bonitate & sidelitate dispensantium,&dilatationern Ecclesiae post adversitates habitas, nihilominus nunc aut alias poterit spoliatio similiter esse utilis propter malitiam Ecclesiasticorum talibus bonis abutenti hi, & ut claud tur via malignantium, inis adversantium, ne cadant in prςcipitia
vitiorum. Da Lin. Σ. uper Marc.ad finem postea divitiarum magnitudo generavit vermem pessimum, qui est superbia & voluptas eti
477쪽
frenata,quae tandem Masella ein Imperatoriam arrodete,& loca
gentesq; Imperio subditas depascere coepi t. Apud Caesariumciste tarn em disi. 2.c. 28. f Clericus Parisiensis edixit, Episcopos At
manniae salvari vix posse, quia pene omnes habeat gladiuspiritu tem 5 materiale, deq; sanguine judicent, Bella exerceant, magisq; soliciti de stipendiis militum, quam de lalii te animarum sibi commissarum. J Autor oneris Eccles c.XX. 3 ς . Multoties is, qui dicit pax vobis Episcopus non columba sed corvus reputatur, P scrtim illi qui Principatu seculari judicium sanguinis quod regalia
nuncupant obtinete praetendunt , &Ptancipes seculares se esse gaudent, hi frequomer labem irregularitatis incurrunt inscii. cuuin Pol Ea homicra de Festo Stephan . Nostrates Praelati ordinem invertunt Apostolicum, dum spiritualia graviora, quam quae sub eant, rati in Pontifices. si straganeor. in judiciali ossicialium, in a, solvendis poenitentiarioru in ope utuntur, in praedicatione M. nachum, ne lato qucm praesciunt, in aliis spiritualibus vicarios b. bent. Sin qua in te de censu dc temporalibus agitur,res haec adDominum nostium Episcopum referenda est. Clauditu fidensaeus Lib. II. Digression.in I.Tm.c f Gregorius VII. pontifex, cui nomen erat Hildebrandus, novo Exemplo Regnum de Sacerdotium scindens, primus sacerdotalem lanceam contra Imperii diadema elevans, se, suoque exemplo alios Pon tifices contra Principes &excommunicatos gladio accinxit,belloque quasi haereditario
4nsurrexiti, utinam Petrum in feriendo imitati, Petrum in recondendo gladio imitarentur : Idem in Comment. Tt. li I. Digress X. s s 3. Turbulenti quidam , mota inter Regnum & Sacerdotium Controversia, miru quor, quantasq; turbas utrinq; dederint. A qui tot post Paulum, tot ante hanc Camarinam ann Crum centenariis, &Chrysostomus , ut nihil unquam tale futurum suspicans,
simpliciter illud omnis anima subdita sit enarrati omnis,Inquit, etiamsi sive Apostolus, sive Propheta, sive Saccrdos, sive Monachus &α qucm illic sequuntur Theodoretus . Theophylactus, Occumenius,& qui non GraeciZJ
scite grege, non dominantes. Praeceptum hoc Apostolorum Prin
478쪽
cipis in omnibus omniuEpiscoporum aulis vel aureis literis opor- tedat inscribi. Pascito,ibiquit,grege, non opprimite, non expilate, idque no coacte velut ex officio, sed ex sincero affectu tanquam patres,nel turpis lucri gratia, quas praesentiens Ecclesiae peste hinc oritura. Deniq; no dominantes more Regu, sed exemplo pascite, benefactis vincite. Nunc Episcopors vulgus nihil audit ab assentatorib9, nisi dominia, ditiones, gladios, claves, potestates, atq; hinc fastus quorunda plus qua regius, vitia plus quam Tyra n nica Jam Rom. Pont. magnis voluminibus adulamur, potestate Christo parem tribuentes. Gemin iliadibus, Chicli I.Centur. IlI. adag. I. Sit Halcibiaris,' 688seq.Contemplare quibus ornamentis honestet Aaron Pontificem Moyses, quibus ornet opibus, quibus pictiaret coloribus, qua variis gemmaru stellis illustret, quanto auri fulgore decoret. Quae quid sibi vclint, sit ex Origenis Hieronymiq; cognovetis Interpretatione, nimiru intelliges, quae supellex parandast vere magnis Episcopis. Quos potius exprimant vitaPontifices, quam quos exprimunt plumbo,quos titulis referunt, quorun soccupanta, an magis convenit Iulios, Alexandros, Croesos & Xerxes,nihil aliud qua magnos latrones imitari Christi vicariu,quam ipsumChristum unicu Ecclesiae Duce S Imperatorem. Quos justius aemulentur Apostolo tu successis res, qua Apostolorino Prii cipem. Christus pala negavit Regnum seu hujus e sse mundi, & tacovenire putas, ut Christi luccessor mundana ditionem non soluadmittat, proq; hac omne quodajunt moveat lapide; cur Christi vicarios opib9 irretiendos putas, quas ipse Christus appellavit siphnas Cureu,cuj9 ut propris,ita prς cipuli ossiciu est, livini verbi si me jacere, livitiis obruis,quib9uci maxime Iactu prae catulicuraequitatis doctore ac judice iniquo vis set vire mamonae, quidcc testiu Sacramentorii dispelatore, vilissimar u ter si facis procurato re Cu his sacris donariis, quid tu profana mundi dona conjungis ne dica extingui; Z Quid c ii Mamona Christum, cu Christi spiritu Belial conaris jungeretquid mitrae ctigalea, quid sacrae pallae, cum Mavortia lorica,quid benedictionib9 cu bombardis, quid clemetissimo pastolicii armatis latronib9,q i id sacerdotio cuBello ξ quid
Machinis oppida subruit,sui claves habet Regni coelorum 8qui convenit au-iorcine Belli eum, qui pacis omine salutat populuὶ quona ore docebit pli bu
479쪽
Christianam,opes esse contemnendas, qua puppim & proram re- cum suarum constituit in pecunia Z Qua fronte docebit, quod &docuit & exhibuit Christus, .quod toties inculcant Apostoli non esse resistendit malo, sed malorum improbitate bonitate superarudam, injuriam beneficio pensandam, inimicu benefactis obruendum qui propter oppiduli ditionem, aut salinarii vectigal, orbem bellorii tempestatibus commovetξ&c.J Antonius de Dominu e Repub Eccles LibNI. c. ia. Nonne facto ipso Romani Pontifices Dominium supremum etiam temporale in temporalibbus 5 directum supra omnes Principes Christianos firmare conantur&retineretProfitentur enim,5 libellis in vulgus edunt,sn-
.gulosPrincipes Christianos singulis nostris Romani, Pontificibus
per oratores suos obedientiam spondere, non modo in spiritualibus, sed etiam temporalibus, tanquam suo vero b legitim O,etiam
quoad regna temporalia Superiori; quid sp5deant,qtud profiteant 'r Principes per suos Legatos, cum nunquam interfuerim, mi nunc est ignotum. Quid vero priscis purioris Ecclesiae temporibua profiterentur Imperatores Christianipertiteras , seu etiam pG
nuncios aut oratores , quando imperium vel de novo caps
sebant,vel novus Papa creabatur, optime scio. fCerte nullius ob dientiae aut subjectionis sponsionem aut professione invenio, sed solam Ecclesiasticam communione. Cum enim EcclesiaRomana esset nobilissima inter omnes Ecclesias Christianas, ac celeberrima ex pluribus causis, reliquae semper Ecclesi.e,praesertista orientales communionem cu illa retinere, ut unitas Christi Ecclesiae com servaretur,solicite laborarunt. Hoc ipsum Imperatores Christiani tanquam capita totius Imperii Christianorum in temporalibus, propter eandem unitatem conservandam, semper initio ipsorum imperii, sive novi Pontificis, communionis gratia praestabant: &literae communicatoriae simul cum ossicio congratulationis, hinc inde transmittebantur. Et quoniam communio erat in ude, idcirco tum Imperatores Papae, tum Papae Imperatoribus, fidei suae professionem faciebant; ut ex tali utriusque partis confestione, fidei unitavi conformitas appareret,& communio inter ipsos cum
vace ex charitate Christiana conservaretur.
480쪽
spiritualem Morporali discernens in articulo Vll. Abusum depo stare Eccles . ita loquitur: Non commiscendae sunt potest tes Ecclesiastica& civilis; Ecclesiastica sinuntia cniandatum Evangelii docendi & administrandi Sacramenta. Non irrum- pat in alienum officium, non transferat rcgna mundi, nona roget leges Magistratuum, non tollat lcgitimam obedientiam, non impudiat judicia de ullis civilibus ordinationibus,aut con- tractibus, non praescribat leges magistratibus de forma Rcipu- blicae,si quam habent Episcopi potestatem gladii hanc non ha- bent ut Episcopi, ex mandato Evangelii,sed jure humano do- . natam a Regibus & Imperatore ad administrationem civilem siliorum bonorum. Haec interim alia functio cst quam mini-
sterium Evangelii. Cum igitur de jurisdictione Episcopo- 'nim , quaeritur , disecrni debet Imperium ab Ecclesiastica jurisdictione. ' Porro secundum Evangelium , seu, ut lo- quuntur de jure divino nulla jurisdictio compotit Episcopis, ut Episcopis , hoc est , his, quibus cst commissum ministerium verbi & Saci mentorum ; nisi rumittere poccata, ilcm cognoscere doctrinam , & doctrinam ab Evangelio dissenti- cntem rejicere, & impios, quorum notacst, impiet4s, exclu- dere a communione Ecclesita sine vi humana , sed verbo. Si quam habent aliam potcstatem vel jurisdictionem in cognoscendis cortis causis, videlicci matrimonii,aut decimarum, hanc habent jure humano, ubi cessantibus ordinariis coguntur principes vel inviti suis subditis ius dicere ut pax rctineatur. Eadem sententia pluribus confirmatur in sologia August. Confesson. articu-b XIV. XVI. o XXIIX. In ArticuluSmalcalaecisariit. IV. de Papatu docetur , quod Papa non sit de jure divino, sed secundum vomum Dei caput totius Christianitatis , hoc enim nomen uni & soli Christo debetur , sed tantum Episcopus & pastor Ecclesiae , quae st Romae, & corum , qui voluntarie & sponte , Vci perhumanam creaniram, hoc est,politicum Magi stratum, se ad cum conferunt, non ut sit b