장음표시 사용
481쪽
ani agi opor. arithe n. qua in prouincia. mce absoluetur nisi prius emendet. vi c. I .i.de Verbo. sig. c. ex parte. Sed si la-.tisfacere nolit cum possit, vel timendandi plenam se euritate praestare, denegatur ei beneficiu poenitentiae. Si vem v Ωque ad obitu in obstinatione duraucrit S tunc emendatione vel emendandi securitate prestiterit, poenitentia & sepultura ccclesiastica conceduntur;sed si in morte satisfacere no possit, cotrito viaticu conceditur, sed sepultura ncretur. t J.Co.tit.c. super eo. Si vcm in morte constitutus satis sacere promiserit si coualesterct,& ante satisfactionem ducessi non negabitur . sed ad satisfactione compolletur haeredes, ut i. o.tit. c. in ε literis. Et si quaeratur, quare contrito sepultura negatur,cum viaticu qΤ maius est omnibus sacrifici; v concedatur, ut de const.di. x .e.nihil. Riadeo hoe fit
ad terrorem, & simile. s. de tomea. c. I.
Vel fit ad confusione cognatorii ut per I hoe ad satissaei cndu inducantur. t Raptor mulieris sim leges capite puniturdi cius substantia raptae adplicatur, si in rapiat mulierem ho stam . secti, si
rapiat merctricem, ut C de rap. virgi. l. una in princ.& T de sur.l.verii. Nec distinsuitur an volentem mulierem quis rapiat, an inuitam, sponsam propriam, vel a lienam,coniugata, vel ncm coni u-gatam, quamuis acrius puniri oporteat pro adulterio es adiectione raptus, in
non patitur diminutioncm substantiae si ancillain rapuerit, vel liberta, ut hic di alia multa leguntur in L praealleg.de raptu virgi. Hac poena puniuntur raptorcs,& corii comites,& qui eis auxilium
praebuerunt nec pol rapta Eligere eo
Drtisi raptoris, & si hoe secerit perdit sibstantiam raptoris sibi datam a lego.
3 coli.9. 1 Sed fili canones raptor cffciatur seruus raptae, nisi velit se redimere
t 36. q. I.cide raptoribus. Ite debet eun utorib' excOicari. Vt 3 6 .q. 2 . g. I .S 4. sed fi rapta velit eum raptore matrimonis cotrahere, psit. 1 .co.tita acczdem.
Sed nunquid ex hoc ineurret pina legalem, s. ut perdat domina rerum rapi ris. ut dicit auth .puto st non. nam legε
illam abrogata esse dico, S quo ad Po na interdicti matrimonis,& quo ad paena contracti vi s de secun .nup .c. domitas ni H. I Raptorcs aut puerorum abusionis causa exquisitis poenis capitalibus puniuntur Fin leges. ut C ad te IuL doeaduit .l. cum vir. st ad te. Cor. M sicca .L3.f. libidinis. Sed ubi hoc scesus praelato committitur vindicandum, quia pinnam sanguis infligere non psit vi 23 q.
mo .e. sentetiam in fiagella comutat. x 3.co. e. in archiepiseopatu . & simile i
daeis.c.postulasti .hfit quidam in rub der o praedonibus. t Et est sciendum P praeda. . dicitur tribus modis. pilo est, qui alios praedatur Sc spoliat ut qui itiner ijs Seviatoribus auserunt bona sita . Dicitur etiam praedo iiii lex qui ultra stipendia sibi taxatum quaerit. idcirco enim miliatibus stipendia sunt taxata, ne dii si
plus quaeritur, praedo crasscturio 23. q. I.c. militare. Item praedones dicuntur
praelati, qui ut procurationem aut seruitium aliquod impendant legato vel ali; plus extorquent a subditis, et soluant. Sc coriim danis lucrum sectantes quaeriint praedam potius , et subsidi uiri in subiectis. vis. de cesi. c. quia pleriq;. Incendiarius est qui domos alienas, arbores, vel Metcx incendit igne apposito ex odio, vel vindicta. ut Q. q. 2.. ceum deuotissimam. & 23 . q. 8. c. pcit imam qui secundum canones est excommunicatus ipλ iure, si ecilesiam vel loeum religiosum.vel omiterium,vel ea quae sunt in spacio priuilegiato. H I6q. . c. sicut antiquitus . incenderit vel effugerit. & de talibus incendiarijs Seeffractoribus loquuntur iura illa i. de -
. Κn. X Om. c. conquelli. II. quaestio. 3ἀc. canonica. postquam autem tales incendiari j sucrint per ceesesiae sententiam publicati pro absolutionis beneficio ad sedem apostolicam sunt mitten
482쪽
. exeoicandi per sententiam. vi I 3. q. 8..ccpessimam.& c.si quis membrota. Nee. ob. II.q.4.comnes. ibi enim Lucius excoicauit incendiarios sui temporis. Sed secundum leges incendiarius, si dolo ignem apposuit, & ipse igne crematur,
aut capite punitur ut C de incen. nausea I.qui edes.& l .vit.& pen .ssideraes. capitalium. f. qui ob inimicitias . fortui. ta tamen inccndia,si tamen cui tari non possent, eum per negligentiam eorum apud quos ortae sunt,damno vicinis suerunt, ciuiliter o municentur; ut qui
iactura affectus est, damni disceptet, vel modice vindicetur,ut ibi. & n. ad i. Aquit. I si servus seruum .f. si quis insulam,cum tribus seq.gfg.
' a 'Furtum quidsit,ct in qui ι rebus comit- Mucio qualiter a Iur1o quis excusetur. a Furtum unde dicitur.3 Furiorum Jecies. 4 Abigei qui dicantur. 1 Parna furti. 6 Agere iacra furem quot modis quis post. Orandum non est pro Meisis inIurto.
9 Necestio an excuset a furto. I o,Mulier an excusetur a forn catione nec spe rate famis commissa. Ii Homicida ad sui defensionem an D exe Iabilis. Ii Fursemper est in mora,ct interitu rei non
I3 Fur rem eum fructibus perceptis ct qui
perci sunt,restiι uere tenetur. 14 Fur an repetaι expensas in melioratione
rei furtiuae facias. I s Fur restituens rem deteriorem non liber tur ei iam si res perit,asimari debetur. I Furti actio datur Onira ba edes pro rom
ret Uxor an in rebus mariti furtum comittat. edi qualiter maritus contra eam agas. I p. Praestans Πιονι orem ad furandum marito i, furti temetu tr 9 Serui ct fili, an furtum eommittant in rebus dominorum o parentum.1o Actio furii est famosa.
x I Praese 1 prouinciae no potest esscere ut fumri damnatum non sequatur infami
DIctu est supra de raptu. sed D
omnis raptor sur est, ideo rincte dictu est raptorum improbum lare esse.ut Insti. vi bO.rap. in prin.& quia dominus in lege sub ea de prohibitione rapinam & surtum prohibuit , H I4. H.S .c.pomale.Ideo hic cosequenter de furtis agitur. 'Videamus igiti quid sit serium. Vnde dicatur. Dc qu re fiat .Quae surti spccies. Et qus poena. I l Furtum est contrectatio fraudulosa inuito dito alienae rei mobilis &corporalis,que sit animo lucrandi gratia res, vel possessionis, vel usus. ut TCo.tit. l. r. Ideo autem ponitur in distinitione,c rrectatio; quia sine ca surtum non se.licet voluntas, vel verbum interuenia , vel scriptura ; sola enim cogitatio furti . faciendi no facit furem .ut issico .lit.LI. neq; vcrbum, seu scriptura . ut Teo.tit. I. si quis uxori .f. in verbo.& l .infici edo.& l. salsus. g. si qui sui. Idco autem diciatur, haud uiola ; nam si quis aliquo corore ductus suam rem esse cxistimas, imprudens iure eo animo rapuit quasid fio liceat rem suam ctiam per vim aut ferre a posscssere,furti non tenetur. vi Insti .vi bo.rapi.f.quia tamen. Inuito dino, ideo dicitur; quia si credit dii mpermissurii & subest iusta causa credendi etiam si no erat cocessurus, On tenetur. Si aut non subest iusta ca credendi hoc ,tenetur. vist. e.tit.l.si is qui rem. Si in putat nec re dsio inuito ,& saciat covolute,peccat mortaliter & facit surtu, nec agitur furti. vi ff. eo .lit. l. inter Om-ncs. . pen. Re I a lienae, ideo ponitur; 'arci, quae plenissimc mea cst, non sacro surtu, nec icncor surti actione . secus si alius habet rem mecum coem. Vt TH.
483쪽
ti. l. si sociiv. si vero alius in re mea iiis habcar, puta quia ereditor vel bonaesi-dci cnaptor, acto quidem sui tum, & teneor actione surti, sed res non est furti
rcin pignori. in prinei p. &ff. de usu p. I sequitur. . si rem. Mobilis & corporalis ideo dicituri, quia in rebus immobi-1ibus Se in rebus incorporalibus sui tum committi non potest, quia propter sui immensitatem di incorporalitate contractari non possunt ut insit. de usucapio. g. quod aut cm. quia incorporalia tradi vel tractari non possunt. & idco
uus. g. incorporalis. Apponitur aut Iu-χrandi animo; quia si quis alienam ancillam meretricem rapuerit vel celaverit non lucri,sed libidinis cauci,non comittit furtum. vi Teo. tit.l. verum. Iteponitur in dissilitione, gratia rei, posisessionis, vcl usus.& ponit liaee tria lex. Ceo.tit.l. r. quia qnq; non ratione rei,
vel possessionis, sed solius usus causa re
alienam contrectat quis, ut so. dist. e. qui sacrum'& ff. eo .lit. l. qui iuramenta.
a l Dicitur aut surtum a furvo, id est ni- ro.eo quod clam & obscure & pleritq;e nocte fiat. vel a fraude, vcl a serendo , id est auferendo. ut Eoo.tit. l.pri.
De qua re fiat fimum satis patet per 3 ea, qtiet in dissinitione dicta sunt. li tirtorum duae sunt species .nam aliud manifestuo Ilud non manifestu. Manifestu, csi quo deprehenditur surantesi veniat ad locum destinatum . Non mani se sis, 'cum quo sur non deprehenditur. ut TCOd. l. 2.& 3. Item surtorum quaedam remanent in nomine generali, quaedam transeunt in nomen speciale, verbi gratia. Furtum rei secrae dicitur sacrilesium. furtum reipublicae dicitur pecuatus. s.cum quis de pecunia sacra , religiosa, publicave austri, intercipit,vel in rem suam vertit . ut Tad te. Iu .pcc. l.
prima. l Sed S qui pecora ex pascuis
vel ex armentis subtrahunt,fures sunt. sed abiget vocantur. fide abige. l. I .f. I.
Item qui libera homine sciens vendit,
vel emit,vel donat, furtum ebminiit uti.eod.e. I. N in dicitur committere plagium .ut Tad te .sauiam de plagia u. syr .&l. lege sauia. qi Poena furti duplex est, eum ciuiliter agitiir. Nam sum in nise sit poena est in qua di uel uiar. no ma. ni scili in duplum, ut Insti .de obli. iis ex delic. nacf. poena. Sed si criminaliter agatur,pro surto quis no moriatur,nec aliquid abscindatur ed aliter castigetur ut in Auth. ut nul .ii id. g. vl. colis. ScC.de surt. & seruo. cor. auth. sed nolis iure. Quod verum est, si occultu & siae armis commissum sit crimen. Na violeta ter aggredientes aut cit armis, aut sine armis,aut in domiti', aut in itineribus, aut in mari, legalibus penis subi j cietinuvi in ea d. Auth. ut nul .iudi. Legales suti cunae quq habzntur. ff. de poen. l.capi valli. g. crallatores.& g. famosos. l Etenscicndiim o, tribus modis agitur cotrasurem. ciuiliter ad poenam pccuniariI,
criminaliter ad poenam legalem ut diactum est,ct condictione surtii in ad rem subreptam. nam simi a citio poenam petit legitimam, condictio rem ipsam; ea res facit ut neq; furti actio per condictionem, neq; condictio per serti actio
ne consumatur. vi st de eon. sur. l. si pro fur . f. iurii. Eseo. modo siquis agit criminaliter pro furto, poterit item agore ei uiliter,& e convcrso. ut C. uando ciui. actio praeiudi. cri. l. I.& ff.de surti tr l. vl. 'Et notand um,st si seres occidaritur in furando vel praedando, non est . pro cis orandum. vi i.eo.tit. e. lares. Et est ratio, quia praesumitur st decedant zin peccato mortali. vi 23. q. s. e.placuit 88.di. c.nem I 3. q. 2.c.pro obeuntibus. Is gi Tenetur asit serti non solu is qui su-ratur, sed & is qui opem suri, vel constar Ilum dedit. Consilium dat, qui persua- dct, impellit, Sc instruit aliquem ad mertu saciendii. Opem fert, qui ministerici S adiutorium praebet ad surripiendas
I. in furti actione .g. recte.& tenetur suciti non manifesti vi Teodem titu .l. is qui opem . non tamen de consilio quia z
484쪽
itefietur is surtuni sceutu sit. ut sLeod. . tita .la qui.g.si tit. Item qui cu suac paretitur,sur est. Sed & ille reus est, qui suo ti conscius d no quq renti non indieat. ut i .e Od.c.qui cu fure. Quod versi in- ii telligo quo ad Deu & quo ad peccati . . non quo ad legem humana, se cundum quam pol quis accipere pecuniam pro indicio, e turpiter accipit. ut is de Midi. Ob. tur. cati. vlti. quod si debit si cssct indicare, repeterctur quod pro intditio datu esset .viff. de conduObturp.ν cau. l .viti. Excusatur aut sur, si piae eessitate famis sumtur cibaria,vestem,
vel pecus. ut de con. diss .e. discipulos. i secus si non esset extrema necessitas;tuc enim attenuaretur delictu,non in excu, saretur omnino. ut 3.co. tit.c.siquis peret
neeessitatem. Quida in dicunt ν nulla
necessitas excusat omnino. a T. I 2. q. 2.
e. fratcrnitas. Sed puto probabilius stomnimoda excusatio sit, si extrema nc a - cessitas surari compellat; quia tepore
neeessitatis omnia sunt comum a. ut 24. - dist. c. t. i a. q. I. c. dilectissimus 23'. . e. quod aute is ad te. Ro. de iact. l. I. g.
V idem .& .d ise. sicut hi q per infamia. iQui a sit in tali satu iuratu debet credere dominu permissurum. quando surta non committitur. vi Insti .de ob. quero ex dcli .nasg. furtum. lScd quaeritur, quare quis excusetur a surto ratione necessitatis,& mulier non excusatur alamicatio e quam tam is necessitate 'e5 mittit.vt ff. dc ritu nup. l. palam. g.non rest ignosccndu .comunes res sunt ut dictu est,quod in mulieribus no cotingit. ar ' Ite queritur,qua re qs excusetur ab ' homicidio in necessitate hoe est in sui idc sensione c6misso,n5 a sit ultera sornicatione,ut dixi ρ Iliadeo, qui altu ag- rpreditiir animo occidendi si occiditur, ipse qnoda modo se occidit,& ideo ali
excusatur. ar. ad hocst. si quadr. pau. se. II di .ca. l. I .g.csi arietes. iEst a sit scien-dsi,st sur semper est in mora,& ideo n5 liberatur interitu rei, sie nee violentus. ut C. dc surt. l. subtracto C. quod me.ca
LI. Quod verum est,nisi res intereat
post qua sur eam restituenda tuo obtu
surtiuam eum fructibus perceptis & q. percipi potuisscnt a postes re priore,
vis .cle restitu. spo. c. grauis is de rei ve
di. l. si naim. g. generaliter. 'Sed quid si fur rem suri tuam suis sumptibus meliorauit, nunquid expensas repeici Ruspondeo non, imo nee cis qui a sure mala fide emit,ut s. de reb. cccl. non alie .c. ad audientia I s. q. 3. e. uniuersos Io. q. 2.c.hoc tu porrectum in sn.nisi sibi de euictione prospexit . ut tunc contia sua actorem possit habere rcgressum .ut de euict. l. si filia tu bonae fidei. aut reps tit expensas. vis. de in integr. restit .c. requisiuit Ir. q. r. c.vulicrans. in Authia dc non alien . aut pcrmul. rc bus eccl.g. tis quis igitur. colla. Σ. t Ite sum non liaberatur,si re reddat deteriore; & si resperijt, fiet aestimatio eius temporis mmius valuit a tepore furti. vi ff. dest .sur. l. in re surtiua .f. si ex causa. 6. Item haeres suris insolidu tenetus nisi quatenus ad eum peruenit, si solus suerit hqres,si aut suerint cohaeredes, et libet tenetur D ca parte pro qua haeres existit. ut it..ic condi .sur. l. in condi tione. dum in intelligas, g, s res furtiua ad unsi peruenerit tota, tunc non tenebitur restitueren parte, sed totam. 7 ut is commo. l. a. f. haeres. l In summa notandu cst,st uxor in rebus mariti lac tum committit. sed vir contra eam noagit actione surti, sed actione intactu, 81 qui in uxori opem p rqstat ad suran dii marito, surti tenetur. viff. cod.titu. l. si quis uxori.& C. rersi amo. l. a. t Ituserui & fili j surtum committunt in rebus dominorum & parentiam, sed con-τtra eos serti no agatur,nisi semus post manumissionem rem contractet.ut sceod. tit. I serui & fili j.& Instit. le obli. quae ex delic.nasg. hi autem. Furtum autem non solum in maioribus, scd'etia in minoribus iudicatur; non enim
485쪽
xo tis attenditur. Vt 24.q. 6.c. it. 1 Famo se peruenerit rex eadem, liberetur,ut evni se est acti olarii. vi Instit. de poena te. tra eum agi non possit., i liti.g.sed furti. t& in tantum ut praeses 1 ura an comittatur, siquis mutuat eum, prouinciae non possit sacere ut damna- pacto quod sibi alia vice muttio desurio tum furti non sequatur infamia. ut T. at Vorarius restituens partem me is peeun niae an liberetur, si debitora quo exegis. aliam panem sibi remittar Σχ Pana adiea. in contractu mutui. quando praesumatur in fraudem Ysurarum.
Vsiura quid sit. a 3 Lepeten. μων an sit audiendus nisi regia Mutuum quid sit. tuo per se extorta/,ct quid in hoc eo. iis Differensia inter Uviram edi poenam Πν- dex facere debeat,si dicar se paratum esse emissam. restituere si quis petat.
ura unde dicitur. 24 Pecunia usurariae eum non intienitur is a Pecuniae nomine totum continetur quod quo exacta est,uel eius haeres, qd sit agen
di s Literae si obtentae fiunt emtra usurarium , o is re integra moritur, an posm eius hae
16 Iurans se soluturum Pras Fotest solueroer solutum repetere. ura in quibus eqsibiu petatur de iure ea 27 Iurans non repetere Uuras nec denunci nonico. re, an teneatur iuramentum obsiruare. xo Vsurar, a quibuι eompellantur suras re- 2 8 Exigena alieno nomine usura ras si s r piluere. stituere teneatur. II Iudex eον. tra usurarium manifestum qua- Σs Vsuro comittere quando quis dicatur, Otiis non ducusetur, procedere debet. nu. 3o. 3I. 3 2. 3.er 34.
I a clericus ab Uuris non desistens, ab UDio 3 s Praelati subscribentes si eonirambin , uer beneficio suspenditur. rariorum an peceer er intelligantisν istosta Vfuracentesima,ct usu sextupla. approbare. . 14 Vsurae omni iure sunt trohibitae. 36 Sigilia pratatorum faciunt instrumenta Is Vsurarisu quilibet mel eius haeres in iudi- authentisa.
eio imae tenetur totum restituere quod 3 Pecunia ι lectitia quae dicaturi exactum est. homines habent. VFura in quibus rebus committatur. Mutuum in quibus contrahatur.
Fanus exercens an infamia notetur. ura venium ex mora.
τε Actione qua agi post eontra Uuraritim vel eius Iracre des p faenebris pecunia eo uersa est in praediorum emprionem.
ir creditor si da pecunia faenebri emit postes
siones or vendidit,et ex illa pecuuia alias emit,an idem iuris eris in istis secundis rebus quod in primis.18 Possessio empta de faenebri pecunia si transeat in alium , nunquid is qui pecuniam soluit , habeat idem benepeium contra adium exιraneum possessiorem,quod haber
eontra usurarium vel eius haeredem.
Io Rer empta ex faenebri pecunia si superueniat ex titulo lucrativo ad eum qui AL
tis,sed quia paru vci nihil interest quo ad rcstitutionis lege, intersuri si, & rapina,& usura. Vt I .R. .c. si quis usura,quia scut vi si subiaccerestitutioni, sic & reliquii. sicut no multum interest quo ad periculum animae iniuste detinere ae inuadere aliensi . vis .dc rest. O .c. saepe cotingit,Idco post tractatus illos sibijcitur hic rubrica de usuris. Videam ii, igitur qd sit usura. Vnde dicatur. Quet sint eius sp . In qui. bris
486쪽
bus eamus permittantur userae.Qualia .rer usurari; et haeredes eoru copella I tur ad restitutionem virarsi. t Vsura est quicqd sorti accedit. vi I . q. .c. pleriq;. in haec descriptione addo intentione praecedente, I pacto. sola.n. spe vel .expectatione vitia contrahitur usur
si semerarius. Quod intelligo verum cs e, clim causa mutuandi principaliterponitur in spe vel expectatione lucri siue emolumenti .aliter si non principali
iter propter hoc moueattir mutuator
ad mutua du,sed ob charitatem & dii dilone, secunda rici aut sperat de aliqua retributione,no puto hoc vitiosum an ad hoc. 6.di .e.in singulis. s 8.di. c.si Otaficia. 6 i .di. e.quod perderit. cuIn. n. quis mutuum dat liberaliter, scit vel scire debet debitorem sibi naturaliter obligari ad antidota. ut is de peti. haere. l. sed Scs lege commissoria. s.consuluit. s .dc tecta.c.ciam inossiciis. S ideo de retributione sperare pol,& non sperare no potest.& simile. I.q. r.e.q pio. &x. de
mo.tua. Uel si dicatur simpliciter & in distincte sola spe comitti vitii a usurarii, dico D ad purgationem delicti non est opus restitutione eius quod si e serti ae cedit sed sessicit poenitentia ,sicut poenitentia sola purgatur simonia lili animo commissa vi s .de simo. c. vlt Pacto praecedente, ideo in descriptione adieci. quia si sine pacto gratis & libetraliter, maxime post debitum sol ut si debitor Tuonda Oiserat creditori, viti si non in-ucit. nullam n oblatio suscipienti culpae maculam ingerit, quae non eXambientis petitione processit. vi I.q.2.c. sicut. Sorti, ideo dixi, ut note contractu mutui . nam & si ex re locata aliquid de xur, vel accipiatur,no dicitur usura, nec est usura, sed merces quae rei locatae accedit. na rei locatae dominisi retinetur.
ita quδd conductor qonem de proprietate reserre non not. ut C .de pig. ae .lis nec creditores. sed in mutuo dominista transit in debitorem. nam mutuum est
crtu petatur. l.mutilli . . appellata est.
Et ideo quia periculsi rei loeatae ad I
eatorem spectat, periculum aut mutui ad debitorem pertinet,conuenitur merces & exigitur no v sera. ut is de rei ven.
l. si nauis. 4 l Sed quaeritur, ciuicquid meti accedit , est usiira, ut in descriptione dictum est;quae ergo erit differentia iciter v iuram& poenam, cu poena conuentionalis, poena canonica & illa quae venit loco interesse,possit ex iri sim canonicas sanctiones.ut dicam. i. de poe. Rii deo usura datur per menses vel annos. ivt C.eo.tit.auth. ad hoe poena, si no sat quod eo uenit, Vt 3.dc poe .c. costitutus.
Vel aliter poena soluitur; quia non fit, quod conuenit; vcl quia non soluitur, i uod debetur.Vsura verd praestatur, ut ors non sbluatur, sed sortis solutio differatur,vii.co.tit. c.cosuluit. Unde usura cum poena aliqfi cotrariae videntur, imo aliqfi usura excludit pemam ut C. de iure do. in pe. l. 2. qnq; excludit ipsum debitu. vi mdepositi. lui homine. g.quoties. t Dicitur aut usura, quasi usus rei; quia ob usum rei datur, i. pecuniae. Vel dicitur usura quasi usu rca. i. usus eris idest pecuniae,& hec expositio ad id e recidit cu priori. Pecuniae verbnomine continetur totum, quod homines lint. vi I . q. I . e. p totvit sed usura nocommittitur nisi in cotractu mutui, de quo hie agitur. Mutua aut contrahitur in his rebus,quae cosistunt numero,pondere,& mensura, i. in his quae numerari solent, & ad numersi datur ut moneta; S quae solent ad pondus dari,ut aes,a senta & auro;vel quae ad mesura ut seu mentum, vinum,& olcum, sed nihilominus praeter has res comittitur usura;nasi tibi mutuem aliquid in his,quae cosistunt in numero,pondere, vel mensura.&tu mihi uenias pro usura equsi,v
stem,vel praedium, vel quicquid aliud
quocunque nomen ei imponens, vs ra est. vi I 4 Pq. 3 c. plerique. unde non
placet quod not. frater Ray. in summa sua in eo.tit . qui dixit. non dicitur si
xi usura nisi in his rebus, ire quibus si
487쪽
. mittitu, scilicet qui tonsistunt in numero, pondere,vel mcnsiira. Inlli. qui ino. 6 re contra . ob.m princ. tDuae sunt sipecies usurae. una cit spiritualis & aequa, altera corporalis de iniqua. Primu scenus aspicere Se exercere debemus, ut quod hic misericordito tribuimus,adno multipliciter & impcrpetuum tributa masura recipere valeamus. ut 46.
et dist.c. sicut no suo. 1 Sed secunda species subdiuiditur.Est enim scentis sortis.&foenus laenoris .et secunda specie exeriscet,et sim leges ipso iure notantur insamia ut 3M. 7. c. infames .f.tria. Sed Fm iura canonica in utraq; specie ipso iure
infamia irrogatur,cum In utraque comittat peccatu mortale.Vt 6. q. I .c. infames. Veni ut usurae cx pacto, ut supcrius dixi; veniunt & cx mora, vel quasi 8 mora, sin leges. t Mora fit iure comuni vel speciali. Fit mora ivrc communi, cum quis maior I .annis. ut isdC vcr. oblig. l.si pupillus. interpellat' cogruo loco & trc. ut 1fide solii. l. soluturus. vel per diei appositae lapsum. ut is de veri
obli. l. si ex legati eausa. ea intelligat se debere vel intelligere debuit, ut isdemb.credi.&s eertu peta. l. quod te,nec omissa sit repetedae rei in itat ia siue ea, distillit rei solutione vcl pristantione. H ff. de usuris l. mora.& l. sciendii. Haec mora iacit currere usuras in contractibus bonet fidei,vel Iegatis,& bonae fidei
comissi .vt ff. de usu. l. mora .g. in honae fidei.& ff. de ics. i. i. siqs sertio. R I. solidum i . R. quia licet legata sint stricti iuris. in hoc in casu aequiparantur bonaesdci eotractibus .ut C. in quibus causis Inon est necessaria in inte. m. i. mira rum. Sed nil quid Em iura canonica lige procedunt Respondeo non, nisi viras pro interei se petatur. 'Et ideo sci eduest . qudit in .casibus sura sm iura ea- noni ea licite petitur. Primus e st, cum laico beneficium allignatur,& laicus male tenet. potest enim ccclusa velῖ-
sona ecelesiasti ea in pignore illud reetapcre,nee fructus computabit in sorte, ut salte hoe modo res ccclcsas lica de et manu laici redimatur, ut sco s.c. I. Sc C. coquinus. Secudus casus, cu fidei uisor soluit debitum & usuras forte qa iurauerit tue cxisere a debitore vis .dc fideiusso. e. costitutus.Tcrtius,cum potieusura canonica lioc est poena canonis qpot cxigi ultra sorte vi I 2. q. r.e. in I gibus .Quartus, in petit usura no i qua usura, sed tanqua interesse. ut in cotractibus bonae fidei, de qbus superius dictu est, ct tunc non petetur quasi usura, sed q J intersit mora ad hil, ita non suisse. vi ff.pro socio. l. socium. Scd hoc intelligo, cu interesse cst intra re, vel in petitur ca damni vitandi non lucri
pladi. viis de ac.emp.& vcn. l. si sterilis s.cu per venditorem .Et ideo caute dixit canon, incrementa sese perit. vi I . q. .c. siqs oblitus. Quintus, in conita--ctu locationis. in quo licite recipit aliaud ultra sorte, idest ultra id quod datur. ut dixi s.f. 2. Sextus, rone incertitudinis .ut 3. cod. tit. . cum in ciuitate. Septimus,cum possessiones a socero via genero sunt 3 numerata doto pignori
obligate .na tunc fructus non computatur in sorte,vt i.co. tit .cisahibriter. Echuius ultimi casus est ratio, qa dos ad hoe costituitur, ut onera m Fimonis sistentetit r. vi g. de dote post diuor.resti. c. per vestras.Vn cum P pecunia dotali prsdiu obligetur, sicut ex aliquo honesto lucro pectinis sustenta ietur ora ra mpimonii, ut dicit illud c. p vestras. sie&cx fructibus praedis,quod in loca pecuniae succedit,ut 3 . o. e.cum tu in fi.& ifile leg. Σ. l.Imperator,in fi.& l. sei quenti. l Copcllutur usura ij restituere usuras a iure&a iudice. A iure si
quia si mersit usurari j nranifesti,ius cos
communicat quo ad tria; quia nec a comunionem admittuntur altaris, nec
corii oblationes debent rccipi.& si decesserint, eis no dabitur ecclesiastica 1 pultura ut j.eod. ii tui. c. quia in Omni- ebus.&de his omnibus agitur in literis domini
488쪽
domini apt. eum dieat,eos ad restituedum quicquid ultra sorte perecperunt per poena in Lateranen .eonsilio contra usurarios editam eompcllatis. De hae tripliei poena iuris intelligedum est, de qua si peritis dixi .vn iudex,cui si e stri
bitur,compellatis usurarios ad rcilitutioni' usura rum per obscuratione costitutionis illius poenas in ca editas exequendo. pellunt&a iudice, quia si
hoc meruerit protervitas contumacis, ad aliam piaenam procedat. vi s. t lite . non contesta .c. qui frequenter, in si . naeuomunicabit excommunicatione nratori. vi I.cod.tit .e. quoniam c.non sola& e. praetcrca. vi g. de iureiur.c.ad n stram. Ite compellentur & alio modo
licet indirecte. quia si ipsi ab alijs usi
ras repctant quas soluerint, rcpelle
tur,nisi &ipsi restituant quas: ab alijs
cxigerunt. vi i. Od. tit .c. quia frustra. Ite compelluntur & hrdes usurariorumstituere usuras , quas exigerunt de-lancti. siue sint si ij, siue extranei,vt i.
eodem titul c.tua nos. & e. Michael.
I ii 3 Item quid si certum est & notorium aliquem laenebrem pccunia cxegisse.& constat quod debitores, qui pc ol-
nerui,non renutiunt, sed repetere non
pudet a pler potetia cxa torsi λ Rndeo aliquo denunciante,vel nullo, ecclesia ex os scio suo procedet,& ad restitutione compellet.vt i. eod. ti. c. cum in dicer Leesi. t Clericus aut compellitur ecitare ab actione usurarum per uspensione ab ossicio & bencscio. vi I.cod. ritu. c.prqtcrea.& si siauerit,poterit dispesari cum eo, ut non deponatur,& sic intelligo 67. disi .c.episcopus M. P .e. I. Nam de rigore iuris poterit d cponi .ut
47 dist. c. I . q. l. c. canonum c.si usI I Oblitus.& c. quenquam. 'Est aut scie-dum, Q quaeda usura vocatur centes-ma. illa scillaci,quae i. amni sortiaeqRiparatur . quartam vocatur sexdupla , as x quod est totu,& placa quod est pars
.sue medietas quae ct alio modo dicit
aena ilia ab .cini quod est medium,& ol quod usi totum. cst illa usura quae t'
tum continet & medictatem totius, ut I 4 47.dist. e. quonia. lQuaeritur an usu rae piit peti de iure ciuili. Et videtur sic. ut C.& ff. de usuris. Sed contrarium puto verius per Auth. de eccle iit. l.
dem dicit Iustinianus sequatuor genetrales synodos in omnibus seruare, scilicet Nicena, Sc Constantinopolitanam. Ephesinam & Calcedonem. Nicena a Ihibet usuras. ut 47.dis c. qui multi. Sc ilad illum canonem & alium similem disi. c. quoniam multi. rsident quidam lcgistae st canones prohibet usuras es oricis, non laicis. Sed certe quamuis deelericis loquantur, aut horitas in quadi ex sacra scriptura inducitur, generalis est & locum habet tam in laicis,quam tr s in clericis. t Item in iudicio animae icinctur quilibet usurarius vel eius hqrcs t totu restilucre, quod cxactum est; sed si non si solitudo, nihilominus rc manet obligatus,& Pinitici consi si ori suo soluere eu ad pinguiorem fortunam deuenerit. na hoc comune est in quolit,ct dabit ore,q soluendo non est. vi s. lc solutioni e. Odoardiis .co lsi saluo,st is qui dcessit bonis, si pollea aliquid acquisiue iri conderanatur in iudicio corporu in . quantu sacere potcst. ut T de cessio.bo.,ti. . idest habita rone sui,nu escat. ut ij dc re. iur. l.in condenatione. sed in iudicio animae totum restituet,& si nitul eε remaneat; quia ncc dimittuntur peccata nisi rini tuantur ablata. ut 4. q. 6.c
si res aliena. Ablatum ilico sue per vitaram sue per rapinam, quia haec sua ilia essent. yt dixi s. Pod.tit.iu princip.& pr I 6batur I .q. . c. si quis usi iras. Viridi si Aenebris pecunia couersa sit in emptio nem praediorum.nunquid is, a quo usitra cii cram, poterit agc re contra usiurarium v ci eius haeredes actione reali 3 Dixit Alanus, quod sic. R est hoc speciale ut detur actio in rc m ad res emptas de pecunia actoris . sicut Ralias , si alius de pecunia emerat rem meo nomine. t C. ic rei vcnditio. lai de s ccuuia. R dcgri ut proponiis: Eta
489쪽
al bi estirpit illud speciale.C. arbitri si ben. e. spiras cauit. S. dcelec .c. significa--.l. 2.Sed hoc non puto veram, imo is di I sit. l Quid si v siliarius partem foene- qui luras soluit, aget personali actione contra usurarium vel haeredem eius ad pecuniam, & iudex cx ossicio suo copcllci usurariu usuras soluere, si habeatvride soluat, alioqui compellet vcndi possessiones illas.& satis sacere erudito
i i Itum quid si creditor de pecunia scencbri emat possessiones,& dem si v Edat, Sex pecunia redacta ex venditionc illarum emat alias, nu quid ide iuris erit
bris pccunia restituat ei a quo exegit , an aliam partcm debitor sibi remittat Efideo, si ex pacto facta est remissio, ut per hoc .lcbitor partem alia re habeat, non reputo usurarium liberatum quoad Deum,Se quo ad ecclesiam; quia viatiosa est huiusnodi remissio, & simile. s.desimo. e. veniens; si autem debitor liberaliter remittat, liberatus est creditor. sicut S non tenetur cam debitor uberaliter & sponte aliquid ultra sortia in his secundis rebus, quod in primis 3 λοῦ dat creditori. ut not. s.eo.tit. f. I. lItQ. Rndeo sic, quasi res secundo loco emptae succedant in locum prioru arg. ad
I 8 rator.&l. actor. 1 Sed quid si possessio
empta ex foenebri pccunia transeat in
altu,nuquid is qui pceunia soluit, habequid si poena sit adiectiva in eontractu
mutui,nunquid praestimemus fraudem usurarum adiectam Riadeo non, nisi eκ ualitate permnae creditoris, ut si coritieuerit foenerari, & se intellige. n. da actio .cmpt. Se venditio. l. Iulianus .f. ibibit idem bencscium contra alium e 3 dem&s. de pign. e. illo, in s. l Quid si trancum post store, quod habet contra usurarium vel eius haerede , ut cogatur vendere & satisfacere agenti Rndeo, non puto, nisi extrancus possideat ex causa lucrativa,& usurarius vel eius liqvos conuentus & cxcussus inuontus sit non soluudo. argumen. Institu. de te .g.s aliena. & T. de eo per quem factsi est. Is I. cx hoc edicto. I .Rnso. 'Sed quid siles empta ex Denebri pecunia perueniat ex tit .lucrativo ad clam qui soluie suras,nunquid is ad quem prius ex s. mili causa peruenerit ros eadem, liberetur,ut contra eum a si non possit Rsideo sic. ut F. de ae. & ou. l. omnes dcbi-ao tores. JQuid si mutuo tibi tali pacto, ut tu mihi rem uiues alia vice, nunquid sura comittitur in hoe pacto δ Rndeos quamuis enim dum tibi mutuo, obligeris mihi ad antidota , & teneris mihi aliquis repetat usuras, & eXcipiatur cotra cum ipse ropetcre non pc.t, nisi retstituat quas extorsit ipse vel is cui sit cessit. vi i.eo. tit. c. michael. ipse aut replicet paratus sim restituere, si sit qui pctat. quid faciet iudex ccclesiasticus λnesi ondeo praecontrari vclbanniri saei et, ut qui cimq; tali soluit usuras veniat & probet,& rehabebit. & simile fiealias. s. q. I. c. quidam maligni spiritus.& s. de Mandcsti. dcspon.c. cum in tua. Sed si illi negligant,aut contemnat V nire, vel actiones suas remittant Respondeo procedet petitio istius sine impedimento exceptionis illius; sed si v niant & probent se soluisse usuras, fiet eis restitutio, nee in hoc casu misciecis pignora dare vcl cautiones. supra. de sentent. & re iudic.c. cum aliquibus T de pigno. acti. l. quod si non soluero. retribuere de eo quod tibi suci. vi ff. de Σ Sed i quid si is, a quo cxactum est vel peti. haere. l. sed & si lege commissoria.
f. conluluit. s. de testa. c. cum in ossicijs
charitatis. illam in naturale obligationem reducere in ciuile,spccies lucri est; S ideo usurae licet alias licitae deducantur in pactum speciale id ad quod alia quis sine pacto obligatur . vi s.dc pr eius haeres non sit hupcrstes, nunquid impediatur actoris petitio , an proc det 3 Respondeo, iudex ecelcsiasticus
Iecumam foenebrem debet pauperi
eum hoc factum sucrit , pctitio proc d chalias non. Et idem puto si vivat α scit ux
490쪽
nescitur ubi sit; vel scitur, sed ad eum
mitti non pol.tunc enim propter Im possibilitatem vel dissicultate restitue di ei,a quo exactum est,distribuet pau
eribus. vis. de Iudae. c. cum sit. Caeteru
de illius aduentu sperctur, tuc pCcunia deponetur & cos abitur, ut alias C.de vi. c. accepta. Et sie pecunia usuraria inter pauperes distributa, vel di- Dosta,vel cosignata, seu ci,a quo macta est, restituta,vel ci' haeredi siue .p-cutatori, que absens dimisit, cedet in petitioe actoris.ali Oo ea de rcpelletur,x s ut dictu est.-Quid si literae obtentae
fuerint cotra alique usurari si, & is re integra moriatur,nunquid poterit ei' haercs p easde literas conueniri 3 Videt a se .eta haeredes ea districtione sunt cogendi ad restituendas usuras , qua parentes si viverent cogerentur,ut i. eod.
c. tua uos .ar. ad idem s. de iii. e. quia G. Sed puto contrariu per decre.I.de re
stri .c. significauit. Nec obstat illia deeritua;qa quod ibi dicit, in ordinario I .esi habet. Nec obstat aliud e. qa G. nam illud est auctoritate seeundi rescripti. t Quid si debitor iurat soluturu usuras 3Pol si vult soluere,& solutu repeterc. vi s. de iureiuran. e. debitores.pol, si
vult implorare se absolui. vis. de tur 27 iur.e.ex administratione. s Quid si iurauit no repetere,nec denuriare Dico iuramentu temerariu eitc. qa p hoe eluditur via ad poenitentia vi s. de iure 2 8 iur.c.quemadmodum, in fine.-Item quid, si quis alieno nomine usuras ex
. . pit Vtpote tutor,curator, procurator.
Mideo sicut no suo, ita nec alieno no minc debet qs scenus exercere 46. dist. e. vlt. Sed nunquid restituere tenetur
Riideo sic,si is, ap quo exactu est, sit nodis solve do. t In summa nota, q= usuras comittit quis, siue cum ex pacto rccipit vltra sorte,siue sine ex intelisie ad hoe principali &directa,sue pro parabola iuramenti dada, silic quis merces suas. maiori ptio uc dat ut ad solutione ilixi teporis dilatio detur. vi i. cod.tit. . consuluit,& c. in ciuitate. Ite quid si sis
eunti vel nauigati vel eunti ad nsidinas
certa mutuat pecuniae quantitate rempturus aliquid ultra sorte ap eo st in se suscipit periculum pecuniae, quamuis in
hoc casu contrarium videatur,sicut video in eo qui praedium locat, vel equa, . vel aliud simile, qui mercede recipit Ince usuraria perceptio reputatur periaculi ronc.scut nee dris i suras sirepccuniae exigat, quas .pcurator sub periculo mutua uit . ut st. de mandati .l.idemq; g. si mandauero. iace socius a Rcio si comune pecunia proprio periculo mutua uit,vt ff. P socio .Lsi. unus. Sed aliud est creditore mutuante peeunia sub suo periculo. ut 3. eod.tit. C. nauiganti I. rnso. Et est aliud in isto, quam in locatore. ereditor transfert domi nisi, locator retine res locata usu deterior redditur, quod in mutuo non contingit ubi ea dupecunia,quae mutuo accipitur non rei dit sed alia eiusde generis .utisside reb. eredit. S iureiur. l. cum quid. Vbi ergo pecunia sic nauiganti datur, contra hie enauticum scenus.&scintitulatur rubri C.& st. si de nautico scenore. Est S alia ratio quare in nauti ea pecunia contra hit usura; quia & si is, et pecunia dat,r eipiat in se periculu,pecuniamin salua manente habiturus cst diis ultra sorte. quemcu'ue cxitu commerciu habeat, siue debitor lucretur in mercibus , siue odat; S ideo usurarius est contractus.
Is aut qui pecuniam sibi dat, ut tot sibi
mensurae grani, vel olei, vel vini tepore messii ,eollectionis Olivaru , vindemiaria dentur,excusatur a semore, si probabiliter dubitet an merces sint plus vel eminus eo tempore valiturae. Et ide ex parte venditoris,cum quis principalia ter v edidit merces S tradidit pecuniae solutione dilata. ut in cade decre .nauigati .g. I.&2. Sed eaveat sibi qlibet ne masis declinet i aestimatioe lucri quam .dani ex dilatione. deus .n .cor in terr gat,& n manu. ut i .gd.s .c. si inuenisti.
cogitationes respicit Vasis si actus. vi I s. q. s.c. si sacerdotibus in fi. Uis aut . dare pccunia nauiganti v I cunti ad n