장음표시 사용
491쪽
dinas seu alij mercatori sine peccato
pone tu pecuniam & alius opera persis valem & pecunia tantam vel minorem
pleriinq; enim quod pecunil deest,opera supp iet. vi st. p socio. l. s .f. I. N coi-3. cetis perieula, tu era,& dana. Quid de quibusdam qui dant pecunia cecie
s s. N ab eis rccipiunt certas possessiones tenendax toto teporc vitae suae quibus utatur S seuatur in vita sita, post Anornm ipsorum ad ecclasias redeant pecunia apud eccILsa remancnte, nun- Muid J:citiis cst cotractu, λvidetur quod sic,pro prcr coditionis inceitu. ut C. depac. l. I.& dubium mortalitatis euentu. Mam ct aliter propter dubium cxcusatri rusura , ut ii eo tit. c. in ciuitate.&e. nauisanti. Sed puto contrarium. eo homines sperant uiuere,& sic taliter corrahentes credunt se amplius percepturos de possessionum prouetibus , quam sit pecunia quam dederunt. Et sicut in prinei pio dictum est sola spe contrahi-3x tur vitium usurarum. qt Sed si quis dederit unam pota monem ecclesiae, & receperit alia aequi ualente virus & fruiturus utraque in vita sua, deinde post morte sua ambae ad cellesia cum pleno Hominio reueriantur,contractus iste ius et est .eli cnim contractus precariarsi.
. in hoc casu liret reeire ab ecclesia posisessioncm in duplo valetem plusquam sua quam confert. Scd si suam velit omnino in ecelasam a praesenti transscrio,vt ipse non utatur vel fruatur ea,potcrit ab ecescsia possessionem in triplo
valente reci I re. vi Io. q. 2.c. precariae.
3 Quid si quis mutuat veterem annonam,ut reciperet nouam Respondeo,
si ideo sacit ut meliorem recipiat, usu- Tam committit; si autem ideo,ne sua sibi pereat,uel sorte ut recipieti gratiam
faciat mutuando, usiaram n 5 comittit.
3 i 'Quid si quis pecuniam mutuat recepturus in termino auru, uel argentum,
uel alterius generis monetanas Responiaco si ideo facit, ut in aestimatione lu-34 eretur,usurarius cst. qi Quid de his,qtempore vindemiarum e messiu emutuitius frumenta Sc itina, ut uendam oculus 3 Rfideo non comitti intusurct sed
turpe lucrum, nec tonentur aliqui P ad restitutione. sed in iudicio animae tanquam male quaesita. quae cx hoc quaesierunt,debent pauperibus errogare. Ad
quod no puto illii teneri, qui n6 hae intentione civit, sed ut domui siae prouideat. & tande cx aliqna causa partem vendit S carius. Na quiquid agant homines, intentio iudieat omnes. Sola vo3 s luntatis forma monctat opus. Quid de praelatis, qui contractibus usi ratiorum subscribit,& apponunt sigilla 3 RA -
deo participes sint criminis v snrars,Et si non comodi. na subseriptio in millis iuris articulis eo sensum N approbatio
substripsit. C.de dona. t non ignoranMC.de h dei ult l. si patet.C.de reb. aliC. vcl non. l. 1. Sed fateor, o si quis instrumento lilbscribat no lecto & eiu, ten rem ignoret,no approbat, nec sentit ut C. plus valere' uod agitur. l. vi.& mdc pign.actio. i. gaius. Sigilla.n. prelatorum faciunt instrumenta authentica A. de fide .instrii m. e. riptura. Per hoc igitur laici credentes cotractus limoi per ecclesia approbari, durius peccant; de ideo de talibus dici pol. laquciis iuue- 3 6 nsi omnes vos .ut a. q. s.c. pauliis. l De nautico somore, ad doctrina cors, maxime qui ei rea leges no student, aliqua sub breuitate dicam. Pecunia quae Nau . est datur traijcienda vel transiichenda. dicitur nautica; quia nautis datur . vel traiecticia, quia traijcitur. Datur a sit perieulo creditoris .utifide nautico scenore. l. I.& l. periculi . Sed hoe locci habet nauigio uiscepto, vel postqua naue
3 .Quod rerum est,nisi aliqd possit im- Iutari debitori, ut quia non seruatiit
ocum nauigii, uel quia merces pro hiabitas transportauinti ine cnim, qui an Acx maritimae terinatis discrimine, sed LX masna auaritia uel audacia debito
492쪽
Eden auiscae . l. cum proponas. Sed quis in hoe cottactu nautico periculum 1 pecuniae generaliter respiciat credit e m ut dictum est,a peccato tam in usurarum creditor ex hoc non excusatur. ut dixi supra eo s. in summa.
4 Advocatus o procurasor an teneantur de
Fassum non committitur sine dola. et Falsaera literarum Papaeo aliorum praela. torum vel publicorum inst mente rum , qualiter puniantur. 8 Pana falsi qualiter evitetur.
s fissura an inducas falsitatem. I o Instrumentum e do dicuntur suspectum de fas age. II. Instrumeta quibus modis probentur falsa.
Senientia lasa perfalsas literas non debet executoni mandari. a s Executor inueniens sententiam latam contra ius litigatoris in eam exequi debeat. io Sententia ex salsis lueris latasne tem p ras pronitione est retractanda.
Rubrica . EGimus de crimine usurarum, quo sua tollit manifeste ereditor dcbitori. Nunc agendum est de crimine falsi , quo salsamus occulte diripit aliena. Videndum est igitur, quid sit falsitas. Qualiter comittatur. r Et qualiter punitur. Falsitast est mu
f.&s in prin .col. 6. ff.cod. tit.l. quid si salsum. Vel dicitur imitatio veritatis. eo st salsatores student imitari ea, quae sunt vera,xt sic falsa verisimilia videantur. ut in Auth. preclina. Duplex est litera. imitatio, S mutatio veritatis.' a ' Pluribus modis ei mittitur salsum .icribendo,& deludo. scribendo falsum,
c.inter dilectos. Nee rcfert, utrum hoc fiat in testamento,uel alio inseminent. publico, vel priuato,tabulis, vel rati O- ι Ibus. Ut Te d.tit. l. I .s qui in rationi
bus S l. nullus. Itom qui signum adulturinum sererit, vel sculpserit .vist. .rid. l. lege Cor.& l. qui testamentum. Item aut absentcs veluti praesentcs scribit.vtipra de his quae fiunt a privia. c. quanto.&C.ad i. Orn.de sal. l. qui veluti.&sipsa detintica una ex literis. Item qui et super linearem scripturam apponit. Vt supra de religio alomi.e cum umerabilis. Item aliter transcribendo, si sit in
originali. vi g. de exceptic. cum venera
hilis. Item sitiat quidam alij modi salsia talis es rea literas domini papae,qui e
primunt ur .i. Od. tit.c. licci de quibus dissercre non est utile ne sorte magis instruere si deterrere videar salsato v. Item committitur falsum dicto, ut in teste qui scienter falsum asserit,uel sepprimit verum. vi i. .e. I .ut in iudice, qui contra leges & iura pronunciat.vin eod. tit. l. r.f. sed si hi lex. Corruptor testium,aduocatorum, & iudicium. nst.cod.tit. LI. S falsarum constitutionum allegator, salsum committit. viis.co.tit. l. vlt. It m non omnis qui me
titur , de falso poterit accusari,sed qui mentitur praesidi,vel principi,papae,vel
episcopo, seu alteri iudica .vt st. e .lit. l. si quis obrepserit. nam mendaX preca tor carere debet penitus impetratis. & , si nimia mentientis improbitas interuenerit , seueritati subiaccat indicantis. vi s.de rescriptis c. super literis. 2s .q. Σ.c.& si legibus. C. si contra ius vel vitialitatem publicam.l.&si legibus. unde punie di sunt iudices, qui vetuerunt precum argui salsitatem. ut C. si cotra ius vel utilitatcm publ. l. puniri. Falsum committitur sacto, ut eum quis veras gilia corrumpit, ut supra de fidei struaetato dilectos. lacni cum saliat
493쪽
1seo.tit .l.quicunq;. S I. seq. Item cum salsat pondera vel mensuras. Vt ff. eod. tit. l. hodie.f. I.quae a legitimo suo statu diminui vel mutari non debent.Yt s. de empl.& ven .e.ut mensurae & pondea rarii sta sani. sit Potest autem aecusaritalis falsarius ae salso ad poenam releationis. H in praedicta l. hodie. S T
Aliquando poena extraordinaria punitur. ut isde poe. Lin dardarios.In iudiacio vero animae Imponiturν oenitentia. 3 Ο.dieruna in panc & aqua. ut dicit illa 4 deere.Vt mensurae. 'Tenetur de salso aduocatus, procurator,qui secreta causae aperuit aduersario. vel qui instrumεta prodidit . ut si .eo.tit. l. I.g. is quid posita .is. de poen.l.si quid aliquod. g.siquis in strii mentum . & g. initrumenta. alias condemnatur ad interesse. vi I 2. q. 2.c.si quis de clericis. alias tenetur iniuriarum. ut isdepositi. l. i. g.squis tabulas.& ff. ad i. Aquil .l.siquis tollametum .f. sed & siquis tabulas. & talis proditor dici potest . ut 4 .dist.c.clericus.. sc&salium committit, qui aperit s cretu iudicis. vis. dc ossi. deleg .e. cum olim. Falsum committitur usu, sed in hoc distingviintur; nam siquis salsiim fabricat non utendo,n6 rcleuatur a poena falsi; secus si alius fabricat, & asus
non utatur. vi C.co. tit.Ls quis salsos. qui autem dcceptus sit per alium si sua. innocentiam probet, & eum a quo acce. rit,exhibet, se liberat. vi C.eintit. l. ma
inter dilectos.f.pneterea. t Falsum. n. non eommittitur nis dolo .ut C. eo .lit. l.nec exemplum. U.cO.tit. l.diuus. Sed contra,i. eo. titac. ad saliariorum . Ad
quod respondeo, speciale est in literis domini papae, ut siquis salsis litem viatur,& ignoranter, no cxcusetur. ut ibi.
Et est ratio, quia literae domini papae, cum nimia diligentia &exquisita curio state sunt, ut g.dc rescrip. c. cit m adeo.&expressi sunt in iure salsitatis modi. . Vt j.eo.tit.cillact.vel die,st illa I. salsariorum. loquitur cum qu Is utitur salse literis a seipso obtentis, ubi nulla est ex eusatio. ut in all. l. si quis falsos. quia tune vitium rei propriae non excusat. ut C.de rescin. vcn. l. quisquis. Item
qui se pro milite gessit, vel illicitis insigni is usus est,tanquam falsarius puniendus est . ut is eod.tit. l. cos.g. qua se . Et ide dico in non ordinato qui gerit offitium ordinati. vi I. letle. nonor. mi. cI.& 1. Idem in eo qui sub praetextu es vici,cum id munus non impleat, aliis se muneribus subtrahere conatur. ut C. de sacrosan. c. l. qui sub pritextu. Idem in eo qui tanquam elericus obtinet beneficium,cum no sit eleritus,nec et torvsuratus, ut s. dc transac. e. ex literis.T.
de rescrip .e. cum adeo. quatuor igitur modis, ut superius dictu est,committitur salsum, scripto, dicto, facto, α usu. Est et quasi salsum,cium tutor vel curator finita tutela vel tura non ea resti atuunt , sed se ingerunt & administrant. 6 ut is eo. tit. l. I. f. tutores. l Poena salsi et sm leges est deportatio, & omnium bonorum publicatio, S hoc in libero homine ; in seruo ultimum supplicium. Vt
F.co.tit. l. i. g. vi. Secundum canones autem multiplex est poena salsi sin diuerstates salsitatum. Vnde distinguitur. Dieitur enim tharta salsa ex dicto vel ta-etto , & in tali salso quae sit poena legitur.ῖ. de rescrip .e. siper literis . Utem dieitur charta salsa exscripto , ut cum quis scribit omnes vel maiore partem presentem fuisse, quae non suit, in tali falso suspenditur quis ab officio & benescio. ut T. de testi. e.tam literis in fin. , Falsari; t auteni literarum diti papae ipso iure Geommunicationem incusrunt cum fautoribus & defensoribit x silis, siue per se,siue per alios vitium sal statis exerceant. qui si clerici suerint, . osse iis & benefici js Gelesiasticis pcrpetuo sunt priuati; ita quod, qui per se salsitatis Oiscium exercuerint pos quam per ecclesiasticum iudiceni fumrint degradati, seculari potestati tr dantur secundum constitutioncs legi timas
494쪽
timas puniendi,per quas S laici qui suerint de falsitate couieti legitime puniatur. qui aut litoris salsis utuntur, lateitandiu maneant cxchicationi suo iceti, donee satis saetant copctcntcr. Ita tu.
ut in laicis & in clericis malitia gravi' negligentia puniatur. ut probantur haec infra de crimine sal.c.dura. Sc c. ad falsariorum . Et quod dixi,tradantur curiae seculari, intelligo tradi dum capi sinuntur. vel dum degradatio elerici ὸenunciatur iudici seculari, uti.dc verb. fg.e.nouimus. & de hoe no. s. de haere. s. punitur.Vbi autem dubitatur de salsitate circa literas domini papae comis. sa, suspectus capitur & detruditur,& papa consulititur sit per poena. vi I9. di. c. in memoriam .s.d rc scrip .c. x parte.
8 qt Falsatores literarii aliorum praelatorum,vel publicoru ins horum deponuntur& detrud situr, sed seculari euriae no
oenam salsi is qui cum falsas litcras sere eo noscit, i. 1 o. dies illa destruit,
aut mugnat, ut i .co. tit .c.dura, circa fi.
Quod intelligo veru in literis, quas sis per alium impetrauit. secus sper seipsum & costius suit salsi, vel csse debuit, ut i .eo .c. ad salsariorii. Ite euitat quis p Enam,si dum cognoscit literas de simpliei iustitia salsas csse, siue per seipsum
Impetra uerat,vcl per alium usus cis n5 est,ut i. .lit. e. accedens. non est enimucro simile q, salsum eo mi serit in lit ris talib', quae in curia de facili obtinetur. sicut nec praesumit dolus in re modica . ut is de dolo. l. si oleum. g.vit. nec praesumitur corruptio in re modica. visside os praes. l.plcbiscita. & ois. pco.& lc. l. solent. g. pen. & vlt. Vnde in hoe casu praesumptio,quae oritur ex qualitate literarum, tollit praesumptione salsiuae oritur ex illa dccre. ad salsariorii. e & alia, una praesumptio tollit alia. ut aede in integ. resti. minor. l. diuus. Sts s .di .c. si quis in aegritudine. qt Est aut
sciendun , D rasura paucara literarum, uae nequaquam animum sapientis inubitatione vetere debet, suspicionem salsitatis non inducit, ut I. eo. e. vl. quiance vitium si labet nocet.ut is de manu. testa. l. quia habebat. dummodo rasura paucarum literarum vel sillabae immitis ratio sensus no inducat varietate. alias secus .vt s. de fide instr c. inter dilectos.
Rasura vero lineae susipicionem salsit iis inducit, ut j. de priuil. c. cum Olim propter qOnes. & s. de rescrip. c. cum olim. Quod verum est, si inueniatur in t narratione iuris,secus in narratione sacti, ut s. de fide instr. e. ex literis. Derasura autem paucarum literarum non
distinguo, aut appareat in narration iuris,ut sadii, in literis clausis, vel ape elis,vel publicis instrumentis. Vt tamen scias , st in literis domini papae nullus audet manu apponere ad aliquid eo rinsendum praeter quosdam officiales,
alias incurritur excoleatio incuria sa-o cta. 'Sunt i autem instrumenta de salsitate suspecta ex quibusdam alijs causis, vis instrumentum non habeat si ab- scriptiones varijs manibus notatas, Vel si non sit eadem manu completum,Vt i. dc priuil. e. cum olim propter qOnes. ni is manus indueat mutationem calami , S atramenti mutatio. ut in Authen. de instru .cau.&s. in prin. Item suspectahr lia , si fuerit alieno sigillo signata , dili is qui alieno sigillo signauit, habeat
proprium. vi s. de appell. c.significauit.
Item si religioso prioratus uel admini
uel inuti. c.porrecto. Ilcm repellitur instrumentum ut suspectum, si fuerit alteri instrumento ab eo de produ tu contrarium, ut s de fide instru. c. imputari. ut C. de fide instrv. l. scripturae. Item Iliatcra domini papae suspecta redditur a
salsam grammaticam, ut s. de res i. c. ad audientiam . Item si sine mandato domini impetretur, ut g.de res .c.nonnulli.& e.ex parto. Item suspecta sentinstrumenta, quorum sigilla apparent tisracta, ut , .ae fide instrv. e. inter dii ctos. Item suspeetiim est instrumcntum publicum, si non sit in eo nomen Imp . ratoris .annus Imperij,uel consulis, uel
495쪽
potestati x anni illius, & si desit mensis, dies,vel indictio .alias instrumenta di
mam in s. Et hee locum habent in priui II legi; s apostolicis. l Multis modis probantur falsa instrum eta, ut si probet reesse aliter gesta,quam contineat instrumentum ut isde pact. l. iurisgentium. f. quod sere agitur .C. de proba. l.cu precibus. C. plus valere quod agitur quam quod sim v. conci .l.vl. s. dc f de instru .c. cum Ioannes. Itom improbantur instrumenta per in directam negatione, ut x. de proba .c.tertio. C. de contrahen. &commit .stipv. l. optimam. Per haee igitur & similia, quae silperius notata sunt, instrumenta reddutur aut suspecta, aut falsa. Et circa primit articu tu nO.plura.
R. de fide instra. f. multa. In qone salsi quaeda singularia & specialia obseruanr x tur. nam suspieio de salso pro falsit ae habetur, nisi pro parte producere veritas eoprobetur, & proceditur ad poe-
Mam. C. de proba. l. iube mus. quod seneraliter non contingit. vi 2. q. I .c. primo. S is de poe.Labsentem. Ite codemnatur quis sinc aecusatore, quod alias no contingit ut x q. r.e nihil. vi st.de nata.&IIO. l. mun rum. f. defensores. S in euangelio . Mulier ubi simi qui te accusant. nemo domine. nee ego te codemnabo.
Item & si in crimine salsi inciderit, pnunciatur in eo .ut C.co.tit. l. v bi.quod aliter no .seruatur Fm Ieges ut ponucietur in inridenti. o C.de ordi. iudi . l. adire. Item in hoc crimine deuictus depo- .nitur,& statim traditur curiae seculari, uti xo.e.ad salsariorum . quod genera
liter non seruatur. vi s. de iudi . c. cu non
ab homine. In summa notabis, stquaedam litum d icuntur salsae, auedam talia rae. Falsae quae per salsi suggestione& veri suppressionem impetrantur quae larso mo dicuntur salia. ut Te intita ai
quis obrepserit. Item salta sunt liteis
quae, S si similitudine aliqua verarum praetendant,nihil in veritatis habent; quia nee veram bulla nec vera scripturam,& istae literae,quae nulla sunt, salis dicuntur. sicut S is qui non est tutor, dicitur salsus intor, & fallum testamentuuod non est testamentu,& iniquus motis qui no est modus. ut is de verb. sig. I.paulus.Quaedam vero litors dicuntur falsatae. quae S si aliquid veritatis line, puta vera bulla,vel vera seriptura, vel verum v nq; , aliquid in mutatu est de primordio veritatis. Literi salset fui primam speciem falsitatis conserunt iurisdictionem, S si contra eas no excipitur valet,& tenet quod sit carum auctoritate, vi s .no .de reserip. Dcolligitur.
Literae falsae iuxta sim specie salsitatis non conserunt iurisdictionem,nec valetuod fit auctoritate illarum literaru . t idem dico in saltatis, de quibus viri I dixi.tVnde sententia lata auctoritate
talium litorarum non est cxecutioni mandanda, ut j.eo. tit.e. super eo. imo contra tale sententia & exceptio eo m-
petit,& restitutio datur cuilibet mai xi. ut is de iudiu.si praetor. de id est per falsos testes sentetia lata sit . ut isde re iudi. l. diuus. Et lex d icit. iud itati execiitio, solet suspendi & soluti dari repctiatio, si salsis instrumentis circunuentam esse religione iudicatis erimine postea salsi illata manifestis Dbationibus fuerit ostesum. ut C. si ex falsis instru . l. vlt. Quod veru est, si iudex suerit salsa secu
r 1 G.& re iudi .cum. I S A.t Sed si executor inuenerit sententia lata contra i litigatoris, cana exequi debet, ut s. deon dele.c. pastoralis. g. quia vero . nisi apud dclcgatu posset efiicere,ut ab hoconcre ipse in ab tu .it, ut ibi. t Hoc et notabis,q, ubi auctoritate salsarii lit raru sentetia lata est, reunda la est sine temporis praefinitione. Ubi aut a ludia ce lata est,sed praetextu salsi,si elui liter agatur,per actionem in sactuni reuoca. tur νιῶ ad io. annos ut risico iudi l diu
496쪽
diuus. Si vero agatur criminaliter per 3
modii aceti sandi, tunc reuocatur usq; ad ro .annos. Vt C. Cod. tit. l. querelam.
Sed si per modii exceptionis impugnetur, hoe licebit perpetuo, quia inceptiones perpetuae sunt. ut is de excepti O .llare .g. vlt. institu .de cxccp. de C. eod. tit. l.si pactum. - SUMMA tW XI. x Sors nu d sli. Diuinatio proprie oviasii,
3 Diuinario quocunq; nodo fiat, ct ematite eunq; voceim prohibita est o damnata. Triuilegia singulor m non faciunt commu
DE SORTILE GLIS. Rubr. Dicti in est si pra de erimine fal
si. sed quia sortes Sc diuitiones in falsitate eonsistunt, dum sortilegi Sedimnatores, quod dei est proprium , videlicet sutura praedicere, sibi talso visumunt;&cum non sint, se pro phetas esse ostendunt. Ideo subsequen-xer ponitur hic rubrica de sortilest ij x. Videndu est igitur quid sit sors. ot species diuinationis. Quae diuinatio prohibita. Quae permissa. Qua poena puniantur sorti legi, εἰ diuinatores .i Sors est ars diu mandi. t Diuinatio .propria in malo accipitur . prophetia
xcro in bono unde canon dicit. tum qua
diuinatio in bonam partem accipitur. Videbatur quidam sibi csse prophetae; Ied quia poenam accipiebant, prophetia eorum facta est diuinatio . S diu i- natio corum, quae videbatur Sphetia,
a M. 4 Sortilegi autem sunt,qui sub nomine fici ae religionis per quosda quas landors scit apostoloru vocant sortes, li- Minationi, sententia profitentur. Aut quaruncunq; scriptularunt in tactione
sutura aemittunt. vi 26.q. I. e. I. Spsi diuinationis multae sunt, quaec numeratur, 26. q. 3 .c. igit. & q. s .c. epi. dc c. nec miru. Omni, aut diuinatio quocunque modo fiat, & qualitcrcunque vocctur, prohibita est & damnata. ut 26.q. .pc totum. Sc J.eo. tit.per totum. Sed obu
non cst aliud mali, sed est res in litiniana dubietate diuina iudieas volutatem
legitii ra6.q. .c. non lic t. ubi dicit iacem collectionibus herbarii, q medicinales sunt,aliquas obseruationcs aut incatationes liccat attendere, nisi tin eum sumbolo diuino aut oratione d nica, ctim deus ercator omnium de diis lion rctur. Item opponitur exemplo Matthiae apostoli vi 26.q. 2.c.no exemplo. Nam quamuis no statim dcbeamia, re- t
tim. cum iii non supelcst humanum auxiliti, recurrere post unus ad drii insi . ut .q. 2. c. quaeritur. Sc in dubiit sim I ges ad sono rccurritur, ut is de iudi . l. sed in ambo. C. coia dele. l. si duobust. e Iic obi; citur, q, Iosue praeocpto dsii, sortes exquisui tres in Achor, quod di, miserat sumens furtiue regula auri draelamide cocci de anathemate therico, quae historia tangitur. I . q. .c. ecclesia , quae . g. it m ex peccato Achor. Item
Opponitur, ν Saul sorte deprehendit Ionatha filiu iiiii comedisse lausi mellis cotra edictu quod posuerat, ut tagitur
liamcnti non obstant, quia haec Sc alia sermittebatur ante cuangclis, quae trupersectionis disciplinae penitus sunt eliminata Ut 26. l. 2. c. postea l. f. his ita.
Exeptu de B. Matthia nsi obstat, qui privilegia singuloru no iaci ut cociar leg .vt p allig.cino ex plo.quod a sit dicit Aug. sors non est aliquid mali, verum cst uti. in n2tiira , pia lciberii r 4n, quia propter a ssiduitate vic ndi labun-aur homines in idolatii a. siciit de luto idicitur, do de vini potatione. vi s. ἐe
497쪽
1ureiur.e. & si Christus. unde si csset ea honestatis & subcset necessitas,ut si es- sci contcntio de clectione al: quorum, . et paritas utrobiq; in omnibus, scripsit Laii S Ray. st cxcplo Matthiae pocsunt fieri sortes. &hoc agit Beda dicens. si qui necessitate aliqua compulsi deii putant sortibus exemplo apostolorum csse consulendum, videant hoe ipsos apostolos non nisi collccto fratrum cetii & precibus ad deum fusis egisse. vi 26.q.2.c.non excplo. sed etsi ita scripserint doctor. illi,dec .in hoc reprobat, quae dicit licci nota non carcat, qui imo iusta reprehcnsione fit dignum, Π, sors in talibus interuenit, ut i. o. .c elesia vestra. unde in casu primisso potius putarem gratificandum per supcriorcm, vel iterum cligendum. t no T.
s de clec .g. sed videtur. qt Poena sortile giorum secudum leges capitis est,ut C.
de mali. & mathe. l. ncmo. Poena verbcanonica est multiplex. Na in ta libus, s peccatum cst notorium corii, eucharitia denegaῖ .ut de con .di. 2.c.pro dilectione. Item Infames sunt non sol una ips,sed & qui ad eos concurrunt. Ut 2.q. s. c. quisquis sunt. & aliae poenae, quae cotinetur 26. q. s.c. in multis capitulis ibi postis, & maxime in cicontra idolorii.s gi Sed nunquid licite recurritur ad sortes, & ad insipectioncm astrolabi j, vclalias inspcctiones pro rebus perditis recuperandis 3 Dicimi quidam, o si non fant inspectiones huiusmodi cum inuocatione de monum vel alicuius superstitionibus, licite sat, aliter secus. Sed pu
to contrarium,ut i. eo .c. CX tuarii. Non
Ob. 16.q.2.c. hi qui . Nam ea non ille lo- qtur deco parativa permissione. Item non ob. 3 7.di .c. si quis gramatica . Nam
dicet dicatur ibi, ' arismetrica de geometrica habeant In sua scientia verit te, subdit in q, no sunt scietis pietatis.
3 Cositissens eum inquisitore abs olutus,an posi sit interunt inquiri. Sententia per eosinsionem lata est nulta. s Pora colludor. is quae sit.
a i is qui colludit in salsita
te consistit. nam aliud agit, &aliud simulat,dum accusat. 3e acu ac sato colludit. ideo post
tractatu dc salsis & sortilegiis sequitur rub. de eollusione. Videamus igitur quid sit collusio. Et quae colludentiumr poena. Collusio test inter actor in Sc. .rcum latens & fraudulenta conuuntio. Fit aut collusio in criminali causapi nq; , sqn accusitor verax criminium ,rbationes ab sc Odit seu dissimulat. Falsas vero accusationes admittit,& p hoe incidit in vitis prevaricationis & cx ordine punitur ut a. l. 3 . c. si quem .g. pra uaricator in versi.sciendu . S g. praeuarieatore. Vel qn accii sator in uniuersitiri
ab accusetione desistit. & per hoc inc: dit in vitili tergiversationis. Is in quit que libris auri punitur & infamatur. Vt is de praeua. l. praeuaricationis,in s.Vnde circa hoc distinguendu est. Nam causarii in tria sunt pria. Alia ciuilis , alia 2 criminalis,alia spiritualis. 1 Item a lite duobus modis rcceditur. Per gratiam,& per transectionem . In causa ciuiliqndocunq; quocunq; & etiam sine iuri icis auctoritate licet a causa desistere, praeterqua in actione samose, in qua sine auctoritate iudicis transigi non petivi st. de his q not. insa.l. lare .g.pactus. In causa vero criminali ante inchoata accusatione per gratia licet desistere, ut iLad Turpil. l. mulier. Sc l. quaesitum. post inchoata no licet citra auctoritate iudicis,& ct rei consensum si tormeri Eta vel vincula passus sit . ut C. te aboli. l. h. vcl propter accusationem insana tus ar. s.q. I .c. quidda.& si desisterit incidit in Turpissis publicu suerit erimin
498쪽
quod intendit . ut C. ad turpi. l. i . Si priuatum , intra Ordinem punictur utrico. tit .l si quis repcterc. Cum autem secundum iura canonica omne crimen sit
publicum, videtur quod in nullo possit Interii cuiri transactio; posset tamen dici, qudd in omni criminc, in quo potest iudex ecclesiasticus dispensare, polost& transactioni & simplici renunciationi auctoritatena praestare. ar. s. q. 2.c.si primato. N 9 D. disti. c. di Isidcntes . In
causa spirituali licet quandos; per gratiam a lite discedere, sed qui sine iusta
causa discedit, punitur. vi 2.q. 7.e. qu proptor. s. desim .c. nemo. Pcr transactionem v cro a causa spirituali recede re non licet. ut stipra de transae. caii perco.& c. praeterca. Ubi autem in causa
criminali vel spirituali a lite quis dcta sit aliter debeat, ad iudice pertinctex ossicio suo inquirere. vii.co .c. I.&a.de C. de abo. l. r.& l .sallaciter. Sed ubiccussa causa vult dc sistere, iudex abolitioncm indulgere debet. ut C de
ri, mista inter ciuilem & criminale, ut cum accusat uxore de adulterio in si se ecclesiastico ad tori separationem, . potest maritus quando vult ab accus tione .lcsstcrc,rum etiam de adulterio condemnatum sibi rceonci liare po ssit. ut C.de adultc. auth .sed hodie. supra de conuersio. contu .c.gaudemus. & de donatio. inter virum & vXO. c. plcrim-ilc.& 32. . I .c. dcbcnedicto. sed inquitor colludere dicitur cum eo dc quo Iinquirit . ut j. eod. tit. c. in tantum ci 3 mor. ' Vnde si inquisitoreum, de quo 1 inquirit , per collusione absoluat, talis 3 absolutio non impcdit, quo minus it Tum inquirat . ut j. eod.e. I .R a.& viti. 44 ' Nec enim tenet sententia pcr collusione m lata . ut 2. q. .e.si quem pinnutet . ut F.cod.tit. l. cum non iusto . & l. llusionem . & l. sententiam. unde sicut probata praeuaricatione d uo a cusatur absolutus. vi tr. dc praeuarica . l.
3. sic S probata collusione. ut dictu est. s r Poena colludentis haec est,si quis colludat in causa super beneficio. priuctui beneficio. ut j.eod.e.adiuimus. si sipererimine, punitur in quinque libris auri. vi ff. de praeuarica . l. 3. & hanc poenam nemo praestat,nisi qui desistit a publico terimine. vi ff. ad Turpil l .s 'im. I. stellio natus. Sed qui desiliit ab accusatione priuati criminis,est infamis.& extraordinem punitur. ut is ad Turp.l.priuatis. C. O. tit. l. 2.sed si absens est accusator,& citatus noluit in aecusatione procedere,tuc grauius punitur,d poena. s. librarum auri. vi ffide poenis.I. absente.
g. 1. Ita causa statiis is qui collii dit pc dit ius quod habebat in persona illitis. de cuius satu agebatur,&applicabitur illi qui collusionem detexit. ut aede col
eiuilibus causis punitur colludens promotu iudicis, quem delusit. In summa sciendum cst, i colludunt principalcs,
eriminali colluserint, extra ordine pu
niuntur . vi 2. l. 3. c. cupli mium. g. no tandum .in ver. praeliaricatori collud sit
S procuratorcs, qui se dolo patiuntur superari in lite contra quos agitur de dolo; sed s non sint soluendo,tunc agiatur contra illos, cum quibus collusum est,nisi parati sint in se transferre iudiacia. ut is de dolo.Lelcgant . s. si dolo.
Pueri septennes doli eapaces an ex deIeZoobligemur. Pueris delinqueιibus Gualiter si bueniatur. Peccata quae membris genitaribus commi tum ur,in pueris locum non ι abent. Pueri an deιerent
Ictum est supra de quibuslam criminibus . sed quia dubitari possit,an pueri huiusmodi cri-- , minibus inuoluantur. Idco subijcitur
499쪽
hic rubriea de delie.puerorum. Est igitur videndum qui pueri teneantur e Adlicto & qui no. Et quae delicta in puexu in cadunt,& qu e no. Et qualiter puer ri delinquentes sunt puniendi. 4 Pueri ac picianes doli capaces Obligantur cX delicto. Sicut dicit Augu. in quadam sto. posita super.e.paruuli de conse. di. . septennis aetatis pueri mentiri & v sum loqui & confitcri & negare 'iam
possunt; & ideo cu bapti antur & sim polum rcddunt, & ipsi per se ad interro I. gata rndent. secus si nonciliant doli capaces . vi st de regu . iii r. l. pupillus.& F. 2 ad leg. Aquit. l. sed de si quaecunq;. l. I .&s . de dona. l. haeredibus .f. I. 1 sed quam uis cx delictis pueri teneantur ut dictu est,nec cis subueniatur per in intcg.r nil. ut C. si aduersus delic. l. r .intdrdum . in miseratio aetatis ad mitiorem poma dudicem producit. T. de minori l. auxi-aium .g. in delictis. dc con. dist. .c. cos. sed si ex delicto contientus minor p . tuit confiteri de vitare poena inficiati nis,& negauit; vel si potuit transipere,ci non iacit,sed in poena inuolu it,i ibuenitur ei per beneficium restitutionis vi I
dum. sed qtiam uis subueniatur minoribus, sicut dixi, in impunitas delicti pro
. pter aetatem non praestarii r. vi C. de poe.Nis.l. impunitas. qt in sallit ut C .d sal. mo. l. r. in s. Peccata, 1 quae membris genitalibus committutaru in petioris locum non habent, o I.co.c. i. nocentia ante puberes annos praesiimitur non comitti, solet in in quibusdam malleia
anticipare tempus pubertatis, vis de Hesp .impub. e. a nobis. & aliquando tentant quod implere non possunt.vis. de sponsa c. iuuenis . de e. adolescens. &in hoc,quod cx malicia supplente desecium aetatis tentant, intelligo eos pe care , si non cum propriis sponsis tentant; taminae ctiam ante tempus pubertatis cognosci se faciunt,ut supra de eo
4 Sed quaeritur de riurio, an pucri d aerent in videtur st sic. nam mendaciIs plena est puerilis aetasAttis e. e. r. va jet pupilli iuramentum. ut T. de libero. cau. l. vlt. unde sic pupillus pol iurarect deierare . sed contra. ff. de iure tu. l. qiurasse. ubi dicit, quis no videatur de iurare pupillus,quia sciens fallere non videtur . sed lex illa loquitur in infante vel insanii lximo, qui nec scire nec di- feci re pol. ut isde acqui . hae. l. piipillus.
Venario quotmplex sit, o quibus ac qua da permissa. . Venari e re clerico prohibeatur, o non piscar. .
delictis clericora de laicorum . Nunc autem tractatur de qu
busda excessb' clericoru unde subucre rubrica de clari.venatore. Uideamus sit licita, & quibus ergo,quot modis fit venatio. Quibus non Et quae plena imponat clerico venatori. et Triplex e stve nati O. Opprellima. L hon inu arenaria& saltuosa. 'Oppressina cst hominum,& sp est illicita. de qua dicitur, coepit
Nembroth cile robustus venator coradomino, i. hominu extinctor & oppressor ut ii .di. is Itaque. Arenaria est, quae fit in arena. ut cum quis locat opuras suas, ut pugnet in arcna cum aliqua bestia dentata; banc qui exercet peccat grauater nisi cana exerceat gratia viria cxpertudaru .ut isde postul. l. t . g. item senatus 3. q. .c. infames.f.tria in versi. infames circa prin. & de hac loquitur ea non ille. 86.dist .c. qui venato rabum inii in duobus sequenti. . Saltuosa est,
quae fit in sylvis de saltibus.& haec est ita
licita ex tempore Se persona. In tem p re ut in quadragesima, ut 36.dist. c. an putatis.,Ex persis , ut in clerico; in quo tamen distinguedum est quoniam
episcopo semper est illicita, ut 3 3.di. c. quoruda. AbIs clericis est licita causa necessitatis,
500쪽
reeessitatis, utilitatis, & recreationis cum retibus & laqueis S canibus, dummodo eum silentio S modestia fiat. Na& monacho licet texere lina pro piscibus capiendis. de consu. di. s. c. nunqua. licet cita temporc feriato. ut pote dis Ihus dominicis di sestiuis praeterqua in
maioribus solennitatibus ingruente necessitate intendcm piscium captioni. vis. de seriis. e. licet. 3c ide puto in captione serarum .eo iii modo,quo praedixi. Illa vera venatio, quae fit cum clamore, cursu, vel armis, clericis est illicita. α in hoc cliam excipio casti m nece s statis . Quid enim si apri vel ursi venirent destrii ere elericorum vel monachorum segetcs,& vincas fatis credo,q, possent venari. hoe est seras illas excludere euciam Oribus,canibus,& armis ; quia qJquo.l non est liciis necessitas facit licitum . ut 1 Ac regi tauris .e quod non est licitii. hoc excit lata surto, homicidio; it in rubricis illis de surto Sc homi .n talum inueniens.haee saltuosa licita est
Iaicis pro carnibus & P pellibus, alias 2 no. tSed quaeritur quam cleries prohi
tur venari,& no piscari Ria deo, quia venatio sit cu clamore,piscatio nO; vel quia maior delectatio cli in venatio-
, i in piscatione,& maior distblutio. Vel ideo quia venator discurrit per devia &in uia sicut diabolus, cum ducit
I Pereusr γοι modis quir dicatur.onu. 2. Praelatur in praedicando qualis esse debeat.1 PereusO quando sit peccatum. 3 E pus ne min. suis manibus verberare potest. clericus am ct quando licite percutiatur.
SVpςrius tractatum est de quodam
cxcessu clericorii, qui venando comittitur. Nunc tractatur de quo-
da alio, iiii eo mittitur seriendo,& ideo ponitur hie rubrica de clari. rcussore,' Videndum cst igitur,qui dicantur percussores. Et in quibus casibus liceat clericis pcrcutere. Et quae sit poena temerarii perculioris . lPcrcussor duobus livodis dicitur spiritualis & corporalis. Spiritualis qui inutilis sermonς corda audientiu furit . ut 4s . di c.sane. Discretiis debet cse praelatus in praedica do. ut nomultu taceat, nec verba superflua dicat . ut 43. di. e. sit rector. Et sicut noleue 1 discrimen incubit pontificibus siluisse, quod congruit; sic obseruare debui, ne indigni, de non intelligentibiis s creta mystcria sua praedicatione reserare incipiat. Vitium. enim an iniae est indignis
secreta vulgare . quod vel loquacitate incauta,cum sine iudicio volat irreti ea bile verbii;vel adulatione, ut ei placeat,cui se cri. ta reuelat; vel iactatione scientiae, ut plura scire videatur. ut probantur haec. 3.di. e. dispensatio. & g. sequen. Sc 8. q. I .c.oportet. Ite non debet populis gramatica exponere. ut 86.di. c. cum multi . sed consiliu domini annunciare. ut 43. di. c. ephelis. poncre autem ante oculos hominuἰ Dei iudicia, terrore cruentas co scientias, per sil adere poenitentia. ut 2. q. I. c. sip cccauerit. Et se dicit Aug. turba iniquorsi,cum lacultas
est in populis promendi sermone generali,obiurgatione serienda est,& maxime si occasionem atq; importunitat εaliquod flagellum domini desuper quouis apparet pro si iis meritis vapulare.
bus omnibus profecto datur intelligi, quanta debet cile discretio in praedicatione sacerdotis, qua si sorte caruerit, uasi torto naso sacerdotalis offici j iiiicatur indignus.vt a.di. in sin. qi Eth&percusso corporalis ,& haec fit manu ,pede , vel capite, vcl cubito, vel pectoris & humeri impulsii. Fit ciun baca lo, vel alio genere armorii. Corporalis r cussio si fiat maliciose vel ex odio, peccatum est. v t I .dust. c. cum M tus,