장음표시 사용
151쪽
sententia cum Sequentibus coniungenda sit, quo facto etiam coniunctivi se noceret' ratio melius explicatur; sed tum addita transitus particula ita scribendum: se Mihi quidem satis eSset; Set, si omnia c0nsequi p088em, quid tamen noceret uim Cne Saris . . . ndsumere γ' sid est: s0d otiam si satis mihi esset, tamen nihil noceret uim Cu0
X, 3, i scribendum uidetur: se Et haseo quidem auxilia sextrinsecus adhibetitur; in iis autem, quae e nobis ipsis paranda Sunt Cet.', ut he nobis ipsis ch. infra 5, 10)contrarium l)Onatur uerbo heXtrinsecus f. X, 3, 17: se Diuersum est huic eorum uitium, qui primo decurrere per materiam Stilo quam uelocissimo uolunt et Sequentes Calorem . . . Scribunt hane siluam i iocant), repetunt deinde et componunt, quae effuderant sod uerba emendantur et numeri, manet iti rebUS . . . leuitas'. Pro se sed ' scribendum erat , sed ita uol -90dita tantum'; sed puto fuisse: ,.. Uerba emendBntur et numeri μ.
X 3, 20: -Αt idem ille, qui sexcipit, si tardior inscrib0nsto aut incertior in legendo uelut offensator fuit, inhibetur cursus, Atque omni S, quae erni concepta, mentiSintentio mora et interdum iracundia sexcutitur Quid sibi hoc loco uelit lectio, quae signifieatur uerbiS hincertior in legendo', non uideo; nam quod Bonnellus hoc signiscari dicit, dictantem interdum a librario postulare, ut Scripta sibi praelegat, primum ipso se praelegendi' uerbo hoc significandum erat, deind0 uiX dixeris, quomodo dictantis cursus eo inhiberi possit, cum inter hunc praelectionsem non dict0t. Ni fallor, scripsit Quintilianus: ,. incertior in tenendo '; significatur notarium imperitum et oscitantem uerba, quae dictantur, non statim intellegere aut fideliter tenere, ut saepius eadem dictanda sint.
152쪽
X, 3, 2l: hilla, quRe . . . animum quodammodo concitant, quorum eSt iactare manum, torquere uultum, semur et latus interim Obiurgare . . ., etiam ridicula Sunt, niSi
cum soli sumus'. Sio de Bursiani coniectura et uiolentissima et parum recta scribitur; nam quod Bonnellus, qui eodem fere modo si sinum et latus obiurgare' scripsit,
se obiurgare' h. l. idem esse quod si caedore' dicit, id nullo modo probari potest adlatis talibus eXemplis, qualia sunt se uerberibuq obiurgare Seneo. de ira III, 12, 6) aut se colaphis obiurgare Petron. 34), cum ibi ablativo additores plane diuersa fiat. In cod. B scribitur: ,, simul et interim obiurgare', in qu0 sitio dubio nihil aliud latot
quam hoc: , Sem et interim Obiurgare'. Res satis uota
est: obiurgat semet ipse Scribens et conuiuium sibi facit ut stulto, si quando tardior in inueniendo est. X, 5, 13 necessario transpositis duobus uerbis scribendum est: sinani quid intereSt, , Cornelius trib. pl. , quod codicem legerit, rectene hoc uere addendum cetiset Hal
rocitarit γ' Et in ea interrogatione, quae sequitur Similiter ficta, uerus uerborum ordo hueniat in iudicium an ) eSt. X, 7, 3 in cod. B scribitur: si quae uero patitur hoc oratio, ut quisquam sit orator aliquando mittere casus 3 quid, cum aduersario respondendum erit, fiet γ' Halmius recepta Bonnelli coniectura pro si sit . . . mittere' Scripsit ἡ ΡOSSit . . . Omittere'; sed si haec corrigendi loci ratio recta esset, Simul se aliquando' cum Bonuello abicere debebat i piod in hac sententiae forma peruersissimum est. Uerum et sic licentius corrigitur ut tamen una difficultas manet; nam cum adpareat Quintilianum his uerbis: siquid, cum aduersario respondendum erit, fiet γ' ad rem nouam transire nec iam de subitis illis casibus et necessitatibus
153쪽
agendi loqui, quae 2 initio nominantur, Sed de eo, quod
in omnibus causis fieri potest, etiam in iis, ad quas alioquin orator Se praeparare potuit, scilicet ut aduersario aliquid ex tempore respondendum sit, hic transitus ita Certe Signandus erat, ut scriberetur: si Deinde quid fi0tγ' aut: ἡ Quid autem fiset γ' Sino dubio mundum infinitivo inest, ac uix dubito, quin hoc Quintilianus scripserit: si tuae hiero patitur lioc ratio, ut quisquam sit orator aliquando id est, interdum, non Semper et ubique, Sed tum demum, cum Se praeparare potuerit)3 Mitto casus: quid . . . fiet γ' Solito loquendi genere simitto' pro homitto, non ampliu Silo hoc loquor' dictum est; csr. V, I 0, 92; XI, 2, 2b.
X, 7, 9 scribendum uidetur: si ui X tamen aut naturis aut ratio in tam multiplex ossicium diducere animum queat, ut inuentioni, dispositioni . . . adhibita uocis, pronuntiationiS, gestus ob Seruatione mens una sufficiat'. In B est: ἡ Obseruationem inluna'; Halmius si obseruatione simul' scripsit,
sed adiectivum numerale sere necessarium eSt. . MenS' et, animus' sere similiter . coniunguntur I, 12, I; IX, 4, I 2 X, 7, I9 Scribitur: si ceterum peruenire eo debet, ut cogitatio non utique melior sit ea, sed tutior, cum hanc facilitatem non in prosa modo multi sint consecuti sed etiam in carmine'. Sed posterior sententia parum recte praecedenti adiungi mihi uidetur; rectius certe eSSet, Si in illa non se debet' sed si potest' scriberetur. Quo cum accedat, quod in B ., Sunt', non ,, Sint ', Scribitur, locum Sic Scribendum CenSeo: ἡ . . . sed tutior. Quin hanc facilitatem non in prosa modo multi sunt consecuti sed otiam in
X, 7, 26 scribunt: si diligentius enim componitur quam illa, in qua c0ntextum dicendi intermittere ueremur'. Sed subiectum uerbi si componitur' desideratur nec aliunde audiri potest; necessario igitur putandum erit se Compo'
154쪽
nitur' impersonaliter dictum esse, ita autem Scribendum erit: diligentius enim componitur quam in illa' se. exercitatione). X, 7, 27 haec leguntur: si Studendum uero Semper et ubique; neque enim fere tam est ullus dies oecupatus, ut nihil lucrativae, ut Cicero Brutum faeere tradit, Operae Rii Scribendum . . . rnpi . . . 90SSit'. Quod talis locus apud Ciceronem non inuonitur, non magni momenti est, cum in libris, qui intercidorunt, hoc legi potuserit; sed maximi momenti est, quod tota illa sententia: ut Cicero Brutum facere tradit' prorsus importune h. l. interponitur et sic, ut Orn-tionis formam plano pessumdet. Quare haec uerba nutabi uisenda sunt set 0X nota marginali oriri potuerunt) aut, quod potius crediderim, sic transponenda, ut Scribatur: se Studendum uero semper et ubique, Mi Cicero Brutum facere trudit; neque enim . . . possit Sic omnin recte habebunt, set ad hunc locum conii seniunt illa Ciceronis uerba, quae Quintilianum respicere arbitrantur, quae Orat. 34 leguntur: si Iam quantum illud est, quod in maXimis occupationibus numquam intormittis studia doctrinae'.
X, 7, 29, cum Quintilianus in hoc praecipiendi genere
aut gerunditio aut prima persoria numeri pluralis utatur, Sic scribendum uidetur: si scribendunt ergo, quotiens licebit; si id non dabitur, cogitandum; ab utroque OX clusi debemus cod. B: d0bsent) tamen id efficere, Ut . . . uideatur . XI, 1, 11 Halmius ex B scripsit: siquo uel S0lo patet non persuadendi sed bene die0ndi finem in oratore seruandum'. Rectius sine dubio erat, quod Spaldingius coniecerat quodque in codd. dett. est: si in Oratione'; sed tamen sie Scribere malim Omissa praepositione, quae eX littera m finali oriri potuit: , bono dic0ndi fin0m oratori
155쪽
XI, 1, 13 sine dubio scribendum est: si reuOCRnte eum L. Sulla manere tu exilio maluit'; ch. Ual. MaX. VI, 4, 4;
Senec. de prouid. 3, 7; epist. 24, 4. Nam ipsius Quintiliani
hunc errorem esse haud crodiderim.
XI, I, 23: si M. Tullius Saepe dicit de Oppressa COD- iuration0 Catilinae, sed modo id uirtuti senatus, modo prouidentiae deorum inmortalium adsignat plerumque; contra nam sic interpungendum arbitror) inimicos atqu0 obtrectatores plus uindicat sibi: erant enim illa tuenda cum obicerentur'. Sic Halmius; sed praeterquam quod pronomen si illa' plane Superuacaneum est et a ceteris sedit. omittitur), etiam haec tota sentotitia fere inepta mihi esse
uidetur. Quid enim γ an tuenda erant, Cum non obieerotitur 3 In cod. B pro se illa tuenda' scribitur se intuenda', ex quo faciendum hoc erat: se erant enim ita tuenda, cum obicerentur'; scilicset, cum haec ei obicerentur et criminis loco ponerentur, ita tusenda erunt, ut 09 sibi uindicar0t ipsi nec tu s0Datum aut deos crimen reiceret. XI, I, 7l scribendum certo arbitror: se haec eSt profecto ratio et certissimum praeceptorum genus illius uiri Obseruatio, ut, cui scodd. : cum) aliquid detraher0 salitu gratia uelis, Conoedas alia omnia'; nam dativus, quem
lino correctione reposui, eo molestius abeSt, quod in ReeuS9tiuo cum infinitivo, qui sequitur, Subiectum non ponitUr, quod omitti uix potuit, nisi hic dativus praecessisset. XI, 1, 79 sic interpungendum set scribendum est: si Potest euenire, ut in ullis reprehendenda sint, quae ipsi fecerimus, ut obicit Tub0ro Ligario, quod in Africa fuerit, et sug.: fuerit. Et) ambitus quidam damnati . . . detulerunt,
et scodd. ut) in scholis . . . socii Sut'. Nam adparet B d- ferri tria eiusdem generis exempla, duo eX foro petita, tertium ex Seholis, ut parum recte inter se diuellantur ;ae praecipue quidem prauum est, quod duo postrema a
156쪽
primo reuul Sa inter Se comparari putant, quae quid c0mmune habeant, quod non etiam in primo sit, nemo diXerit. XI, 1, 8 I ex certa sermonis lege Scribendum est: ἡCeterum uol facillimum est ibi alienam culpam incusare, ubi fatearis 00dd.: fateris) tuam'. - 82 manifestam lacunam parum recte Spalilingius eXpleuit, cum abdicatio in foro non tractetur; Sed locus, qui est VII, 4, II, ostendit Quintilianum hoc fere modo scripsisse: ἡ scholastica materia sed non cuius similis aliqua in foro non possit accidere - 83 uocabulum se Sum', quod Halmius obelo notauit, simpliciter tollendum esse censeo, ex primis litteris uerbi se Sut 8', quod praecedit, male iteratis hoc ortum esseratuS; nam se Subinde', quod uulgo eiuS loco ponunt, pra- Uum eSt, se rurSUm' Rutem, quod Halmiu8 pr0poSuit, p08th quoque' abundat, quo accedit, quod Quintilianus semper
XI, I, 86-87 scribitur: si intorim fides patrocinii cogitiluaedam de uniuerso genere aliquorum hominum dicere... in quibuS OmnibUS commune remedium eSt, ut ea, quae laedunt, non libenter tractare uideariS . . . et reprendens alia laude compenses'. Sed obiectum uerbi se compenses' desidero; quare dubito, an scribendum sit: ἡ et refrendenda alia laude compenses'. Mendum coepit a
littera a Semel scripta, ut fieret si reprendendalia'. Deinde uerum esse uidetur, quod Spaldingius scribi uolebat: ,, Sic c0dd. si) cupidos milites dicasse. XI, I, 92-93 sic interpungendum et scribendum esse puto: sinam Cicero quodam loco scribit fid esse optimum, qu0d, cum G: non) facile credideris, consequi imitatione non posSiS', alio uero 'non id egisse se soni. codd.), ut ita diceret, quomodo se quilibet poSSe confideret, Sed quomodo nemo'; quod potest pugnare inter se uideri. Uerum Utrumque est ac merito laudatur'.
157쪽
XI, 2, i ex codd. editur: heXemΡlorum, legum . . . Velut quaSdam copinS . . . eadem illa uis praesentat'. S0dis praesentandi' uerbum nusquam sic usurpari uidetur; quare aut cum Badio si repraesentat' scribendum eSt, aut hoc latet: si eadem illa uis praesens duo Uoce se praesens'
ita utitur Quintilianus XII, 1, 28. XI, 2, 10 in G scribitur: si unde accidit ut quae perplures dies scribimus ediscendi sint cogitationes ipsa contineat'; oditores uario modo seripturum corruptam emendare conati sunt, sed licentissime a uestigiis codicum digressi sententiam perobscuram effecerunt, dum orationem bimembrem esse non intellegunt, quo per8pecto nullo fere negotio uera scriptura elicitur. Sio enim scribendum e8t: hunde accidit, ut, quae per plures dies Scribimus, ediscenda sint, costitutio res ipsa contineat . Uerissima haec sunt et cum iiS, quae praecedunt, Optime Conueniunt. Scilicet illa, quae per plures dies Scribimus, ScriptiS qua Si reponimus et custodire desinimus, dum alia inuenire studemus, quo fit, ut finito scribendi labore ea, quae Scripsimus, ediscenda sint; contra si omissa scriptione sola cogitatione rem agimus, mens semper intenta inuentis rebus erit et hac intentione eas continebit ut non dimittantur nec postea ediscendae sint. XI, 2, it scribitur: si Artem autem memoriae primus ostendisse dicitur Simonides, cuius uulgata fabula est'. Sed genetivum si cuius', siue masculini siue Deutri generis Pronomen e SSe putatur, aeque prauum eSSe ViX ODUS eStilicere; neu difficile est uidere, quid in eo lateat. Soribendum est: se Artem autem memoriae primus Ostendi SSedicitur Simonidus Cius. Uulgata fabula est'. De forma uocis si Cius' ch. III, 1, 10. XI, 2, 20 in G est: si primum sensum bello cum Uestibulo quasi adsignant', quod uulgo ita corrigunt, ut
158쪽
uerba duo se bello cum ' temere abiciant; at scribendum erat: seprimum SenSum ιιet locum uestibulo quasi adsignant'. Similiter infra 29 ἡ locus' et si sensus in his uerbis: si quod cuique loco Signum destinauerit' et: seipsae notae aptentur ad . . . SenSUS') idem Significant; ch. etiam
XI, 2, 2l Halmius scrip Sit: si opuS est ergo lociS, quae uel finguntur uel sumuntur, et imaginibus uel simulacris, quae utique fingenda Sunt. Imagines uoces sunt in Glautum se uoce ' Scribitur), quibus ea quae ediscenda sunt notamia S, ut, quomodo Cicero dicit, lociS pro cera, Simulacris pro litteris utamur Sed nec imagines utique uoces Sunt, quod 08tendit I9, ubi si signa', quae eadem sunt atque ea, quae nune imagines uocantur, uel eX re tota uel ex uerbo aliquo eSse pOSse dicuntur; nec ΡΟ-strema sententia, ubi Ciceronis uerba adferuntur, ullo SenSus uinculo Cum iiS cohaeret, quae apud Halmium ante eam leguntur. Facillima unius littorae mutati0n0 si modo haec mutatio uocanda est, cum Halmius aliquo loco dixerit litteras o et e in G uix internosci posse) et adhibita recta
interpunctione Scribendum est: si opus eSi ergo lociS ... et imaginibus uel simulacris, quae utique fingenda Sutit iningineS isoco, quibUS ... notamUS , ut, quomodo Cicero dicit, . . . Utamur Parenthesin, qua explicatur, qua Significatione si imagines' accipiendae sint, Quintilianus addere necessarium credidit, quod autea 19) de eadem re uocabulo is signa' USUS erat. XI, 2, 33 scribendum uidetur: ,, Ititu codd. : eSt; uulgo: haec) ratio, ut est illi, de qua primum locutus sum, arti non diSSimiliS, ita . . . potentior'. ἡISte' et, illo' similiter inter se restiondent u. c. VIII, 5, 34. XI, 3, 30 sic interpungendum esse adparet: se Non alia est autem ratio pronuntiationis quam ipsius orati0nis
159쪽
nam ut illa emendata, dilucida, ominia, apta e SSe debet, ita haec quoque Scil. emendata, dilucida . . . eSSe debet).
interputietio sic mutanda est: si tarditas) et difficultatem inueniendi fatetur et segnitia soluit animos et, in quo eStaliquid temporibus praefinitis, aquam perdit', ubi uerba,
quae Sunt se temporibus praefinitis' i. e. si tempora agendi praefinita Sunt), uulgo peruerse a sententia relativa diuelluntur et Sequentibus adiunguntur. - I 26 sic interpungo: se procurSio Opportuna, breuiS, moderRtR, TRrn Conueniet; etiam ambulatio quaedam . . .'; nam primis Condicio, ut conueniat procurSio, haec est, ut opportunis locis fiat, deinde, ut breuis, moderata, rura sit; contra non SempeΓ opportuna eo fit, quod breuis, moderata, rara eSt; atqui haec Sola Sententia ex uulgari interpungendi ratione
silici poteSt. XI, 3, 7l scribitur: si significat uer0 caput) plurimis
modiS; nam praeter ad uiuendi, renuendi confirmandique motus sunt et uerecundiae et dubitationis . . . noti et communes omuibus'. Sed desiderari hic uerbum uidetur, quod si confirmandi' uerbo reSpondeat eodem modo, qUOἡndnuendi, renuendi' inter Se respondent; quare Scribendum mihi uidetur: si confirmandi nessundique motuS'.
XI, 3, 79, ubi in B scribitur: si adnuendi quoque et
renuendi uoratione demittuntur aut adleuantur', hoc latere uidetur: si adnuendi quoque renuenditie ratione demittuntur aut adleuantur .XI, 3, I HI sublata seque' coniunctione, quae l1. l. praua eSt, cum uerba inter se iungere debeat, quorum ea ui e St, ut Sic iungi nequeant, Scribendum est: si pollici proXimus digitus med ium, qua dexter est, unguem polliciS summo Suo tun9-S codd. : seiungens'; Spalilingius si con-
160쪽
tingens' mal0bat) remissis ceteris est et adprobantibus et narrantibus et distinguentibus decorus XI, 3, 103 scribendum est: se nam id et leuiter admirantes et interim subita indignatione uel ut uulgo: , uelut ') pauescente S et depreeantes facimus'. XI, 3, 106 scribendum uidetur: , is saui: CD. XII, 10, 40; codd. si hic ') ueteres artifices illud r0cte
XI, 3, 134 - 35 in B sic fere est: si multum ex iis,
quae praecepimuS, mutari necesse est ab iis, qui dicunt apud tribunalia, . . . itemque ab ii S, qui Sedentes agent; nam et sero fit hoc in rebus minoribus . . . et quRedam uitia fiunt necessaria . . . Equidem plerosque et ad Singulas clau8ulas sententiarum uideo adsurgentis sibi et nonnullOS . . . SpatiantiS'. Pronomen si sibi' edit0res uulgo abiciunt; s0d sublata litterae s geminatione scribendum erat: huideo adsurgentis ibi et . . . spatiantis id est, in eiusmodi causiS). XI, 3, 178-80 retinenda fere est codicis B scriptura, quae ueriSSima est, modo reote interpungatur, abiecta uocula seniSi', quam eX deterioribus quibusdam codd. editores addiderunt; nam sic scribendum est: se muXim OS RctoreS Comoe diarum, Demetrium et Stratoclea, placere divorsis uirtutibus uidimus. Sod malim: Et illud minus mirum, quod . . . acrior emat; adnotandae magis proprietates, quae transferri non poterant. ManuS iactare et . . . nonnumquam deXtro latere facere geStus; quod neminem alium scit. decuit), Demetrium decuit namque . . . adiuvabatur); illum i. o. Stratoclea) cursus ... et Contracta etiam ceruicula scit. decuit). Quidquid horum alter fecisset, foedissimum uideretur'. XII, I, 4, ubi Quintilianus ostendore uult, neminem futurum esse oratorem nisi bonum uirum, haec legimus: ,. quod si neminem malum esse nisi stultum eundem non