장음표시 사용
83쪽
Enarratione S, defensione S, emendationeSaliquot locorum scriptorum ROmnnorum
Dr. phil., reetor scholae Randrusiensis. Ioanni Nicolao Mactvigio, magistro dilectissimo et amico s.
tuum ante duodequinquaginta fere annos, ut philologiae operam darem, ad Universitatem Haunien Sem Venirem, contigit mihi, ut magistrum te benevola mihi fortuna offerret, virum et Summo ingenio et exquisita doctrina praestantem. Jam tum, biennio ante doctor litterarum Latinarum lectus, artem callebas discipulos tuos ita erudiendi, ut et litteras et magistrum adamarent. Et, quae est SVRVitas morum tuorum, mutuo amore discipulos tuos diligebas; vires fingebas nostras et animos confirmabas; aetate provectiores amicorum nos loco habebas. Talis in me fuisti, talis in aequales meos, talem te in juniores discipulos fuisse Scio. Itaque quum hac occasione oblata ego quoque aliquid conferre cuperem, quod testaretur, quid tibi tanto viro deberem, monendum mihi erat, me Vitae scholasticae mature deditum in litteris uoti pariter elaborare potuiSSe. Sunt
84쪽
igitur, qhiae dedi, enarrationes, defensiones, emendationes aliquot locorum e libris Latinis petitorum, quos mihi docendi munus obtulerat, in quibus interpretandis ab , aliis disceduus meo judicio Stare malebam. Quod in paucissimis locis tractandis etiam a te dissensi et tecum congredi ausus sum, te non aegre laturum esse sciebam, Oblatam eSSe OceaSionem, ubi OStenderetur, qua ratione nos instituisseS, ut omni, Vel tua, auctoritate nos exsolvisses, qua fiducia nos docuisses et te tuosque mores generosiSsimos amare et ingenium ac doctrinam admirari tURm.
Vorgil. AEu. I, 48 - 49. Nequeo satis mirari, quid sit, quod viri docti, quum Vera interpretandi via jam pridem monstrata sit, ad falsam tamen Saepe redeant eamque defendere c0Dentur; id quod in hoc loco factum e8t, atque hoc tempore indicativus perversus udorat - imponet) apud omnes fere oditores et interpretes, quod Sciam, Vicisse videtur. λ) Spero tamen, alteram vulgo nunc projectam scripturam sudoret - impona' ita me defensurum e SSe, ut nemo, qui Se grammaticum eXistimari velit, posthac ausurus sit illam defendere. Primum igitur, ut fieri solet, auct0ritateS 00dd. , testimonia Veterum) consideremus, quamquam in hoc loco Doti multum valet ista auctoritas, quum vel omnibus auctoritatibus praeferenda sit sententia loci. Et optimi' Unum facio libenter ut excipiam, O. Fibigerum, V. d. ΠOStratem. At is ut de re aportissima nihil dixit. Fit hoc multis quoque aliis locis, velut I, 5I8, ubi plerique editores recte, opinor, cunctis praeferunt contra eodd. Optimos; cunctis, D: singulis, lecti sunt ductores, quorum hunus abest'
85쪽
Enarrationes, defensiones, emendationes.
quidem codices udor it - imponet ; sed ab altera partu
obstant testimonia gravissima Quintiliani IX, 2, I 0) et Servii quater, uno loco in onat, tribus adoret) et aliorum os. Ribboch). Et Quintilianus quidem, patrii sermonis
locupletissimus auctor, suo jure his verbis locum affert: sinam et indignationi convenit sinterrogatio): et Vicisti tam numen . Monis adoret At enim, qui indicativum defendunt, et ipsi suo jure contendunt, indicativo futuri ut praesentis) interrogationem indignabundam significari. Sed graviter errant, quod non animadvertunt, quid inter utrumque genus dicendi intersit.
Qui iudicativo modo itidignation0m vel admirationem)eloquitur, is indignatur, quod aliquid sat aut futurum sit, ilii od fieri nolit; qui conjunctivo spototitiali) modo indignationem exprimit, is indignatur, quod non fiat fieri possit) aut non futurum sit aliquid, quod si uri fieri posse) velit. Itaque quum Cicero de imp. Cn. Pompti
42 45 et saepius) dicit: ἡEt quisquam dubitabit, quin
huic hoc tantum bullum transmittundum sit γ', indignatur miratur), qu0d quisquam dubitare possit Pomprio imperium deferre. Cf. Vergil. aen. II, 578: Scilicut haec Spartani incolumis - aspicieti Eneas ipse respondet: si Non ital Dot shal H shol).Quumque Cato apud Sallust. Cat. 52, 11 dicit: si Hic mihi
quisquam misericordiam nominati', irascitur, quod quisquam hic misericordiam nominare audeat. Cf. Cio. TuSc. V, 6: si Vituperare quisquam vitae parentem - audet γ'
Immo vero, id nemo aud0ro d0bet l)Quid igitur 3 Indignatur Juno, quod quisquam Sibi
sacra faciat aut facturus sit 3 Immo indignatur, quod a diis hominibusquo contempta vereatur, ne SacriS Sibi debitis careat, quae sibi fiseri et velit 0t postulet nece8See St. Indignatur ergo Juno, quod id non sat aut fieri
86쪽
possit, quod velit. Itaque indicativus futuri aut praesentis)
h. l. ferri non pote St. Praeterea miror quemquam Sibi perSVadere 9088e, praesens addito adverbio, futurum tempus indicanti, apud scriptorem aureae aetatis pro futuro probari ΡOSSe, praeSertim cum vero futuro conjunctum. Sati8 conStat, apud Latin08 quoque, ut apud nos, prae SenS indie. re Vera pro
futuro poni posse, id quod Madvigius diligentissime perse
cutus e St; csr. imprimis Gram. Latin. 0 d. III. Germ. 339 Dot. 1-2. 340 not. l. δ) Apud comicos Latinos rarior USUS praeSentis pro futuro notandus est, quum aliqui S
gilis Α0neis Buch I u. II p. 83, illis Madvigii praeceptis usus sit
tion0 d0 judicio alterius conjunctivum ferendum putaVi, quam tulerunt prudentes oditores in aet. I. in Vorr. 40. Non animadvertisse videtur W0idnor, de simplici interrogatione svon einerdirecten Frago) hic verba fieri, neque in isto loco futurum aut aliquid futuri similo in votiirit Sud W0idnero hoc non satis eSt; pergit enim: si Sebr haufig aber aueh ster Indio. Praef., wenn gefragi Wird, was nun solari geSchehen soli, cf. Madv. Opusc. II, 40 seq.: Nam Latini cum s0met ipsos aut inter se interrogant, quid faciendum sit, saepe tamquam de re, quae iam fiat, iudicativo modo praesentis temporis utuntur, cet.' Sed desino ; satis enim apparere arbitror, 'Veiduerum etiam h. l. et a re et a sententia plane aberravisse, neque illa Madvigii Verba sequum semet ipsos aut inter se interrogant se attendisse. Itaque majore mihi juro dicere possu videor de ista Weidneri enarratione hujus loci, quam ab oo do illa Junonis oratione dictum est: -Die Stolle orscheint mir nichi volikommen geliangen. μ
87쪽
Εnarrationes, defensiones, emendationes.
ego huc revortor'; Eun. III, 2, 40 493): se continuo exeo.'Ne quid praeterire videar, litteras si et e in codicibus saepe confundi moneo; istum errorem hic bis factum esse
et utroque loco contrarium accidisse, mirum sane' eSt sed ost haec fortuitarum rerum DRtUrR.
Ad Vergil. En. I, 116 conjecit Ribbeckius, proteg. p. 68, pro ast illum Scribendum eSse QSt aliam, quam COD-j0cturam copiose defendit: se Restant alia pauca, quae eum attentum lectorem os nilant, facili et probabili, ni fallor, emendatione Corriguntur. - Queritur v. 381 Seqq. AEneas ex sibis denis' quibus Phrygium aequor coDScenderit DRVibus hViX Septem' con VolSas undis euroque SupereSSe. Et re Vera se Septem Collectis navibus omni ex numero' portum
subire traditus est v. 170. Sed in ipsius naufragii d0- Seriptione duodecim tantum, non tredecim navium ruinas si)descripsit poeta vv. 10 2 sqq. Frangitur ) enim primum
ip8iu8 Aeneae navis, tum tres noto abreptae in nrRS torquentUr, tres euro in Syrtes; Octava est, quae Lycios fidumque vehebat Oronton; nona Ilionui, decima Achati navis, undecima siqua vectus Abas', duodecima si qua grandaeVUS Aletes'. Ergo aut ueglegenter unam omisiSSO Statuendus erit Vergilius aut coniectura diligentiae eius Auceurrendum. POSSiS enim conicere, eius, in qua cum Lyciis Or0ntes Veliebatur, Davis interitum cum magistri Casu V. 115 heXCutitur pronusque magister volvitur in caput') absolutum eSSe, Sequi deinde alius memoriam, ut v. 116 alium pro illum correcto legondum sit:
torquet agens circum set rapidus vorat aequore VorteX.
Qu0d etiam vocabulo se ibid0m' commendari videtur: Dam
88쪽
Whitte: ibidoni, ubi magister deciderit, navem quoque undis vorari non erat profecto cur adfirmaretur. μMonstri ac prodigii instar est, istius modi res no fingi tantum et dici, Sed etiam credi posse. Finxit Ribbeckius, amplexus e8t A. Weidner p. 104 Verbesserung v0D O. Ribbeck . Quum Simpliciter teneri Oporteret,
unam navem re Vera interiSSe v. 584: - unus abest, medio in fluctu quom vidimus ip8i Submersuui', δἰ Orontes et navis ejus; cf. VI, 334: se Leucaspim et Lyciae ductorem classis Oronten, QUOS Simul R Troja VentOSa per aequora vocios obruit auster B qua inVolven8 navemque virosque' , et ConSentnneum ad paene neceSSarium esset iniuritum illius navis copiosius et accuratius deScribi λ) - neque enim ea res, quod gubernator HectUS erat, neceSSitatem ullam asserebat cur navis everteretur de Palinuro cogitetur, V, 859 80qq. , VI, 337 seqq.) - quumque eX Sequenti narratione satis
servatas esse, Ribbeckiu8 tredecim interisse statuit, neque attendit, in numero tredecim illarum se ipsum et AEn000
vibus sorvatis in portum Subit V. 170 Seq.), eumque, ut solet, ubique sequitur Achates VV. 174, 188, 312, cet.), quarum in numero navium et AEneae et Achatis sint necesse est, nisi forte A neas et Achates naufragio facto ad aliquam ex illis septem servatis enataVerunt; quod Si factum esset, Vergilius tantum facinus praetermittere n0n potuiti Ssed uterque procedit et loquitur, quasi nihil aliud factum sit,
v. 170 Vergilius simplicius: si Huc septem ) AEneas collectis
D Ad hanc igitur descriptionem etiam versus II 8 seq. pertinent itaque post vorteae plenius interpungi non convenit. Quaenam reliquae quinque fuerint, nec dicitur et parvi interest.
89쪽
Enarrationes, defensione S, emendationes.
navibus omni ex numero subit. ' Adeo inanitor involita quum legimuS, ViX BOS Sumu S, quin cum Terentio sAndri prol. V. 17) clamemus:
Faciuntne intuli 0gundo, ut nil intellegant γQuid multa γ ἡ Illam', ut fert usus, navem de Signat, quam supra vv. II 3-115) commemoravit poeta, viris oppositam Homericum illud notissimum, τυ δε). Ast illum quum dicit poeta, Vis OppOSitioniS augetur non modo magister, sed etiam ipsa navis interiit; cf. VI, 336); si ibidem' coloritatomet vehumentiam tempestatis indicat. Verg. I D. II, 136. Exceptis Ph. Wagnoro et O.
Ribbockio omnes recentiores editores et interpreteS, quo Squidem noverim, ad hunc locum ita interpungendum
- Delitui, dum vela, darent si forte, dedissent. Naturalis quidem verborum ordo et scansio istam interpunctionem minimo commendant; Sed h0c in genere poetae Latini ea saepe audent, quae nobis nimis artificiosa ac Daturae paene repugnantia videantur. Consideremus igitur, quae sententia lingvae .Latinae legibuS congruens ex ista interpunctione nascatur. Quoniam clium, finem et consilium significans, ad praeteritum tempuS relatum, Cum
imperfecti tantum conjunctivo conjungi potest Madv. l. Lς 378 a 2), necesso est sidum' hic temporale sit, quod cum
Quum neque Abas neque Aletes, quorum nomina V. 12l invenimus, inter eos nominentur, quos uv. 5l0 seqq. po Stea accessisse legi
mus, fieri potest, ut cum navibus illis, quas AEneas in portum vexit, fuerint. De illis sex, quae uv. l08 et 110 Commemorantur, nihil amplius scimus, nisi quod his vorsibus et uv. 144 ut 146ὶ dicitur, neque utrum ad sept0m prius in portum ingressas an ad duodecim postea reduces portinoant. Ad XIII certo osensendi
90쪽
plusquamperfecti conjunctivo constructum idem valet ausi dum ' cum perfecti indicativo, si modo sedum', quod dubito, isto modo conjunctum rup0riri p0t0st Madv. ibid. 360 c). Itaque sententia loci evadit: si Delitui, dum vela donorunt', rem jam factam significans. Tum vero Sine se Su additur: sedarent Si Drto'; nam postquam Graeci navigaverunt, Sino dubitare non potest, quin navigaturi Sint, neque intelligitur, cur conjunctivus hic ponatur. Quod quidam interpretes aut aperto dicunt aut obscure significant, sedarent' Wagner aequo jure: si dedissent' l) idem esse ac si daturi essent', par atque eadem manet pravitaS et sententiae et formae grammaticalis. Qu0dW0idnur p. 308) affirmat, si dedissent' profuturoexaeto conjunctivi esse s sedass dedisssent dor Conjunctivs uturi exacti bloibi, mag man es nun mit dum oder mitsi vorbitidotis', aut negligit aut ignorat, pluSquamperi. conjunct. isto modo uisi cum fui. itis aut notione futuri vol significata v. o. sontentia finali) vol intollecta conjunctum
primariae sententiae) Hu8 generis e8Se, quod vel accusativum cum infinitivo vol onuntiationem interrogativam regere pOSSit. EX empla haec ponam: Cic. TUSC. V, 20: si praemium prop0SUit, qui o si quis) invenisset novam voluptatem Θ: Xerxes: ego me polliceor, inquit, si quis novam Voluptatem invenerit, praemium ei daturum esse); Verg. AED. II, 94: si me Si DrS qua tulisset, promisi ultorem 0: ulturum esse); Ter. Andr.
Quibus in onuntiationibus formae illae, quas periphrastieas Vulgo nominant, Oeeurrere possint, Madvigilis l. l. kk 34I-343 persecutus eSt. In earum usu Conjunctivus quam maxime vitatur g 378 al-4, es. 348 a), exceptis iis enuntiationibus, quas Madv. g 378 bot 38l definivit. Sed nulla harum rogularum istud sedaturi essent' defendi potest.