장음표시 사용
261쪽
i Stronomiae elementa traditurus,corporumque longist in dissitorum motus, motim me Phaenomena explicaturus, ut ea omnia ad η, ronibus melius intelligantur necessanum duxi
ri rea quaedam in genere de motu visibili seu επω
ri prim cum oculus ea corpora iniquam 'mescentia si ς spe ut quis intor se eandem sempericordem distantiam et AUAtilem, & quorum, oculici ini, idem manet situs eadem positio, atque invariata distantia; ebrum tantuin lorum motus nostro objicientur visui, qualisl inter se, e -- vel oculi respectu situs, positi'nes mutandi ' Vel ut paulo altius hanc rem ex proms principiis deducamus, sciendum est apud Opticos demomisari. Corpus, omne q- videtur imarinem suam depictas habere inis do oculi, super tunica Retinae, cujus superficies Sphin rica est, idque fieri ope radiorum lucisa visibili ex humitium. Porro cujuslibo puniiii imaginem eum obtritam lm, eam quem radii a puncto visibili prodeuntes & refractiones 'di o vergentes in retina offendunt tortio peripheriae AB T.: , anae rem oculi superiiciem repraesentet, cujus fundus seu Vie Reum sit D G, ista scit timica quam extremitates nervio m eo iniunt, atque oculi centrum sit C. imago pum ob erit in recta F CH atque ideo in puncto A scutis-go puncti Derit in L 'adii enim lucis a pellucidis oculi iturie atque huminbus ita restinguntur, ut qui ex F pro irinium ad reconvergant, qui a puncto L digrediuntur:
262쪽
in L conveniane, dr in iis lacis vani - n vis,4 at ne visus Acitabunt. Haec res experiens certa me Iriata est. Namsi minis rea caelan au illius deficia taxisinculus e C pite evellatur ablata opaca omissis membrana, quae, rebro obversa est, ut remaneat solam renins despellucida BD Mettae tunica, si lac oculusi estive vel objecto cuivisistiter illustrato obvertatur, non sine voluptate aut forsan admiratione picturam mandiuuin eo villabunus objestiam extra positum scite satis imitanteni Eadem conspicienturpissis via sitam oculi capiatur is ruit a comina, ea inura funaeam Mn-is, ori torvm iaci ram imagines, aha aiba adde in distantiam pinae locat exhibebit. Si ita αρο- imagoae in ea isti retina parte,
netat mammia, ocula etiam immoto punctus F ut qui
scens habebitur. Quod si minum i I ad Edeseratur,
a , petis endo da. - - L H deisibendo tensitionem ni tus estinctae Ee si punctum illud j inquum sit, mino a Stictus saerit in plano trianguli FG ER - - nitudinem apparentis motus per an hun F CE au Mibit. Si in linea QMώ- sit visitate Μ etiam lanaenquum, quod in his ad NH-ratur, motus ejus, ilicii merit qui fuit puncti F; cum in ius.utriviqim eade', sese ita, idemque motus vestigium in oeuli fit do eminae. Si visibilem per rectam FadFkratur motus ille secta. toris achmia et, quoniam puncti istius in asorii Η, in
eadem ethrae parte immota manet. Et quotiescunqμ. 1 a lani quae moveantur in recta aliqua pur oculi Cem . , ii reuinciaminante, eorum motus non runt visio emabilem
- - tatione de illiinnodi motibus constabit, quam ex aucto vescismisit visibilium splendore, & magnitudine pareme. De objectis c inquis hic lo or, nam si Pr, Uia sint . etsi in recta linea per oculum transeunte --antur, possiimus tamin de eorum Hotu judicare, pernintationem situs, & distantis id alia corpora, morum positio is dictantiae sum notae. Quin etiam qualiscum
263쪽
- fuerit inobilis semini initi Et FINe motus sibi
recta FE sve ius, cisulari FPElive in alm c acutique rva RQ E ad lineam EDdeseram idem semper eo spicietis movis, eodem manente angulos C E aucto amiem vel diminuis illo anguis augebitur vel minuetur motus visibilis qui proinde- angulum illum tantummodo memserari potest M vaque motus conreum apparentes definiantur, Μ, amminodus arti in est, Geomet-4 Astronomi angulo zz rum me iraminvestigant, quae licet passim nota sit, nec M.Attifices vulgares latet ,ne tamen in uam omissis videar, γ' sequentia a Tyronibus facilius inrelliguntur, libet eam
mmorillam Euclides angulos ad circo a dicem. trum constitutos, pro mitu se seri' inunt, uniis angularum mensurae ex peripheri his arcu.bus circulorum optime iuncite cum uoci ut fiat, totam Penpheriam circularem in paries 36 aequales dividunt , sisnomi has partes gradus mellant, mulo. mades να-
in 6o partes aequales stoant, quas scri las seu minuta mi zz-- no nant. Rursustu unumquemque scrupulam Pri mum i 6 scrupulos Secundos, QSecundorimi umam quemque in suos Tertios, S Tertios in Quartos ita deinceps bdividi inente intelligunti Atque hac fatione non inutes numeram gradus seu partes in maximo quovis circino quam in minimo, adeoque Midem senilus ad ceni reum a d resis arcubus subtendatur, paritum sive scrupini rum numerus in ominus arcubus subtendentibus erit aequalis; eandem quippe arcus Mi ad per aerias suas totas rationem hisent, War sit Aristulus A CR& cenis octare a Q. scribantur arcus duo A B, E, tot erunt gradus msci m. puli in arcu A B, quot iunt hi arcu D E, etiamsi actis artas AB sit tantum unius pedis talongum Maditis est,rius arcus stellas fixas attinam, gradus tamen inter heria
AB in ea ratione minor est gradu in Peripheria DE, qua radius C B, minor est radio C E. Angulus C totar dinim, seu seria inmmis' dicitur, quot arcus in BDE 4 odi partes continenti Una Im
264쪽
. Instrumentum, quo angini Vulgo observantur, in fine-- laris per heriae data portio, in indus, & minnis. ω is Gaarans scit , Sextans, aut ocians si lassi amentum sit circuli quadrans, Arcum inio partes aequales, si Sextans inio. Oetans in dividunt Artifices quae singulae runt aequales uni Nilus riphem gradui, unumqueuique ursiis uratam in suos scrupulos primus, Vel etiam securi . dos, ii iis ruminti amplitudo hoc immittat, parilandiar. Deinde instrumenti lateri Pinnacus, vel dioptra figunt i& Regulam suis quoque Dioptris instructam, circa centrum exilieris volubilem applicant Ob vantur mixm anguliunc in m um , Sint duo objecta senue a nobis dissita A B seque oculus ais in C, merestuandus ut angulus ACB Convertatur imias mentum donec per sopiras lateris CD, videat rium: et bum A; deinde circa latus CD, instrumenti planum QR Tha i gula circa centrum ita Vertantur ut per regulae diopum Comsitis mei possit punctum B innifestum est e ditas Arcum D ostendere mensuram anguli ACB H otiamis uram arcu AB, hoc est angulus ACB arcus AB tot erunt Laduum minutorum quot arcus per Regulam abscis constat ejusmodi partibus. . . uin etiam Astronomi at onem sibi. proposuerunt a quibus eodem vel simili in amento distantias stellarum am να- cuales numerarent gae sunt cujussibo loci Horizon , quemitaten si infinitaTerra planipies efform t tinam hae ramisiandi in duo ad senium hem haeria aequalia dividenα Et Arcum verticalem inter stellam quamlibet inorisontis Auisuis limbum interceptum, istius Gellae Mitudinem durunt ruli meta est Horimuris μι ι, seu pu0etum quod verticitis P . . cujusque loci quocunque 'ment temporis imminet, o quodque linea perpendiculi 4 iotat, secundum quam &Dmnia Gravia deorium rapiunt. , i ,eta invasissimus.' piata mucieri solis Altitudinem inveniunt respei biscus , seu anguli quem Mucium in oculo Radii a sple di ab Horizonte veniente . sta Astronomi minisum quo
que notant, quem Mus es stulta s. dius sumat cum
265쪽
lmea in mersciem, hortoontis perpendiciami Reguli μ& adrant φ in hinc usurio rarum loco nunc Telescopia vulgo adhibentur; quin - objecta lanisma certius χXaevus, quam per dippum examisi Miis attinguntur . ω modum es ad tandi, Mnemque inius si menti apparatum E destri is, adisti properantes nimis retardMet,aieciψtui nunc sinis , M aiolarum quoque mensuris, corp - O 'O' C. ρο-rum via aerari apparines innotesimis sit enim quaevis line AB ab oculo CHir iste ψ, b: steminis A i ad ,Σ.- cinissimi C ducissipponantur,r- AC, BC, inust illa AB avia Miritur sub angulo ACB Vi 4, , - - έω iam
ter appellatur :& tot esse graciuum, & minutorum, quot angulus ille, instrinnent obse vatus, indieabit. Eodem ris im
plo fere majori angui videbitur. Si triplo propius accedat betatus , triplo sere major fit angulus sub quo apparet objectum .ejusque apparens di etς triplicabitur, modo mi sua illi inulatis parvi, Mai, vir si rum non perant, eruntque ejusdem objecti magnitudi
apparentes oculi appropinquationibus proportionaleS. Atque hac metnodo si duorum corporum habeantur dia metri arearentes, ima tam diuisomno seni: Munde Innotescet proportio, quam obtinent eorum tri verae Nam si objectorum distantiae sint aequales, cim mestri verae eria' appasqnti QS proporti'yales si anguli γ
Vmediametroium , erunt ut ipsarum distantiae ab oculo ex.
266쪽
rens, ob angulum illum duplo majorem angvla dfe erit linea in duplo maior quam de sed ob AE trifo misi, rem quam triplo major quam N, ivide erit sextum major quam de Huic si Soli & Lunae sametri sarentes sint remalas, di Solis dglantia a Terra sit chmties major quam Lunae distantia ab eadem, erit vera Solis Sameter centies m*or Lunari diametro At Solis a nobis distantiam plusquam centies superare talantiam Linnae, in sequSatibus dmonstrabito, unde di meis Sosis
' plusquam creti superabit diametrum Lunae.
D;- Cum, uti die ni est, ad objeri longinqua mede q2 r eo x diametri parentes majores sevit, inque ea re ra- , τύ tione augentur qua iis propius admovetur oculius v. o. si
. isdem quis decimi Pius quam nos Lunam etaret, is Lunam
α Minorem secundunt diametrum decies trinorem cernerez Si adhibeanir Telescosium quod decie tantum ampliatis, jectorum diametros , Luna per illud viti eandem phasim nobis ostendet, quam speelatoridecies propius admoto, nis stenderet Si Telestoria adhibeantur, quae objectorum
et, diminos centies vel etiam ducenties augeant, ea apparemtias eisibebime plane similes v quae ex istantia centia
ducenties minore conspicerentur Atque hinc novimus qualem quantamque oculis nostris se praeberet Luna, ex distantia trium Telluris diametrorum spectata malisque etiam ejus foret facies, si multo propius accedamus, 'ad distantiam 8 tantum stadiorum millia ipsam contemplar mur. Ex eo ita intervallo, ingentes montium Luna in Tractus, profundas valles, avos campos intueri liceret. Quin etiam his Telestosfiis inius in coelam invehimur, Iovi datum reliquisque errantibus , quin cometis quinque fixis tam prope admovemur, ita ut tam longi ima eis pars tantu Mentesima vel etiam ducentesma nobis re steti Praetereariis Tele piis Planetarum circa Axes Pr prios conversiones, Iovis atque Satu Lunas,4 Etapses
huiusque posterioris Annaeum, a stiue phases, Ricb
267쪽
loco haud aequum rei cum illud potitumum sit harus a tum, qao rum modo eo ome τη- moti obsereantur. .
ponamnis corpus alis finieri erit, pisciui AB Garaa. ix. uotanniter revolvi, aequales arcus AB, BD, DE. c. aec alibus temporibus pereuntendo ejusque motum omis licita in plano Muadem clauu in O, Rhnsinquo asp- igitur mobile ab A ad si serve nent cius moti apparensier et uiam A am eum Hi quem vitamsisse videtur, definiet in inaequali tempore, dum arcum BD perinutrit, motus agis ensex angulo BOD dio iuretiit; videbitur mobile transisse per arcum L Μ qui arcum L multo minor est & mobile in D m peripheris N Η Μ puncto Μ ecmspicietaeo Pomquam Vero descripserit arcum o prioribus Assi vel B DRquakm,vi adpunctum K pervenerit, ab oculo in eodem acto, spectabitur, ita ut eo tempore Au μ arcum DE desinu corpus oculo sere ut immotum: quali sta narium videbitur At dum in peripheria propria curculi per arcum EF progressitur, oculo ad O posito, per peripheriam refredi.videbitur. Sic ubi a per Rad G pervenerit, oeulus illud conspiciet in puncto H, inio, cibo hi quam mucina habuit. Dum autem a Giis Ladu desertur, hecisitor ipsum videbit per aruum II K. moveri; at dum in orbita propria progeotidias corpus arcum GP describit, oculus uim ad idem pusioismi contri ges rei, quo tempore rursus suestinarunn 'ppa dixi, pus, deinde post digretam edus a puncto P ulmum suum immore seriar
268쪽
asis motuum Inaequalitas ab Astronomisi Mea dicitur,ti eo quod Ilim Corpori S revera competit, sed apparens tan tum est, ex secus positione orta, e risus enim adem per i et ictae introma orbit m redit rustmiavit, disi oculus in .ent- -tis Fiata, e Maenia fuerit timorum ejus , aequabilem semper miniiceret misi Si in quovis inua circulum puncto. quod celumini non est, immobilis inlocetur spectator , is motus orti sis. eriam 'A - emurrinus Laist indemaequales imis -- . inutiles admo tam videbit cum longissime intac προδεα LMmetatore an A ti dissime Medere videbitur impimarcinam inus acce is corpus ut in C, Velocilis pnogredi appa -.zzz bit, ob angulum O majorem angulo AOB, licet a 2α eus AB, CD sint s.ales. At nu uam stare ut regredi oe, piusetur in us Arioque si iuuiator intra circuliun in sertui mi Hlocetur; illum
Hinusque se possi mus te orem loco immotum tot γobservationis empore constitisse. At si Spectatoris locus etiam moveatur, dive tum naRNinu rerum aporentiae . oculus ea tarpora quiescere, et quaeitaeserime progrediuntur, quielcentia autem corpora veloci impetu deseri conmcie. Quin etiam fieri quoque potest iit motu corporum apparentes kint verisis ab lutis directe contrarii, de qui corpora revera ad iorientem issetur, ad occidentem Undere pectatori videantur in omita ex motuum mnaeentiis, quae si os uita iis qui in nave γώ Ma huntur, satis apto illiturari possunt ' ρ Sisiavi qua motu acunque vel ,siduniistis deferatur, nec motus rivis linc corporum quorumlibet