장음표시 사용
21쪽
2 DE FORMATRICE FOETusac rationum pondus omni quorumcumque ab horitati anteponam. Variae fuerunt circa eam tum Medicorum
tum Philosi phorum opiniones. Aliqui dixerunt essicientem Consorivationis causam esse
Deum ipsiim: alij intelligentias: alij animam mundi: alij corpora caelestia: alij uterum; alij animam seminis: alij x irtutem quandam
uinam, & admirabilem vi Cariam animae paremum, semini in existentem ; alij calorem natauum. aliaque. Plato, teste Plotino 8 rcretia: Ennoados, & Ihemistius commentario de anima, & 32. Metalilaysicorum, & i 'latonica aliqui, i ste Galeno, libro de Foetus fio
mad1one, Capite 22. di xcrunt csse animam mundi, & aeternam mentem rerum omnium Opificem. Aucrrhoes 2. Metaphj f. comment. dii. &Auiccnna 6 naturai. pari 1C. q. cap. 4.
alij que Arabes dixerunt, ese quandam inis relligentiam Cholcodaeam appellatam, quam Omnium formarum sublunarium esto stricem esse statuebant Auiccnnal Cn i. primi, doctrina 6. capite a. Sr Fen 2. tertij tractarui. capite et Videtur eam adscribere Creatori, & dicit esse virtutem quandam procedentem a C rcatore. quae Operetur CX praecepto
Creatoris. I rismegistus Philosophus libro de potentia, εc sapientia capite s dicit illam neque in sciniae ciue, neque in generante, neque
22쪽
que esse naturae opus, sed causam superiorem, summo intellectu ac prudentia praeditam. Aristoteles, etsi 1. Animae dicat ossa
facultatem animae vegetantem , tamen Iz-
Metaphys. Capite i8. adiungit intelligentiam Caelestem, & a. de generatione animaliuni capite 3. dicit eme caelestem quandam vim, cum casesti calore in spiritu seminis residentem. Galenus etsi variis locis ponat ipsam ense vim quandam semini parentum inextaentem ; aliis tamen multis ambigit. Secundo de temperamenta capite 1 . dicit de hac etiarn Aristotelem dubitasse, v trtim scilicet diui- Rioris originis sit, necne ; asseritque qualita -tes primas minime. formationis ellicientem causam esse, sed iplas esse quidem instrumentum, formatorem vero esse alium: quasi etiacum Aristotele diceret illam originis cile longe diuinioris. Decimo quinto de Usu p.Irinxium capite i. &9 de placitis capite causae formatricis silmmam sepientiam, & potentiam ad miratur; quaenam vero sit, non dicit: dum autem summam ci potentiam &sipicta . tiam adscribit, absque dubio cam diuinam quoque else videtur agnusc*re: dicitque Hip-POCratem eam naturam appellasse, non ausula dicere qualis, cuiusue substatiae sit. Et i .de Ω- CultatIbus naturai. capite F. diuina origine habere scripsit , & libro de Foetu, Grmationa
23쪽
cap si ad long idi putat qualis ipsis sit,an Deutian anima mundi, an natura, an anima semini
superuenies; quae suum sibi domiciliu fabrice- ruri aes eu considerat siumma quae in flatusC6formatione relucet,sapientiam,& potentia, dubitat an Deus aliquis prudens, potens faciat eam, qui prius sua immensa sapientia considerauer1t quae, & quomodo partes Omnes ad actiones sint fabricandae, S quod cepit sua infinita potentia exequatur. Natura cnim, seu animam Vegetatiuam, Cum bruta sit, & sapientiae expers, asierit tanti operis authorem ine non potie. Q d anima rati . natis suum sibi domicilium Libricetur, ex Vna parte videtur suspicari ex eo, quod ipsa stiae uti partibus sals sbio instinctu . sine ulla d ctrina, & 1ciat mouere modo hunc, modo iIIum musculum ad usum requisitum: & ex tor Centenis eligere cum, qui a i a tionem intemtam est: necessarius: Cum tamen nOS nec munCulos, nec 1itum Corum, neC numerum, nec
usum cognoscamus : & quod equi hinnulos vix natus ῆiat sitis membris uti, pedibus caucitrare; Ceruus Cornibus petere, & alia ania malia dentibus mordere , etiam antequam cornua & dentes nata sint. Ex altera vero parte ducitur ad credendum oppositum ex eo. quod anima partes sui corporis non cognoG
quod absque dubio tae deberet. si eas ipsamet
24쪽
AESTIO r. sipsamet esset fabricata. Dubitat etiam an anima mundi possit esse nostri consormatrix. Sed cum considerat, quod illa eadem deberet etiam esse conformatrix Culicum, & mus, Carum, de vilissimorum vermium, in Cam Ue , nil opinionem, ut eam credat esse non posse; Propterea quod talium animalculorum Con formatio illius nobilitate, maiestate & excellentia vide tur esse indigna. Et quamuis iu&Cauerit animam vegerativam, quam naturam
appellat, non poti e esse effectricem nostrae Conformationis, propterea quod bruta & sa-i pientiae expers sit; ramen quando ex altera Parte Considerat, quod filij parentibus similes Prodeant, iudicat neque Deum, neque muri di animam pol h esse nostri conssirmatricem, Propterea quod illi a parentibus non procedant ; sed peculiarem aliquam potentiam Ue gelativam ab ipsis parentibus in semen ac -- Tum derivatam. Et tandem omnibus undiq; perpensis adhuc concludit, & aperte fitetur, se causam nostri consormatricem ignorare: qualis c unque tamen ea sit, infinita potentia,Nsapicnsia praeditam este ; dicitque se nullos unquain 1 hilosi,phos reperisse,qui potuerint
sibi veram causam conformatricem designa- re: rogatque omnes, ut si quidquam de ea repererint, 1d sibi velint Communicare. Sacraeliterae videntur eam Creatori adscribere. Pro
25쪽
s 3 o R M A T Ric E p .r T, spheta Dauid Psalmo II8. Manus inquit, ' - cerunt me o plasmquerunt me. Et S lob capite ab. sic loquitur: Tua manus eiabo auerunt me, ac fecerunt me quantus, quantus sum ; an non vetot lac fudisti me, or velut cast*m me coaruiasti Τ Us ιns o neruis me centexi si ρ Scotus in E. sCnton tiarum distinctione 18. dicit potentiam Con- 'formatricem cxcedere facultatem seminis Connaturalem,pro eiusque inuentione ad virtutem diuinam esse recurrendum. In hac opi'nionum diuersitate sit
Deus, neque intelligentiae , neque anim mundi sunt emciens conirmationis causa. Haec conclusio secundum omnes suas partes qmustis est satis probara; quare non est neces, sum a nobis de nouo multis rationibli, ope-τOse probari. No negamus Deum, ac caelestia Corpora ad hominis . aliorumque animalium Conirmatiopem Concurrere, Vt Causam pri mam, O uniuersalem: nam, ut inquit Aristo. teles 2. Physicor. r. Homo hominem generat,
es Sol : sed negamus concurrere ut Causam proximam. de qua hic quφsti rest. Deum noeme Causam proximam , ex eo patet : quoqsic nulla unqilam in conirmatione misnstra
contingeret r. Cuius Contrarium patet in omnium rum animalium , cum plantarum Con
26쪽
X F s T Io I. ' Isset. Intelligentias caelesto; non consormare Probatur: quia quod confiirmat. illud iplum etiam seminis partes alterat, & immutat,. CXiCCar, Calefacit, 3r ad irmam Ostis, Carnis, nerui disponit: substant1ce vero abstractae, vetinquit D. Thomas I. parte quaest- 9s arxicu IO 2. non inducunt formas in materiam, sed Plum corporeae, serma, & materia praeditae.
Animam mundi etiam non conssirmare, ex in .eo est manifestum: quod mundus minime sic animatus, eiusque anima iam diu a Philo phis omnibus sit explCsa. Nullam carum co- λrmationis causam esse, uno argumento aliJ γProbant; quod sic non posset dari ratio simi- litudinis prolium cum parentibus. Sed argumentum non est efficax: quia, ut infra dicemus, potest illa similitudo contingere, non primo & per se ratione causae, efficientis; sed
ratione materiae,in qua sunt dispositiones, rei species exemplares tali modo efficientem di- , rigentes, ut secundum eas valeat semen ali- ter atque aliter conmrmare.
Ad rationes, quae Galeni animum in diuersa egerunt, sic potest responderi. Ad hoc, quod Deum aliquem, vel mundi anima nostri opificem esse sui picetur, ex eo quod in con- - .firmatione infinita reluceat potentia, & Ω-pientia, dici potest, ex eo non colligi illas lebere eo in ipsamec causa conformatri ;
27쪽
seu ipsan met consormatricem debere etasum me sapientem & potentem; sed illam sapientiam & potentiam esse in Creatore, qui causae secundae, ac secultati Conformatrici indiderit vim solo uuodam instinctu, di sinevita prudentia vel intellectu,tam admirabile opus, α tam artificiosam confirmationem edendi, qualem ipse sua immensa sapientia praevidit ad rem animatarum, singularu in suo genere, perfectionem, atque actiones necessariam es.se. Ad hoc, quod suspicetur animam embryonis conformandi vim habere, suumque sibi domicilium f/bricari; ex eo, quod ipsa sciat certis partibus uti ad certa munia, quae ipsa neque sensu neque intellectu cognoscit; dici Potest, eum non bene colligere:quia hoc posse set anima facere solo instinctu naturali,CtIam si partes, quas ita mouet, quibusquo sic Vtitur, fabricata non fuisset. Et ebim, sicut artifex bene potest uti ex arte ad varios usus instrumcntis a se 'non fabricatis; ita & anima ipsi instinctu naturali, etiamsi ea non fuerit- , bricata. Quod e contra colligat animam Corpus suum non fuisse fabricatam ; eo quod sitas igularum partium usum, situm, naturam, coli Drmgtionem non cognoscat, fallitur.' Posset nilncsse, quod ipsum quidem fabricata fud'sCt, ut rcucta est, nec tamen earum virio, si- Iulia, ac naturam, suu sensu, seu intellectu co-
28쪽
- s T Io I. 9gnosceret: sicut infra latius ostedemus. animam mundi nos minime conformare sus pi CCtur, ex eo, quod inde hoc absilrdi sequeretur, quod sic eadem omnium quoque vilis' simorum animalculorum cimi m, pediculorum Conformatrix statui deberet; non etiam bene mouetur . quia hoc eius excellentia atque nobil1tate indignum minime foret. Nam, 'sicuri non est indignum immesa Dei maiesta-tC, ad eorum productionem, omnesque eoru actiones effective ac immediate concurrere,
S si quidem non influxu particulari, sed tantum uniuersali; ita quoque non esset indignuCXCellentia animae mundi I si qua iret P ad Corum productionem, ac conirmationem quoquo tandem influxu, sue particulari, siue Uniuersali concurrere. propter sepositis hisce causis, quae non sent nisi Causae prima Vniuersales, remotae, ac mediatae; quaeramus M videamus.
. AE S ΤI O II. causa conformatrix si minus uteri an seminis.
ET videtur multis rationibus probari esse
29쪽
ro DE FORMATRICE FΟΕΤvs Primo : quia Galenus I. de semine capite 33. videtur saltem aliquam partialem vim co-Drmatricem utero adscribere. Etenim ibi Teddens rationem. Cur in utero partes sper maticae totae, SI de nouo constitui possint, extra uterum vero dc in adultis ne paruae qui-dcm possint regenerari; sic inquit : in ipsa prima ex semine generatione tum uniuersus humor adhuc collectus est, ex quo vasorum forma tio existit, tum duplex subricatrix vis adest, esse
intI, , conceptaculorum uteri: quibus semenstr
iectum ad se ferat. Mox iterum repetit his vc bis : Nihil igitur mirandώm est, si tu fetibus in
vero prima natura in frumenta celeriter formentur : qur νβε cum materiae copia, procreantium
ipsa facultatum es cacia maxime adsit. Quibus non 'unam, sed duas esse eonformatrices; nam seminis, alteram uteri, i sicut ante di- . ceratὶ Videtur intinuare. i Secundo e Virtus conformatrix debet esse propinqua semini: nam si esset remota, non, posset ipsum conirmare. Ergo vel debet inesse semini vel Vtero nam illa sint prinpinqua: non potest inesse semini; ergo utero. Id inor probazur: quia sit incula sem1ni, semqnesset ipsum conformans; atqui non est conformans ; quia est: ipsum conirmatum: unuautem & idem non potest esse conformans, &
ςbnsormatum simul; agens scillaec , & pa
30쪽
QUAE ST IO II. y IItiens. Ergo. Confirmatur primo : Materia de Forma sunt causae intrinsecae; cffciens & finis extrinsecaer at si conformatrix esi et in semine, Cum conformatrix sit essiciens. officies ressct intrinseca. Confirmatur secundo: Si se- men Conformaret, immutaret seipsum, ageret ad sui destructionem: semin1s enimia naturam carnis, ossis,nerui,&C. Conuersio,
est eius destructio: at hoc est absurdum; quia nihil agit ad sibi destructionem. Ergo.
Tertio. Foetus est pars matris; Urgo Ope- ratio omnis quae fit in eo, fit ab anima matris: Crgo ab ea ut inest utero,seu ut illest illi parti quae statui est proxima; talis est uterus. Ergo. Antecedens probatur, tum authoritate, tum ratione. Authoritate; quia Galenus Comment. super i. Aphoris . sectionis . dicit Do- tum ita alligari matri, sicut fructus arbori: &Stoici, vi cst apud Pluta chium s. de placitis capite I s. dicebant foetum esse partem Venistris, sicut fructus arboris, cum maturuerit, in quiunt, decidit. Ratione; quia ita videtur suhabere foetus ad matrem, sicut ova ad gallinam : at oua quandiu sunt in gallina sunt pa tes gallinae : & nutriuntur, & augentur, & formantur ab anima gallinae,sicut reliquae par- ςs. Ergo. Quarto. Si uterus non Conformaret, sed