장음표시 사용
41쪽
PE FORMATRICE FOETusfrani hordei: illum embryonem circumstat icti qua mass* sc minis concepti adeo quod in medio totius seminis, incipiar illius Conis scimatio: ergo ibi in medio est facultas ct s Ormatrix consequenter in semine. Vbi cn)m incipit operatio, ibi certum est confor- matri tam esse. Quiis, si esset eXtra potiu inciperet conformare c3rernam parsCm , seu circumferentiam totius masiae seminalis in icrum receptae quam intimam,icu illam quM cst in centro Ciu S. Tertio. Semen, secundum Omnes partς. sui incipit conformari aequaliter; tam cito In ternie partes, quam externae, & contrar 8c tacito supernae, quam infertiae, & conixa: re tam cito digiti manus, quam digiti pedis ; 'tam cito illi, quam renus . intcstina, hepar,&c. Vt experientia anatomica cst manifestu. 1irgo virtus ipsum conformans ei inest. Quia, ii non inesset, sed emet cxtra: citius co fit br- Tarentur membra cxterna, quam interna: recitius illa quae viciniora ossent loco, in quo facultas resideret , quam quae ab co rq motiora. ' rto. Semen auium t quod Cuo Coni tinctu in separatum a parcntibus conformatur e & semina plansarum constitura extra terram in tabulato saepe 'incipiunt germina-τς, RcMub Imm. Ergo as rincisiodntcrno.
42쪽
QV κ s T I o II. 2 3Quapropter ratum indubitatumque sit, conis formatricem inede ei quod conformatur, stiue semini. An vero illud cum iam con rmatur, adhuc Vere, de realitCr sit semen ; an vero iam embryo e & iam animatum quid, an vero adhuc inanime; hic, uti dixi, non Sipuisto, disputaturus infra suo loco. Ad argumenta in contrarium, sic respondeo. 'Ad primum desumpsum authoritate Galent: dico, Galenum ibi non esse intelligendum de formatricc proprie dicta, sed sb-lum de virtute illa vieri; qua uterus semen attrahit, retinet, uet, actuat: quae ideo im-
proprie potest dici conirniatrix : quod ad
conirmationem Concurrat ut Causa adiuvuans, re t causa, sine qua Drmatrix propriodieta semini inexistens non poslat operari, atque in actum exire. Nam praeterquam quod, ut supra ostendi , ubique Galenus vim illam semini dicat inessie, aperte 6. de placitis Capire 6. dicit eam utero non inest Dis Verbis : Siquidem farIibus Oe semine non . ex vul*a , secutiatum ipsos a lintrantiam orn go est Ad secundum, selet communiter respo deri; aliquid posse cille 'agelas, patiens Conirmans, & conformatum simul diueti ratione, ac secundum diuersas partes sui: semen etae consormans secundum partem
43쪽
L4 DE FORMATRICE POETus suam spirituosem , consormatum secundu ripartem magis cra lis, & terrestrem , & sic nihil subesse absurdi. Verum ego non sic resepondeo: sed dico .' semen obtenta anima, etiam animatum,&vere iam factum embryoncm posse seipsum conformare, & perd-ere ad maiorem perfectionem. Non enim so-men seu potius tenellus iam embryo, tum ait in seipsum actione aliqua corruptiua, sed persecti . Glem autem actioncm formam edere in sita materia subiecta, nihil neque miri, neque absurdi est e sic enim anima in corpore iam adulto, ipsum perficit, auget, nutrit quasi perpetuata quadani Conformatione, Camdem tota vita figuram conservat. Et hoc modo ad confirmationes, quae ibidem sub- iiiciuntur, manifesta quoque est responso. Ad tertium respondeo : Foetum non esse
partem matris, neque eodem modo se habere ad matrem sicut fructus ad arborerri. Etenim fiuctus quandiu est in arbore, est pars a boris, etsi contrarium dicat Galςnus: foetu
non. Cuius ratio est; quia fructus ex arborq enascitur,& extruditur ex *rbore, ab ipsa anu mapy ris: foetus autem a matre non enascitur, sed adnascitur, tanquam res distincta in ' ea : & illairi adnascent1am non secit anima
matris, sed anima foetus per vasa umbilicalia
44쪽
Ad argumentum a ratione de ab ovis auium desumptum, etiam respondeo: non ita se habere ictum ad matrem, sicut ovum ad gallinam: sed ouum ita se habere ad gallinam, sicut semen & menstruum ad matrem. Etenim Duum non est gallinae foetus ; sed est quid semini, & mefistruo mulierum proportionale. Sicut enim foetus ex semine generatur, menstruo nutritur, ita auis primum ex albumine, tanquam semine, generatur, & viteLlo tanquam menstruo nutritur. Insuper nego ouum quamdiu in gallina est, esse illius parte. Etenim albumen,& Vitellus simul sumpta sunt essentialiter ouum 1 cortex &membrana, Cui illa includuntur, non sunt essentialiter Ouum; sed sunt ipsum continens ovi, dc Capsula qua ouum continetur ne diffluat ac dispergatur. Membrana & cortex, quamdiu corpori gallinae connexa sunt, sunt pars eius; non autem ipsium ouum, seu album en, & vitellus, quae iulis Continentur. Membrana augetur per ver nutritionem, &auctionem, albumen, & v tellus selum per accumulationem; sicut sista menstruum, alij humores.Sicut enim mem-hranae, quibus aliquando calculi, ganglia,stea- pomata, liquores,aliaeque irdes includuntur.
45쪽
ac DE FORMATRICE FOETV sin iis crantenti; ita membranae ovorum sunt quoque gallinae partes; non autem substantia iis inclusa. Nam, cum una pars ex alia non generetur ex Vitello autem. N albumine partes auium generentur : Cumque vitellus Malbumen liquida sint . & circumscriptionem nullam habeant, neque toti continuentur, sed ita solummodo in sua membrana conti Neantur, sicut urina in vesica, chylus in stomacho, humores 1n venis; mani stum est illa auium partes minime esse, sed solum esse superfluum alimenti quod natura auium secer-
, nit ad speciei propagationem, includit peculiari folliculo, in quo usque ad tempus generationis conseruesur.
Porro socium non esse partem matris,n
que viuere anima illius, sic euidentissimis ra- tionibus potest probari. Pars facit ad perfectionem totius, &ad perfectionem uidissidui, cuius est pars, ct habet actionem ipsi toti, . seu indiuiduo, cuius est pars, utilem; foetus non labet actionem matri Vtilem , aut facientem ad perfectionem eius. Ergo. Partes cum ipi toto incipiunt in utero fabricari; cum semel fabricata sint, permanent, & naturalitur neque decidunt, neque pereunt: co tra situs , ubI maturuit, ri .ituraliter debet decidere, dc a matre separari Ergo. Tertio:
cum pars aliqua corporis dolet. corpus illius
46쪽
AESTIO II. 27 1ius dolorem percipit; at mater non percipit 'dolorem Drus.Ergo. Quarto: parS nulla coris por1S motu voluntario mouetur,quin cerebrucius ac phantasia illum imperent; at sectus
mouetur m Tu voluntario, pedibus calcitrat, matre non imperante, Immo nescia,&inuita. Ergo. Quinto. Moriente tDto moriuntur omnes partcb eius; at mori ente matre, non sta' tim moritur fictus; sed sype mortua adhuc vi- UuS CXCcatur. Ergo. Non vivere autem Qetumpnim matris, sed propria, praeterquam, quod apertis verbis picat Galenus libro 6. de placitis capito 6 probat D. ThomaS 2 contra geri tes capite 89. his arsumentis. Primo quia si
tueret anima matris,inquit,non esset animal
per se, nec haberet propriam sbrmam. quia si propriam formam haberet, illa uiueret, & no aliena. Secundo. Quia, inquit, nutritur repugetur, quae sunt opera VItae r opera autem vitae sunt a principio intritiseco '&non CX terno. Ulterius, arque essicacius potest sic probari. Quia edit actiones volun- rarias, motum scilicet matre inuita, & non iubente. Ergo ascipi. QDrto et quia auditus fuit non raro foetus 1n utero matris Vagire, qui Vagitus non est vox matris, ve
ssi mani fistum , sed ipsius stetus. Quin
to. Quia habet omnia organa propria; OCulos, aures, stomachum i quibus certum est non
47쪽
AE DE FORMATRICE FOETus non posse operari animam matris, selum animam istus. Sexto. Quia vidi cor tenelli embryonis aetatis forte quinquaginta dierum delapsi a matre adhuc ad tempus palpitare; - quam palpitationem in auulso non potest facere anima matris, sed solum ipsius faetus. Ul- timo. Quia, ut supra dictum est: si viveret ani- . ma matris, mortua matre deberet quoque mori, neque posset unquam stuperesse; cuius contrarium in iis qui Caesares appellantur. CXperientia non raro docuit. Ad quartum respondeo negando sequela maioris propositionis. Ad eius probationem respondeo; uterum plus Conferre quam lo-Cum : confert enim peculiarem ' quandam Proprietatem, qua semen amplectitur, i, fermentat, fouet, &actuat, qualem nullae aliae partes praestare possunt.
Lucilis virtus stemini inexistens sit
Conformatrix, calorne innatus, an aliqua alia
VIdetur posse dici non esse alia, qua calor
innatus seminis adiutus Calore uteri, dc alio per 'eoas umbilicales,&arterias influete.
48쪽
EsTIO iu. , Primo, authoritate. Etenim Galenus x. saphoris commentos. sic inquit: Neque enim aliud quidquam animal a primo e 1 manu, sicuri
neque rursus adauxit, aut usque ad mortem enutria sit, praeterquam se calor innatus. Et a. de tem peramentis capite 8. & Io. dubitat an optima conirmatio, bonam quatuor elementorum
temperiem sequatur, an diuiniorem stiperno habeat originem. Idem videtur dicere Ariastoteles a. de generatione animalium capite 3. his verbis : Inest enim in semine omnium,quod scit ut faetunda simi semina, videlicet quod calor vocatur, idque νon ignis, non tali sucultas aliqua. sed spiritus qui in semine, spumosoque corpore con tinetur, se natura.qua in eo semine est, proportioneondens elemento sellarum. Idem videtur ducere Averrhoes paraphrasi a. de generatione animalium capite δ. & sequuntur nonnulli r centiores. Fabius Pacius in caput 3. lib. 3. method. Mercenarius in elucidationibus, set 378. Zonginas T. Μetaph capite 29. aliique. Secundo: ratione. Calor solis est vivificus di efficiens generationis, & conformationis .animalium, & insectorum: sole enim adue
tante generantur ' recedente moriuntur. Ea
go idem de calore animalium, qui cauesti λ- tis calori similis est, in intus generatione, Seconismatione est aestimandum- , Tettio. Mis in ovo cons matur a calore.
49쪽
3o DE FORMAT RIςE FΟΕΤvs Ergo &' foetus in utero. Antecedens prodiatur: illud, quo deficiente oua non estorin m tur, & quo praesente statim efformantur, est elliciens Conformationis eorum: hOC est Calor. nam quamdiu otia non incubantur a gallina, tamdiu non efformantur,mΟX UtinCubantur, emormantur: gallina nihil aliud confert Duo quam calorem: ut vel ex eo est manifestum quod solo calore fimetorum, Ouaias
AEgypto, teste Aristotele 6. historiae animal
. . Ribario. In generatione hominis non interueniunt nisi duae actiones ; seminis nimira Consormatio, ac figuratio 3c eius alterario, immutatio, seu in naturam carni S, Ossis, ner .ui conuertio : utramque hanc actionem po test edere Glus calor. Ergo, Conformationia, ac figurationem: quia illa essicitur his actionibus, quae omnes sunt in potestate Caloris; par itium lcilicet coogregatione, ac separatione, dilatatione, perforatione, constricii9ne, at tractione, Scc. alterationem, & immutationcm; quia in nobis )am natis alimentum in.
OS, Carnem, nCruos Conuertit, quare & in Ytero semen conuertere potest.
. - Quinto Con rmatio membrorum potest esse lignum temperamenti hominis, ac partiti eius di ex paruum enim. physiognomia non pauca de tempexamineis desumuntur:ae
50쪽
non alia ratione est signum, quam in ratione effectus temperamenti & calori, natiui . ergo temperamentum & calor nativus simi essi
CONCLUSIO quarta. Calor natiuus
non est vera causa essiciens principalis com formationis. Hanc tenet Galenus variis locis,& maximo I. de facultatibus naturalibus, ubi praeter cal rem constituit in semine quandam potentiam generatricem,&C. Et L de temperamentis a cusat eos qui partiu irmandaru causam qua i litatibus tribuunt, asseres consentaneum esse, qualitates quidem esse organa, formatorc V ro osse alium. Et Aristoteles 2.de generatione
animalium capite I. quaerit,' & dubitat; quid sit illud, quod foenum Conmrmat; an anima,an pars animae,an animam habes. Ex quibus veris ibis facile colligi potest, eius mentem fuisse, con rmatricem causam esse aliquid animae;& non simplicem ac nudum calorem. Probatur. Secundo, ratione. Quia conis sormatio est asstio tam diuina, & admirabilis, ut sit ridiculum eam velle adscribere calori, nudaei ac simplici diualitati: In . Conformatione debent infinitae generari particulae, iaquarum singulis peculiaris figura, quantitas, situs, numerus ad amussim debent obseruari rhsc omnia no potest obseruare solus calor,sed virtus