Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

171쪽

Nummus, ut sermo, valet, variatur singulis ferme seculis, &, si ad rerum pretia attendimus,ut plurimum decrescit,crescente nequitia hominum. Perspecto enimi vulgato etiam apud barbaras gentes insigni pecuniae usu, avaritia nostra cupiditas habedi diligentior fuit in visceribus terrae, tam novi quam nostri orbis, unde rerum pretia,

quae talia incrementa non habuerunt, coeperunt

intendi. Sedri altera causa fuit ab ejus adulteratione,& impostura monetariorum, quando,m nente eodem pecuniaeri nomineri specie paulatimin quantitateri qualitate a seipsa deficeret . Quantitas primum minui coepit, consistente adhuc puritate,id quod pecuniola Sigimenses testantur,'nas0tim pεtri se vidisse asserit, quarum quatuor partem decimam sextam unciae constituebant, seu sesquilibellam Romanam aestimatione hodiernae monetae, et halm qiiiiiiiii ut arca,

quae initio selibris seu odio unciarum, vix tum esset unciarum trium. Qualitas veryadmixtione aeris paulatim etiam deterior evasit, quod praecupue exteris imputandum, quorum minuta mon ta juxta nostram valuit, non sine ingenti incola. rum damno. Monetam enim ejusdem nominis, a non

172쪽

non preti invexerunt, quae cum aliquandiu parivatore recepta esset, tandem deprehensa fraude , discrimen poni caeptum est, ac primum quidem inter marcam selibrem Marcam Vulgarens . . Malea seli. M , ineliseu antiqua, erat pure argentea, qualis hodie signata quidem, ad usum nuspiam extato. Marca ut Marca vulgarta vero altera deterior, in vulgari usu, M' disparente altera illa selibri, quam aut peregrinieVeXerum, aut etiam argentifabri conflaverunt.

Praecipue enim istis temporibus horum opificum opera suspeeta fuit, qui cum pleriq exteri essent,

ingeniis nostratium nondum ad eas artes assuefaetis aut in fraudem intentis, impune poterant , peccare, de peccaverunt idcirco publicis legibus coercendi fuerunt, cap. a. i si opim. z.22 Np2.2. in constitutionibus senatorum Regni sectis Ci maria Anno 147 . sub poena viviacomburi sancitum est, nequis opificiam istorum monetam Regni conflaret. Sed nec marca vulgaris diutius in eodem perstitit pretio, quam cum alia deteriore substituta, occasionem, ipsa invenisset exeundi. Marea Viri. Itaq; de novo differentia posita est, ut marca vul-

ΦΦερ- gatis, alia diceretur Xarsm virilis seu ustaralj Ridygia usualis, mercatoria Vel currens. Hujus

173쪽

cipue emptionis Venditionis : ullus in solutione Athystu. veteris deblti aut ubi mulctae executio facienda

dir P. z i 2 2. secus quam de jure civili Romano, ubi pecuniae, quae debebatur ratione delicti vel maleficij, solutio fieri poterat in pecunia currente. Marca illa virilis xjusta, alioquin argentea dicta fuit altera vero, marca numerata rdana euertaida quia scilicet moneta minor ad ejus aestimationem, aut eius loco, adnumerata fuit. Conjectura mea est, fateor, quia in legibus nostris non inveni pecuniam appensam,per libram scilicet sed saltem numeratam. Forte virilis illa sola fuit , quae etiam pondus justum habuit Confirmor in Ahac opinione, quia olim video etiam apud Anglos hanc distinctionem fuisse, ut notat Delmamim tria Voce libra. Haec saepe exotica,illa patria de Stokholmensis, juxta quam jus authenticum Christophorianum praecipit, ut executio in muli tam de

tur.

Marcarum fatum etiam insecutum est se-Orarum diruta misses ejus& trientes ut enim hodie eodem no-tς n: --mine assiae cupreae aliae argentea dicuntur, ita dcollim,

in aliae

174쪽

aliae eorum γῆ, seu potius tragines haberentur, aliae, quasi enervatae,mercatoriae seu meritoria, quas ad usus quotidianos & promiscuos prostitueban , cum alteras illas sibi quisq; ut meliores reconderet, Cap. t maiahasg3Σ. Cap. a I. ibid: d 33, et , a g. issp2.2. Tale discrimen etiam in Shil gis fuit, quorum tamen parca,&non nisi in jure p. landico mentio ali eorum legyitime, alij fiuales dicebantur,ri videtur legitimus gagamilling triente orae fuisse deterior, cum ex minutissimis pecuniolis tantum quatuor constaret. Fit&ali-

quarum tamen octo ex utrisq; trientem orae constituebant. Videntur alterae ist ae fuisseGermanicae, cum ad differentiam hae Speticae dicerentur, ut fe

Haec de specie monetae nostrae, ejusq; decremento, quod singulis seculis propemodum lan. valor ino nis factum est, excrescentibus interim, ut fieris .

z.4α et, rerum pretii Quae paucis jam ad sin uia quinq; retro secula ex jure vetustori historiis no stris

175쪽

sris adnotamus. A tempore Divi Erici Regis ad initium imperij urseorum, id est, ab anno circiter

I 6 O. ad annum a So. marca pondere duplo mi. nor fuis videtur selibri,quo tempore quatuor boves tribus marcis aestimati fuerunt, duodecim ulnae panni domestici una oraci Tunna frumentiora besse, vel etiam integra ora, panis grandisi cuniola, pullus equinus gradarius, marcae semisse, vulgaris vero aut gradatorius foeminei sexus duplo minoris, vitulus una ora, haedus, agnus, anser, orae triente,ut colligitur ex cap I6.dori i drdpnti juris Ost. Gothici quod circa ea tempora in usu fuit.

Tempore Regis Magni Ladatisii Anno sim

paulo post marca besse minor erat selibri, Sexcentae enim marcae vulgares aestimatae fuerunt ducentis selibribus,teste Lo Petri, Mid ipsum etiam colligi potest ex legibus canitis, ubi tres marcae, senam argenti puri constituere dicuntur, rerum tamen pretia fere eadem fuisse vidcntur, praecipia pecoris de armenti Porcus enim,capra, oVis,hir cus, anniculi orae triente constabant, bimi verobcsse.Equus sex oris equid taurus quatuor,Vacca

176쪽

tribus&trient uti colligitur ex cap. 23 de as. italdherboaB Iuris Uplandici, quod e tempnre edidit Rumo Magni filius Anno Iaps Eo

tempore etiam pretium agris constitutum fuit , quod praecipue in gratiam eorum factum est, qui jus protimi eos sive retracIM habebant,ut rarium sine portio fundi duum jugerum una arca pure a gentea constaret, si modo emptor frumentum d canonem accepisset; sin minus, triente tantum marcae. In solutione vero ejus quod pro maleficio debebatur, si nihil aliud superesset, ut orarbum pro duabus marcis daretur,quod postea mutatum est,ac in retractu quidem pretium arbitrio agnatorum vel cognatorum commissum In ex- aistione vero pro debitis, quanti unquam plurimum vendi posset. Tempore Magni me jAnno 1 33-jam marca selibris plus quadruplo melior erat unlgari, ita enim lege constitutum fuit, ut quicunq; negotiarentur in exteris, juxta singulas preti quadraginta marcarum merces, etiam unam selibrem argenti puri importarent, reciperentq; pro ea arcas vulgares quatuor cum dimidia itaq; pretia rerum nonnihil auista fusrunt, equus enim mediocris, octo praestantior duodeis

lli lta

177쪽

duodecim, eqna sex, taurus quatuor porcus, ovis, caper, capra,anniculi singuli una ora constabant, ut colligitur ex cap. 4 impsidam juris illius quod Sudermamiis dedit confirmaVit . Non dissi tendum tamen est quod marca selibris paul pδst etiam Anno i 3 6 o. pluris valuerit, id est sex marcis, ut patet ex contractibus ejus temporis tempore Regis Merti, Mar aretaeri tarici Pomerant, marca selibris primo septem,mox ex marcis vulgaribus aestimata fuit . Pretia vero rerum jam intensa, jam remissa, quod de ante Malias saepe post faetii, Anno i 3 s I 3 7. par boum seleetissimorum sex marcis vae. nibat, vacca praestans duodecim oris, & tonna butyri quatuor arcis. Eo tempore hic albi grossi erant,non peregrini tantum, sed de domestici hic cusi, peregrinis tamen meliores. Abus enim Suelicio trienti orae aequiparatus fuit,vel odio pecuniolis, de Grossus Vl-Gothicus ejusdem erat valoris. Albus vero Germanus sex tantum pecuniolis aestimatus filii Gottindicus quinq;. Ab Anno 1 2 ad annum I a marca selibris valuit octo marcas Vulgares, quo tempore&pretia rerum exsurgere caeperunt Tonna butyri decem

178쪽

. decem marcis Taurus sex, ovis aut capra dimidia constabant. Annis proxime sequentibus, id est, ab anno i 1 ad 466jam dimidia plus octo, marca selibris constitit, nisi quod anno 343 24 aliquantulum etiam supra esset sed & Amno' ,

aut biennio ante, cum commune authenti um e

deretur, marca selibris novem cum dimidia marcis Stoch holmensis monetae aequiparabatur, quo tempore sex orae orenum sive femiunciam argentiis uri constituebant. Pretia vero rerum, ut ex authen. tica illa colligitur, ad hunc modum se habuerunt. Quadrans hordei tonnae nostratis constabat triente orae oriuga scilicet, quae pars est, ut ante dictum, vigesima quarta marcaei haedus, agnus, anser,paulo plus quam semisse orae vel trientes: quae pretia tamen ex jure antiquo transsumpta videntur Nerisimile enim est aliquantulum supra fuisse ; annua tamen hominis alimonia non nisi trium marcarum fuit, & hoc tamen luculentum & libera leo αδριαν fuisse, colligi potest ex cap. 27 Q is3orot az.i2 2 quippe quod parentibus debebatur. Tres ergo marcae faciebant mihi eo tempore, vel octodecim tonnas frumenti, Vel viginti quatuor juvencos, vel septuaginta capras Vel oves, vel de

niq;

179쪽

niq; argenti puri uncias ferme septem. Fuit ergo mulcta pecuniaria, quae antire nostro Christo. phoriano imponitur,pro nostro quidem tempore levis pro isto autem gravissima, & prope est ut dicam iniqua, nisi ea rerum fuerit copia, ut tam vili constarent, quod mihi tamen non facile persuaderetur.

Sub initio regiminis Gustaviani,id est, Anno

s, O praeter propter tonna frumenti, tritici duodecim oris aenibat, siliginis octo, totidemq; pondo vel librae butyri viginti, de tamen conqueritur in literis Apologeticis ad ordines Regni de dis.

ficultate suorum temporum rerumq; omnium caritate, commemorando felicitatem superioris seculi, in quo pretia rerum triplo minoris eran Alterum jam aGustavo primo seculum est,in quo pretia plus quam decuplo creverunt,4 quorsum tandem cadent, exhaustis&nostris cladiae fraci montibus, nisi partem vel maria vel viscera terrae iterum auferant, abscondant. Ut pecuniae itari veterum mensurae aliqua ratio habenda est neq enim semper executio facta est in pecunia, quae rara, quamvis poenae fere omnes pecuniariae, sed in pecore, culentis,fru-X2mento,

180쪽

mento, utensilibus, auro, argento, cupro, erro, pannis laneis&lineis, ciliis ejusmodi, quae excultura soli vel re pecuaria hic proveniunt, aut n-dustria parantur,do mensurari solent, Vel ad pondus vel ad cavitatem vasis alicujus,vel ad utrumq; simul, vel etiam ad extensionem in longitudinem vel latitudinem, excepto enim pecore ite alibus, quicquid in solutum dari debuit, per aliquam harum mensurandi rationem ad aestimationem pecuniae venit, arida de liquid per vasa numerabantur Laestimabantur, ut frumentum,mel, cerevisia, pisces saliti, dcc quanquam nonnunquam et iem ad pondus, praecipue in magna annonae caritate, ut pisces & frumentum. Frumen. t vero mensura maximai summa, ut apud Romanos, Mo fuisse videtur ι Spania ac proportionem quandam habuisse cum ora nostrat ,& quoad divisionem sive partes, innoad Valorem Ut enim ora continebat sub se trientes, semisses, quadrantes, nummillos, de quo supra ita modius has ipsas partes habebat, non quod non plures esse possent sub modio mensurae, ut a. pud Romanos, sextarii, heminae, acetabati,inc sed

quod non plures apud nos in usu essent quili