Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

181쪽

bet ergo modius continebat in se duos semodios vel isse , alg*cinia deinde tres , quorum aquilibet, ut erat, itari dictus suis se videtur eroo

cujus mensur Ieri nomen Musus, hodie superest in Gibbus orientalibus Moccidentalibus, d per totum illum districtum ubi leges Duliciem usu fuerunt, in quibus hujus nominis ni mentio, in aliis ignorata vel omissa, nisi quod mensuram ipsam tamen, sed alio nomine habeant, .a Germanis Stieppornominant, ut in MestroGothia riniolandia. Hinc quadrans est, quarta scilicet pars modij, ideo nobis etiam Sterdiu g dicitur, quod nomen etiam' die vulgo retinetur, quamvis cum mensuratio fit

per tonnas ejus non quarta sed octaVa pars sit . Etsi enim tonnarum in antiquo etiam jure fiat mentio, quae duos in se continet modios, videtur tamen modius maximam&primam mensurae rationem habuis e , fundamentum quasi, basis, proportionatus,ut ante dixi,ad oram ejus partes, etsi valor interdum,jam supra,jam infra esse , prout annona Vilior aut carior, uadram verit in se continebat sextarios quatuor, nostra lingva Raatelli Rappar tantundem enim sunt; qui . libet vero Sextarius continet in se sesquialterum i

182쪽

scit unum cum dimidio cantharunt, ut nos nominamus, ut Remani in librum. 48 Quod paulo plus est quam hemina Romana,& exacte respondet nummulis sive pecuniolis nostris, quorum viginti quatuor oram constituunt, ut supra dictum, d totidem canthari modium nostratem Minor enim mensura quamvis dari possit etiam in frumento, sub numerationem tamen non veniebat, metiebantur enim largeri cumulative, non ut alibi aut hodie, exacte. Haec autem quamvis ad cavitatem vasis numerarentur, ut supra dictum est, frumentum scilicet, pisces saliti, cerevisia, mel, vinum,nihil tamen obstitit quo minus etiam non ponderarentur. Verius enim tunc pretium adaequari potuit, ut etiam

hodie fit, ubi in exigua copia aliquid horum venditur. Sed aliae merces, ut aes, aurum, plumbum, metalla omnia graviora, vilia ponderabantur adstateram. Maximum autem pondus erat apud nos, rugos, Danos, quod continebat quatuor Centenarias, sive libras nonaginta sex, sive ut nostrates loquuntur,cttieppundh/cujus vigesima pars erat sedecim vel ut alibi, duodecim librarum,

vel etiam viginti quinq:, vulgo sisypund, non

libram

183쪽

enim aeque ubique haec mensuratio exacte ad libram fiebat, sed aliter alibi, prout etiam libra non ubiq; eandem rationem habuit. Domestica enim ponderatio, quam sibi quisci domi habuit per stateram, quae quatuor centenarios continebat, non

sibi par ubiq fuit, quemadmodum nec hodie, sed alibi viginti quatuor, alibi sedecim, alibi duode

cim libras continebat,ut etiam hodie fit pro diversitate locorum,&prout quisq; princeps stateras sub suo imperio ordinavit, juxta quas ejusmodi merces ponderari jubet itaq; de his certum aliquid decerni non potest, sed relinquendum consuetudiniri usui provinciae, qui ut hodie, ita etiam olim variabat. Apud nos duo tantum genera maximorum ponderum fuerunt Etleppunti tisin pund. Minimum vero in libris, seu ut nostrates

Vocant, marcis, quae marca tamen aliquantulum pluris erat quam libra. Gervilii, prasertim superiores, ad centenarios pondera exigunt, ficia tener quorum unus centum marcas seu libras continet.

Dcora eri, alibiis Dani,stateras seu pondera habent sexaginta librarum, vulgo ird gh quibus utuntur in piscium, praecipue tostorum,Venditione, quorum usus in jureis stro non eXta .

184쪽

LIBER SECUNDUS. re personarum re remm G causis

indilibis criminalibus.

CAP. I.

ditiis in ure conqugum. ARGUMENTUM.

C iugium, fons cmlusocietatis. Marita olim raptae mestigia eius moris in legibin moderim. Foeminae nos i sub perpetuatMela. . liquando tamen tutrices. Lintiis comugil prosa minis,pro viris. Eratas militaris Gestatio armorum Sponsalia. Das ejus Mece sitas Dos miseratibus duplex Dinsndbd Drgiast. Donationes propter nuptiis. Fuisitudo contractu, conjugalis. Convivium nuptiale, ejus apparatu cymores. Comites Jonsi ston se obsides. Formula locandi. Convivarum numerus. Donationes. Lectiingenialiso concubitus. Dotalitium sire Morgengavium ejus ratio inanitias Ceremoniae circa dota- iiiij promissionem, o bilium, plebejarum. Veses nuptiales. Ius umbrarum ludionum. Privilegia convivarum. Formula elacandi explicata. Bigamia. . 2 Omina uxo si Ius ejus in bonis viri.

neralia, quae ad judiciorum constitutionem pertinent, quoad 'rsonas tam sudicantes, quam litigan- tes, tum modo procedendi, pro

bandi, judicandiri exequendi. Superest ut jam

illa

185쪽

illa explicenmr, circa quae lites potissimnm e santur, 'uid juris super illisa naajoribus nostris

fuit constitutunae .

Sunt autem civilia vel criminalia prout cau- vel actiones, quae intenduntur, quibus aetor. quod jure sibi debetur, exigit, vel emendationem, aut pecuniam, vel poenam deliini, infamiam, exilium, mortem aut corporis aliquam inflictivam t. Veteres a connubio suas exorsi sunt leges, quod illis fons esset, cui originem debemus civilis hujus societatis, quae est inter maritum & uxorem, parentes liberos, dominos & servos. Primo ergo loco leges d mores veterum nuptiales inspi

ciamus.

Nihil olim gloriosius fuit quam bello dera. pin more Laconum maritari, quare qui hosti aut inimico sponsam, uxorem aut filiam ereptam sibi copulasset, egregiumri viro dignum patrasse facinus visus est, celebratus lata libus, quarum plenae sunt historiae xcantilenae Scaesorum vetustae. Vis ea postea lege repressa fuit cap. i. i eri da T. itata han fialgodhmilia thera athitha. Sed tamen si semel promissi Mesponsata denegaretur, etiam

Mos maritat

186쪽

etiam rapi ser vim capi fas fuit, quo in casu, impune fores frangere, verberare, etiam necare licuit, si aliter obtineri non posset, cum e contrario illi qui obsist erent, duplicatione poenae ordinariae plecterentur:

tin odi rantatini id est, dici debet legitime capta, non vi raptata; qui enim jure sibi concesso utitur,

facit id quod leges permittunt, nec damnum dedisse, nec vim intulisse intelligitur. Foemina autem a tutore peti debuit,vi quoad nubendi licentiam, sub perpetua fuit tutela, perinde vidua ut virgo. Tutor autem vel nu

bendi authoriSissioniadir pater fuit, post illum

frater majorennis modo, deinde aVus patruuS, - vunculus, aut proximus ab illis,& caeteris paribus, agnatus non cognatus. De jure tamen Nesinannico, vidua sui juris fuit, quamvis in consilium admittere teneretur patrem propinqVos lusUplandicum Hel singicum matri sorori hoc juris tribuunt, ut alio propiore non existente, super nuptiis dispensent filiae vel sororis. Veteres Gothi in Hispania foeminam juniori viro nubere non permiserunt, cauti scilicet, ne bnexonjugij, generatione soboli , defraudarentur.

187쪽

De nostro domestico iure aetas coniugio conces aetas coni si, nullo alio, praeterquam Empigico perinde uta, 'i' Roma io,ad annum decimum secundum terminataeis, sed in Deminis adolescentibus enim nec militiam nec Venerem ante decimum octavum: planicum non ante vicesimum permittit, eo enim demum instruuntur gladio, securi, casside scuto, arcu&c Tunc primum in confessum armatos venire fas fuit, tunc primum viris annumerari, haec apud illos toga, hic primiιs juventae honos, ante haec domus

pars, tunc Reipublicae videbantur Nec dubium est, quin, ut Tacitus de Germanis, in ipso concilio, vel principum aliquis,vel pater, vel propinquus, his armis cum ritu aliquo juvenem ornaverit, cum S hodie in nobilium aulis hunc morem servent, ut suffeeturum in conventu aliquo pauca de virtute pLaefati, percussa prius mala, gladio donent, Eci A. i. i. quo autem publice hoc auctoramentum consecuti aris elu, fuerunt, nihil neq; publicae rei neqs privati, nisi .:' 'η ς' armati egerunt, adeo quidem ut etiam ad sacra facienda cum armis venirent, quae templum ingressuri'in atriis ponere solebant, unde etiam hodie atria illa, armorum aedes nuncupantur,ii apias uug. Ad judiciorum etiam conventus armati veniebat, e

188쪽

quod tamen posterioribtis seculis, praeterquam in hominibus militaribus vetitum, nec tamen plane obtentum fuit. Cui avus Frin lcgem tulit ecinterdixit, ut nec ad judicij, nec ad Ecclesiae, nec mercatus frequentiam armati venirent , quod tamen nec in totum obtentum, alibi etiam adhuc hodie ad minimum bipennem quilibet rusticus

secum adferto.

Doasalia. Sed laaec obiter. a Marte ad Venerem iterum Veniamus. Postquam foeminae, tutoris consensus impetratus fuit, sponsalia sub testibus ab utraq; contrahentium parte binis celebrata fuerunt,4 dos sponsae constitutari aestimata. D M

misit asseri Sic olim Mapud Speones fuit, etiam hodie, de more jure communi, lege enim cautum non est, ut uxor viro, sed vir uxori dotem adferat, quod orgengavium nuncupant, de quo postea.

De jure autem Gothico dos proiceminia requi sta, afuit&in tribus constitui debuit In lectica libus, infundo&servis, in auro argento, ea quidem necessitate, ut si non vivae daretur , o tuae haeredibus constitui deberet, dc tam ducenti Dos duplex uxorem filio, quam nubenti filiae: Hoc onihildbvel

189쪽

fuit illud ut dixi filiae, hoc filio familias dabatur, sed non nisi res pedi conjugi ad familiae onera sustinenda, inuidem respc Au sobolis, illa enim

deficiente quasi spe nominis sublata, ne in aliam is familiam deveniret, redibat addatorem, aut ejus haeredes ad tertiam usci generationem ; Si vero ex illis non superessent, dabatur gradu proximis; prole autem ex duobus conjugiis superstite, tria stirpes, non in capita,divisa fuit,unde saepe uni sceminae tantundem datum est, quantum octo filiis, sive filio sive filiae data fui . Mortuo altero conju-gnhm, ad collationem inter haeredes defuncti vocabatur,4 si proles defecit, tota, ut dictum est, revocata fuit: Nihil quicquam enim ex ea superstes sibi vendicare poterat . Quin imo, si quid

forte a viro in uxorem commissum fuit, dignun L. castigatione legis scena pecuniaria , pars muletae, quae . a Arici uxori laesae debebatur, doti ejus accrescebat doti praeterea accrescebat, quicquid constante matrimonio mulieri aut donatione aut haereditate obveniebat i Et quamvis dos respectu liberorum data fuit, tamen post mortem

mariti in divisionem cum liberis non veniebat, sed

a mansit

190쪽

mansit mulieri integrari superstes,nulla alia conditione a marito alienanda, quam fundus altodialis, videlicet, si aut fame premerentur, nec alia superessent media vitae sustentande, aut mulier i captivitatem ab hostibus abducta, redimenda esset. Post dotem promissam dc constitutam, amrhae sponsalitiae non sponsae, sed ejus tutori, vel sponsori dabantur interim etiam sponsae aliquid

datum est praecipue vero equus fraenatust vestes, si ditior esset, aut etiam boves: uvera, ut Tacitus ait: non addelitis muli res i lita, nec quibus nova nupta comatur Olim enim praeter eqvum de boves etiam arma dabant, quod Tacito non sine commendatione observatum tu haec, inquit, munera uxor accipitur, hoc maximum , culum, haec arcana sacra, hos conjugales deos arbitrantur, ne si mulier extra virtutum cogitationes, extra bellorum castus putet, ipsis iu-cipientis matrimoni, uiliciis admonetur, venire se Liborum periculorum sociam,idem in pace,idem in praelio passuram ausuramque , hoc jundi boves, hoc paratus eqvus, hoc arma

data denunciant.

Contractus hic futuri conjugi raro aut nunquam irritus fuit, quod magis levitatis cinconstantiae notam inureret, quam quod cum aliqua