Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

251쪽

ris haud raperiaraia Fostri etiam duplo pluris, quam alii servi, duplo vero minori pretio quam ingenui

taxati sunt, sive mulctam darent, lave caperen , cujus trientem semper patroni sive domini diu praestabant aut sibi vendicabant. Diximus supra Eripti non tam servi, quam officii nome fuisῆ ejus tamen, qui operam superiori locaret, cujus aestimatio magis a dignitate domini quam usu aut opera pendebat itaq; in caede ejus, injuria aut damno, semper ad dominum leges respiciunt, qui quo major& dignitate, vel ossicio illustrior, majorem etiam, a servo laeso, accepisse in j iriam putabatur, ac majore proinde mulina vel castigatione pecuniaria vindicandam, qua zucta dicta fuit, quasi a tactu, obexistimationem vel dignitatem quasi tactam, imminutam vel laesam. Haec de illorum conditione d pretio superest bosi ii ut illos manumittamus Hiberemus. Postquam vix is. persuasum nostris, non convenire Christianis, christianos habere servos cohaeredes coelestis gloriae regni, excogitati sunt pio et a Regibus plures modi, quibus sine damno dominorum servitus paulatim abrogaretur taq; primo com lG et men l

252쪽

Libertatis mendata es libertatis donatio, tanquam res Deo βψὴμφ00ςβ gratillima cinimarum saluti utilis Libertas

itaq a religiosisvi devotis promiscuestam alienis quam propriis servis dari coepit, 3 propriis qui dem semper dari potuit, sed de alienos redimere se thuri licuit, neq; tamen, ut primum libertas data uitta, etiam pro libero habitus fuit, quoad juris essectus, ante ejus publicationem publicario autem fiebat vel in judicio a judice, ad professionem v

contestationem domini, vel etiam a Sacerdote in conVentu parochianorum aut Ecclesiae, si scilicet libertas testamento relicta fui Ex eo tempo- re libertus, non liber factus, si absq; prole decessisset, patronum haeredem habebat, prout etiam

jure civili 'Roma constitutum fuit, nisi quod de j jure nostro in successione non sui tantum, sedi legitimi haeredes patrono praeferantur, in primo tantum gradu liueddi inader a tora baria

legito ,ὶνelsi agnita, hae es esto non manumittens. Item

253쪽

si silvis aut filia, pater aut mater rater u loror existant,

ne adito haereditatem patroniis inerosuperstites no unt, haeres esto. Alienis autem servis ut libertas daretur, pretium intervenire oportuit. Erat hic alter modusinno servi in libertatem,vel emi vel redimi poterant,imo Hebebant, si agnatos habuissent dedecus enim Mignominia liberae familiae aliquem ex suis in servitute videre aut pati, neve emptores aestimatione nimia a dominis gravarentur, favore Iibertatis pretium non arbitrio contrahentium, sed lege definitum fuit,in quod ex proprio suo, non servi peculio,redemptores conferre debuerunt, sed nec inter redemptores esse poterant, vel mulier,qua cum rem habuisset servus, vel libertus, aut qui ipse redemptus esset. Redemptio quoq; prohibita fuit , tempore messis & sationis, vel certe nulla conditione admissa, nisi ut redimendi loco operarium

domino conducerent .

Ceterum redemptionis seu vindiciarum hic erat processus primo publicatio ejus rei facta est, jus libertatis servo denunciatum, pretium domi no promissum, & conventus judici Dea de re indi

254쪽

oub ing siduini, hoc eo factum ut cum libertas in suspenso esset, nihil fieret quo jus ejus laederetur. Si quid enim interea a domino ei iactum est, tanquam commissum in liberum hominem, puniebatur quemadmodum etiam, si quid interea servus commisisset,ejus culpam non dominus, sed redempturi praestare tenebantur. Deinde

etiam stato judici consesssu pretium oblatum est, absq; eo enim praesentaneo nihil actum illud

autem, ut ante letum, pro ratione temporum variavit. Ius Men-Gothicum aut diras oras aureas, aut duas marcas argenteas defitait ludicisautem

conses usa id requisitus fuit,ut omnibus constaret de manumissi libertates dominum enim praesentem es se oportuit abalienare, aut si ipse absens esset, cum sacramentalibus jurandum fuit id factum volenteis consentiente domino. Si autem tergiversaretur oblato pretio manumittere dominus, res ad supremum provinciale judicium devoluta est, ubi redemptores aliquid horum, de quibus controversiae potissimum fuisse videntur, per sacramentales probare debebant, aut servum ea sanguinis propinquitate esse, ut debeat redimi:

255쪽

in liberam familiam revera, nec novam servitu

dramanna aut demq; suo aere, nec servi pecu

inde autem fuit, sive redemptores sive etiam redemptus probaret, utricunq; actio mota fuit :ex praescripto uris & ipse ad probationem admissus fuit, aut se manumissum cum consensu liberalitate posses oris, Achan ira allet diruid si mi ochiaqwdderdthagande aut se propinquorum aereo juramento redemptum ess at hau mar

libertatis concessa fuit probandi facultas pugnantibus pro libertate, ut cum sedecim, octo vel etiam quatuor jurarent, quod impugnantibus li

bertatem praestare, ut tunc suerunt tempora,non

si. Diu idda. Sed si xliber nec unquam servus fuisset,in quaestione status tame pro illo merae praesumptiones non valuerunt, nisi insuper probas set se conditione nunquam servum fuisse Achanar

256쪽

leum pacis significat, quod non minus apud nos, quam Romauos, libertatis indicem hunc gestare licuit iis, qui aut manumissi erant, aut parentum alterum vel utrumq; habebant liberum,ac de iis qui utrumq; habebant, nullum fuit dubium: quod alterum vero attinet, de jure vetustissimo, partus conditionem matris secutus est unde quidam se matris non patris filios nominarunt ut Inrebura dis, Enhridi filios &c. De jure vero novello li. beri libertatem,non sexum sequuntur: araginabarnabastri alg. Itaq: si quis ex propria serva

liberos genuisset, donare si ex aliena, emere libertatem debuit. Si vero ex communis communes enim servos & servas etiam habebant & ex suo dare, Min hoc de suo, reliquos etiam consentire oportuit. Libertas enim ex parte dari non potuit, neq; propterea sociis aestimatio debebatur quod tamen apud Gothos in il ora factum:

cti se pila/atq; hic tertius modus erat acquirendae libertatis. inartus erat huic suppar vel idem potius,

257쪽

ut si quis servum servamve pro libero in matri monium alicui dedisset,vel ipse sumpsiisset, eo ipso libertatem donasse, jus suum in eos perdid

tibertam liber esse, O pro libera elocaverit, perdit iis meam, prout extitit ejus vel dominus vel patronus neu

enim quemquam ex dolo suo vel alterius uiri 'damno locupletari voluerunt , Sed si sciens sir in V mulier nupsis set, vel servam vir duxisset, nisi Mi redempti forent, in tantum acquisitum dominis jus imminuere non poterant, quo minus etiam ex tali conjugio superstitibus, mortuό servo, in bessem serva in trientem domini Accederent, qliod

factum supra diximus, si servus alterius domini servam sibi contubernio junxisset, nisi quod tunc etiam successio in liberos esset, hic vero nulla, qtiod semper libertatem sequantur Si viro ex furtivo concubitu aut illegitimo liberi essent, in eos nihil juris sibi vel krvus ves servi dominus vindi.

258쪽

vindicare poterat domino enim servae acquisiti sunt, cui praterea etiam pecunia debebatur, ut

Psyme ex alterim vera ' non pertinet ad illum. Si

autem mulier libera ignorans servo nupsis Iet, nupticae irritae fuerunt, ubi constitit de servili statu. liberi tamen libertatem sequebantur. Si autem lcmpore vitae quaestio status ei mota non fuit, libertas praescripta fuit, nec actio deinceps ulla da . ta adversus liberos eo nomine , tombi trulla

baria haras quamvis enim liberis statim ab ipsa

nativitate libertas ob alterum parentum nova hac lege connasceretur, nomine tamen parentis, servi alia jura constante matrimonio perdere poterant, quae ipsis ex ignorantia status accrescebanta. his dicta Postremo quo magis servorum usus rarescede servoru et, etiam commercio servorum tanquam rei illicitae interuietum ruit ac primo quidem nequis liberum hominem in servitutem venderet vel traderet

259쪽

deret, quod antiqiai vocabant Iagga i fruti deinde neqia is semetipsum in servitutem traderet, a Berte o iuri cautum fuit, cum nondum tamen vetuisset accipere vel emere Vendere 1. Sed nepos ejus Bergerita a ni filius etiam emptionem venditionem sust ulit, edixitq; libertatem eo ipso acquisitam servo, quo constaret Venditum esse , ut emptori quidem adversus venditorem ad pre- iij venditori vero nulla ad servi restitutionem .

ostus sidati. Interdictum autem illud Beum in

jure Sudems ruitico repetitur,indicium etiam eo tem

pore fuisse, quanquam rarissimos. Author enim ejus sive potius confirmator, Magnus Sincet tria solen ru sua regni circuitione prorsus sustulisse dici ur, servis omnibus qui tunc fuerunt, libertate publice data, neq; enim post ejus tempora, servi, aut de servis leges. Ceterum causa abrogationis in interdicto

260쪽

s fallisthrisina. Quae tamen ex affecta chm-

stianae charitatis magis suadere, quam edicto aliquo numinis cogere potuit , Christus enim servi formamasAmens venditus est, non ut terrena aliqua servitute nos liberaret, sed ut venundatos sub peccato in libertatem spiritualem assereretis. Verisimile quidem est S. Angarium, qui inter primos Christi praedicatores hic fuit, haec inter alia, quae de ipso referuntur, suasisse, sed null6esseetur Servitus enim & ejus jura manserun . -- Postquam autem Cardinalis Gunhetam Sabineus , qui tempore Regis Erici Bbs in Sueciam emor-vegia venit, ut sacerdotibus conjugia interdiceret, inter alia etiam ferri igniti, servitutis abroga tionem ursisset fundamentum abrogandae logis a Bergerosari coeptum est quod nepos Sergerus continuaVit, pronepos vero Magnus Sincet perfecit, finem imposuit, spatio fermὸ centum annorum. Res enim tanta, quaecum multorum damno c juncta fuisset, sine motu publico se. mes de sim attolli non potuit a.