Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

311쪽

sensis possidentur, nisi quod a militia equestri

omni alio ordinario onere liberentur. Postquam vero regnum haereditarium faetum est, ad normam conditiones iurisper Eiιropam eudab etiam seuda ejusmodi introducta sunt, constitutis Ducibus, Comitibus Baronibus,donec tandem anno i6O decretoNorcopense jus hoc in hunc modum constitueretur,ut si deinceps a Corona alicui ob merita servitia praestita vel praestanda daretur, id fieret certis sub conditionibus I. UC, non transiret nisi in descendentes masculos, iis deficientibus in filiam ejusq; mastulos hae tredes, si modo ei nuberet, quem Rex approbaret,&qui capax esset laudi, aut ex seudo dotaretur, recidente ad dominium directum nudo. 4. Ut nova investitura intra annum a novo principe peteretur 3. Ut non liceret seu dum ullo modo venditione vel oppignoratione alienare, nisi uta directo offerretur domino,vel ejus confesta, permissione alienaretur&Q Ex eo tempore jus hic seu date in viridi observantia fui . Ceterum de fundis vecti alibus sive censi A

tis, gravis de magni momenti quaestio est, jam an si lupe uanis probe multis magna animorum contentione , ' i'

312쪽

&motu,&privatim& publice agitata. Quid juris habeat corona in ejusmodi fundis cum eos saepe donet vel vendat, quantum juris donatario vel emptori possit conferres Seu quid sit jus illud censendi vel, ut rectius dicam, soluto censu possidendi, Statierduightat/de quo toties & tantopere posses oribus eorum cautum est, d cavetur, in quo consistat,4 quam late pateat' Quidam enim putant jus illud in eo saltem consistere, ut possessor&ejus haeredes libere habitenti commorentur, ne pellantur aut eijciantur, etiam ut alienare, donare, vendere possint, sed in totunata,

non per parte' etiam pro lubitu colere, sed sine praejudicio domini directi, id est,ut uno verbo dicam, possideri eos sure Empsteuticario, his potissimum de causis: I. Quia verisimile est, ut hodie, ita desolim dominia in fundos acquisita fuisse a plebe, per occupationem, ubi loca inculta aut deserta, quae tria

dominio Regis, Reipublicae fuisse videntur. Notum enim est in partibus Regni borealibusiversus occidentem, ubi ingentia sylvarum spatia latifundia, ut quisq; labore industria excolit exercet, in praemium diligentiae pro eis suis

313쪽

haeredibus retinere, etiam cum potestate alienandi, vendendi, donandi, mutandi &c volente de consentiente fisco, quippe cujus reditus eo ipso post annos libertatis augeantur, nec ideo tolli dominium Regis, sive supereminens, sive etiam dire-etnm. ioca enim ejusmodi ab initio Regis

Coronae fuerunt, Dilla Sor strandear Rongens odi thri m manu ager herer Rongeniis id est,

Livora viarungusulit, sequie nullius sint, scilicet ex iis quae intra terminos Regniri imperio subsunt, ex ure D. co, Regis censentur. Hoc ipsum etiam arguere videntur constitutionesinnae olim aistae sunt super ejusmodi fundis, ut nequis illos per partes alienare possit, ut si census toto triennio non solutus fuerit, fundus recidat ad fiscum, ut quotannis aliquid in iis aedificetur,ri vel lupulus vel arbores plantentur, id est, ut melior non deterior reddatur c quae omnia obtinent in fundis emphyleuticis. Si enim plenarium esset possessoris dominium quis prohiberet quo minus pro arbitriore sua uti, etiam abuti posset ' Quis circumsciberet libertatem disponendi, donandi, vendedi vel in totum vel per par te, aut, ut si quando fundus in solutum dari de-Pp beat,

314쪽

beat, sine aestimatione praestetur hoc enim, nisi jam ante dominium fiscus haberet, iniquissimum foret&Contra omnia jura reliqua, quae quantores pluris fuerit, jubent debitori restitui. Ex nulla re vero id manifestius elucescit, qua iustrumentis publicis, quippe cum fiscus ea vel Vendac pro pecunia, vel donet vel mutet, jam allodiales jam scudales faciat, quid aliud nisi uta ostendat eo ipso in possessione domini esse e Nec est quod excipiatur vectigal vel censum tantum vendi aut donari, id enim in instrumentis illis non distinguitur, sed fundus simpliciter absoluticum omnibus suis attinentiis, in agris sylvis, pascuis fluminibus c. venditur vel donatur, unde quam Vis emphyleutam pellere non possint He eo enim ipsi in instrumentis cavetur juxta eum tamen colunt, siquid incultum jacet, Pascunt , lignant, piscantur , venantur c freti illo jure quod rustico censuali non plus liceat agri vel fundorum coemere,aut sibi vendicare, quam ipse colat, exerceat Praeterea cum corona aequali pretio vendat agros fiscales Lucetigales tantum juxta canonem vel censum olim impositum, sequitur aequali pretio dato, vel in utrisq; dominium

trans

315쪽

transferri in emptorem vel donatarium qitomodo non ergo incensualibus Fiscus enim eodem jure vendit, nec in alteris reservat sibi dominium,

in alteris tranSfertas.

Vertam enim vero certum est, plebejoc, qui agros vectigales vel censiticos habent, . Iam ab aliquot retro seculis possedisse sine ulla ipsis a fisco mota controverfia pro suis .propriis, sergenerationes infinitas transmisisse ad haeredes, di- vilisse, donasse, mutasse, oppignorasse, vendidisse Sec pari prorsus cum nobilibus urein liber. tale quoad hoc, etiamsi majorem fisco pendant censum, id quod infinita super ejusmodi contra-dtibias publice a judicibus confecta de extradita

instrumenta testantur a iura praeterea omnia, Mantiqua de recentiora, in id consensum suum . praebere, nec quemquam etiam hodie nomine

fisci ausum fuisseejus illud judicialiter impugnareaat avertere. 3. Sed nec leve argumentum est

pro proprietate dominio plebis in fundis suis, quod idem prorsus uris habent cum fisco mobilibus in locis publicis, sicubi aliquid ex iis vel elocandum sit vel vendendum ut enim ante dictum est, hoc negotii datum fuit praebes lo commimi-ἴ et tam,

316쪽

tatu, marchae vel praesidis territorij, ut quidquid ex eo proveniret, id in usum communitatis inferretur, cujus lucri vel preti aeque participes forent omnes istius provinciae vel territori inhabi tatores. q, Praeterea, si plebei censiti jus domini non haberent in fundos suos, non Vocarentur ad comitia, nec jus suffragandi haberent, cum id non nisi civibus de qui bona immobilia possident, detur; lam vero constat ejusmodi homines ordinem quartum constituis . jure suo cum reliquis ad consultationes,publicas admissos fuisse , ut 'Vorum interest, propter bona quae habent postident, ex quibus censum praestant, scire contulere quid e Republica videatur, de ex bonis suis contribui possit Reliquos vero omnes, qui alienos fundos cohant, ab hoc coetu excliadi. 3. Nec tolli dominium plebis eo ipso, quod coronavendat, aut in laudum conferat, juxta consuetam in dominiorum translatione circa fundos alienandi formulam Formulam enim, quae moris causa usurpatur, non conferre plus juris quam fiscus habeat, nec fieri posse, ni eodem modo fiscus quo pos es or, conferat aut vendat Duo enim unius

rei in solidum domini es e non possunt Quid equod

317쪽

quod nspicari licet formulam istam ex suggestio

ne quorundam irrepsisse, praecipue exterorum . sive ignorantium rationem status nostri, sive etiam cupientium ea Regum facere, quae per Reges

sua fieri vellent, cum ergo qui possidet, vendi juxta formulam ex jure praescriptam, necesse est illud de dominiori proprietate intelligendum esse: Cum fiscus vero de censuri vectigal quod fundo isti impositum est, aut imponi possit, atq; ad hunc modum integras saepe proxincias in eu-dsam Ducatus, Comiaatus, Baronatus,c confer

ri, nec praeterea tolli aut confundi dominia singulorum. Nec refert quod plebeis censitis lege interdictum sit, ne plus agrorum coemant ata conquirant, quam ut exercere colere possmi,

eo ipso enim liquet, quod pro dominio lassicit ali- qnando plebeis emere conces iam. Lex enim illa non tollit potestate sed crminat ad culturam, ne scilicet debito fisco census subtrahatur, qua lege propterea omnes simulati contractus super fundis etiam inter Nobiles & plebeios eadem lege vetiti sunt Lex hoc ipso dominium fundi Regi non assignat, sed tantum praescribit quomodo plebei agros suos colant exerceant cum fisci

P 3 proprio

318쪽

proprio ipsorum commodo, quod in provinciis nonnullis ante seculum,4 quod excurrit, factum

constat, quae ut plurimum prius steriles, tunc novo a Rege monstrato modo culturae, foecundae e

vaserunt. Quin imo nobiles ipsi, vel militares, qui ejusmodi fundos acceperunt, eo ipso dominium plebis in ipsos agnoscunt, quod volentibus Vendere, jus protimistos nuper acquisi Verunt, ut post agnatos cognatos qui jus retrahendi habent, primi es Ient in emptione, quod necesse non haberent, si bona illa emphyleutica essent 6. Porro si fundi ejusmodi omnes emphyleutici sint, quis eos plebeis in emphyleusin dedit' Contra distinguuntur enim allodialibus, non nisi per modum possessionis ex locatione conduetione Allo. dialis enim sunt ejus qui locat Emphyleutici dicuntur respectu ejus qui in perpetuum pro se suis haeredibus conducit,non potest autem monstrari, quando fiscus eos in emphyleusin dedit, constat enim per multa retro secula Reges electione ad Regnum pervenisse, praefuisse authoritate magis suadendi,quam jubendi potestate, minime vero jus sibi aliquod in bona subditorum suorum, vendicasse Regibus enim certus praediorum nu

merus pa

illa

319쪽

merus ex qualibet provincia constitutus fuit ,

quem minuere aut alienare jus Vetat, sed nec augere poterant cum injuria subditorum, nisi sub certis conditionibus, ut si vel crimen laesae Majestatis intervenisset, vel census aut militiae onera ex ijs non praestarentnr, ut ante di istum, sed nec Reges successione facti us aut dominuam aliquodnaeti sunt in bona plebejorum4 praedia subdito. rum suorum. Unio enim haereditaria ab ordinibus Regni sponte coepta, approbata, hoc tantum effecit, ne successor in incerto foret, de reliquo dominium subditis in bona sua ademptum nor' est Re ges enim populo debebant us suum,ideoq;-Regnum non patrimoniali jur quomodo bona sua a vita, sed haereditario flaudati possederunt ut extincto ultimo haerede, potestas iterum ad ordines recidat, ut quamcunq; velint Reipublica formam amplecti possint. Quare non liquet, unde, d a quibus plebeiorum agri lona emphytentica facti sint, praecipue cum certus numerus sit eorum, qui Veta corona vel Fisco vel Episcopis

Abbatibus in numerum emphyleuticorum relati sunt, ut frustraneum sit eodem jure confundere

320쪽

nos supersint, ut ante dictum. praeter enim cabona, quae proprie Emphyleutica habentur,ediriste hester adgeήδον quae sparsim reperiuntur,

verisimile est Reges nonnullos nostri seculi bona quaedam fiscalia in Emphyleusin vendidissse,quod praeter vile illud pretium, quo bona illa sui juris

pro solutione consueti canonis emptores fecerui, instrumenta stipe hoc facta facile arguunt, in , quibus nulla fit dominii translati mentio, sed juris tantum possidendi pro seri haeredibus in perpetuum sed nec obstare dominio plebes orti mo, quod edicta Regum nonnulla exierint, de non distrahendo, vendendo vel dividendo praedio censuali per partes, cum enim jus commune id permittat, imo aliquando praecipiat, nunquam vetet, edicta illa vim legis universalis non obtinuisse, sed lante, post publicationem illorum, iuxta jus commune practica tum decisum esse constat, id quandoq;&publice interesseri Locupletem enim, divitem agri egeno Vendere posse, illius cum commodo&suo sine damno. nisi olim divisiones ejusmodi admis ae fuissent, praecipue in borealibus montosis & sylvosis provinciis,

nunquam in tantum, hoc nostro seculo, aut nu

mero