Dissertationes binae, quarum prior agit de colore et tinctura comarum, posterior de civitate romana apostoli Pauli

131쪽

suae lacerum corpussiccos effundat in ignes. Adde Grang. ad Juven. Sat. IX. p. I 2. Eodem modo Palladem , per quam Mentem, Prudentiam & Virtutem significabant oleo delibutam, Venerem vero, quae eadem ac Voluptas habebatur, unguentope

fusam fuisse scribit Athenaeus libr. XV. Deipnos cap. X. Videantur alia apud Illustr. Spanhem .ad Callim. Hymn. in Apoll.us 38.

III. Subsequentibus autem temporibus summa cura in id incubuerunt, ut, si minus propria placeret coma , eam varia C lorum tinintra mutarent , & sic majorem sibi gratiam conciliarent. Omnia hic me dicamenta, quae ad tinguendos capillos α- cogitata sunt enumerare longum foret, nec magnopere ad nos pertinent. Quare

potius ipsis, a quibus haec accepimus, Mc- dicorum filiis remittimus. Qui velit nos, cere, in Plinio passim obvia habebit. Consulat etiam Rhodigi . libr. XVIII. Ant.

Lect. cap. X. Breviter nos in rem inquiremus. Praecipue tincturam adhibebant adflavas reddendas comas. Patet eX Lucrari.

132쪽

coLora: COARuM. CAP. VII. II 3 μέν ei redi ad Solis meridiem vim habenis :ribui . capillos perinde , ut lanarum coloribus, flavo inficiunt colore ,propriam damnantes natur'. Ibi flavam tincturam diserie praeostri nigrat , quini ex . seqq. verbis clarius Patere potest. Pet ξανθον ανθος autem inteuligi puto crocum. Croco enim selitos fuisse tinguere capillos scribit Tertuli. M. Cult

Foem. cap. VI. Video quasdam capillos in vertere. Qua de re etiam superius m 'nuimus. Nec tantum crocum adhibebant,

sed & cinerem, ex quo lixivium faciebant. quod sapo Gallicus. appellatur. Plin. libri XXVIII. Hist. Nat. cap. XII. Prodest et

sipo. Gallorum hoc inventum rutilandis capiLIis r Fit ex sevo ct cinere. De eo videtur accipiendus Martiat. libr. VIII. Epigr.

XXXIII. r'E

Fomtior intortos servat vesica capillos . Et mutat Latiasspuma Batava co

mas.

De simili tinctura Ovidius III. Ait. st

Gemina canitiem germanis inficit hemsis sEt melior vero quaeritur arte color.

Ubi tamen male Micyllus haec ad colorem

133쪽

ii DissERTATIO DE erravit Erudit. Κobieret. de Luxu Roman 'lib.Ι.cap.Vl.Alia Scriptorum, quorum testimoniis res haec clarior fieret adducere possem, nisi mihi otium hic fecisicnt Lipsius ad Tacit. de Mor. Germ. cap. IV. Heins ad Ovid. libr. III. Met. p. 44O. Vossius ad Catuli. p. I et . Rheinesus in Inser. 'Cl. I. num. LXXXIX. Perig. ad Aelian. libr. IX: cap. IX. Aliique, quos

memorare longum foret. IV. Flavedinem Capillorum praetereasbi conciliabant Mulieres cortice nucis , uti

colligitur ex Tibull. libr. I. El. IX. p. 43.

. Tum sudium formae: coma tum mutatur,

Dis utet, viridi cortice tincta nucis. Viridis enim idem est ac flavus, quodsii- perius me probasse puto. Et ita virissi hoc loco explicandum esse docet nos Plin. libr.

XV. H. N. cap. XXII. Tinguuntur cortia ce earum lanae, ct rufatuir capillus prodeuntibus nuculis, id compertum infestis tractatu manibus. Quem locum jam ad Tibuli. adduxerat Eleg. Brouckh. Non libenter igitur cum illis facerem qui putant conice nucis tinctas esse comas , ut nigrae fierent, inter quos est Meurs in Mantissi. ad Luxum Rom. cap. XXI. Et Duportus ad Theo

phrasti

134쪽

COLORU COMA M. CAP. VII. phram Char. cap. II. p. 212. Idque ostendi existimant e versu s. ejusdem Elegiae :THIere tunc albos cura est a stirpe captia

Sed, quid eo probent, nullus video. Nam albi crines aeque p'ssunt, ni fallor, interemisceri savis capillis , quam nigris. Nec in tota Elegia nigrorum capillorum fit mentio. His tincturae generibus addi m retur Theocriti Schol. ad Idyll. II. 88.

καγὶ τὰς τρί, ας ξανθίύουσιν. . Thapseus enim est

Iignum vocatur scytharium su lignum scythicum, ut dicit etiam Sappho. Illo vero lanas tinguunt , ct luteas faciunt , ct capillis

favum colorem conciliant.

V. Inter reliquos etiam ornatus , quos nimia excogitavit labente Rep. Romanorum luxuries, non infimum locum obtinet, solitos fuisse crines scobe aurea gere, ut aureum acciperent colorem. Treis bell. Poll. in Salon. Gall. cap. VI. Gallienus cum fluis semper savum crinem condia

135쪽

116 Dis snRTATIO DR , quo magis conia illuminatisfiavescere . Quod de eodem hoc Imperatore refert HeroJan. libr. I. cap. VII. g. 9. Κομη τε cii ει ξανθη

σΘαι. coma natura flava ct crispa, ut, se quando in Sole ambularet , illa splenderet veluti ignis . adeo ut putaretur , exeunti sic be aurea inspergi Conser cum hoc loco Iosephtim libr. VIII. Ant. cap. II. Martian. , Capeli. M NIupt. Phil. libr. I. p. 2o. I us vero Divi auro tin tam caesariem comasique crederes bracteatas. Gallus seu Maximianus Poeta in Catal. Pithoei p. FFO. Anne coma ex auro flava esse tisi Gentia p

Ex ipsa magis est bractea flava co

Eo referunt Eruditi Valerii Flacci versiis libr. VI. p. 7O9

Et gravidae maduere comae , quas fore Sabaeo trierat, liquidoque Paren gnaverat au-

Ubi omnino conferendi sunt Viri Cl. Vossius & Bu annus. VI. Qui autem eo modo flavos sibi redderent

136쪽

COLORE COMARUM. CAP. VII. III derent crines, dicebantur eos rutilare. Tacit. libr. IV. Hist. cap. LX. Propexum ruintilatumque crinem patrata demum caede L gionum deposivit Suet. Cal. cap. XL.VΙΙ. Coegit non tantum rutilare, sed ct sermonem germanicum addiscere. Sic Livius libr. XXXVIII. cap. XVII. Gallis adscribit, procera corpora, p missam ct rutilatam comam, vasta scuta. &c. Hanc quoque V Cem, quamvis paulo alio sensu, Ovid. r

Cum croceis rutilare comis Trithonia Comism Coeperis. Et sic apud Senec. in Herc. Fur. p. 948. . Ingenti minax Stat ore , ct ignes efflat, rugilat --bam Cervice jactara.

Sic ante Lipsium legebatur, quod defendit Grono vius, &duo, quos olim inspexi,MSS. Quamvis idem Gronov. 'ad Sen. Troad. p. 468. legere malit jacta. Notat autem de hac voce ad loc. laud. Vir Celeb. cujus No manes semper summa Veneratione prosecutus sum) rutilare de capillis idem esse quod cristare. Verum liceat distentire.

137쪽

Aliud enim probat idem ille locus, quem

e Catone suci potius Val. br. ΙΙ. 'p. I. ex. s. 4lamvis non dissimila reserat e Catone Serv. ad Virg. libr. lv. Aen. p. 6 8.) crinem cinere rutilare. Quod omnino de tinci ura intestigi dctat, ut inspe-ecto loco ρatcbit. VII. Ad rutilandos autem capillos adhibitos fuisse & ab hoc minitario dictos cinerarios ab inspergendo scilicet cinere, censet Isaacus Vosi1us ad Catuli. in Nupt. Mani. p. I 33'.

Nunc tuum onerarius Tondet os.

Neque diversa sequi videtur. Joh. Fred. Gmnovius ad Plauti Mil. Glor. Act. IV.

Sc. II. IO. Sed ct capillos mulieres ruria labant cinere , unde Ciniflones ct Cinerarii. Vide etiam Statium ad Catulli l. l. Haec tamen non omnibus aeque probatur sentcntia; alii enim putant ob id Cinerarios fuisse dictos , quod flando in cinerem Calaiamistros calefacerent, praeeunte Varr. de L. L. libr. IV. p. 22. Calamistri , quod his calefacilii in cinere capillus ornatur. sui ea ministrabat, a cinere onerarius est appellatus. Varronis sententiam probat Acro ad Horat. libr. I. Sat. II. p. 98. Sed haec loca ab aliis ad nauseam usque sunt trita. E

138쪽

COLORE COMA M. CAP. VII. I Io rum auctoritatem secuti sunt Viri Doctissimi. Pignor. de Serv. p. 398. Torrent. ad l. l. & quicunque sere de Cincrariis scripserunt. Hae autem sententiae ita conciliari posse videntur, Cinerarios & ab inspergendo cinere & a flando in cinerem esse dictos, habita ratione diversi muneris, cum

utramque rem curare potuerint, calamustrum calefacere, & capillos cinere iratii re. Et certe Cinerarios & ciniflones ab inspergendo cinere etiam dictos esse, ut credam, adducit Servius, qui ad libr. XII. Aen. Virg. scribit: Etiam ille puL

vis, quo utuntur Puellae, cinis vocatur

de etiam ct Cini nes dicti sunt. Cinis ibi illud erit, quo crines flavos reddebant Puellae r jam dicit Servius, ab hoc cinere, quo favi tinguebantur capilli, dictos esse Cinia sones, quod huic muneri essent praepositi. Interim facere cum illis non risium, qui

onerarium putant suisse semper inter mulis bria ministeria, cum tamen mascul. genere esseratur, nec novum foret Uiros etiam ad crines adhibitos fuisse. Sic enim Tonsores memorantur apud Grui. Inst. p. MCXVu.

T. SALLUSTIUS. T. L. PUSSO TONSOR. H Aeque

139쪽

Aeque ac Gnstrices apud eundem p.DXCIV

num. .

SEXTIAE L. TERTIAE TONSTRICI SEXTIA. XANTA SCR. LIBRARIA

EM. OL. II. Simili ratione tinctor comarum arpellatur in Anthol. libr. II. Cap. IX. carm. . 1 f.Inspiciendi sunt U. D. ad Petron.Sat. Cap. CXXVIII. init. Bernari. ad Stat. libr. I. Silv. p. m. 7 I. Petrus Moli ad Longi Pastor. p. 2I. dc Ill. Spanhem. ad Call. Lav. Pali. 2I. VIII. Neque solum flavum colorem -- dicamentis sibi conciliare se ant , sed etiam nigrum. Hoc tincturae genus inventionem suam debet Medeae, teste Palaeph.

de Incred. cap. XLIV. ποιουτον ανθος ευρε , δυνάμενον καὶ ποιησαιτας μέλαινοις. Vertit Corn. Tollius. Medea prima ejusmodi forem invenit, . qui ct albos reddere capillos ct nigros posset. Uide ad h. l. Paullum Patrem & Polluc. libr. II. cap. III. Segm. 2s. Eo colore Comas tinxisse Foeminas docet Luci n. in Mmor. p. sol. -άσπις ἀρκεῖν η μέλαινα, τὴν γεγαμηκοτων πλουτον ει

140쪽

αναλιγκουσιν. suibus vero se cera n gra coma videtur, maritorum opes in hanc

conssumunt. Nec Uiri, qui malis artibus minarum savorem sibi conciliare non eruisbesterent, ab ea abhorruisse videntur; t

Iem nobis depingit Auson. Epigr. XUII.

Canus rogabat Laidis noctem Asrom Tulit repulsam protinus.

Causamque sensit: ct caput fuligino

cavit atra candidum

Ubi Toll. Et Martialis libr. IV. Epigr. XXXVI.

Cana est barba tibi, nigra est coma, timguere barbam Non potes , haec causa est , Iehoter, ολ

comam.

Serenus Samonicus de Medic. cap. V. Uuoe pudet aetatis longae , quoi sancta Itane ius Offendit, cupiunt properos abscondere canos Et nitrum crinem fuco simulare dolose.

Elegantissimus quoque hanc in rem est tu.cus Aristoph, in Eccles p. 73o. Δια μέλανά γ ουν ἄν si το