장음표시 사용
221쪽
aures iusti ae defensam obstructa essent sese, igitur
adsummum judicem prouocare C regi diem dicere, ab isto quisbi ultimus esset trigefimum Dicta nihil valuerunt, sententia tenuit etiam ipsorum Vadatio, nec tempore nec die Allax Nam cum rex animi securus. lcaud, i in castra abiisset, contra Mauros: ibi morbo statim tentatus, sed leui, Giennium se contulit atque ecce II. Idus
Septembris, id est ipso trigesimo a supplicio die, in lecto exanimatus repertus est , in ipso
aetatis fore,annos natus XXIIII. menses novem.
Quis neget diuinum, aut Geniale aliquid, hic interuenisse , sed supremo Numine conscisD
Evin quoque Principi decoram utilemque esse. CΑΡ. XII. DE cn sane magnos animos &Fortunam lenitas:&, quod notes . non nisi in eos cadit. Barbari aut viles homines, ubi licentia adest, plerumque aeui sunt mites in ea S moderati, ingenui sanguinis stirpis. Sed quid inquies: ad hanc ego Principes inuito, quae aduersa Iustitia &soluere eam videtur 'Videtur in re non facit , imo eumdem utraque finem c scopum habet. Iustitia seueritates metu emeia dat Clementia benignitate coemissione.
222쪽
Illa poenam, haec veniam dat sed eum lucticio
utraque, ibi debet, addam , a quo debet. Non enim quorum uis est Clementia, sed eorum qui in suprema potestate constituti sunt, temperare aut flecstere ex usu aliquo legespo Isunt. Est ut verbo dicam Princi imItaque, Deele defini tui a Seneca , Clementia, lenitvis superiori in
parte Verum ella ted ad de&partem allelam in remattendis natari Ela Clementia hoc solet. Sed est Superioris in hilpulchrius, ait idem Sophta. In
fastigio collicatu, quam mussiarum rerum ema dare, nulliuspetere. Q narurn autem rerum 3 nec enim
omnium,&multas lex adstringit non resoluendas sed earum sere quae Principem in sum tangunt ut sunt Iniuriae, Calumniae Violentia:& quae alia meritam poena habeant sed contentus potestate, remittit: donat. Cogitat publicum separentem eme Ut autem priuati isti parentes liberos peccantes sene castiganta interdum virgas o do ostendunt, metum incutiunt pro poena sic ille ficit & faciendo sic emendat. Mirum enim barium ingenium hominum. quosdam benignitas & ex ea reuerentia, quosdam seueritas in ex ea terror meliores Acmnt: Princeps utitur omnibus, addictum huc usum. Esti communiter illud dogma verissimum: recundiam peccandi facit ipsi clementia regentis: Scin domo mea ac familia sum expertus Plura super hac Virtute liceat sed pudor sit pol en cam aenius aurei inelu duo Principibus
merito legendi, citis eam reuelant Nos EXepta,
223쪽
pro more, demus: quam multa ea sunt 'de nemo magnus laudatusque Princeps sine istis. Sed agmen ducat diuinus ille dux, M ora E s. Qui cum populum ex AEgypto caelesti vocera monito, claris miraculis adstipulantibus eduxisset.isti tamen demtidem ingrati refractarij,
rebelles erant. Nunc carnem, nunc panem aut aquam petebant: Mira petebant, Vt Voces protervas, poene lapides ac manus in illum mitterent: sed tamen illa , veniam etiam dedit. Nec vulgum modo procacem habuit etiam
& soror Mam,in mitissimum virum insurrexere: qua cavi Gad priuata, deui, quod EthiopiΩsam quae animo eius collibita esset, uxorem duxisset. nsules inquiebant Dominin locutus est:
nonne emnos cessem vocem auribus his accepimus meia e Mosino opponebant solu, sed aequabat cuDeuspro vir mitissmosuperamneshomines itaScriptura appellat iratus est,&Maria vitiligine ac lepra subito percussit. Quae sic cu fratre ad sanitate mentis reuersa, ad Mosem respexeruntalle ad Deum:&post septem dies,precibus eius sincera puraque morbo apparuit. Quid plures seditiones enumerem λ nete enim plures sed Moses ille semper in mansuetudine constans, usque eo amans ignoscens suorum , ut Dei iram vel hac voce sedaret,Dele me, inquit, de tabro vi potius quam ut hos tollas. O vere diuine vir non nisi ab aethereo Spiritu hic spiritus:&venerari magis in hac parte te fas, qua imitari. Tamenin D A vavi imitatus ex quis 'ille DI.
224쪽
quoque Deo laeto plenus qui, cum b o
mus filius fratrem Ammonem proterve in conuiuio interfecisset & triennio apud auum ma
ternum in Suria exsulasset, fractus misertust reuocati it Quid tamen Zille a scelere ad scelus maius quasi gradu facto properat,& regno patrem pellit: vita quoque si potuisset David arma necessaria capit, Joabum Praefectum militiae cum dilectis viris in illum mittit sed cum mandato Seruate mihi puerum e salomum. Adeo nec an iram, nec in Vindica am exarserat,Vt tunc qUΟ-que, cum ambiguo euentu arma caperet, solicitus devenia magis, quam devictoria esset. At
Deus pro illo exarsit lindicauit, dilius non filius interfectus est scis quam inuito dolente Luctus eius in publico. istae voces Fili mi. Ualomo Lbsalomoti mi s quis mihi tribuat, ut ex moriarpro te Absalomest mi si, mi Absalome 'Proh superi ubi Orientales vos Reges, lo- die Turcici estis, qui patres, liberos, fratres in- te ficitis, prompti libentesque pro regnes iste
nec inlidiatorem sceptrivi vitae, ita vult exutum:&exutum veris lacrimis luget. Exempla lide pariae supra hominem Dat no--II ne sortis PER1CLEs fuit.qui morti iam Vicinus,& spiritu ac vita abeunte, cum amicos assidentes queri&lamentari audiret,atqtie alium pru- uentiam, eloquentiam,victorias .alium alia lati- dare ille modice erecto capite, Et quid hoc est
Haquii ciuiparua a t fortuita laudatas at illa maximum omittitis, Mod nemo mea operapullam vestem
sim se it irem iudicium t hoc vir ille magnus
225쪽
in summis suis laudibus ponebat, quod comis
in omnes inumanus, numquam acerbitatem aut vindictam exercuisset Macte Pericles vel hoc nomine cognomen limpi, meruisti qui sic extra istos turbidosa rectus, ut nulla non dicam crudelitas, sed asperitas, mentem tuam obnubilarit. PALLI pvs Macedo, non maior Alexan uia.dro : sed fortaste melior, certe moderatior: is inquam Philippus famam& immortalitatem vel sola hac virtute meruit Amici stomachabantur de deferebant, quod Peloponnesito thenoficiis aftecti,criminarentur eum, atque adeo ludis Olympicis exsibilarent ille in iocum rem vertit,&ύwd ergo, inquitocient, sis anο- fuermi ξIdem,suadentibus,ut seuerius paullo cum Atheniensibus ageret palam ingratis Nihil adris, inquit an ego qui ad gloriam omnia refero, theatrum oriae meae evertam Sciebat Athenienses
ingenio inito valere eoque etsi ibi humanis1imus hic magis es Ie voluit, ut hanc quoque materiemis amandii praedicandi praeberet. At illud in hoc ipso incredibilis non clementiae , sed c patientiae quod cum iidem Athenienses legatos super aliqua re ad eum misissent, atque ipse benigne amdisset atque indutiisset , dimittens, pro cumulo adiecit , Ecqua alia in re gratificara iis pqset'Hic Demochares e legatis ta ro,inquit, si te ipse sustenderis Hem , vocem conviciumum portunum,& ut rem dicam,flagro aut cruce dignum testaque amici adstantes exarse-
226쪽
rant sed compescuit se illos Philippus, ae
Thersit emit Lim nulla vel re vel voce acerbio reaatium dimisit. Tantum hoc ad legatos alios, Nunciate Athemensbus impotentiores e se aut ista iliacim quam qui dicta comiter audiunt.
Ad Romanos flecto inter quos M. MAR-ca Lasa qui Syracusas cepit iam tum cum cepit clementissimi animi signa , in medio furore Martis,misit Parci ciuibus, qua potuit, iussit: edicto, Nequis liberum corpus, manu, ferro, stupro violaret, seruitia modo lectiniae prindae essent. Sed vel siccum multa saeuitiae aut libidinis exempla editum iri videret, ut in urbe per vim capta,conscendisse editum locum dicitur & subiecta ea oculis, calum eius, paullo antes cssorentis, humentibus illis defletu me. Priouatim etiam cum de inchimede eiusque ingenio audisset, si diciet, mandauit incolumen seruari, curae hoc omnes haberent. Non mirum iri rudi adhuc aevo, Romanis ad artes istas parum iactis Sed mandauit eis frustra. nam miles discurrens, cum Archimedem repperisset in puluere figuras describentem, to tamente illuc versa ignarum publici fati, interrogat gladio super caput in ento , --ὶ Ille nihil, nisi pulverem suum manibus tegens,&oro turba,inquit. Ita miles indignatus, contemni ratus, Occidit. Haec in Sicilia & victoria, post ipsam ista.Siculi parum grati,& ab inimicis eius impulsi, questum ad Senatum super eo venerunt, scilicet alienas etiam iniurias adscripturi Consul tum erat, collega aere Laeuium
227쪽
Lauinus sorte in Senatu non erat. Itaque facile ei turbare aut disturbarerem&homines, S i ritos illusosque dimittere. Non fecit, audiri voluit, sed cum collega aduenillet: sedit in subselliis inferioribus, uinita acculatione, cu Se natus illos face Tere iuberet, ille vero retinedos censuit, 3 ut suae quoque defensioni, non ut partes, sed velut iudices interessent. Qua absoluta, excessit curia, ut liberius sententiae dicerentur sed quid opus 'clara eius innocentia, istorum impudentia Omnibus, atque etiam ipsis fuit. Nam statim e partibus in fautores se transferunt,fiunt supplices, atque adeo Patronum illum Sicilia adoptandi &Hiscepit, tam bona fide vi presentium oblitus, aliis super alia
benenciis exornaret. M. etiam BIBVLVS, etsi fortuna parum at tollente aut prospera semper Usus, tamen Virtu
te ina canimi clementia,excelluit. Duos filios praestantissima indolis, cum in Syria Proconsul ipse ageret, Gabiniani milites in AEgypto
per saeuitiam. an proterviam,interfecerant. EOS.
Cleopatra regina , iram iustam magnatis Viri verita,comprehensos ad ipsum misit arbitrio scilicet eius puniendos at ille,etsi in recenti dolore, patrem,&aliquis dixerit,hominem exuit,ut humanitatem retineret. ac seposita omnivit Ione , eo idem ad Cleopatram intactos remisit, vindicare potuisse contentUS.
Quem autem Sibuti adiungam veterem coli VI legam Iia IVM CAELARI Ma in omni quidem
vitai proposito hostes , sed in hac virtute D
228쪽
geminos, nisi quod copia vincit, qui omnes vicit. Ecce iam adolescens, in freto illo ceu quam sustinuit see moderatus est ' Captus a
piratis, iurauerat sepius, se cruci omnes susti-χurum, sit in potestatem redegisset Redegit. sed tamen aestuat , Homines crucifigat crudele erat. Remittat religio adstringebat In hac pugna naturae4 rdei, clementia iam repperit:
iugulari prius iussit, deinde scutari. Item stibio eaeui. Cornelim Phagita idam fuit, ex assiectis Ste missariis Sullae, horino nequam&ad bonorum Gedem aut pericula factus Is latitantem in ciuili dissidio Caeli reri , tamquam Marianarum partium acriter de sagaciter Indagarat, I subin- Duorum demutantem latebra aegre, pretio accepto, talaxQ um dimiserat huic tamen m mutatione temporum cum posset Drtasses deberet, nocere numquam si minuit. plane quasi post nimbum de tempestra tes , non nolo non Austro ultra os Tensus Ista priuatus aut impotens secit quid in imperiis i mitior seipso illo priuato.
Initio bellorum ciuilium , cum quaeri terror adhiberi consilio solet, ad reprimendum aut reducendum: ipse diuersissima via veniam, libertatem, vitam omnibus non dabat solum sed ultro offerebat Corsit j quid euenerit, dignum
memorari. Tenebat hoc opidum L. Domitius, vetus acer eius inimicus, cum cohortibus triginta. Inerant Senatores plurimi, equites Romani flos aut robur Pompeianarum partium. Ipse obsedit milites vim non exspestatunt, sed inclinatis in Caesarem animis,
229쪽
transire ad illum , dedere duces opidurn parant: iam colloquia erant Domitius sibi praetimens ex conscientia dissidens, Vtiam ponere suo , quam eseris , arbitato heu, quam ignarus eius animit elegit. 1 taque seruum medicum aduocat , iubet Vene-hum sibi dari. PMd. debbero linquit dominus
rogo, CT armat m rogo. Seruus quasi paruit, sed astu facinus discusIit nam soporem ei temperat pro veneno filio mox indicauit. Ρrs uidebat stilicet suturum ut hominem paera iteret praecipitis consilij, narii ne si spes veniar a Caesareeli et Atque ea statim at Tullit. Naille vir omnes honestiores ad se in castra vocauit, benigne astatus est, ad pacem, pacata consilia hortatus , dimisit cum rebus incolumes de quo i stultitiam rideat aliquis plerosque iterum ad Pompeium Sed haec it
Ium , non Caesaris culpa Domitius intere cum audisset, atque experrectus elliet, torqueri&angi de veneno donec famulus 'itum discussit, rem aperuit . atque Ille quoqUGrecta ad Caesarem, vitam , libertatem, pecu
niam recepit. Eodem bello in Hispania ad
Ilerdam cum hostes ad pacis necessitatem aciet gisset, Viam condiciones serreritur , milites iermones S conuiuia miscerent, ex binis castris una ficta esseri, en e re mi . praenime, Pompeiani duces, subita paenite tia, an perfidia, arma capiunt, Iulianos inuadunt , occidunt: ipse . cum facinus reponere possiet, de Pompeianos detinere vel item occidere illorum di
230쪽
similis sui similis, summa diligentia conquin omnes iussis, remitti In ipsa acie Pharsalica,
medio ardore pugna ita Vincere voluit, ut perdere timuerit vox eius obequitantis passim excepta, Parce ciuibM. Atqui non fecit,inquies. Imo ille fide optima nisi in acie, nisi resistens, nemo occisus est: seruare promptior, quam illi seruati. O inauditam , nec nisi caelestem,
clementiam te tant numero , tam pertina
cium aduersariorum, non nisi tres L. amin, Faustus Sylla,L. Caser interfecti post aciem eius iussu siue permissu reperiuntur: atque ijsaeui&crudeles in eum Misenia , quam ante impetrauerant, iterata rebellione, corrupta. Omnibus etiam sua partis nominatim Vnum,quem vellent seruare excipere ex hostibus concessit: denique tandem no Edicto, etiam quibus nondum ignouerat, redire in Italiam , ad OpeS, honores, imperia , permisit. In ipsius Pompei morte , qui alieno sceleret inuidia ceciderat , tantum a gaudio aut insultatione abfuit , ut lacrimas non tenuerit auersia tu homicida , bello etiam mox persecutus sit, caede ac anguine manibus illius parentarit. Quin&memoriam statuasque eius, disiestas a plebe, restitui iussit cauillemur aut interpretemur, Vt Volumus, magno animo, Vt ego censeo Vere miti& clementi. Verba eius ex epistola quadam ad Oppium. Bassimi nota vivi amaui,ista Gaiae me hercules,vossignia scarebitem, quam valde ' obetis ea quae apud Cor-