장음표시 사용
81쪽
Musu, de ex Principum permisis sione legum vim habent , in hoc vero Principium fores singulariter dictam vim habent ex dispositione expressa tuis. Pontifici in eap. L.
δε nou.οper nunciat ut in casibus,
in quibus Canones non disponunt , attendi debeant, Ideqoue ex his liquido constat, bene, ac fundate in nostra Constitutione dici, quod Doctorum , in Tribunalium restri me , vel interpretationes tu limitationes , per quas cessantestatutaria dispositione ireuerso stadira fatum nouusmum ius Graecorum, adueriantur populorum antiquis naturalibus moribus. Interpretationes autem, seu re strictiones, Nilimitationes in radidem Constitutione enunciatiae, atq,
per eam de medio sublatae , multae sunt ex eodem principii, seu p 7 supposito manantes , quod immu tatio dispositionis iuris communis proueniata sola potestate, vel iurisdictione statuentium, isto nana , retento praesupposto sertur ne, cessariam esse copulatiue utramque subiectionem dicta iurisdictioni
se potestati statuentium, tam per sonarum , inter quas est contentius cessionis quam etiam bon rum, in quibus est succedendum,
idque adeo rigoros praecipitur
ut negetur unio, seu combinatio statutorum diuersorum locorurria, quae concordent, idemque dis p naut statuti scilicet personarum, .alterius bonorum, ac propterea quamuis omnes persone contendentes sim eiusdem loci, e statuentium iurisdictioni, ac potestati subiaceant, non tamen statutaria dispositio attenditur,vi operatur in bo-
nisstis extra eius territorium, ultra quod iurisdictio non extenditur, exindeq, resultant magnae , inuoluta questiones super qualitate bonorum, de quorum successione agitur, ad dignoscendum eorum tuati
tur, atq, in eis cadat siluatio vi quae loco non circumscribantur, sed sequantur personam, quod praesertim disputari contingit in illis bonis,que
tertiam constituunt speciem , quia neque vera mobilia, neque vera stabilia sunt, vi ex .gr. sunt censu.co
signatiui adformam Bulle Pi V super fundis stabilibus, fructiferis,ac etiam sunt iura , quae habentur cum Principe, vel Republica,que in Urbe loca montium dicuntur, alibi vero fiscalia , vel redditus super arrendamentis , aut iura cum Rege cum milibus vocabulis incidentatendentibus nec non eadem quaestio cadere solet in iuribus, de actionibus, an regulentur a natura bonorum, ad que competunt, cur smilibus. Qsnimmo data etiam siluatione in loco per veritatem, de proprietatem, ut in veris stabilibus, ac rebus soli contingit, adhuc intrat dubitatio respectu illorum bono- I9 rum , quae sint de directo dominio Ecclesarum , vel personarum Ecclesiasticatum , dictoiurisdietioni, de potestati statuentium non subiectarum , possideantur tamen perseculares, inter quos contentio sit
super solo dominio utili, vel sub- alterno iure studi, vel emphyleus , seu liuelli, vel perpetuet locationis , absque eo , quod Eccles sit in . causa, vel quod aliquod patiatur
praeiudicium, dum occasione agendi de Aegidiana firmatum est, ut
82쪽
etiam ista bona habeant exemptio 1 strictio, ratione mixturae personet
Et quoad personas, non solurru requiritur subiectio in personis con tendentibus de succellione, unde propterea Leminae, vel cognati alias exclusi admitti debeant, ii sint clitici, vel religiosi , aut moniales sed etiam attendi debeat persona dcfuncti , de cuius succellione agitur, quod si ellet clericus, vela ias persona ecclesiastica , quam uis illi, qui supersunt, atqued successione contendunt sint arcu- non exclusae in medio exilientis qualis ut plurimum est mater tunc enim iit persona inducit e sum mixtum, de per consequens celsare facit italutariam dispositi
nem, ut Hopterea reuertio fiat ad ius co .nmune, non ibium ingratiam
persona non exclus in medio exseitcntis , quae mixturam facit, sed etiam si illa per ua non pollit, vel nolit succedere adeout personis exclusis locus fiat . Ac etiam ut statuta dispcinentia de succesIionibus mori lares subditi statuto , adhuc a entium ab intestato non procedant tamen istud intrare non debeat ra. tione exemptionis defuncti. Quare dicebam, quod si exemptio a iunia
dictione .potestate lamentium indesinite attende iὶdaeli, idem di ei deberet ubi definctus, vel silc cedentes sient laici, se accidentali'ter exempti a iurisdiacione, &s testate illius Communitatis , vel Domini loci statuentis, ut quia
snt Iamiliares piscoporum, vel Cardinalium, aut Ministri, familiares, latentati Sancti Ossicui vela abrio Santi Petri, similes, aut quod eisent milites exemptione sori gaudentes , cum smilibus
exemptioniblis. t ulterius, his etiam omnibus exemptionibus cessantibus, ad viverificaretur absque controuersa
personarum, & bonorum subiectio, de comprehenso, quod nimium rarum, laimcile est ad praxinia reduci; adhuc tamen alia datur Nin successionibus intestabiuum, Scansae minarum, d cognatorum ex
culsio sit simplex; perpetua, Vel
potius temporanea. ok causillud sdonec extant masculi agnati, qui et
bus deficientibus detur peis ius ex clusis re integrati , cum sinultous restrictionibus, seu verius superstitionibus , inter quas illa est, ut
casibus , in quibus expresie dispo
nunt, attendi debeant, prohibita quacumque extensone , quamuis rationis identitas , vel maioritas Vrgeat, d quamuis aliquod absumdum dignoscatur , ut praesertis
contingi in casu , in quo maioris
quam causa , cum similibus M unde liquet rect vetitaeari id, quod in textu dicitur, quod ita,
a ges . Ac etiam verificatur id quod ibidem dicitur , ut frequentes pro
83쪽
68 De Statutari j Successionibus.
producant lites, perturbationes , euius fauorem unde illarunti& incommoda adebui successionis dos detrahi debeat, cum similibus. beneficium in maleficum potius , Super his autem, alijsque simi- propriique assis iacturam, Visi libus quaestionibus voluminosus persionem conuertatur , dum eae tractatus de facili compilari posset, dem restrictiones , ac interpretatio- 1 illas distincte , ac singillatim disne non sunt pacificae , sed inter putando ad partes, inanis vero iste Doctores controuersae, varijs varia de more sentientibus ijsdemque Tribunalibus modo uni, modo alteri adhaerentibus opinioni, quod ansam fomentum tribuit litibus, acerrime, de obstinate sustinendis, cum domorum , familiarum exterminio, ut frequenter sum expertus.
Neque in his desinunt quaestiones, dum posita etiam pacifica operatione statutorum in iure succei dendi, adhuc tamen aliae supersunt inuolutae quaestiones, circa dotem,
duae per eadem statuta foeminis ex
usis attribuitur , de reseruatur an scili et illa succedat, necne i co legitimae , tam circa quantitatem legitimet proportionatam , quam circa priuilegia transmissi nis , fructuum, de alia, an unica dos sufficiat pro ex lusione ab omnibus successionibus , quas deserri contingat , vel potius tot esse debeant dotes, quot sunt successiones N haereditates. Ac etiam an foeminae exclusae ,, dotatae faciant numerum, Se partem , M ad labor censendus esset reprehensione dignus in his adnotationibus, dum per nostram Constitutionem, si non in totum, saltem in magna parte abolitae fuerunt, atque tunc Oppor tuna esset earum formalis disputatio, quando, ut aliqui iustitiae 1 latores optabant, Constitutio processisset per viam declarationis unam potius , quam alteram nonizando opinionem super dictarum restrictionum, anterpretationum improbabilitate, sed quoniam visum non est ex prudentialibus luminue motiuis per hanc viam, ambulare, ut aduertitur infra in S.VII idcirco tale opus, tanquam superfluum , atque viro nimiunia
occupato incongruum negligitur qui vero cupit super dictis quaestionibus in earum notabili parte sibi satisfacere, videre poterit in Theatro N in locis, in quibus ex pro fesso de his agitur in alijs vero spa
sim, cincidenter, atque itim lius dignoscet, quantum ista Comstitutio proficua, opportuna timmo necessaria fuerit. S. IV.
q. In titulis de Decesi ab intestat enitim. inde dote.
84쪽
De Statutariis Successionibus 69
An, bc quando consensus populorum
Vnde propterea idem populi practati nostri Status
Ecclesiastici tam immediati, quam mediati It hae apud Nos eorum inluntatem, ac desiderium
explicante , preceS, po rexerunt, Vt desuper OP
iemur, praefatorumquω statutorum, a legum',
stuprouisionum genera lem ac indefinitam obseruantiam, prout iacent, dc disponunt demand remus , quibuscumnquo Doctorum Tribun lium reiectis interpretati'nibus, adeout uniue salis, ac uniformis in quin libet loco sit ordo succedendi, ad propriorum respective statutorum, de
gum normam, seu praescriptum . . svMMARIUM.
Rualis sit Status Ecclesiam- cui, de quo Con uris loqui
a De consensu populorum, 'an laudoiuit illum requia
s Principium infirmatis repli- cuiuimpuli sua exquiside
s minimicitia intercuriam , ex Principatum. Ruasi Princeps commend-na sit dignus. odio mistum, comine dabili, in de amore mitisse idamnabilici
Populi Status Ecclesiastici Italiptaunim- mediati, quam, de qua me-: loqui, atque
i tationes , altaque prouisiones ,
85쪽
iam dictum est supra in S.I. I. in quorum postumori idem Matus distincte dc i ribitur: pro immediatis intelligendo de locis nulli Baronali, vel Domicellariae iurisdicti ni,, potetiati subiectis, atque sub Papae , iustu Gubernat rum, Mox talium immediato rem gimine existentibus ; de mediatis vero in illis, qui sunt sub regimine Baronum , QDomicellorum, habentium solum qualitatcm, de iurisdictionem baronalem sub omnimoda superioritate , atque cuma libero rubditorum recursu ad ipsum Papam , eiusque ossiciales Nolibunalia per viam appeti
tionis, vel recursus,is querelae, non autem de illa mediatione magis remota , quae erificatur
in Rudis maioribus verte digri
tatis cum Reylibus, S iure Principatus, in qu excepto alto, seu altissimo dominio, exceptisque ah, iuribus concernentibus se litatem, in reliquis omnimoda iurisdictio M ad: ninistratio est penes Dudatarium in figura supremi Principis. Quamuis autem aliqui non laudauerint istam diligentiam exquirendi consensum , c voluntatem populorum subditorum, e quia ille populorum consensus, qui perius ciuile desideratur in legibus
quisitis necessarijs, ut lex valida, perfecta obligatoria si non requiratur in legibus Papalibus eo , quia Papa non recognoscit potestatem a Populo , sicuti recognoscunt alii Principes seculiares , sed immediati a Deo unde propterea aduersus eius leges allegari non potest non usus, vel usus contrarius, qui in aliis te i
l minus dicebam, quod ista obiectio , vel dubitatio non applica tur , quoniam requisitus no
fuit per ipsum Principem sensus,
vel voluntas populorum , tamquam consensus , qui necessarius reputaretur ad validitatem, sedi sectionem legis, quasi quod sine ipso cx condi non potuerit, nec debiterit, diim in hoc etiam quoad alios Principes d serendum est styto, vel cor suetudini, sedi, in praesitione aduertitur cista fuit mea diligentia , ex opportuna cautela ad perscrutandum populorum sensum,
desiderium ipsi Principi intanuandum , illumque de eo insese mandum , ut consultius, Mariat rius determinaret, an expedire thuiusmodi legem condere, necne .
Siquidem licet, pene in omnibus Principatibus, ex consuetudine, tria legibus condendis , alijsque prouisionibus faciendisi ut praxis docet consensus populorum notia reputetit necessarius ad earum persectionem, Se validitatem, sed eo
ipso quod publicantur , obligant
ut praesertim docet inconcussa
A. Di c., - Itidio agendi de Legibus. B. Dict. disic inde Iudici indisi. I. decensioui. alibi.
86쪽
De Statutarijs Succesilanibus. 7
praxis istim Princip tus, etian cipatum, dum Curia principaliter
in umporalibus Tamen va Id cupit, quaerit , commetidat pr laudabile, ac prudens consilium est, pria , priuata commoda, publivi Princeps quando vult condere casque laetitias . , desectationes aliquam legem, quae concernat in quae omnia tendunt in damnunia, teresse, & commodum, vel incom de perniciem Principatus, eiusque modum populorum, curet se insor populorum; ideoque ut plurimum, mare de eorumdem populorum sen foresque semper, absque limit sibus magis communibus, ne alia tione, qui Curiae placere vult, procedendo non informatus, atque C Principatui displicebit, illamque agnoscendo postea legis impractica male gubernabit , e conuerso bilitarem , vel inconuenientia, eo qui placet Principatui eiusque, gatur eam reuscare , dum sepius N populorum publicas utilitates, Se
Princeps non informatus facere . commoda curat, cum recta, ris latet eat, quae non merentur exe rosa iustitiae administratione, proquutionem, sed potius retractatio publica quiete, aranquillitate οὐ nem, ideoque, ubi sic sens a Ioco tinei,da 8 cum diligenti, de chati- exequutionis, licitum est eius Magi tativa oeconomia publicorum reddistratibus,, officialibus denega tuum, ac resecatione, vel suppressire exequutionem, ad effectum illud ne damnabilium exemptionum i insormandi , pluries etiam repli priuilegiorum, ut ita minora sint cando onera, utique parum gratus erit Cu- In hoc autem sensu exquirendo riae, iuxta id, quod in spiritualibus praebendae non sunt aures populo, passim habemus, quod qui placere tam alio, quam infimo vel me vult Deo placere non potest homidio Metropoliticae , vel residentia nibus, Myconuerso; sed isto casu,&lis Ciuitatis Principis , eiusque . ob istam causam recte verificatur as. Cui , quoniam ut pluries insi sumptum in quodam alio meo dis. nuatur in dicto opusculo de Pris cursu super odio virtuoso, Damore eje , ac etiam in particulari dis vitioso plene, & conuincenter com- cursu eiusdem Italici diomatis probatum,'ubdseqquenter odium edito super inimicitia inter u censendum et commendabile, criam , de Principatum , in quo curi virtuosium, amor vero vitiosus, Semultis argumentis practicis damnabilis, istaque fuit praefatae di- exemplis concludenter, de ad eui ligentiae ratio, ut ita scilicet Prindentiam probatur aperta inimici ceps de Populorum voluntate, es tia , tagnaque contrarietas, quae moribus circa succedendi ordinem dignoscitur inter Curiam, d Ptin certus redderetur.
87쪽
In legibus iniuersalibus novi intra distinctio cause a na-
Hinc Nos praemissorum pinpulorum, qui Nobis, Apostblicae Sed etia
in temporalibus, tam immediate, quam mediate crediti sunt, commodo,' utilitati, quieti, tranquillitati, quantum fieri potest contulere cupiemtes, eorumque votis,in supplicationibuS annuere.
Quomodo , quando Princeps exa dire debeat preces subditorum, Nan debeat esse facilis, vel dissicilis ad gratias.
Principis. In quibus rebus Princeps audire debeat preces, ta et ora postulorum, sique annuere. Euando benignitas concesso aliarumst commendabialis, mel e conuerib damnabilis. Damnantur gratia de dilictis,
ONI, veri Principis partes explere ostendit noster Pontifex,exaudiendo preces, vina populorum sibi commutarum, eorumque commodo, utilitati, quieti, de tranquillitati consulendo, dum, ut superius insinuatur in S. I. boni Principis partes, nus non consistunt in exigendo a populis subditis honores, obedientiam, obsequia, seruitia, tributi, Wonerari nil autem, vel parum cogitando ad eorumdem subdit rum commoda, utilitates, quietem, felicitatem , sed principaliter vacando proprijs commodis, pr prijsque desectationibus , .sensualitatibus , cum istae sitit partes Tyranni, consistunt dum in eo ut more benevoli , prouidi, aedilia gentis patris familias, principaliter curet id, quod noster zelanissimus Pontifex cupere, curare profitetur V subditorum comm da, istilitates proprijs antepo
Non tamen generaliter, ac indifferenter omnibus subditorum. votis precibus promptae , caperta debent esse aures Principis, promptaq; voluntas in concedendo
quidquid petitur , sed id sequi debet Dissiligo by Ooste
88쪽
De Statutarijs Successionibus. 73
bet in iis, quaestim e luarii ratio iuri , ac praeiudicio renuncic , nabilia sunt, atque principaliter pu quoniam adhuc superest altera pars blicam concernunt utilitatem que, offensa longe maior, S: nobilior, non curato quandoque priuato pre qualis est Respublica, siue publie a iudicio, praeualere debet, vel in iss, iustitia, quae inuindicata remanet, que concernunt quidem utilitatem neque istius offens remissio ad- priuatam, sed absque ullo praeiu mittenda est, nil quando aliqua dicio tertij, vel Reipublicae, seu pu adsit causa , quae aeque publibliis utilitatis, re que admini cam utilitatem, vel necessitatenae, strationis iustitiae , non autem ubi concernat , ut ita publicum cum unum, vel alterum dignoscitur pre publico compensetur, atque alias iudicium, tunc etenim illa, quam Princeps male eius partes ex-
ignarum, fultum vulgus dicit, plere dicitur AJ. Et quidem in & commendat, benignitas, Mara hoc dignoscitur error popularis sutia, malignitas potius, iniquitas, perficialium, qui solam dissiculta-3 iniustitia dicenda est , cum in te in aniatiando delinquentes
eoncursu iustitiae, aequitatis, vel constituunt in praeiudicio partis of- gratiae, prior semper attendi sensae,ac in desectu pacis, remis- praeualere debeat tque tunc beni sonis , quasi quod ista concur-gnitas, .gratiosa natura in Prin rente, nulli fiat iniuria, nullumque cipe desideranda est,is commen resultet praeiudicium , ideoque dari meretur, quando versatur inta locus esse debeat benignitati Prin-mere gratiosis, absque praeiudicio cipis, cui deneganti attribuitur ti- tertij, sub euius nomine venit non tutus seueri, & gratiarum inimici, solum alter priuatus , qui de da non reflectendo, quod adhuc remisimno, iei, vel iuris sui iactura . se per partem iniuria kol sensa pri- contenda , sed etiam quando uata, remanet maior iniuria, .Lnullo priuato in causa existente , sensa iustitiς, S: Respublicae pro pu- praeiudicium sit publicum, pu blica quiete , Quynimmo ista ratio blicae quietis , ut verificatur inta, publicae vindictae non solum urget
gratijs, quae fiunt de delictis, etiam contra solam personam delinquem ubi accedat remissio, vel consen iis pro vindicta, &punitione persus partis orsensae, quae ita proprio petrati criminis sic pro solo actu A. Aduertitur insepius citato opuscu
ibi agitur de potestate Principistoliendi ius terti , distinguendo plures casus, ac etiam disi. 73. de Ad icommis in supplement occasione agendi de derogationibus siriicommissorum quandosint con
89쪽
a tu de praeterito, sed magis profuturo, etiam respectu aliorum, qui cum seuera punitione delim
quentis terreantur , Warceantur a
delinquendo vi e conuers,ne cum
gratijs indulgentijs alij, qui
malam animam, malumque genium sortiti sunt , sub spe obtinendi similes indulgentias inuite tur, atque faciles reddantur ad delinquendum , ad quod aduertendum est. Misteriose autem cumulantur plures ausae impellentes legissatorem ad hanc legem proserendam, , una scilicet precum a populis por-iectarum, Maltera, ut subditorum commodo, utilitati, tranquillitati, quieti consulatur , ne alias legissatore ad unam causam tantum se restringentes, insurgere valςant soliis Iuristarum subtilitates , superstitiones litium produ tiuae quod quando unica assignatur causa, illa dicenda sit finalis, omnimoda, ut propterea in aliquo casu, ob eius circumstantias, illa cessante, cessare debeat lex , vel disposito, cuius contrarium sequitur, quam do plures assignantur causis, vel rationes, quoniam iuxta distinctio.
nem frequenter in foro decantari solitam, de receptam, ex pluries insinuatis se tit de renunciation de
alibi, in hoc distinguitur causa finalis ab impulsua, quod finalis dicitur quando est uniea, impulsu vero quando est multiplex, ad veVna cenante, non per hoc dispositio
cesset, utinetendi potest, quando est unica, se consequens finalis. Vltra quod huiusmodi inspectio cadere potius videtur in particularibus dispositionibus, di prouisionibus percutientibus ius,is interesse priuatorum, secus autem quando agitur de legibus uniuersalibus, in quibus non de facili admittitur illarum cessatio ob cessantem rati nem , iuxta ea, quae agendo de testamentis coecorum deducuntursu biit de testament. dis. 8 S alibi. Id autem in hac lege , de qua agimus, disputationem non admittit, cum,intentio legisatoris fuerit generaliter indefinite ita statuere , absque restrictione ad aliquam causam, .rationem, quae
ex quodam stylo, atque ad legem
exornandam potius alsignari videtur, iuxta ea, que agendo de aliquibus clausulis habentur in sequenti.
90쪽
De Statutariis successionibus.
Motu proprio , ex certa ascientia, .de Apostolicae potestatis plenitudine, omnium,' singulo-
.rum statutorum, decretinetum, legum Constituti
num, prouisionum hiniusmodi m dicta nostrata Vrbe, Muniuerse nostro,
Ecclesiastico immediato, de mediato existentium , tenores pro expressi h bentes, perinde ac sila illis expressa, specialis, indiuidua mentio facta
esset. ARGUMENTUM. De sausulis Motu proris, ex certa scientia, de lenitudine potestatis
es quorum tinores tam earumque operatione.
sv MMA ILIUM. D clausula Motu proprio,
ei que operatione. De clausula ex certa scientia. De elausula de plenitudine pol statis. De clausula quorum tenores. βμο minus, in operatio si rum clausularum procedati , gratiis priuatis, non autem in kgibus. Ur quare. Ruodno trecedendum ast λ
supra, er quando earum ope ratio intret, nec ne.
VLTAE virtutes, coperationes per serenses tribui solent clausulis in isto f. contentis; illas enim singulariter expendendo: Quatenus pertinet ad clau- sulam motu proprio , illam pn sertim facit nimium proficuam, consderabilem operationem, quod eximit ab obligatione iustifieandi narrata, idque non tum influit in magis promptam, Taciliorem exequutionem gratiae, vel prouisonis, sed etiam quod ita eidenta prouisioni obsici non potest defectus subreptionis, vel obreptionis, cadente quaestione an tollat defectum intentionis, ex sis, quae ad sa- tie-Diyitia i Corale