장음표시 사용
11쪽
R i alter Tomus Commentationum
in D. ROMAE AQViκAris Stim mana Theologicam, Ad- modun Retierendi' Eximi Viri IACos HAC REMTheologiae D. Archidiacali Friburgensi in Academia Prosesctoris Ordinari elucubratus longioribus his noctibus, industria antelucana, ad eandem cum superiori lucernam. Splendeo cet is ad solem seuerioris etiam Censurae. Mea,aeque cultus, aeque politus , ausurus cum primo de principatu contendere , si non esset in hanc Partem , quam Doctor Angelicus, disposit- au Primam Secundae numerauit. Hunc potes , CANDIDE&AMIC LECTOR, quod de D. Hilari libris D. Hieronymus censuit, inoffensio pede decurrer Idque facturusci sat scio. Sic te incitabit Beatitas, eius Conciliatrix Virtus huius Lex re trix &adiutrix Gratia.Sunt enim haec omnia Tomi secundi propria. Quibus persequendisi legendis senties animum tibi pietati sin religionis stimulis pertentari Scripsit .subscripsi Friburgi. Anno M.DC. X. Festo die eius , quem CHRIs Tvs. O. M. dilexit. Dannei Andrea Zimmermanu, Theobgia D. Profesto Ordinarii Archiricatu Arad
12쪽
EC varia primaparte, in qua de O, screaturarum ab eo emanatione, actum est reliqua partes summa Theologica ponit consumi DoctorAngelicus in consideranda xplicanda,eductione creaturarum in D EVMue earum scilicet, qua sisnt rationis intestigentia participes Trimά secunda,quam ingredimuruisserit de DEO, Hesivit infinis hominis; s de iis qua vel ducunt ad hunc mem,vel ab eo uocant nempe de Actibus humanis. Ex his ij adsinis assecutionem valent, qui honesti s a virtutesunt, ad quos Mercendos Legum directione instruimu , o Gratia donis iuvamur: δε vero ab eiusdem comprehensione finis arcent , qui prauiμnt,sa carno vitiorum, quibus legum vincula perfringimus , Gratia dona repudia
Progressus D. Tlaomaei, hacparte lic est. Aquasi I vssis ales agit de bimo sine ho 3 inis a quaest.
13쪽
gibus a quastiost. Θue in sinem prima secunda de Gratia ELNos eadem lorogredia
14쪽
D. Thomas i. quasi cuius octo uni articuli.
at firmans. A Rrvcvlao II. Vtrum agere propter mem si proprium .itIon tui. iturae'CONCLus ira est. pri tam creatiirae intellectualis est,
ita agere propter finem, ut se ipsa moueat adlinem ; quia ibi in tellectualis creatura est, quae cognoscit ratione finis, eterae vcri, res naturales agut qui de propter fine. sed mota ab aut . Orc naturae. cu Lo II l. Vtrum ac in hominess,e piant ociem Co MCLvs Ioestasiarmans Cuius sensus est species actionum tua manarum ex ordine ad finem dignoscendas Te mcobiter . No A D. Tlaomam, cum in solutione terti asterit, candem a ctionem non posse esse in duabus
speciebus, loqui de actione in ge
nere sicuisse nature quod verum est: at verbin genere, scii esse moris non negat, immo cocedit, ea
dem actione humanam esse posse in duplici specie Aκτicazo . Utrum sit .li
' ruu Dimus ni hum inae vitae' Couc Lusio est. Cum duplex Ordo in finibus reperiatur; Vnus intcntionis , qui incipit asine, procedit ad media alter executi linis, quia mediis incipit, o ad si nem progreditur in neutro dari potest processiis in infinitum,sed r
15쪽
necessie est assignare ultimum aliquem finem in singulis nostris Metionibus. Nam cum quod primum est in intentione , sit ultimum in executione, icontra; nisi aliquis esset sinis ultimus , a
quo inciperet intentio, nulla via- quam esset consultatio rursus si non esset num primum medium , a quo inciperet cxecutio, nulla unquam esset operatio.
homini poni plures vltimi sno CONCLusio est. Non potest voluntas unius hominis simul serri ad diuersa, tanquam ad diuerso vhimos fines. A, Tim v co VI.Vtrum omnia quae vult homo, velit propter vitim neZCosci ubio est affirmas. ARTICvL VII. Vtrum sit et multimus sinis omnium hominum Respondet D. Thonaa tribus conclusionibus P, ii A cst. Si sermo sit de ultimo fine secundum rationem communem
dem ultimum finem habent. lnnes enim cupiunt felices esse,
quae estiatio communis &generalis ultimi finis. ALTERA CONCLVsio Silermo sit de ultimo fi nc iuxta rationem propriam particularem, non est idem sinisvit unus omnium hominum
Q ira ali ut ultimum finem a petunt voluptates, ali diuitias, alii alia, c. TERTIA Cos-CLusio. Ille est ultimus finis particularisin verus, quem praestituunt sibi homines studiosi virtutibus praeditici caeteri vero fines,quos praestituunt sibi homines vitiosi non sunt veri fines vltimi, sed tantum apparentes Ἀ-dulteri. AK icvio VIII. Virum in il lis ultimo , ne uti e re.itura conu Sermo est de fine vero particulari videlicet utrum Omnes creaturae habeat pro fine vi timo DPvM Optimum maxima, qui est rerum omnium principium destinis Ad cuius rei intelle cium notat D. Thomas ex Aristo tele s. Metaph. tex. 22.finem hunc bifaria sumi posse 'no modo pro recipia, cui conuenit ratio vir mi finis: sciero modo pro ad cpti- one illius. Hinc dupliccinstarii it conclusionem. PMMA est. Siser- mo sit de ultimo fine pro re ipsa,
crcaturarum, tam rationalium, quam irrationalium; nempe D E-vs optimus Maximus. AUT E RACONCLusio. Si sermo sit devit,ino fine pro adeptione seu conse cutione non est iden ultimus finis omnium creaturarum. Nam homo cognoscendo 5 amando DLvu consequitur; quod no Ontingit creaturis irrationalibuS.De doctri-
16쪽
doctrina huius articuli vide quae D.Thomas disputat 3 contra Gent a cap. 7.usquc ad 23. He
ATIO Duai et Asn est: Quia operari propter finem , supponit intcntionem finis Ergbsaltem intentio finis, quae inter operationes hominis una est, non
est propter finem, quippe quae prior est operatione propter finem. Pro resolutione: NOTA Nnu Mest I ex D Thomaart. r. aliquid posse propter fine agere duobus modis. Vno Impe βιγὶ, quia in finem dirigatur ab alio; quomodo agentia naturalia dicuntur agere propter finem, quia a Dio naturalem inclinationem acceperimi, qua tendunt in
finem Altero modoperfectὶ, quia seipsum moueat in finem, quod ea proprium natura intellectualis, cum ad id requiratur,ut agens ex cognitione finis seipsum determinet ad operandum , quod
non potest conuenire nisi naturae intellectuali.
NOTA Nnvu est II. Actionem esse propter finem hoc secundo modo intelligi pose bifariam.
Pramo ratione obiecti, quia scilicet obiectum actionis ordinetur ad finem; quomodo electio mediorum propter finem eme dicitur,quia media circo quae versatur, adfinem ordinantur. Secunisi rationesiu,quia ipsa actio pio pter finem sit, eo quod verseriar circi finem; quomodo intentio finis dicitur eis propter finem, ex D Thoma in solutione secundi bi, ipsima velle finem, dicit este propter finem. Et ita actio propter finem est, non quia ab alia actione ordinetur ad finem, sed qui avo Natastali acti ne voluntarie sedeterminat ad finem non alia rationc nisi qui ivuli finem Hispo situ:
ercet actiones humanas liberas, agit perscche propter finem. Ratio est: Quia eae actiones proce dunt ex perfecta cognitione sinis,&mediorum itemque ex libera motione voluntati quae cst propriistima ratio agendi propter finem. Dico SE vvo, Homo cum
exercet operationes antecedentes perstitum rationis sumin
necessarias, non operatur perfe-
17쪽
sto modo propter finem. Ratio est: Quia eiusmodi operationibus deest propria ierfecta ratio a. gendi propter finem.
sionem beatificam amorem DEi in patria,&alias huiusmodi acti Onesiccest trias , nec proprie humanas es e quia non sunt i berae nec persecto modo propter finem esse , quia voluntas non se ipsam mouet ad eas X-crcendas, sed ab obiecto necessi
ctsi habeant operationes intellectus io natatis, nonagere persecto modo propter finem, quia nec cognoscunt persecte habitudinem mediorum ad finem, nec libere te determinant ad eligenda media propter finem. Irationem dubitandi ni is propo iam cantat ex notaetrone cun-
Nam si fieri non posset, ut aliquis plures sibi fines vltimos cOstitueret,ratio hae cellici, quia iuxta doctrinam D. Thomae finis vltimus debet esse bonum quoddaperscctum, quod cxpleat appetitum hominis, tui fieri additionequcat. Atqui id ncces artum non e maris, teles enim i Ethic. eap. I. fatetur quidem quita tem per sic cita expetedam suis. cientem , vel si solata abeatur,adpei fecta vitae constitutionem, vult tamen poste addi multa alia bona,propter qua magis appetc-da sit. Hinc ipse Aristoteles, qui felicitatem hominis in contem
platione posuit. i. Et hic cap. O. vult praeterea ad cadem pertinere bona corporis fortunae. Item
visio beatifica quς est nostra beatitudo, gradus habet latitudinem, cin quibusdam est persectior, in aliis impersectior Potestergi, seri beatitudini aliqua addicio Confirmatur. Q ii peccat
mortaliter, ex communi Theologorum sentcntia constituit vltimum fine situm in creatura at fieri potest, ut quis simul habeat plura peccata mortalia Ergb poterit simul sibi plures vltimo, ines constitueret. Pro resolutione: Non , iura est Finem Vlti muspectari pos e vel laterialiter
18쪽
Tractati Lir fui. I. vel sol maliter Voco ultimum finem materialem, rem illam, quae constituitur finis ultimus, quaecunque illa sit: Formalem vero, rationem silmmi boni, propter quam ultimus finis expici voluntatem, ita hominen perficit, ut
nihilamplius ei sit expetendum. Et quanquina sint qui vel in D. Thomam loqui de ultimo fine
formali tantum patc tamen ex textu sermonem illi esse de viroque. v d loquatur deformali,
fatentur omnes in probant id ipsum eius rationes. Quod verbetiam de materiali, constat exprima ratione, in qua, inquit, illud appeti ut ultimum finem, quod appetitur, ut bonum perscctum. Vbi distinguit id, quod
appetitur ut ultimus finis. rati. Unc Π,ob quam appetitur; quod etiam clarius indicat ad terti iam cpol Io: DICO Ri,io. Non potest aliquis habere limuli liues ultimos fines formales. Prob.itur Derati one ultimi finis est, ut in illum omnia reserantur, ipse vero non
referatur in alium. I. Ei hic .cap. 7.
Vltimus enim sinis formalis est ratio illa boni, quae explet totum desiderium appetentis Id autem baon potest conuenire nisi uni Nam si duo cssent; aut unus refcr-retur ad alium, o sic non esset ipse finis ultimiis aut non rc seri et VI,
S sic is ad que non reserre Hr,m ac stet finis ultimus, quia ad illum
liquis habere simul actui explicite plures fines vltimos materiales. Ratio est Quia quod a tu&explicite appetitur. ut finis vitimus, debet appeti sub ratione Scimi boni; id enim significat esse fine ultimum Hoc autem modo non possim plures appeti. Quare etiamsi aliquis existimaret elicitate suam cosistere vel in diuitiis, vel in honoribus&c ita ut ii alterutria ea illis haberet, putaret se felicem non tamen posset actu virumque appetere,ut sine ultimin Quia si unum ex iis ordinaretur ad alterum, noncsset nisi unus finis ultimus; si vero non ordinaretur,dum Operaretur propter Vnu, illum sibi constitueret finem v timum, i alium relinqueret, quod voluit D. Thomas. art. s. ad . Dico LRTio Fieri potest, Vt
aliquis virtutes interpretati uesimul appetat duos fines vltimos. Neque unquam id negauit . Thomas. Ad rationem dubitandi initispropositam re ondetur Ex 11 OMNI Aus conitari Iccomponi unum finem ultimum, quia omnia putatur necessaria ad constituenduinu perfectu bonu, quod expleat desideriuappetetis. Aristoteles costituit quide fclicib tatem
19쪽
tate in coteplatione, plura tamen ei bona adiungit, ut persecta habeat rationem felicitatis. Visio vero beatifica tametsi possit susscipere magis minus, quaelibet tamen, quantumuis remissa, ita perficit cum,cuius visio est, ut totam eius capacitatem expleat. Neque enim is capax est persectioris visionis quam sit lumen gloriae.quod habet nec aliud quidquam appetit, quod ex visione beatisica non habeat.
AD CONFIRMATIONEM: Is qui peccat mortaliter, ponit quidem finem xltimum increatura, non tamen totalem in una, sed parti
lem quia omnia illa bona, quaesiit in actionibus& obiectis pec
catorum .appetuntur,tanquam v-
num aliquod bonum, quod explere putatur desiderium hominis. quod est esse finem ultimum; atqne ita plures quidem sunt si nes vltimi materiales, sed parti, testantum inui plures res sunt appetitae est tamen unus ultimus finis formalis qui omnia illa appetuntur, ut putatur posse humanam explere vo 'untatem,& Vnita costituere ratione boni ultimi.
Deiu in quibus hominis leat tutio consistit.
QVAε Tiounc νER spicu est ex textu, nec enim occurrit circa eam, quod commentationem desideret.
QVAESTIO III. uidsit Beatitudo Τ
stionis huius articuli. Reticu Lo I. quaerἰ D. Thoomas: Virum Beatitudosi at, quid increatum Cosc Lusio est. Beatitudo si accipiatur pro re ipsa,quae nos esticit beatos, est aliquid increatum, nempe DLv si ver accipiatur pro adeptione rei beatum estacientis, est aliquid creatum scilicet visio beatifica. ARTICv I. II. Vtrum beati ludosit operatio Couc Lusio est. Beatitudo qua creatura rationulis redditur beata tanquam soraria, est operatio. ARTI c, Lo Virum beatitudo in operationesensius consi lariC o mc curia o est. Beatitudo sor- malis non est operatio sensus. Ratio est. Obiectum beatitudinis, non est aliquid corporeum de sensibile: Erg beatitudo nostra fornialis non est operatio aliqua
20쪽
ΑRTICvLo Mirum beatitu-d ii ad Ius intri crus, an voluntati Z CONCLusio est.Essentia beati.ttidinis est actio intellectus;delectatio autem est quid consequens beatitudinem. Λ, iis LM V. Vtrum beatis
tudo sit operatio intesiectiste latius,avracyIci CONCLusio est. Visii beatifica est proprie contemplativa. Rati. s. ilia est de re quae non potest aliter se habere cum sit contemplatio DE, VtDεvs est, quod esse cognitionis speculativae, docet Aristoteles. 6.
A, Ticu L V I. Vtrum bea ritudo consistat inconsideratione scientiarumseculatiuarum' C N- Civato est Vltima: persecta hinminis beatitudo non potest emein consideratione scientiarum speculatiuarum licet haec participatio quaedam sit, ii militudo veri perfectae beatitudi
ARTI cuto VII. Vtrum beatitudo consi Eat in cognitionesub an tiarum separatarum,scilicet Ange lorum' CONCLusio est negans. Cuius ratios Quia nulla res creata potest esse obiectum verae persectae beatitudinis, sed solus
ARTiCVLo H. Vtrum beatitudo hominissit in visione diuinae sentiae CONCLusio est. Vera&perfecta beatitudo hominis non potest aliud esse, quam visio elara essentiae DEi, sicut ire ipsa in se est. Nam apud Omnes schola Ticos extra coni Iouerlaam est ho minem non posse esse ver beatu, quamdiu DεvM viderit per aenigmata solum,&non cletne sicuti in se est.
quae est finis noster vltimus, duplex siu: Vna obieecti ,nempe resilla, qua beamur : Alter ormatis, nempe actio illa, qua beatitudinem obiectivam consequimur&obtinemus controuersia hic non est de beatitudine obiecti ua, quam certum est esse aliquid in eatum, nempe Da vi optimum maximum sed debeatitudine formali. De qua O, i ii fuit quorundam Doctorum Parisiiensium , ut refert Gregor. ina dist. 7. quaest tiformalem beatitudine nostarna