장음표시 사용
31쪽
amant, ut non possint eum odis se, seu actum elicere amori Licontrarium. Quoad exei citium vero; quia ita DEvManiant, vino pol sua ab actu dilectionis desistere. Quod de amore dictum est, idem ob eandem rationem di- celidum est de delectatione. argumenta pram sententiae re- θ ndetur.
que modus operandi competit;& per modum naturae hoc est, cum determinatione ad unam partem; dc per modum voluntatis id est, cum indisserentia li-Fertate. Quae varietas pendet a diuersa propositione intellectus. Nam quando voluntati obiectuita proponitur, vi in eo pol sit apparere aliqua ratio mali libera est circa illud tam quoad exercitium, quam quoad specificationem; ita ut ipsum pollit non tantuno diligere sed etiam odiolia Bere inando vero non incipibobiecto, sed in actu stantum: exercitio circa obiectu potest apparere ratio mali clibera est quoad exercitiu tardum mando autem
neque in ipso obiecto proposito, neque in acti exercitio circa obiectum potest apparere aliqua
ratio mali, tum neque quoad cxercitium, neque quoad specificationem libera est, sed necelsita- Tracta LVuaest. Intur ad amandrini obiectuna tam quoad specificationem , itavi illud odisse nequeat quam
quoad exercitium, ita ut nequeat ab amore eius desistere. An Ecus ovu negatur consequentia: Quia in hac vita non semper actu repraesentatur obiectum, sicuti invita altera. An TERTIVM Negatur an-ltccedens, si coniunctio talis sit,
ut non siit conditio tantum re-iquisita ad operandum, sed etiam aliquid ipsinis obiectici quatenusipeream obiectum uno aut altero imodo apparet videlicet vel sub omni ratione boni , tam in se, quam in actua exercitio circa se, vel sub aliqua ratione mali sic nim variat modiam operandi voluntatis, ut ab ea operatio aut necessarib aut libere prodeat. AD QUARTVM. Necessitas, qua voluntas in patria fertur in D VM,non prouenit ab habitu ch 'ritatis, sed ab interna natiua virtute voluntatis Qui pro diuersa obiecti propositione conuinit uterque modus operandi, vel cum determinatione ad v- nam partem; Vel cum indisserentia adu tramque, ut dictum est. DIS-
32쪽
Undeproueniat ut beati peccare nequeant λ
EAros Impeccabiles esse, non tantum onmium consensus Scholasticorum, sed&tiues docet. Nam sit peccatum possent admittere post ni beatitudinem suam amittere: Vnde
beatitudo non es vita aeterna, hyncque haereditas in coci uptibili Thomas, Caietanus, incontaminata quod arieti 'Τ0 D st receiviore hoe o l
Anis Ii 0--9-qliaest. 8. Scotti bi d. Scoti est. Nec visio beatifica , nec quodcunque aliud donum supernaturale in beato destruit naturam voluntatis sed volam ias suapte natura libera cis id peccan dum non peccandum. Ergo nisi extrinseca Dεi ordinatione limpediatur icc vilio beatifica, nec quodcunque aliud donum si pernaturale in beato eniciet, quin o limias eius deficerein
SECUNDA&verior Sententia est Beatos in se habere principia dccauiram sua impeccabilitatis; quarii. 3. 4. Paludatius . . ari. 2. Cum qua sentcntia: Dico Ailata Dccvisione pro
uenit ut beati peccare ncqueant.
Probatur. Visio omnem potentiam peccandia beatis aufert; Er- gba visione prouenit, Vt pecca IePRiMA SENTENτi est Scoti in dist. 40.quaest. 6. I ico ergo. qui existimat a sola extrinscca Dii ordinatione prouenire , Ut beati peccare nequeant eb quod Di v s statuerit non concurrere cum beatis ad aliqua actionem, Qquae mala d peccatum sit. Unde beati nequeant. Consequentiae- insertasseclusa extrinseca Dri lc uidcias est. Antecedens osten-grinec visionem beatificam, nec
quidquam aliud, quod in beatis quin de nectere a rech. a ratione, peccare posmiat. Fundamentum litui duplici via Primae ix visione necessario sequitiat actualis est, irnpedire aut facere posse . MEI amor, a quo cessareicatim unquam possimi. At qui semper: actu Di ubi amat, praesertim
33쪽
a ratio I GAE'. IV.Di t. II. persecti iactim amore amicitiae, Te cognitio in via ita repraesenqualis est amor beatortim inpa tat proponit bonum in comtria,nunquam peccare potest. Er muni voluntati viatoris ut quic gbvisio, mediantes alte amore, quid haec vult: amat, necessaribomnem secludit a beatis potenti velit amet in ordine ad bonumam peccandi. Juito constat e in communi. Erg vilio beatifi- disputatione superiore. Minori cibonitatem essentia diuinae ita probatur. Quia non potest cum steri S reprae lenta voluntati perfectissimo amore amicitia er- beatorum, ut quicquid haec vialigi S m ullum peccatum con-l amat necessario velit lamet sistere. Non mortale, ut per sepa in ordine ad bonitatem clientiae tet hoc en in tollit& dissio luit amicitiam DEI. Nec veniale. Nam quamuis peccatum veniale natura uia non pugnet cum quacuque dilectione charitatis augnat lamen cum ea, quam habent beati in patria , quae cum persectulima sit& perpetua, cilicit ut beatus peccare venialiter non pollit. Vide quae de hac re disputant Doctores in . part quaest. 87 art. s. ltera via est: Visio
beatifica,etia si ex ea no sequeretur amor charitatis erga Euri, vi sua&essicacitate ita voluntatem beati ad bonum determinat, ut ab eo nunquam deviare
bent, ut peccare nequeant. Consequentia clara est. Antecedens probatur. Visio beatifica bonitatem essentiae diuinae longe periectius excellentius repraesentat votivitati beatorum quam cos diuinae ac proinde ut nunquam deviare a bono peccare poss
loco. In bonitate Da clat, ivbeatis , longe excellentius melius continet Onanem ratione boni seu omnia bona particularia; quam in bono in communi cognito a viatoribus obscure& abstractive. Nam in Dgi bonitate continentur eminenler, ac
proinde persectiori modo quam sint in seipsis; in bono autem incommuni, non continentur eminenter, sed tantima imperse cte, sicuti species continetur in genere. e bonitas DEI clare visa potentior est ad continendam volsitatem in patria, ne velle possit aliquidam si bo nitate deuians; quam sit ratio boni incommuni ob curdo abstractive cognita, ad continenda voluntate in nrtio in via repraesentet bonum ita ne velle possit aliquid lim, incommuni voluntati viatoris terfiagiat ratione boni in comuni.
34쪽
An Fundamentum Scoti responsium est disiputatione superiore; ubi ostendimus non destruinaturam voluntatis ex eo, quod
pro diuersa propossitione obiecti operetur nunc necessarib, nunc de Peccare posse non essederatione libertatis, ut alibi videbimus.
De adeptione Beatitudinis. OCTO IVNT QVAE-
pol it cosequi beatitudi- Cosci usio est affirmans, & de fide. Nam certu est aliquos iam teipsa beatos esse,&alios beandos Te visione ipsa
hνmoρ it esse beatior alter, CoNCLusio est a stirmas,di de fide.De qua satis dictum est a nobis. I.
CLusio est. Non potest secundum legem DEi ordinariam vera beatitudo obtineri in hac vita. xodi 33. Un videbit me homo rvivet. Id est, dum vivit, iuxta possitionem D. 4ewrij. g. Moral. cap. 33. In Christo autem priuilegium extraordinarium fuit, quod simul esset viator &cQmprehensor me quo in tertia par
A, a C et o LV. Vtrum beatitudos ibita posit amitti' CON GL 'sIO est. Beatitudo inperfecta hu-lius vitae, tam activa, quam cou- templativa potest amitti;at beatitudo persecta alterius vitae semel obtenta,amitti non potest. ARTICULO V. Vtrum homo per
sua naturaliapo sit acquirere beat tudinem' CONCLusio est. Non potest homo beatitudinem illam quae consistit in clara in ivissione, naturae viribus assequi. Haec doctrina statuitur aduersus errorem Begardorum' Beguinarum, qui asserebant,quamlibet naturam intellectualem per sci ptam posse fieri beatam. Vide Alphons de Castro Vorbo Beati tu do. heteres. .D. Thom. 3. contragent. cap. 12. Scholasticos in . dist. 9.ARτicvLo VI. Vtrum homo co- sequatur beatitudine per actionem alicuius erioris creaturae CON C CLV
35쪽
2 CLvs Io est. Crim beatitudo sit quoddana bonum excedens naturam creatam impollibile est ea conterri actione alicuius naturae creatα- Ticveo VII. Vtrum ad beatitudinem consequendam re quirantur bona operes cos Lusio est. Solus D Eus natura sua b c senti alii ter beatus est. Angeli, pr pius ad diuinae naturae perfectionem accedetes, unico motu bea-4itudine sunt assecutis quam perplures motus &actiones nieritOrtas ab hominibus adultis obtinerim Eus voluit.
Vndenam oriatur,ut beatitudo me posses
conisiilit in clara D rvilione, perpetuam tot ride certum e mons.:t cx multis scripturae lociS. As ricvL VIII. Vtrum o- Sapient s. Iusti autem in perpetumni homo appetat beatitudinem' m vivent Ecclesiast. a. teli Couc Lusio est. Omnes laomi cidant me, vitam aeternam posita nes appetunt beatitudinem in V λης Matth. 1s Ibunt tu i in iniuersum; beatitudinem tamen tam aetcrnam. Ad Rom. 6. Gratia in particulari non omnes appe DEI vita aeterna Matth. 6. The- tui. Hanc disserentiam ex eo pro Gauri late vobis thesauros in Coelo, uenire inquit D. Thtimas, quod binec rudi , et tinea demo i- omnes cognoscunt beatitudine tur. incommuni, non tamen omne. DIFFICULTAsTANrvΜestes uincognoscunt rem illam in particu strati Mim perpetuitatu feci, unde habeat beatitudo, ut semel obtenta amitti, corrumpi nequeat, an ex sevi natura sua , arivero sola extrinueca leget ordinatione Dgii Ratio die cultatu est.
Nam graues Theologi sentiunt Paulo&Moysi in hac vita obtigisse claram diuinae essentiae visi
oncm . Illa eiusdem rationis fuit cum .issione beatorum, cum de habuerit lari, cui ratio beatitudinis conuenit ; quia si cognosce.
rent,sane nemo esset, qui eam non appe
36쪽
habuerit obiectum ridi suapte natura corruptibilis', alioquin miraculosa fuisset eius desiitio; Ergbetiam visio beatorum ex sedi natura sua talis est, ut amitti co rumpi possit.
RvM est, beatitudine ex sedi natura sua perpetuam esse, ita vet semel possielsa desimere amitti nequeat. Probatur. Beatitudo quae con-ssistit in clara et i visionc semel possessa, naturae sua relicta, mnem ratione excludit, per qua possitdesimere. Ergbsuapte natura perpetua ex inam ill ibilis. Cosequetia clara est. Antecedens probatur Triplex ratio seu via a milsibilitatis eius excogitari potest. Vel quia volutas beatorii possit ab ea desiistere vel cimi possit cana perdere go subtrahente; vel quia alterius virtute agentis possit tollivi corrumpi. Has Ο-mnes rationes excludit visio b atifica semel obtentavi relicta nuturae suae. Primam quidem, quia voluntas beatorum nullam potest in visione beatifica inuenire rationem mali, ob quam possit ab ea desistere Alteram,qui cum subtractio beatitudinis sit quaedapaena, non potest talis subtractio aD o iusto iudice prouenire nisi pro aliqua culpa at beati, ut siti pravidimus, nullam possimi cul-
pam admittere Tertiam, qui aniens Eo coniuncta per visionem beatificam eleuatur supra efficaciam cuiuscunque agentis creati, ac proindenuit virtus a gentis naturalis potest attingere eius destructionem. Ad rationem di scutiatis initio propositam reso- detur Visionem essentiae diuinae,
si in hac vita imortali Paulo Moysi obtigit cuius oppositum
verius ecth prima part quaest. I 2. vidimus non natura sua, sed miraculose desiisse; sicuti non nisi
miraculose&praeter consuetum modum fuit communicata.
DISPUTATIO II. Vtrum in homine sit p.
petitus naturalis ad visionem beatificam.
appetitus: Unus innatus; alter elicitus. petitus innatus est inclinatio naturaliter rebus indita,qua unaquaeq; absque ulla pra i ui 1 coit nitione, in bonum suum propenia est. t petitus elicitus
37쪽
Tractatus L AE'. IV.D 'ut. II. est actio lacultatis appetentis, qua
sertur in bonum praeuia cognitione apprehensum Prior appetitus
simpliciter&proprie naturalis est,
quia ex ipsa rerum natura oritur.
'Alter dici potest naturalis,duplici
sensu Primo, quia nativa virtute facultatis appetentis,citra auxili una supernaturale eliciatur;
de quia necessarius sitin non liber. Hoc posito: Dico I. Non est in homine appetitus innatus ad visionem beatificam Prob.rtur Appetitus innatus proprie & simpliciter naturalis est Sed noncst in homine propensio naturalis ad visionem beatificam : Ergb nec appetitus in
natus. Vinor ex eo patet,quia visio beatifica nullo modo naturalis est. Erg,nec appetitus ad illam naturalis esse potest; quia hic appetitus solum est ad ea, quae naturalia sunt. Con ranatur Appetitus naturalis semper fundatur, eupotius idem est cum potentia naturali, vel activa, vel salic patima, cui semper aliqua activa naturalis respondet, iuxta doctrinam Aristotelis'. Metaphys cap. i. o. de Anima. c. s. sed nulla est in homine ad visionem beatificam potentia naturalis Ergo nullus etiam appetitus naturali S. Consirmatur secundo. Si natura homini indidisset naturalem propensionem ad claram diuinae naturae contemplationem, tribuisset etiam instrumeta, media adcius consecutionem suis cientia necessa ria At liaec non tribuit, erg,nec illam. Non absimili argumento utitur Λristoteles lib. 2. de Caelo cap. 8 ut demonstret, Astra non moueri motu progressJuo , neque ad eiusmodi motum naturali appetitu ferri. Nam absurdum esse, inquit, naturam quae
nihil temere facit, nulla illis ad
eum motum obeundum ovgana suppeditasse , cumque ea in re prouiderit animalibus, aciebpraestantes natura neglexisse. 3 i DC L s. I. Quaelibet potentia naturaliter appetit uam pei sectionem,' praecipue maximam, At visio beatifica est maxima persectio intellectus nosti Ergo intellectus no iter eam naturaliter appetit. Riso eo. Quin libet potentia naturaliter appe tit persectionem suam naturalem. At visio beatifica non est perfectio naturalis intellectus
humani, sed supernaturalis. Vnde fit , ut intcllectus humanus non habeat appetitum naturale ad eam, sed tantii incapacitate cpotentiam obedientialem. s. II. Est in homine naturalis appetitus ad vcram beatitudinem. Sed vera
beatitudo consistit in sola visione beatifica. Ergb in homine
38쪽
De volantario inuoluntario. 27 naturalis appetitus est ad visionem beatificam Ressondeo. In homine naturalis appetitus est ad beatitudinem naturale nempe ad cognitionem omnium veritatum naturaliter cognoscibilium , sicuti in materia prima appetitus est ad omnes formas naturaliter introducibiles; non au tem ad beatitudinem supernaturalem, cuiusmodi est visio beatifica. DIco Sicu Nno: Est in homine appetitus elicitus ad claram Dies visionem; qui eo sensu naturalis dici potest, quo naturale opponitur libero ide est. quod necessarium Ex dictis enim talis constat utrumque modum operandi voluntati conuenire;& necessarib,& libere. Porro Uum duplex sit modus operandi cum necessitate alter quoad exercitium, quando voluntas ita aliquid appetit, ut possit illud non appe tere alter quoad specificatione quandb ita aliquid amat, ut non possctit illud odisse, seu actum elicere amori contrarium e priori modo non est naturali sin nece sarius appetitus elicitus Voluntatis nostrae ad visionem beatificam Potest enim volunta Sabeiusmodi appetitione cessare , sicuti non raro ab omni affectu actuali cessat. At posterioli modo, cum voluntas ita visione mica tificam appetat ut non possit e amodissici iure dicitur eius appetitus naturalis: necessarius. Osi Ici Es. Potest voluntas odio habere scientiam Ergo etiam visionem beati sicam Respondeo. Si scientia& visio consil-ciretur prout in se sunt, non pos sunt odio haberi quia non potest in iis ita consideratis apparere aliqua ratio mali. Solum odio haberi possunt ratione laborum& difficultatum ipsis accidetarie coniunctarum. Quod non ob stat, quin secundum se necessario appetantur quoad pecificati nem, ac proinde: naturaliter.
stionis huius articuli. R TicvL I. quaerit D. Thomas: Virum in actibin humanis v
39쪽
Cosc Lusio est. Solinatiirae rationali conuenit voluntarium 1ecundum persectam rationem; at verbsecundum rationem impersectam conuenit etiam bru
Cinc docti in avtriusque articuli obserua: Qitatuor gradus voluntari distingui. Primus est, qui sequitur apprehensionem
sensitivam; qui cum non ita voluntate, sed ab appetitu sensitivo sequente cognitionem sensii titia, non sortitur appellationem voluntari formaliter, sed tantum participaliue,ut docet D. ThomaSart. L. in respons ad I Appetitus enim sensu iuus est participatio quaedam voluntatis, quatentis non elicit ac una nisi praeuia
cognitione. caussa est, ut hic
gradus spontanei potius quinὶ volitiatari nomen obtineat . Ita
ut sp6taneu sit,quod est ab intrinseco principio, praeuia quacunque cognitione ; oliuatarium
verti, quod est 1 voluntate, praeuia cognitione intellectitia. Reliqui tres gradus sunt a volutate sequet cognitionem intellecti uti. Exhu primus est,quandbvolun- sarium Voliinrate quidem procedit sed mere naturaliter,&non ibere. Sic amo quo. Deus dili-rit seipsum, quo beati D. v
amant Voluntarius est. Alter est, quando a voluntate proceditia mere naturaliter, sed cum aliquali libertat quanquam citra praeuiam deliberationem. Sic actiones puerorum amentium,&aliae indeliberatae, dicuntur voluntariae. Tertitu&postremus est
quando proficiscitur a voluntate deliberata: id est ab ca quae sequitur perfectam cognitionem finis. Est autem pei secta cognitio finis, quando quis ita finem apprehendit, ut non subito in ipsum impellatur, sed ex delibera tione. ιopacto voluntariu dicitur, quod est a libero arbitrio
hoc est, a voluntate, ut libere Operante. Et hic gradus est, quem ut praecipuum in hac materia a Tignat Thomas hoc loco,&qui cernitur in actibus humanis a quo habent, ut sint digni laude vel vituperio appellaturque a DThoma voluntarium secundum perfectam rationen voluntarii Eum definit Almaynus tractatu. I. moralium cap. i. his verbis: 'operatio velo mi ira exi iens in potesate gentis,utpositis omnis uspraeuiu es requisitu disiam poni
luntarium possit esse ab is omni a-
rium quod dici solet, directe,non potest esse sine actu Voluntarium vero, quod dicitur, in directe,
40쪽
τoluntario es inuoluntario. 29 V aiiasERVA; Voluntariu accipi aD.Thoma iuxta quartu gradu paulio ante explicatu; nempe proco, quod est a voluntate deliberata. Ex iis autem, quae hoc modo voliantaria dicuntur, quaedam directe quaedam vero indirecte voluntaria sunt. Directe voluntaria ea sunt, quorum expressi& directa est in operantevoliuitas; Indi recte autem voluntaria, quae tametsi non explicite ab operante intendantur, oriuntur tamen ab aliquo directe voluntario. Id quod exemplis in progress u planum liet.
LOGi: An ut omissio voluntaria sit, necesse sit, ut omittens obligetur ad fac icndum id , quod o
omissionem voluntariam etiam obligationem hoc loco require re; non ideo eam cxigit, ut omissio absolute voluntaria sit; sed ut imputari ad culpam possiit. ARTicvL IV. Irum vio&ntia voluntatipo ut inferri ' Co&CLusio est. Voluntas vim pati potest quoad actus imperatos non
aurent quoad actus elicitos. Aa , iis LM V. Vtrum violentiaca et inuoluntarium moNCLusio est amrnian Hanc probat D. Thomas. oluniarium esta principio intrinscco; violentia vero a prmcipi cxtrini ci ac proinde facit aliquid esse colura
Voluntatem quod a vcm contra voluntatem cst, dicitur esse inuoluntarium; Eigbviolentia causistmmu Re oaede breuiter negando Ratio est. Quia obligatio non ' inuoluntatium. est de ratione voluntari j. Tam c- ARTicvL VI. Irum snim est in porcstare voluntaris tusca ct inuolsitaris ' CONCLv- deliberataeo mi sio eius, ad quod iocst. Quod per metum fit sim- quis non obligatur qualia omis illiciter voluntarium est secunsio eius, ad quod obligatur. Ex dum quid autem inuolutarium empli gratia. Omi sio sacri aud edico dic, quo u lire lid non
Obligamur acco die, quo ad auditionem eius praecepto adstrin- imur. Eatcnu autem dicitur aliquid volunia iunt,quatenus cst in potestate voluntatis deliberatae. Ergo ut omissio voluntaria As rLCUL VII. Vtrum concupisentia causet inuoluntarrum' CONc Lusio est. Concupiscentia non causa inuoluntarium, sed magis facit aliquid uoluntatium. Hancprobat. Concupisccntia facit, ut bonum conci .pitum appareat magis bonum. Ergo caulsa est, ut voluntas cilicacius sera-
sit, non requiritur obligatio ad praestandum id, quod omittitur. t turin bonum concupitum