장음표시 사용
101쪽
IMPERIA PENDEREA VERIS VIR TTIBVS,
Reges irtutissmulatae cultoresperpetua post obitum sunt infamia notati Cap. I.
quis mortalium laudem popularem captat, gloria desiderio rapitur inflammatus, nihil est, quod magis debeat auersari, odisse quam figmeta, nihil quod magis amare atque amplecti,quam veritatem.Nam recte Aschi
nes contra Timarchum δυτως ἰουρον αντρω πινων λογισικων.adeo potens est ve
ritas, ut omnes superet humanas cogitationes. Quamobrem videmus ad extremum nihil non occultum detegi, actum, cui nam vera laus debeatur, aperiri. Et quis quaeso non execratur Annibalis perfidiam8quis non Punicam fidem quis Assyriacos illos Reges,ac Persicos, quicumque delitiis etiarminati videri tamen Regiis meritis, ac virtutibus insignes aut volaban aut contendebant Videre Graeci, quanti
102쪽
ὶδ Imperia pendere a veris virtutib.
co in conii iiiii maioriam praeelarat acta canere.&celebrares libant, praecipue vero Spartani, qtii solidam lubili ratem prae cunctis 'ssequi singban ais si lii 'vi x ius refert ubi Rex aliquis ' Egyptiorum moriebatur, sacerdotesmopuli vel eum s meri ς celebrabat; et re Hle iacti uperatiqnibus rimitis ros quinati. quod eras id caul ut in officio cuncti permanerent. id narrat Diodorus antiquarum rerum lib. incap 3. bdrea cui laeti Edpes, aqChephrenes Tyrannice per centum se anno frignassent populia se no-saeoru ca 'era,accineres dis pZuitHig ossuc, qui neque Mnominare filii ab notidi ciuit.quis autena, latiit ilIe.
sardai patuitu nemo i nor trinfimia perpetua amatum ita ut qui cumque sit effrena maius, ac delicijs deditus, Sardanali nomen gerat. Verum quando extera non sunt scriptores nostros nacia,qui susus a Re botulisi gesta recent eant, idcirco praestabit alterre quo modis icitii iis ni peratore S Romani fuerint ad ignominiam senipiternarii lacerati nam quales in C Caesarem versus a militibiim S , populo publice canebantur 'pudet eos referre,ne spur cis huius inodi dictis ullus inquinetur recitat Suetonius .cap. 9. 3 eodem modo, quae in Octauium iisse Ppi 'uniciabantur habet ideiri cap. 6 Il- impietas euis habitu Deo iri Dearumque cum luis conuiuis ducumbentis,notatur, non agebit.
eum frἱ num isorum ρnduxit mensa choragum ex ue ν Os idit Madia, ex ue Deas . . Impiadum Phoebi Caesar conuiuia sidit, ITI
'ois, si FG taeseri is ii, , ii s id deninarunt, Quid hic de Tiberio disseramus Ide quo sic idem scriptor
cap. 73. morte eius ita laetatus est populus, ut ad primum nuncium discurrerent, pars terram matre DeoSque manes Ora rent,ne mortuo sedem ullam nisi inter impios darent, alij In- qin,&Genionias cadaueriani tarentur. I ii obitu Caij,quida
103쪽
sententiae loco abolendam Caesarum memoriam, ac diruenda
templa censuerunt. Notiora sunt, quae de Nerone probra, ac dedecora memoriae prodita fuerint, quam ut sit necesse ea referre quin pudori conuenit omnino ea praeterire. Denique usique ad Constantinum cum plurimos supra Imperatores memorauerimus, paucissimi fuere, qui laudem bonorii ferant a scriptoribus, qui non multis nominibus proborum notentur, eorumq dedecus posteris aperiatur. silc enim Vopiscus. Vides
quaeso,quam pauci sint principes boni,vt bene dictu siit a quodamimico scurra Claudi huius temporibus,in uno annulo bonos principes poste perscribi atque depingi.
At contra quae series malorum ut enim omittamus Vitellios,Caligulas, Nerones,quis ferat Maximinos, Philippos, illam inconditae multitudinis seecem Maec ille Iulianus ipse Imperator,quamuis faueat,quantum potest,omnibus,quia nobib alieni iterunt, nihilominus quoddam Deorum concilium, couiuium 4 fingit in superis locis, ad quod aduocentur omnes qui ante ipsum Romani imperi gubernacula tractarui,Momnes ingeniose , maledice tamen mordet, ac proscindit ita ut neminem relinquat illaesum, neq; sit cuius tam a non carpatur,
ac dilanietur sic igitur post obitum cunctos ignominia est secuta. Et tamen illis nulla maior cura filii, tuam ut apud omnes in omnium maximo honore essenti idcirco in Deos referri, templa sibi erigi, sacrificia, sacerdotesq. institui vel iussere,vel quoquo modo procurarunt. Hinc Diui appellabantur. Verum conatu Irrito,ac ridiculo omnia. Vbi namque nunc illa datu fuit aliquid auribus, oculis viventium. Magna,inquit Cicero,pro Celio, vis veritatis, quae contra hominum ingenia, calliditate, solertiam facile se per se ipsa defendat. Post interitum cuncti
irrisii contumeliis pleriq; omnes onerati,&magno cum dede-
core ipsorum memoria posteris est relicta. En tibi Galba Neronis successor.occisus est a suis.caput amputatum, praefixumq. hasta cum ludibrio circum castra est delatum , clamantibus militibus , alba cupide fruaris aetate
Quid autem Vitellio contigit. Audi Tranquillum cap. 37. religatis post terga manibus iniecto ceruicibus laqueo, veste discilla seminudus in sorum tractus est, inter magna rerum, verborum l. ludibria per totum viae sacrae spatium reducta coma a capite,ceu noxiis olent,atq; etiam mento mucrone gladi subie toto,
104쪽
r, Imperia pendere a veris virtutib.
eto,ut uiuendam praeberet faciem,neue submitteret,qilibusdam Astercore, &iceno incessentibus, alijs incendiarium, latinarium vociferantibus, parte vulgi etiam corporis vitia exprobrante tandem apud Gemo trias minutissimis ictibus excarnificatus, atque confectus est, Minde unco tractus in Tyberim. Defuere haec Domitiano,sed tamen eius obitu senatus adeo
laetatus est, ut repleta certatim curia no temperaret,quin mortuum contumeliosissimo, atque acerbissimo acclamationum genere laceraret scalas etiam inferri,clypeosque, imaui neseius coram detrahi,& ibidem solo affigi iuberet. nouissime eradendos ubique titulos, abolendamque omnem memoriam de B
Ne vero idem prope fieret in Adrianum prohibuit Antoninus ob id Pius dictus. alioquin Senatus, inquit Lampridius,aeta eius irrita fieri volebat, Min mortuum a multis multa sunt
dicta. Quam multa autem suerint a Senatu,populoq. aduersus Co- modum decreta,qui volet cognoscere, legat eundem scriptore, qui multis illa commemorat nam corpus eius, te sepulchro erueretur, unco i tractum proijceretur in Tyberim, cuncta illius montanaenia delerentur cesuit populus,ac Senatus singula ipsius scelera recesens, Mad singula acclamans,unco trahatur. In Caracallam multa similiter a Senatu dicta atque in eius odium Caracalla dictus est, ac Tarantis, ait Dion quod nomen erat gladiatoris deformissimi,perexiguique,ac nefarishominis.
Ventum est ad Heliogabalum, de quo ita Lampridius, in euimpetus factus est,atque in latrina, ad quam confugerat, occisus: tractus deinde per publicum,addita l. iniuria cadaueri est, ut in cloaculam milites mitterent sed cum non coepisset cloaca fortuito,per pontem Emilium annexo psidere,ne suitaret, Din Tyberim abiectum est, ne umquam sepeliri posset. Tractum est cadauer eius etiam per circi patia, priusquam in Tyberim proijceretur nomen eius, idest Antonini erasum est Senatu iu- Dente, remansit a Varij Heliogabali si quidem illud affectatoretinuerat,cii vellet videri filius Antonini Appellatus est post mortem Tyberinus, tractitius, impurus, multa ,siquando ea erant designanda , quae sub eo facta videbantur; soluuin omnitam principum tractus est,ia in cloacam missus, in Tyberim praecipitatus.
105쪽
a Quid autem de Maximino dicemus , qui, scribit Capitolinus,tam crudelis fuit ut illum alij Cyclopem,alij Busirident, alii Scironem,nonnulli Phalarim,multi Typhonem,uc Gygem vo
carent. mox Maximini nomen erasum,nunc animis eraden
dum hostis publici caput in profluentem abijciatur, corpus eius nemo sepeliat. Omittimus hic Valeriani Gallieni, Aurelianique,4 Carini dedecora nam quae de Maxentio dicta sunt probra, ac vulgo semper iactata, scriptores,in queis ZOZimus, aperte testantur. illud nobis erit satis adduxisse, quod in foro ad litic Romano post annos mille ducentos oetuaginta , ac plures inscriptum
RES RITU TORI URBI MO M AE, AT EXTINCTORI PESTIFER ETYRANNIDI S. D. N. FAE IV L. CONSTANTINO VICTORI, AC TRIVMPHATORI SEMPER AUGUSTO.
Haec igitur encomta sequuntur improbos, haec monumenta post mortem. Nunc oculos mentis aduerte ad eos, qui non inane virtutissimulacrum sed ex animo ipsam rem sunt amplexati, qua gloria post obitum nunc illi potiantur,quibus illustrentur honori, bus ac ne temere aliquid videamur efflatire Scimus ab Imperatoribus istis plurimos Christianos variis tormentis excruciatos,ac denique crudeliter interfectos Numquid vero cum summis viribus contenderent, ut omnis ijs honor auferretur, sibi omnis daretur.quidquam maximi Imperatores aduersus homunculos tenuissimo profecerunt8siaiulatq illis eripuer Nita decreti caelestes iis veluti superis honores ab Ecclesia Catholica tota Orbe cognato disperia,dati per annos mille,ac trecentos, pluresue, aut paucior , prout liue antea liue postea sunt interempti, dati celebritatibus anniuersariis a quibuslibet nationibus quando ad Ecclesiam Catholicam clineta nationes concesserunt in qua uis Orbis perui regione.dati in modum supplicem, humillimum, ita ut innumeri, ac potentissimi Reges Imperatores ac Pontifices acciderint ad eorum ci
106쪽
CU Imperia pendere is eris virtuti
neres,ad eorum memoriam, vultu ad terram demita adorauerint, supplices manus tetenderint duratq adhuc tanta existismatio,tantum decus . vere scilicet a Venusino dictum.
Virtus repulse nescia Iordidae
Intaminati uiget honoribus; Nec ponit, autIumitsecures Arbitrio popularis aurae4Virrus recludens immeritis mori Caelum negata tentat iternia,
Spernit humumfugientepenna. Vt autem magis admiremur diuinam prouidentiam,quicu-que Imperatores,ac Reges imagis fuere aut salictiores, aut catholicae veritatis magis studiosi , eorum nomina ad succetarcsma sis transierunt, ac licet aliqui nomen adsumptum dedecorarint,multi tamen, maxime,qui pios imitati sunt, regna auita auxerunt;quasi Deus voluerit sanetioris,ac religiosioris nomini maiores reseruari honores in omnibus rebus exempli gratia Constantinus Orientale imperium fundauit,& omnium maxime auxit Catholicam pietatent, ac Pontificiam sedem. Huius nominis plures in Oriente numerantur Imperatores, quam cui suis alterius nonnulli recensent quindecim. Post hos
iequuntur,qui Michaelis, demum qui Leonis nomen sumpsere, quorum primus Leo Magnus est appellatus. In Occidente autem, si Gallica regna spectemus, Ludovici
plures fuerunt quorum primus Clodoueus,qui Francis omniuprimus Rex Christiana sacra dedit,cui nomen idem quod Ludovici esse volunt,Huius nominis duodecim numeratur,in his Ludovicus Sanctus Post hos erunt, quibus Caroli nomen fuit, e quibus nouem primus Carolus Magnus. In regno Germanico Henrici septem suere,neq; alterius nominis totidem in his Henricus Imperator primus, Rex autem Germaniae secundus sanctis adscriptus Hos sequuntur Caroli quinque. In Anglico numerant Edoardos nouem,primus est filius El-fredito ut Roma profectus ab Hadriano Secundo est coronatus, secundus est martyr, ac sanctus,tertius item sanctus, qui priuilegium sanandi strumas ad posteros transmisit, inde quar ins
107쪽
Henrici terth filius,quem vocant alii primum. Post Eduardos sunt Henrici octo, ex his laudatissimus quintus, de quo sic P lydorus Virgilius, fuit unicum id temporis decus,& lumen patriae, quo nemo vir animi celsitate, magnitudine, ac virtute clarior natus,nemo pietate praestantior, cuius desiderium etianunc apud mortales pariter permanet,atque a principio apud suos fuit nam ubi per vulgus fama mortis eius peruasit cuncti generatim subito dolore c5ciderunt,quibus ita moeror omnes fere mentis partes ademit,ut more in lanientium passim sori nam incusarent,quae tantam loriam patriae inuidisset, nimiru Regis immatura mors quantu potiundi Francorum resni An glis ademit, tantum recuperandae libertatis ipsis Francis fecit. Hscille de Rege Henrico quinto,qui Parisiis occupatis,ac magna Franciae parte, eius Regens est appellatus. Post quintum teptimus praecipue laudatur a Polydoro his verbis, ingenio magno,sagacique,& a litteris non alieno, animo excellenti,atque forti, in summis quoque periculis, maturae ipsius habitu pripe diuino. res consulto,grauiter a gerebat, quo sua prudentiae opinio per hominum animos facilius peruaderet: quippe non ignorabat suam vitam multorum oculis obseruari, atque ob id C principem oportere tantum alijs sapientia antecaedere, quantum potentia praestet etenim quis illi quidqua tribuerit, cuius leuitatem expertus est erat prstere moderatus,honestus, frugi,comis, benignus, rideo superbiae, atque arrogantia a horres,ut in huiusmodi vitiis notatos durus, atque asper esset. mox ita vivendo Henricus Rex virtute, fortuna, gloria, reis busq. gestis clarissimus extremum edidit spiritum,qui dubit ri non potest,quin reuersus sit in caelum ad eum locum, ubi aeuo sempiterno fruatur: quandoquidem impiger fuit religionis iu- mxta obseruator,accultor libenter enim rebus diuinis opera dabat, intereratq. dum fiebant, neque ullo negotio, aut tempore ab eo officio excludebatur, attentu audiebat quotidie binas, ternasu missas, quas vocamus, saepe conciones sacras, assidue inopibus hominibus eleemosynas dabat. .sacerdotiori
norem habebat, illud pie colebat,libens iuvabat lars augebat. Haec ille. 6 5 In Bohemico quinque eiaces lai fuerunt,ex his duo sancti. In Hungarico quinque item Stephani, e quibus primus caeliatibus ascriptus.
In Polonico quatuor Caaimiri fuere,primus sanctus,tertius
108쪽
δου Imperia pendere a veris virtutib.
cognomentum Magni ob res gestas tulit. AI Suetico ex Erici, inter quos quartus induardi filius in superos relatus.
In Danico Erici septem, quorum primus Christiana religi nem Daniae dedit, Canuti quinque, inter eos quartus caelitibus
In Lusitanico quinque Al senisuerunt,ac'primus Regium nomen posteris acquisiuit,ac sedi Apostolici tributarium regnum fecit. In Aragonensi quinque Alsonsi,ac Perdinandi suerunt. In Castellano Alisnsi undecim fuerunt,primus ob pietatem Catholicus est vocatus; secundus ob admirabilem pudicitiam castus Inde Ferdinandi quinque, tertius,ait Vasatus,sanctus habetur ac multis miraculis clarus quintus innumera regna simul coniunxit.
Ex his liquet, quam sit diuini consilij, ut nomina Regum bonoru sint clara, S illustria prae cunctis. In singulis enim regnis, ut ostendimus,qui sanctitate,ac pietate Reges magis excellue runt,eorum nomina sunt magis repetita in successiribus.Qu circa inter prophanos etiam videas idem plerumque contigis se,ut qui minus abfuere a iustitiae norma eorum nomine poste Cseri spius fuerint decorati illudque fuerit clarius, ac magis surpatum nomen a posteris, quod gesserunt maiores ad bonutatis praescriptum magis accedentes. Verbi gratia,inter Persas Artaxerses longi manus propius abfuit a bonitate, atque huius noni in is tres fuere, hic, lemnon, Ochus. Inter Seleta. cidas Antiochus Sother, habuit eiusdem nominis septem su celsores, Deum,Magnum, Epiphanem,Sedetem,Gryphum,Cyzicenum,Eusebium,quasi iustior inter omnes Post hunc est S leucus Nicator cui quinque fuere eiusdem nominis Reges, Callinicus,Ceraunus,Philopater, Demetrio Soteris filius, postr mus Gryphus.
Sic inter alios Reges idem plerumque accidisse, quod diximus,inspiciemus,quasi impellente Deo cuncti in id coirent i scientes,It is notior ac nobilior redderetur,qui ex ordine alia quo magis innocens fuisset. Quod adeo vero verum comprobatur, ut qui iustitia maxime fuerint insignes cunctis successoribus nomen iidem suum conamunicarint, veluti, Ptolomaeus primus ac secundus Laonopos omnibus posteris AEgypti Regibus, quod fuisse omnium iustiG
109쪽
iustissimi,memorentur,id testatur Diodorus, lib. II.& 18 Antoninorum cognome, quod Pius, ac Philosophus innocentissime,ac laudabiliter inprimis olim vixissent, certatim successores arripiebant, ita ut acceptus ille esset qui nomen 'ntonini gereret, quod Lampridius in Diadumeno resert. Quocirca cum Commodus Herculis assumpsisset talia in ipsiam carmina sunt scripta: Commodus Herculeum nomen habere rupit. Antoninorum non putat esse bonum; B Expers humani iuris, ' imperj,
Sperans quinetiam ciarius esse Deum 'amsibit princeps nominis egregi' Non erit; se Deus,non erit idem , homo.
Sed Antoninorum cognomen fuit,non autem nomen .Qua uis hoc etiam pertineat ad laudem, quam reuera inter superiores Imperatores merebantur Pius ac Philosophus Antonini.
Quocirca neque Deus absque aliquo praemio in terris voluit esse admirabilem Caesaris clementiam , cui nemo par videtur filisse inter omnes Romans Vrbis Principes viros,quamuis necessitate compulsus ad continendos in amore milites interdualiena rapi si uerit,ubi poterat aliqua adesse causa,qua permitti id iure gentium quoquomodo posset. Quod excusationem
nullam in ipso habet,est illud quod libidini, ac lasciuiae deditus
fuit,in qua tamen nemini vim scribitur intulisse. Sed tamen fuit clementissimus in aduersarios omniunt,qui Principem locum memorentur in rebus publicis illustrioribus tenuisse aetot, tantaque bella gessit'. haec autem virtus humano generi maxime prodest, amicorum vero idem suit amantissimus.A
D que ob id mirum nemini debet videri,si Deus dederit cognomini ipsius aliquid splendidius ad claritatem suit ille quidem maxime ambitiosus sed multo ambitiosiores inimici ipsius qui parem sibi eum pati non poterant. aperte multis in locis Cicero testatur, Pompeii sectatores multo atrociora fuisse admissuros,si vicissent. Atque haec quidein, quantum pertinet ad Caesaris cognomen. Augusti porro non hominis, sed honorificentiae maioris cognomentum fuit.idem namque augustus, quod Graecis σέβατος, idest reuerentia sacra dignus . hinc Ouidius Fastorum I. cra
110쪽
δί Imperia pendere a meris virtutib.
Sacra docant Augussa Patres,Augusta docantur, AI empla sacerdotum rite dicata manu:Huiu augurium dependet origine Perbi Et quodcumquesua Iuppiter auget ope Erit itaque Augustus idem prope, quod Reuerendissimus.
Verum quomodolibet haec sint, nullus potuit Imperator efficere,quamuis omnia conaretur;&omnia prope humana interris posset, ut diuini honores ipsi darentur per tot saecula, per tot orbis regiones quot ac quantos videmus dari, ac datos plurimis homunculis,dum viveret,abiectissimis,in qui nullius pretirexistimarentur a potentissimis illis Reip. Romanae proceribus. En tibi ante oculos Petrus,en tibi ante oculos Paulus, alijque,de quibus hic dicit, iacti sumus omnium peripsema, Lque adhuc ,existimati sumus tamquam oves occisionis. An tibi videntur hi nunc despecti Z Hsc scilicet vis veritatis, ut obruta emergat quovis Sole splendidior, illuminans oculos humanarum mentium noctemque ab illis opinionum falsarum discutiens, meridiemq. sui fulgoris adducat.
Virtutissimulatae cultoribus inania fueruntgloriae monumentaicontra bonis cap. I.
Peraepretium porro est, maximosque fructus habet iucunditatis intueri,quam mirada Reges antiqui, Imperatores extulerint aedificia,quam vastas moles ad sui nominis gloria late amplificanda iri,posteritatique commendandana. Nunc tantarum Rerum vel nulla vestigia vel ignobilia, ac deformia sine ulla con Dcupitae laudis assecutione. Vbi horti nunc pensiles, muri excelsi,templumque Bel in Babyloneλubi templum Dianae Ephesiae,
Vbi AEgyptiaca Tharbarum, Pyramidumve miracula Z quarum quamuis aliquae extent, Reges, qui condiderunt,ignorantur. Ne longe abeamus ubi Amphitheatra,Circi,Thernaae ac tot, a Romanis Imperatoribus ad sydera excitatae molesZAut ignorantur auctores earu,aut a paucissimis sciuntur;pleraeque disiectae,aut etiam solo aequatae Traianum vocare solebat Constantinua herbam parietariam, quod innumeri coccurrerent ub