장음표시 사용
131쪽
beo Tapherni, qui sua perfidia Deos sibi hostes,nobis vero B-cios fiscit securi ergo prstium ineamus, qui tam bonis sociis steti sumus. Atque ita suis excitatis prilium committens e fidum fudit, ac fugauit. Ptolomaeus Ceraunus Urbem Thraciae Cassandriami non posset expugnar data pacis fide,modo ei soror nuberet,ingressus Vrbem, omnia caede impleuit, Ma Gallis postea vidius, cae Poli sus,capite ad hastam fixo,& ad terrorem circumgestato,miserandum sui spectaculiam praebuit. Tryphon de quo in libris Machab orum fit mentio,vi regnu Syriae stibi occuparet, Antiochu puerum per summum scelusinister cit, Ionatham Machabaeu simulatione pacis obtruncavit, sed ab Antiocho Sedete Apameae obsessiis intulit sibi manus, ac
Syphax Numidiae Rex contra Dedera cum Romanis icta, aduerius hos se Poenis adiunxit,victuri a Scipione,ac Romam ductus in triumpho misere vita functus est. Q ii autem de Ruffino,Gildone Eutropiὀ,Gaine ac Sthili cone dicemus qui variis praetextibus iustitiam prodentes arma in suos Imperatores impiis conatibus tulere Odoacre H rulorum Rege Oreste militum Magistro, Aspare Ardabu-trio, ac pluris nis huiusmodi qui legitimas defectionum causaς, ad arripienda inperia, Imperatoresq. deiiciendos ostentabatpprolixiores nimis essemus,si quecumque in historiis passim legentibus occurrunt, huc trans serre vellemus apertissimum cu-ciis facientes, nihil aeque ad maxima bona vel in ipsis terris an sequenda valere inter mortales, ad honores, opes comparandas , quam fidem seruare, a mendaciis abesse, Mabhor
Illud non omittemus imperia duo maxima omnium,quae sue rint simul omnium maxime diuturna extitisse, Persicum, MRomanum Nabuchodonolori,& Alexandri imperium Persico praestitit amplitudincised non duratione, ut supra ostendimus. Persae porro , ac Romani prae cunctis populis veritatem sincerissime in multas aetates coluere. De Persis testatur Herodotus lib. I asserens ab ipsis edoceri pueros ab anno quinto ad vi
cesimum,equitare,arcu sagittas iacere, vera loqui. Idem tradit Xenophon in Psdia Cyri .lae Romanis est inter alios auctor Polybius lib. 6. Quibus sane testibus nullo modo suspeetis est omnino habenda fides. Atque ita colligimus ad imperia potentius
132쪽
IIo Imperia pendere a veris virtutib.
tissima aequirenda nihil esse potentius veritate Aquasi aber Arctur,protinus illorum fit labes.
Apertissime senditur Moriacum, Chaldaicum, Aegyptia
cum, Perscum, Graecanicum , Romanumque imperium
nes Cap. VII. Ce vero illustrissimum faciamus maxima quq que imperia apertissime, ut nemo dissileri rapossit ob simulationes, adumbratasque Regum virtutes concidisse;& a vetustissimo omnium , quae fuerint, imperio exordium faciamus. Illud vero conuenit inter omnes esse Asisyriacum. Quod a Nino,ac Semiramide volutam plificatum.quibus vero artibus posteri illud tueretur usque ad Sardanapalum sic Diodorus lib. Σ.cap. 6. sumpto regno Ninias Nini,&Semiramidis filius pacem cum singulis egit, nequaquam matrem imitatus sed omne vitae tempus reclusus in regia,conspectusque hominum vitans,inter pellices, iunii Cchos ocimn,& delicias securus traduxit ex illimabat enim incommoda omnia vitare, in continuis versari voluptatibus, vacuum esta curis summam in Rege felicitatem esse. Ad securitatem imperit,ut a subditis timeretur, annuatim certum numerum militum indicebat,& eorum ducem singulis prouinciis imperabat Exercitus cum extra Vrbe conuenisset,ducem cuique nationi prudentissimum eorum,qui secum erant, costituebat. Αcto anno copias remisso domum priori milite, rursus a priori milites petebat quo fiebat, ut& subditi promptius imperata iacerent, cum semper timor militum sub dio agentium immi Dneret; siqui forte desciscerent,timore poetasquam primum dicto parentes essent. Annuam vero militum mutationem ad id conferre existimauit,ut parua temporis c5suetudine nulla inter eos amicitia contracta,neque duces,neque caeteri aduersus Regem conspirarent. Diutina enim militia tum milites robustiores, tum Duces prudentiores solet efficere, quae res saepius magnas facultates ad desciscendum a principibus praebuit. Vita vero Principis exteris ignota,voluptates eorum occultas
reddit & tanquam Deum a conspectu remotum ne verbo quis dem
133쪽
de Regis maiestatem violare ullus audet. Hac ratione exercituum Duces prouinciarum Praesides,domesticarum rerum cum
ratores, iudices praeterea singularum gentium, aliaque pro regni cura disponens vitam traducebat, similiter ωcsterige usque ad Sardanapalum. Haec ille Quid igiturinum simulata haec Maiestas,&umbratilis, falsa que sanctitudo longe procedet, stabit ab Arbacto, aiunt dete. 'as hasce delicias, hoc vitae genus effae minatissum, sed tamen imagine cuiusdam pene diuinitatis opertum, secestionem fastctam,captam Ninum, flammis omnia cum Sardanapalo data. Hic scilicet enient ita virtutis exitus. Hic Assyriaci imperij finis. At inquiet vir acutus non ob simulationem periit imperia tantum,sed obmollitie delitias .estaeminatissimu viuendi genus. Ita sane. Verum fidebant isti Reges haec omnia sere operta inuolueris,ac tuta velitii quibusdam munimentis honorificin lius secessus,qui subiectos ad reuerentiam prouocaret, ac caeteris artibus, de quibus est dictum,sic aliis in rebus profuturos
alii Reges existimant sibi dolos, obiectaque virtutis effigiem ad continendos in officio populos Atque haec quantum ad Nini RegeS. Chaldaicum sequitur imperium post Assyriacum Nini ci Has excidium scimus,e Daniele, Herodoto Narrat hic lib. I. Craesum potentis finitim Lydorum Regem,cum videret Cyrum magis in dies augescere,ac regni fines amplificare,foedus iniisse cum Labynito babyloniorum, Chaldeaeque Tyranno, is est Balthasar apud Danielem,&cum Amasi AEgyptiorum Rege, ac metu excrescentis quotidie potentiae bellu Cyro intulisse. Cyrus,qui nihil iniuriae fecerat in raesum,vel Labynitum vi eior extitit,Craesum,regnaque ipsius carpit, ac mox obsedit Babylonem munitissimam ut Herodotus describit, Vrbem, quae capta est tandem ciuibus,ac militibus in conuiuia,choreasque estulis. Atque ita dum Chaldaeorum Rex cum Cras insidias struit immerentibus, foedus init aduersus finitimos absque ullo iure bellumque mouet nulla de causa,perniciem sibi comparauit,exitiumque extremum.
Egyptiaci suit eadem sors. Sed multo apertiores causae. Α-prie ante Amasim qui cognoiuento dictus est ob calliditatem capiens,ut est in Timaeo Platonis,regnauit in Egupto Verum
deficientibus AEgyptiis ab Aprie ob falsas qualdam suspici oes missus est Amasis ab Aprie ad eos sedati tos hic astu rem
134쪽
II Imperia pendere a veris virtutib.
aggressus imperium sibi Egyptive dicauit, Apriem coepit acie Avictum,qui mox est strangulatus. Cum Amasi,ut diximus,societatem coniunxerat Croesus aduersus Cyrum. sed hoc defuncto,
Cambyses filius filiam sibi petiit uxorem dari ab Amasi,quid co filia mittit Apriis filiam quam iam dicebat. Tum stiperi
ri foedere, tum vero hac illusione irritatus Cambyses mouit aduersiis Planam enitum filium Amasis, qui paulo ante decesserat, victor l. P mmenitum coepit, atque AEgyptum. Mos Persis erat
Reges prstio sit peratos plerumque haud interficere, sed imposito tributo,cullodiisq. adhibitis procuratores eos cum dignitate relinquere in regno. Id agere cum Psammenito CamDysi in animo erat. At ille insidiose ad desectionem sallicitare Egyptios aduersias Cambysem coepit. Qua re indignatus hic epoto eum sanguine taurino mori coegit. Atque hic finis fuit simulationu,dolorum q. quibus Amasis auertit ab Aprie,& in se transtulit AEgypti imperium,conspirauit in Persas cum Craso,& Labynito. Hic exitus stirpsam meniti dolose agentis aduersus Cambysem victorem cum prius ipsius milites atrocissime in conspectu Persici exercitus iugulassent filios cuiusdam Phanis
innocentes super quosdam crateres, sanguinemq. ex illis pro. fluentem vino mixtum bibissent;legatos praeterea missis a Per C sis in frustra discerpsissent,cotra omnium gentium leges,ut sciamus , quo doli perducant, quo mendacia artificiose contexta. Haec Herodotus lib. 2. Persae post hos omnium latissime imperarunt, qui,ut ex Herodoto, Xenophonte supra dicebamus a principio maxime omnium veritatem coluerunt,ut mirum non sit, si Darius Persarum Rex Zorobabeli praemium sponsionis adiudicauit, cunicontentio ipsi esset cum tribus aliis, quodnam foret in rebus humanis potentius, Malijs alia dicentibus, ipse veritatem dixit omnium potentissimam. Quales vero fuerint paulo antequam subuerteretur ipsorum imperium si Xenophon lib. 8 Paediae
noui enim Regem Persarum irius,in qui sub Rege essent,
etiam his, qui ultima scelera perpetrassent siue iusiurandum iurati essent, inuiolatum praestare, siue dextras dedissent,constantissime obseruare solitos. quod si minus tales fuissent,& huiusmodi de se opinionem non praebuissent,ne nusquidem credidisset eis,quemadmodum nunc nemo amplius credit,poste
quam cognita est eorum impietas sic neque tunc illi credidissent, qui duces uua cum Cyro ascenderunt. At hoc tempore,
135쪽
qui priori de ijs opinioni crediderunt seipsos interfecerunt,
ad Regem ducti obtruncati sunt Multi etiam eorum barbar rum, qui una militarunt alii alia decepti fide data perierunt. multi praeterea etiam in ijs rebus nunc sunt deteriores Antea enim siquis aut periculum sub ijsset pro Reg aut Vrbem gentemue in seruitu rem egisset, aut aliud quidpiam pulchri, boni te peregisset. hi erant qui in honore habebantur. At nunc etiasiquis, luemadmodum Leomithres,vxorem,ac liberos, amicorum a filios obsides apud Egyptum liquisset, isque maximiana
iusiurandum liuratus esset, hi transgrederetur erat ex ijs, qui B maximos honores praemi loco habent. Haec igitur videntes Asiatici, omnes ad impietatem, iniustitiam versi sim t. quales enim sunt Praefecti tales etiam, qui sub ipsis sunt, fere fiunt: ob
eam l. rem maiore utuntur licentia nunc quam antea, praesertim circa pecunias ut sunt iniustiores quo fit, ut nihilo illi minus,qui videntur esse ditissimi quam qui multa per iniustitiana deliquerunt in metu sint. Haec Xenophon; e quibus liquo cuncta perdoliis acta apud Persas, nihil ij si uisi e sincerum, si ra. plexq. in administratione rerum priuatarum ac publicarum Graeci,ut omnes norunt, Persis in imperio successere Alexandro Rege qui longissime semper absuit ab omni simulatione, sed animi magnitudinem prae se ferens in omnibus admiranda, cuncta aperta sine ullo fuco, ac fallaciis semper habuit. quamobrem regni initio cum multi suaderent, ut barbaros blandis delini re cos astu caperet, Min suas partes traheret, nihil voluit dissimulanter aetere, sed bello illos adortus aperto icit, hos celeritate expeditionum, vi q. militari domuit. Cumque insimulatus apud illum per epistolam Philippus medicus fuisset quasi venenatum poculum ministraret, accepit intrepide potionem ac litteras medico ostendit, cum nihil insidiarum timeret ab aliis,qui nullas ipse ulli struere solitus esset. Sed de virtutibus Alexandri extat liber Plutarchi quo a e ille disputar,
non immerito imperium tantum diuinitus tu iubdclatum tantis virtutibus praedito Regi. Et tamen hic extre nis vitae diebus in magna vitia prolaplus luce hac. regnopi uatus obiit. arii vero fuerint eius primari successores, ut ab Oinita virtutupetiuino officio degenerarent,est dictum. Romani igitur excepere dominatum totius terra: h.ibitabilis. qui mox ad Italicos, inde ad Hispani tales, at tu ab his ex alii iii alias nationcs deuolutum denique in Christiani rele- dit.
136쪽
ra Imperia pen ere a veris virtutib.
dit. Et quidem quantum veritati detulerint Romani aperui mus supra. Ruinam tamen ducente Re p. fraudibus,atque insidiis latissimus est aditus factus ut iure in unius potestatem Deus adduci cuncta permiserit, atque ex hac in illam gentem transferri sic enim vates ille.
Tam multaescelerum facies non Ius aratro Dignus honos : ua ent ad iustis arua colonis. Et curvae rigidumfalces conflantur in ensem Hinc movet Euphrates,illinc Germania betam Uicinae ruptis inter se legibus Urbes rmaferunt fallit toto Mars impius Orbe sedi Lucanus aperiens cuncta regii a veris virtutibilS,iὶ5sucatis pedere, dum causas explicat Romanet Reip.ruentis,itac nit.
Nae ducibus causae suberant se publica bj i
Semina; quae populossemper mersere potentes e Namque, es ninuas mund ,rtunasuba T. Intulit,c rebus mores cesseresecundis Praedaque,crio liles luxum uasere rapina Nou auro,te ξιιue modus: menses . priores 'ernata fames: cultusgesare decoros Vix nuribus,rapuere mares faecunda irorum Pauperiesfugitur,totoq. accersitur Orbe VMogens quaeque perit tum An σο tuu gere sines
grorum se quondam durojustata Camissi Vomere 1 ant luos Curiorum passa ligones Ionga sub ignotis extendere rura colonis rNon erat is populus quem pax tranquilla iuuaret, uenisu liberras immotis pasceret aruis .
Inde raefaciles,o quod suasi et egestas Vile nefas magnum 3 decus erro , petendum Pisi patria potuisse sua .mensuraq iuris νιι erat hinc leges. Iplebiscita coa ia
137쪽
Narcisti e quibus omnibus appareto: primis veritatistud n um genuinaeq. probitati, ac fir cum nihil posse ad extremum, vel ad imperia comparanda, vel sciuidem parentur, ad ea di
aris usimo exemplo Orientagis imperj, occidentalis se
mur, fuantum possit dera irrus inermis. quan-rum Ecta, armata. Cap. VIII.
Ros 30 AM v adlauctamen oratione, mirabiliq. euento veritati comprobemus nihil aeque a d regnorum tititionem, Mincrementa valere, quam pietatem, veritatemque, nihil perinde posse ad excidium, diminutionem, quam fraudes occultas, fictam q. religionem, pronunciatum q. illud antiquum maxime consentaneum, ritati.
Malum consilium consulioris Usimum
Igitur omni u memorabilissimo exemplo ostendamus,quan- ei sit ex una parte imbellis pietas, ac veritas inermis,ex altera vero serox impietas, iratis armis undique accincta, ac belIaciens; progressiones utriusque partis, atque exitus attenda-
Anno quadringentesimo octauo in Occid te imperabat Honorius, in Oricte Arcadius fratres Theodosio Magno Augusto nati; obiit Arcadius,Theodosium filium, qui nondum exegerat annos undecim,relinquEs, Pulcheriam l. annorum quindecim, ac duas praeterea minores filias Honorius vel ante morte fratris per dolos eripere ipsi Orientale imperium machinabatur, agitatis multo ante in eam rem consiliis,multisque,quas disiecerat Deus, insidiis comparatis. Quin hoc ipso anno Alaricum Cothorum, siue Regem,siue ducem in Illyrico subsistere cu maximo exercitu iusserat,Stilichoneni q. misei at,qui de improuiso confinia perrumperet,Constantinopolini q. aduolaret,& caperet. His rerum momentis vita migrauit Arcadius, paruulo,ut diximus filiolo relicto,ac Virguncula Pulcheria Tum vero Honorij ac Stilichonis simul animus exardescere coepit, de inhiare impuberis imperio. Quid enim protegeret illud' de rant
138쪽
i id Imperia pendere a veris vir utis.
rant omnia Theodosio puerillo milites duces,consiliarij,aucto Aritas, ingenium ad imperii tantam molem suli mendam, pate bat aetas insidiis omnium malisq. artibus. Erant m ipsi lin Ἀ- ne Gothi, Vandali Sueui, Alani, Hunni, qui protinus omnias uorarent, ipse Honorius a quo sperari, expectari omnes reudium poterat,ille ipse erat qui dolos nectebat, ac ruinam truere moliebatur, ita ut haec omnia persenti si ens multo ante ac probe sciens Arcadius tutorε filiis reliquerat Is degerdem Persarum Regem,non Honorium fratrem.Sed quid ille poste lon-nissime positus, Min remotissimis oris aut quid ab eodem non timedum, qui semper Orientalis imperii filiis et numicitis imus BActum prorsus itaque erat de Theodosio tenellis aetatuta Imperator actiam de regno eius erat. Quid enim destineret, quid quaeso retardaret Honorium proeliis assuetum, consiliis expediendis exercitatuna,militibus ac ducibus undique armatum, cuius dicto audientes essent, quae ceruicibus Orientali imperii ferocissimae gentes imminerent I nunc ama veritatem, cole fidem, complectere iustitiam , religioni adhaere, confuge ad Preces,' inuoca, implora, obtestare omnes superos, supplicibus
votis fatiga Deum simpliciorum sunt ista Lirrisioni Patentium.
Cura tibi Diuum V dies ac tempti tueri
Sinceris non sunt administranda regna circumueniendi omnes, Miltiadendi sic itur ad regna, sic illa confirmantur, augentur,ad summum culmen euehun ur. Itanes Euenta tantariana molitionum quaeso videamus. Accurrant Macchia uelli doctrinam laudantes,sectantes,accurrant omites mortales,contem
plentur admirabile certamen , proelium cunctis saeculis memorabile, suspiciendum. In aciem prodit,en vide pusio inermis, expers iudicii omni I praesidio nudatus, molliculus, vix haerens vestigiis . huic tantillo Orientale innitur imperium Ex aduerso erumpit miles exercitatus, serreus totus exercitibus circunseptus, conglobatis agminibus irruens, saga , arma tractare, cuncta ardua solitus explicare, vii torias illustrius mas referre,trophea nobilis stina statuere triumphos ducere, ex hostibus acerrimis.& quide plurimis consuetus. huic tanto, his tot,ac tantis Occidentale imperium corroboratur. Et ille puerulus vincet illius inii'crium stabit Hui restidei
139쪽
A da, exsibilanda, explodenda Certe quidem vincet ille, stabit illud. Apage, aut fiet istudo Adcurret auxilium latura sororcula annorum quindecim, vota concipiet, ad Deum confiigi et fugabit, dissipabit, conteret, ad nihilum rediget omnia contraria ita ut Orientale imperium stet,floreat, occidentale miserrime dilanietur,corruat.
O rem prorsus omnium cacli innis excipiendam, seculis omnibus omnino deridendam. fallimurne, an fallimus Ita certe res est. Ac dubita tuus a Deo cuncta gubernario Mei autem pene moti sunt pedes, pene effusi sunt gressus mei, quia, elati su- per iniquos, pacem peccatorum videns, quia non est respectus morti eorum, firmamentum in plaga eorum, in labore hominum non sunt,&cum hominibus non flagellabuntur, ideo tenuit eos superbia,Operti sunt iniquitate sua. Ita diuinus vates, sed quid postea conuersus ad Deum Verumtamen propter do
Ios posuisti eis deiecisti eos dum allevarentur quomodo facti sunt in desolationem Z subito perierunt propter iniquitate na
In hoc igitur statu rerum , in tantis Orientalis imperisperii culis, in extremo illius iam iam ruituri discrimine Pulcheria se tota vita virginitatem Deo conseruaturam vovit deinde veidem facerent duabus sororibus paruulis persuasit. Atque ut consilium suum, decretum l. aliquo pignore stabiliret, quasi testimonio quodam consignaret admirandum pulchritudine incredibili ex auro, ireciosis lapillis confectum ornametum in sacrae mensae formam redactum virginitate sua imperioq. statris tuendo catholicae Constantinopolitanae Ecclesiae dedicauit in ora illius,consilium, causam q. consecrationis huiusmodi litteris insculpens, ut illae scilicet ipsius loco Deum quodammodo precibus ad opem fratri ferendam,conseruandumq ima perium continenter inuocarent. Ipsa igitur optime, uti dicebat, administrauit imperium, quam celerrime de rebus agendis consilitauit,omnia reserens in scriptum, scribendo namque, dicendo Graece, Latine plurimu valuit Sedriuscumq; age bat, perinde atq; a fratre constituta essent illi,ac nomini illius ascribebat illud in primis curas,ut imperatoriis artibus educaretur,ac disciplini Salati cuique conuenientibus institueretur.
Sic ille em militarcio,&equestrem didicit ab eis, qui erunt talium periti erant. Quemadmodum vero in publicis congressibus prodigintate imagni:icuaed et, ac flendidus ab ipsa cci
140쪽
; Imperia pendere a veris virtutib.
elus est,qtaomodo vestem sibi circundaret, consderet, incede A. ret,ri sun moderaretur, placidus esset, ac mitis, terribilisve de minax, commodus tae audiendis supplicantium precibus. Ante omnia vero docuit eum iustitiam, pietatem blidam citere,precati Deum continenter, templa saepius adire, aedes sacras vasas,donariis,&ornamentis locupletare, phirimi facere ordinem sacerdotum, simul oue viros bonos, qui Christianorulegibus optime viuerent. Hinc ille sortis,laborum Datiens, te inporum vicissitudines, ac mutationes facillime sustinens nihil ab aestu, frigore metuebat Ieiunio frequentie sororis disciplina se assuefaciens quarta praecipue, ac sexta feria mane con a surgens hymnos Deo cu sororibus dicebat alternis versus decantans , noctu diuina scripturae intelligendae operam dabat. Iram sic habuit in potestate, ut neminen sit vitiis , a quo sus fuerit nemo illum viderit iratum squis bellorum motus audiretur ad Deum confugiebat defuncti episcopi sagum squallidum,quod is opinione sanctitatis praestarer, subciamyde solebat gestare. sperans sore,ut diuinitus ob id ipsi multa concede . rentur. Atque ita gubernavit imperium Theodosius annis quadraginta duobus cuncta disponente Pulcheria, quae fratri superites Martianum sibi virum adsciuit, imperisconsortem iure iurando prius accepto, ne quid illibato Virginitatis flori imminueret, minimum ve detrimenti afferret, cumque illo imperium moderata est aliquot annis. Haec So2omenus illoriam temporum scriptor lib. 9. cap. I.&sequ. Marcellinus Cassiodorus, Nicephorus lib. I q.
His armis ad pugnam descendunt puerulus, ac Virguncilla. O stupida, Macchia vellus inquiet, ingenia Actum prorsus ethde istis. lieto citius evanescent. Ita ne An non Deus omnia gubernat 3An non veritatem,veritatisque amantes tuetur,aca ita et Annon infestissimus est fraudibus, nequitiis flagitiis An non radicitus extirpat, siquid ab his enascitur, atq; in altula attollit An non cognouere id vel a nostra religione aversi Male parta, male ditibuntur. Ecce enim rebus in hoc statu constitutis,cum tot gentes e ferae constitissent in aditu ipso Orientalis imperi , nihil aliud, quam praeda meditarentur,multo longius abessent a locis Occidentalis si biectis, ab his absterreret aetas Honori firmatavsu,Prudelia,duces ipsius militares soliti ex hostibus victorias